DETERMINING THE REASONS FOR NOT PREFERRING MOBILE PAYMENT TRANSACTIONS

Yıl 2024, Cilt: 23 Sayı: 89, 160 - 173, 09.01.2024

Merve Yıldırımoğlu Nezahat Kocyigit Şemseddin Gündüz

https://doi.org/10.17755/esosder.1309559

Öz

MOBİL ÖDEME İŞLEMLERİNİN TERCİH EDİLMEME NEDENLERİNİN BELİRLENMESİ

Öz

Dijitalleşmenin neredeyse tüm sektörleri etkilediği günümüzde, işletmelerin ayakta kalabilmesinde erişilebilirlik ve hızın etkisi yadsınamaz bir gerçektir. 2000’li yıllardan bu yana tercih edilirliği hızla artan mobil ödeme yöntemleri, internetin yaygınlaşmasıyla daha bilinir hale gelmiştir. Maddi varlıkların sanal ortamda transferini sağlayan bu sistemde, her teknolojik olgu gibi olumlu/olumsuz kullanıcı görüşleri yer almaktadır. İnsanlığın nakitsiz ödemeler toplumuna doğru evrilmesi ve internete erişimin yaygın olmasına rağmen mobil ödeme işlemlerinin bazı kullanıcılar tarafından tercih edilmediği görülmektedir.
Bu araştırmanın temel amacı, bireylerin internete erişim olanaklarının mobil ödeme kullanımına etkisinin, mobil ödeme kullanmaya olan isteksizlik sebeplerinin ve mobil ödeme yöntemlerinde görülen kullanımı zorlaştırıcı, olumsuz bakış açısına neden olan etkenlerin belirlenmesidir. Araştırmada, yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak araştırmaya katılan 7 bireyin mobil ödeme yöntemlerinin kullanılabilirliği açısından değerlendirmesini sağlayacak sorular sorulmuş ve cevaplar doğrultusunda çıkarımlar yapılmıştır. Sosyo-demografik özelliklerin mobil ödeme işlemlerini kullanma niyetine etkisi incelenmiş, mobil ödeme yöntemlerindeki üstünlük ve sınırlılıklar belirlenmiştir.
Elde edilen bulgularda; bireylerin mobil ödeme yöntemlerini kullanmayı tercih etmeme sebeplerinin, mobil ödemenin kullanılabilirliği ile ilintili olduğu gözlenmiştir. İşlem ücreti kesintisi, güvenlik, müşteri hizmetlerine ulaşamama gibi nedenler, mobil ödeme yöntemlerini tercih etmeme sebepleri olarak belirlenmiştir. Bulguları açısından çalışma, mobil ödeme yöntemlerinin tercih edilmeme nedenlerini açıkça ortaya koyduğundan, uygulayıcılara mobil ödeme yöntemlerinin yaygınlaştırılması adına önemli veriler sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Mobil ticaret, Mobil ödeme, Kullanılabilirlik, Ödeme kolaylığı, Verimlilik

Kaynakça

• Acheampong, P., Zhiwen, L., Hiran, K. K., Serwea, O. E., Boateng, F. & Bediako, I. A. (2018). Examining the intervening role of age and gender on mobile payment acceptance in Ghana: UTAUT Model, Canadian Journal of Applied Science and Technology, 6 (1), 141-151.
• Ahmetoğulları, K., Arabacı, N. (2022). Pandemi Sonrası Finansal Yeteneklerin Teknoloji Kabul Modeli Ekseninde İrdelenmesi: Katılım Finans Sektöründe Dijital Bankacılık Üzerine Bir Uygulama, İşletme Araştırmaları Dergisi, 14 (3), 2270-2289.
• Aydın, G. ve Burnaz, Ş. (2016). Mobil cüzdan kullanım niyeti ve kişisel yenilikçiliğin aracılık etkisi, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 53 (611), 71-89.
• Bayır, T. (2021). COVID-19 (Koronavirüs) salgını sürecinde mobil ödeme sistemlerinin algılanan risk, algılanan güven ve kullanma niyeti üzerine bir araştırma, İşletme Araştırmaları Dergisi, 13 (3), 2272-2288.
• Bevan, N., (2009). “What is the Difference Between the Purpose of Usability and User Experience Evaluation Methods?”, UXEM'09 Workshop, INTERACT 2009, Uppsala.
• Bozpolat, C., & Seyhan, H. (2020). Mobil ödeme teknolojisi kabulünün teknoloji kabul modeli ile incelenmesi: Ampirik bir araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(1), 119-145.
• BS EN 62366, (2008). Medical devices- Application of Usability Engineering to Medical Devices, British Standard, London.
• Cabanillas, F. Li., Fernandez, J. S. & Leiva, F. M. (2014). Role of gender on acceptance of mobile payment, Industrial Management & Data Systems, 114 (2), 202-240, doi:10.1108/IMDS-03-2013-0137.
• Dahlberg, T., Mallat, N., Ondrus, J. & Zmijewska, A. (2007). Past, present and future of mobile payments research: a literature review, Electronic Commerce Research and Applications, doi:10.1016/j.elerap.2007.02.001.
• Durukal, E., Arman, K. (2021). Müşterilerin Mobil Ödeme Hizmetleri Kullanım Davranışlarını ve Kullanıcı Tatminini Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. İzmir İktisat Dergisi. 36(1). 171-190. Doi: 10.24988/ije. 202136112.
• Glesne, C. (2015). Nitel araştırmaya giriş, Ersoy, A. ve Yalçınoğlu, P. (Ed.), 5. Baskı, Ankara: Anı Yayıncılık. ISO 9241-11, (1998). “Ergonomic Requirements for Office Work Visual Display Terminals”, International Organization for Standardization, Guidance on usability, Part 11, London. İşler, B. ve Gülaç, H. (2017). Mobil ödemeler, güvenlik sorunları ve çözüm önerileri, BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 11 (2), 53-86.
• Keinonen, T., (2007). “One-Dimensional Usability - Influence of Usability on Consumers Product Preference”, Originally published as chapter 2 in, August 3 UIAH publication A21. Helsinki 1998.
• Kesseler, E. and Knapen, E. G., (2006). “Towards Human Centered Design, Two Case Studies”, Journal of Systems and Software, Vol. 79, pp. 301-313.
• Kim, C., Mirusmonov, M. & Lee, I. (2009). An empirical examination of factors influencing the intention to use mobile payment. Computers in Human Behavior, 26 (3), 310-322. https://doi.org/10.1016/j.chb.2009.10.013 K ousalya, P.R. and Guru Shankar, R. (2018), Cashless Economy/Transaction, Indian Journal Of Applied Research, Volume-8, Issue-2, pp.40-42.
• Köse, Ş. G. & Özer Çizer, E. (2021). Tüketicilerin Mobil Ödemeye Yönelik Tutum ve Kullanma Niyeti Üzerine Bir Araştırma. Journal of Internet Applications and Management, 12 (1), 24-39. DOI: 10.34231/iuyd.838066.
• Li, J., Wang, J., Wangh, S. & Zhou, Y. (2019). Mobile payment with Alipay: An application of extended technology acceptance model. IEEE Acces, 7, 50380-50387. https://doi.org/10.1109/ACCESS.2019.2902905.
• Mallat, N. (2006). Exploring consumer adoption of mobile payments - a qualitative study. The Journal of Strategic Information Systems, 16 (4), 1- 14. https://doi.org/10.1016/j.jsis.2007.08.001.
• Memon, N. A., Shah, G. M. & Tunio, G. (2022). Barriers toward adoption of mobile payment in Pakistan, Annals of Human and Social Sciences, 3 (2), 180-190, http://doi.org/10.35484/ahss.2022
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber. Turan, S. (Ed.), 3. Basımdan Çeviri, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Nielsen, J. (1993). Usability Engineering. Boston: Academic Press.
• Ondrus, J. & Pigneur, Y. (2006). Towards a holistic analysis of mobile payments: a multiple perspectives approach, Electronic Commerce Research and Applications, 5, 246-257.
• Özer, A. C., Poyraz, E. & Kızgın, Y. (2019), Nakitsiz Toplum Yaratmada Elektronik Ödeme Araçlarının Benimsenmesi, BMIJ, (2019), 7(2): 735-75
• Öztürk, P., (2008). Endüstri Ürünleri Tasarımında Kullanılabilirlik Ölçütleri, Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Pousttchi, K. (2003). Conditions for acceptance and usage of mobile payment procedures, The Second International Conference on Mobile Business, Vienna: 201-210.
• Schierz, P. G., Schilke, O. & Wirtz, B. W. (2010). Understanding consumer acceptance of mobile payment services: An empirical analysis. Electronic Commerce Research and Applications, 9 (3), 209-216. https://doi.org/10.1016/j.elerap.2009.07.005.
• Telek, C., (2013). Kullanılabilirlik Kavramı, Tasarım Süreci İçindeki Yeri ve Benzer Tasarım Yaklaşımları İle İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, İstanbul.
• Türker, C., Okumuş, A. (2019). Mobil ödeme kullanımına yönelik niyet ve algıların sosyo-demografik özelliklere göre farklılıklarının incelenmesi. Istanbul Management Journal, 87, 111-139. http://doi.org/10.26650/imj.2019.87.0005.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık: Ankara.
• Zmijewska, A., Lawrence, E. & Steele, R. (2004). Towards understanding of factors influencing user Acceptance of Mobile Payment Systems, IADIS International Conference WWW/Internet 2004, Madrid, Spain, (2), 270-277.