Tıbbi Terminolojide Yunan Mitolojisinin Ayak İzleri

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 246 - 253, 01.08.2022

Vahide Korkmaz

Öz

Mitoloji ve bilim arasındaki anlamsal ortaklığa dayanan mitik semboller, bilimsel terminolojide özellikle tıpta geniş bir kullanıma sahiptir. Bir medeniyetin dili olarak mitler hastalığa ilişkin doğaüstü yaklaşımın benimsendiği dönemlerden olan Antik Yunan Uygarlığında, hastalık kavramları ve iyileşme süreçleri üzerinde güçlü bir etkiye sahiptir. Çok sayıda tıbbi terim bu mitolojik figürlerle ilgilidir. Birçok tıbbi terimde yaşadığı görülen Yunan mitolojisinin kahramanlarına ve sıra dışı hikayelerine göz atmak ilgi çekici olacaktır. Bu çalışmada Freud'un Oedipus ve Electra komplekslerinden tıbbı simgelemek için kullanılan yılan metaforuna kadar tıbbın her köşesine ayak basmış Antik Yunan kültürüne ait efsanelerin ve mitolojik karakterlerin modern tıbbın günlük uygulamalarına nasıl ilham verdiğini incelemek amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tıp Tarihi, Mitoloji, Tıp, Tıp Terminolojisi, Antik Yunan, Mit

Footprints of Greek Mythology in Medical Terminology

Öz

Mythic symbols, which are based on the semantic partnership between mythology and science, have a wide use in scientific terminology, especially in medicine. As the language of a civilization, myths have a strong influence on the concepts of illness and healing processes in the Ancient Greek Civilization, which is one of the periods when the supernatural approach to illness was adopted. Numerous medical terms are associated with these mythological figures. It will be interesting to look at the heroes and extraordinary stories of Greek mythology, which are seen to live in many medical terms. In this study, it is aimed to examine how the legends and mythological characters of Ancient Greek culture, which have set foot in every corner of medicine, from Freud's Oedipus and Electra complexes to the snake metaphor used to symbolize medicine, inspire the daily practices of modern medicine.

Anahtar Kelimeler

History of medicine, mythology, medicine, medical terminology, Ancient Greek, myth

Kaynakça

• 1. Gürel E, Muter C. Psikomitolojik terimler: psikoloji literatüründe mitolojinin kullanılması. Sosyal Bilimler Dergisi, 2017;1; 537-69.
• 2. Strauss, CL. Mit ve Anlam. Çev. Demir GY., İstanbul: İthaki Yayınları; 2013.
• 3. Castro LW, Arias CU. Revisión de los principales dioses míticos de la medicina griega antigua [A review of the principle mythical gods in ancient greek medicine]. Gac Med Mex. 2014 ; 3:377-85.
• 4. Athanasiadis L. Greek mythology and medical and psychiatric terminology. Psychiatric Bulletin, 1997; 21(12); 781-82.
• 5. Yılmaz S. “Türk mitolojisinde bilgelik kavramı”. Türk dünyası bilgeler zirvesi: gönül sultanları buluşması. Eskişehir. Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı (tdkb). 2014; 233-51.
• 6. Berens E.M. The myths and legends of ancient Greece and Rome. (Ed. S.M. Soares). MetaLibri; 2009.
• 7. Agızza R. Antik Yunan’da mitoloji/masallar ve söylenceler, çev. ZZ. İlkgelen, İstanbul, Arkeoloji Sanat Yayınları; 2006.
• 8. Ardıç M. Patara ve Letoon antik kentlerinde Apollon kültü (Doctoral dissertation), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü; Konya; 2014.
• 9. Yiğitler C. Asklepios; Asklepios tıp kültürü dergisi, Nisan- Mayıs- Haziran 2003;s: 9-13.
• 10. Ağartan CA. Sanat eserlerinde yaşayan bir mit: Sağlık tanrısı Asklepios ve kızı Hygieia. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 2009;40(1): 49-52.
• 11. Panagiotidou O.Asclepius’ myths and healing narratives: Counter-intuitive concepts and cultural expectations. Open Library of Humanities, 2016; 2(1): doi: https://doi.org/10.16995/olh.34. Accessed date: May 13,2022.
• 12.Barer M. (Ed.). The future: Hygeia versus Panakeia? Why are some people healthy and others not?. New York: Routledge; 1994. p. 317-34.
• 13. Compton MT. The association of hygieia with asklepios in Graeco-Roman Asklepieion medicine. Journal Of The History Of Medicine And Allied Sciences, 2002; 57(3): 312-29.
• 14. Naznean, A. Deity, love, punishment, rage, and mythonyms from head to toes. A brief history of some medical terms. Revista Romana De Medicina De Laborator. 2021; 29(3):327-31.
• 15. Nayernouri T. Asclepius, caduceus, and simurgh as medical symbols Part I. Arch Iran Med 2010;13(1):61–68.
• 16. Kelly AD. A crash of symbols. Can Med Assoc J. 1973; Sep 15;109(6):515-16.
• 17. Hancı İH. Yılan hikayesi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 2005;8:6-10.
• 18. Okuda J, Kiyokawa R. Snake as a symbol in medicine and pharmacy - a historical study. Yakushigaku Zasshi. Japanese. 2000;35(1):25-40.
• 19. Campbell J. Çev. Emiroğlu K. Batı mitolojisi: tanrının maskeleri. İzmir, Islık Yayınları ;2004; s.231.
• 20. Wilcox R, Whitham EM. The symbol of modern medicine: Why one snake ıs more than two, Annals of Internal Medicine. 2003;138:673-77.
• 21.Türk Tabipler Birliği amblemi https://www.ttb.org.tr/menu_goster.php?Guid=726f82df-7698-11e7-9986-54b29146220c. Accessed May 05, 2021.
• 22. Akcan G. Psikoloji çerçevesinde mitoloji olgusunun incelenmesi. Mitoloji Araştırmaları, 2019; 47-71.
• 23. Grimal P, Ergüden I. Yunan mitolojisi. Dost Kitabevi. 2005. s.58.
• 24. Güzel B. Antik Yunan mitolojisinde Theseus. MS thesis. Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2017.
• 25. Wang C. Liu Y, Oedipus complex in literature works. Journal of language teaching and research, 2011;2(6):14-20.
• 26. Kayaokay İ. The Mathnawi of Lami’i Salaman and Absal in the context of oedipus complex. Eurasian Academy of Sciences Social Sciences Journal 2018;17:50‐63.
• 27. Yanık HS. Ed. Balioğlu MB. Proteus sendromu. Omurgayı tutan sendromlar, Türk Omurga Derneği Yayınları. 2016;6:369-84.
• 28. Reis Y. Asklepios Tıp Kültürü Dergisi, Nisan, Mayıs, Haziran 2004; s.22-39.
• 29. Machinis TG, Fountas KN. The art of alleviating pain in Greek mythology, Neurosurgery, 2006;58(3):590.
• 30. Homeros. İlyada, çev; Erhat A.Can Yayınları.2002. s.116
• 31. Akcan EA. Ötanazi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 2013;71(1): 3-26.
• 32. Türe H, Türe U, Göğüş FY. et al. The art of alleviating pain in greek mythology. Neurosurgery. 2005;56(1):178-85.
• 33. Ökten Aİ. Mythology and neurosurgery. World Neurosurg. 2016;(90):315-21.