Nubuwwat’s Evidence of the Prophet Muhammad (SAW) in the Context of Qadi Abd al-Jabbar's Rosary Dela'ili'n-Nubuwwa

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 120 - 150, 15.03.2024

Yasin Yıldırım Yahya Bilginer

https://doi.org/10.51702/esoguifd.1382650

Öz

The subject of prophethood, which is one of the basic foundations of Islamic beliefs after divinity; Islamic scholars, especially theologians, defend the prophethood in general and the Prophet in particular by defending it with both rational and seminal evidence against people and groups that deny prophethood. They were put forward as evidence of the prophethood of the Prophet. In the tradition of Islamic thought, Hz. He wrote a separate work called Tesbîtü Delâilu'n-Nübüvve to prove the prophethood of the Prophet. Since there are very few studies on the subject we are dealing with, this study focuses on Qādī Abduljabbar, who approached Sunni thought, especially on the subject of sensory miracles, and Hz. The aim will be to discuss the Prophet's (pbuh) approach to the evidence of prophethood. Our study, which we have written based on research and analysis method, will be mainly limited to Tesbîtü Delâilü'n-Nübüvve.

Anahtar Kelimeler

Qadi Abdülcebbâr, Prophedthood, Revelation Evidence, Intellectual Evidence, Sîret.

KĀDÎ ABDÜLCEBBÂR’IN TESBÎTÜ DELÂİLÜ’N-NÜBÜVVE ESERİ BAĞLAMINDA HZ. MUHAMMED’İN (S.A.S.) NÜBÜVVETİNİN DELİLLERİ

Öz

İslam inanç esaslarının ulûhiyetten sonraki temel dayanaklarından biri olan nübüvvet konusu; İslâm âlimleri, özellikle kelâmcılar tarafından nübüvvet inkârcısı kişi ve gruplara karşı hem aklî hem de sem’î delillerle birlikte savunulmak suretiyle genelde nübüvvetin özelde ise Hz. Peygamber’in risâletinin delilleri olarak ortaya konulmuştur. İslâm düşünce geleneğinde Hz. Peygamberin nübüvvetini ispat etmede Tesbîtü Delâilu’n-Nübüvve adında ayrı bir eser kaleme almıştır. Ele aldığımız konuyla ilgili çalışmalar oldukça az olduğundan dolayı, yapılan bu çalışmayla özellikle hissi mucizeler konusunda Sünni düşünceye yaklaşan Kādî Abdulcebbar’ın, Hz. Peygamber’in (sav) nübüvvet delillerine yaklaşımını ele almak olacaktır. Araştırma ve inceleme yöntemine dayalı olarak kaleme aldığımız çalışmamız ağırlıklı olarak Tesbîtü Delâilü’n-Nübüvve ile sınırlı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Kādî Abdülcebbâr, Nübüvvet, Tesbîtu Delâili’n-Nübüvve, Sem’i Delil, Aklî Delil, Sîret.

Kaynakça

• Aydın, Mehmet. “Hıristiyanlık”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 17/340-345. İstanbul: TDV Yayımları, 1998.
• Bozkurt, Nebi-Küçükaşçı-Mustafa Sabri. “Mescid-i Nebevi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 29/281-290. Ankara: TDV Yayımları, 2004.
• Câhız, Ebû Osman Amr b. Bahr b. Mahbûb el-Kinâni, Resâil, Hucecu’n-Nübüvve. nşr. Abdusselam Harun. 3. Cilt. Kahire: Mektebetü’l-Lisânu’l-Arap, 1384/1964.
• Ebû Bekr Ahmed b. el-Hüseyin b. Ali el-Beyhakî, Delâilü’n-Nübüvve. nşr. Abdulmu’tî Kal’acî. Beyrut: Dâru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1405/1985.
• Ebû Bekr Muhammed b. Tayyib b. Muhammed el-Bâkıllânî. Kitabü’l-Beyan. nşr. Richard J. McCarty. Beyrut: Mektebetü’ş-Şarkiyye, 1377/1958.
• Ebû Hâtim Ahmed b. Hamdan er-Râzi. A’lâmü’n-Nübüvve. nşr. Salah es-Sâvî-Gulam Rıza. Tahran: Şâhinşâhi Felsefe-i İran, 1418/1997.
• Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed b. Habib el-Mâverdi. A’lâmü’n-Nübüvve. nşr. Muhammed Şerif Sükkar. Beyrut: Dâru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1408/1987.
• Ebu’l-Muîn Meymun b. Muhammed Nesefi. Tabsîratu’l-Edille fî Usûli’d-Din. nşr. Hüseyin Atay-Şaban Ali Düzgün. 2. Cilt. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayımları, 1423/2003.
• Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır. Hak Dini Kur’ân Dili. 5. Cilt. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayımları, 1444/2023;
• Gürkan, Salime Leyla. “Mûcize”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 30/351-354. Ankara: TDV Yayımları, 1988.
• Hâdî İlelhak Yahya b. Hüseyin. İsbâtü’n-Nübüvve (Mecmûu Resâil içinde). thk. Abdullah b. Muhammed eş-Şâzelî. Amman: Müessesetü’l-İmam Zeyd b. Ali es-Sekâfiyye, 1421/2001.
• İbn Manzur. Lisânu’l Arap. thk. Hişam Muhammed Şâzeli. Kahire: Dâru’l-Maarif. 1404/1984.
• Kādî Abdülcebbâr, el-Muğnî fî Ebvâbi’t-Tevhid ve’l-Adl. thk. Mahmud Muhammed Kâsım. Kahire: Dâru’l-Mısriyye, 1385/1965.
• Kādî Abdülcebbâr, Şerhu’l-Usuli’l-Hamse. Çev: İlyas Çelebi. 2. Cilt. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2013.
• Kādî Abdülcebbâr. Tesbîtü Delâilü’n-Nübüvve Mûcizelerle Hz. Peygamber’in Hayatı. Çev: Eroğlu-Aydın. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2017.
• Muhammed Ali Sâbûnî. Safvetü’t-Tefâsir. 3. Cilt. İstanbul: Siraç Yayınevi, 1444/2022.
• Râgıp İsfehânî. Müfredât el-Fâzı’l-Kur’ân. thk. Savfan Adnan Davudi. Dımeşk: Dâru’l-Kalem, 1412/1992.
• Seyyid Şerif Cürcâni. Şerhu’l-Mevâkıf. çev: Ömer Türker. 3. Cilt. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayımları, 1. Basım, 2015.
• Sinanoğlu, Mustafa. Kitabı Mukaddes ve Kur’ân’ı Kerim’de Nübüvvet. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, 1995.
• Taşdemir, Büşra. Kâdî Abdülcebbâr’ın Tesbîtu Delâili’n-Nübüvve Adlı Eserindeki Siyer Rivayetlerinin Değerlendirilmesi. Bursa: Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans, 2023.
• Topaloğlu Bekir-Çelebi İlyas. Kelâm Terimleri Sözlüğü. İstanbul: İSAM Yayınları, 8. Basım, 2022.
• Ulutaş, Yasin. “Hucecü’n-Nübüvve” Ağrı İslâmi İlimler Dergisi. 4 (Haziran 2019), 71-73.
• Ulutaş, Yasin. “Mûcize ile Delâilü’n-Nübüvve Kavramları ve Kaynakları”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 30 (Aralık 2017), 569-605.
• Ünverdi Veysi- Ünverdi Mustafa. “Kādî Abdülcebbâr’da Hz. Peygamber’in Nübüvvet Delilleri”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 21/2, (Eylül 2021): 671-703.
• Yavuz, Yusuf Şevki. “Delâilü’n-Nübüvve”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 9/115-117. İstanbul: TDV Yayımları, 1994.
• Zemahşerî. el-Keşşaf. nşr. İbn Münir. 4. Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kitabü’l-Arabî, 1407/1987.