IMAGE MANAGEMENT DURING CRISIS PERIOD: A ROAD MAP PROPOSAL WITHIN THE FRAMEWORK OF THE PUBLIC RELATIONS IMPLEMENTATION PROCESS

Yıl 2024, Cilt: 23 Sayı: 90, 882 - 902, 16.04.2024

Yılmaz Türker Sandıkcı Samed Soy

https://doi.org/10.17755/esosder.1411225

Öz

The presence of organizations within the psyche of target audiences, whether voluntary or involuntary, brings forth the prominent concepts of image and image management. The process of image and image management is determined by the direction of communication established with the external environment. Specifically, the image and image management process can emerge not only within the realm of strategic planning during normal periods but also as a requisite communication strategy during extraordinary times. Organizations, constantly engaged in communication and interaction with their external environment, may be adversely affected in certain instances, potentially even experiencing events and phenomena bordering on crises. Consequently, to mitigate the destructive effects of crises that alter the structure of communication, or to diminish their impact, organizations resort to various communication policies under the umbrella of public relations. Especially during crisis periods, the planning and implementation of image management occur within the framework of strategic communication in the realm of public relations practice. Departing from this context, this study aims to fill a gap in the literature and practice by presenting a systematic and distinctive approach to managing image during crisis periods within the framework of public relations practice. In line with this objective, this review-based study explores the concepts of crisis communication and image management, delineating a roadmap for managing image from theory to practice during pre-crisis, crisis, and post-crisis phases within the framework of public relations practice.

Anahtar Kelimeler

Crisis, Crisis Management, Image, Image Management, Public Relations

KRİZ DÖNEMLERİNDE İMAJ YÖNETİMİ: HALKLA İLİŞKİLER UYGULAMA SÜRECİ ÇERÇEVESİNDE BİR YOL HARİTASI ÖNERİSİ

Öz

Kurum ya da kuruluşların kimi zaman istemli kimi zaman istemsiz bir biçimde hedef kitle zihinde yer alması imaj ve imaj yönetimi kavramlarını ön plana çıkartmaktadır. İmaj ve imaj yönetim süreci ise dış çevreyle kurulan iletişimin yönüne göre belirlenmektedir. Spesifik olarak imaj ve imaj yönetimi süreci olağan dönemlerde stratejik planlama içerisinde var olduğu kadar olağan dışı dönemlerde de yönetilmesi gereken iletişim stratejisi olarak karşımıza çıkabilmektedir. Dış çevreyle sürekli iletişim dolayısıyla etkileşim halinde olan kurumların bazı durumlardan olumsuz etkilenmesi hatta kriz niteliğine varan birtakım olay ve olgular yaşamaları olasıdır. Dolayısıyla iletişimin yapısını değiştiren krizlerin yıkıcı etkilerinden kurtulmak ya da söz konusu etkileri azaltmak amacıyla kurumlar halkla ilişkiler ana çatısı altında çeşitli iletişim politikalarına başvurmaktadır. Özellikle kriz dönemlerinde imaj yönetiminin planlaması ve uygulanması stratejik iletişimin halkla ilişkiler uygulama sürecinde vuku bulmaktadır. Söz konusu bağlamdan yola çıkan çalışma, halkla ilişkiler uygulama süreci çerçevesinden hareketle kriz dönemlerinde imajın yönetilmesi için nasıl bir yol izlenmesi gerektiğine dair sistematik ve farklı bir içerik ortaya koyarak literatürde ve uygulamadaki boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda derleme niteliği taşıyan çalışmada, kriz iletişimi ve imaj yönetimi kavramları ele alınarak halkla ilişkiler uygulama süreci çerçevesinde kriz öncesi, kriz anı ve kriz sonrası dönemlerde imaj yönetiminin teoriden uygulamaya yönelik nasıl gerçekleştirilmesi gerektiğine dair bir yol haritası oluşturulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kriz, Kriz Yönetimi, İmaj, İmaj Yönetimi, Halkla İlişkiler

Kaynakça

• Abratt, R. (1989). A new approach to the corporate image management process. Journal of Marketing Management, 5(1), 63-76.
• Akdağ, M. (2005). Halkla ilişkiler ve kriz yönetimi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Fakültesi Dergisi, (14), 1-20.
• Akıncı Vural, Z. B. ve Erkan, M. (2018). Kurumsal imajın güçlendirilmesinde kurumsal kimliğin rolü. SDÜ İfade, 1(1), 9-41.
• Aktan, C. C. ve Şen, H. (2001). Ekonomik kriz: Nedenler ve çözüm önerileri. Yeni Türkiye, Ekonomik Kriz özel Sayısı, 2(42), 1225-1230.
• Aktan, C. C. ve Şen, H. (2001). Ekonomik Kriz: Nedenler ve Çözüm Önerileri. Yeni Türkiye Dergisi, Ekonomik Kriz Özel Sayısı 2(42).
• Arklan, Ü. ve Taşdemir, E. (2010). Kurum içi halkla ilişkiler. Literatürk Yayınları.
• Aydoğdu, Ü. R., Karamustafaoğlu, O. ve Bülbül, M. Ş. (2017). Akademik araştırmalarda araştırma yöntemleri ile örneklem ilişkisi: Doğrulayıcı doküman analizi örneği. Dicle University Journal of Ziya Gokalp Education Faculty, (30), 556-565.
• Balcı, Ş., Kaya, E., Karadeniz, B. ve Abaylı, H. (2020). Aday imajı oluşumunda etkili faktörler: “31 Mart 2019 yerel seçimleri örneği”. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (50), 1-27.
• Baran, H. (2012). İşletmelerde kriz yönetimi. A ve G Bülten Araştırma ve Geliştirme Müdürlüğü, 26-32.
• Bayçu, S. U. (2013). Halkla ilişkilerde stratejik yönetim. A. Z. Özgür (Editör), Halkla İlişkiler (54-81). T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2713/ Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1676.
• Baykasoğlu, A., Dereli, T., Sönmez, A. İ., ve Yağcı, E. (2004). İmaj yönetimi. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), 3-18.
• Borodzicz, E. (2011). Crisis management. Guidance and good practice. University of Porsmouth.
• Boztepe, H. (2014). Kurumsal halkla ilişkiler. Derin Yayınları.
• Broom, G. M. ve Sha, B. L. (2013). Cutlip and center’s effective public relations. Pearson Education Limited.
• Bulduklu, Y. (2015). İmaj yönetimi. Literatürk Yayınları.
• Cambridge Dictionary. (2023, Ekim, 29). İmage. https://dictionary.cambridge.org/tr/s%C3%B6zl%C3%BCk/ingilizcet%C3%BCrk%C3%A7e/image.
• Çakır, H. Ö. (2010). Tüketici boykotlarının kriz iletişimi açısından değerlendirilmesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 121-136.
• Çamdereli, M. (2005). Ana çizgileriyle halkla ilişkiler. Salyangoz Yayınları.
• Çelik, A. (2010). Kriz ve stres yönetimi. Gazi Kitabevi.
• Çetin, S. ve Tekiner, M. A. (2015). Kurumsal imajın temel belirleyicileri: emniyet teşkilatı örneklemi iç paydaş anketi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(1), 418-440, http://dx.doi.org/10.11611/JMER536
• Çiğdem, R. (20012). Türkiye ekonomisi’nde yaşanan 1994- 2001 ekonomik krizlerinin ve 2008 küresel ekonomik krizinin imalat sanayi sektörüne etkilerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Çöklü, E. (1994). Halkla ilişkiler faaliyetleri çerçevesinde kuruluştaki kriz yönetimi. Marmara İletişim Dergisi, 7(7), 321-327.
• Demirtaş, H. (2000). Kriz yönetimi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(23), 353-373.
• Dichter, E. (1985). What’s In an image. Ther Journal of Consumer Marketing, 2(1), 75-81.
• Dinçer, M. K. (1998). Kişisel imaj. Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Ekinci, H. ve İzci, F. (2006). Kriz yönetiminde insan kaynaklarına psikolojik desteğin önemi ve Kayseri tekstil sektöründe bir araştırma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (12), 39-54.
• Engin, E. (2014). Kurum imajı çerçevesinde kimlik, imaj ve itibar ilişkisine genel bir bakış. G. I. Aydınalp (Editör), İmaj Üretimi (1-16). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Filiz, E. (2007). Türk kamu yönetiminde kriz yönetimi. Aktüel Yayınları.
• Gallarza, M. G., Saura, I. G. ve Garcı́a, H. C. (2002). Destination image: Towards a conceptual framework. Annals of Tourism Research, 29(1), 56-78, https://doi.org/10.1016/S0160-7383(01)00031-7
• Gencer, Z. T. (2014). Halkla ilişkilerde kriz yönetimi ve entopi. M. Akdağ ve Ü. Arklan (Editörler), Kriz Yönetimi İletişimsel Temelde Çözüm Odaklı Stratejik Yaklaşımlar (467-492). Literatürk Academia.
• Glaesser, D. (2006). Crisis management in the tourism indusrtry. Butterworth-Heinemann.
• Gürüz, D. (1993). Halkla ilişkiler teknikleri. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• Harlow, R. F. (1976). Building a public relations definition. Public Relations Review, 2(4), 34-42, https://doi.org/10.1016/S0363-8111(76)80022-7
• Herdman, E. A. (2006). Derleme makale yazımında, konferans ve bildiri sunumu hazırlamada pratik bilgiler (Z. Dörtbudak, Çev.). Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 3(1), 2-4.
• Ilgın, H., Ö.Ertekin, İ. ve Ataman Yengin D. (2018). İmaj ve Kurumsal İmaj Bağlamında Kent İmajı. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 8(2), ss. 203-215.
• İşçi, M. (2002). Halkla ilişkiler. Der Yayınları.
• Kara, A. İ. (2014). Kurumsal kültür, kurumsal kimlik ve kurumsal imajın kurumsal itibar üzerine etkileri, bir işletme örneği [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karabulut, B. (2018). Uluslararası ilişkilerde imaj yönetimi: Ulus markalaşması örneği. Uluslararası Kriz ve Siyaset Araştırmaları Dergisi, 2(2), 169-192.
• Kastenholz, E. (2012). The role and marketing ımplications of destination ımages on tourist behavior: the case of northern portugal [Yayımlanmamış doktora tezi]. University of Aveiro Phd in Tourism Studiesadvisor.
• Kazancı, M. (2007). Kamuda ve özel kesimde halkla ilişkiler. Turhan Kitabevi.
• Kazancı, M. (2014). Kriz dönemleri ve kuruluşlar. M. Akdağ ve Ü. Arklan (Editörler), Kriz Yönetimi İletişimsel Temelde Çözüm Odaklı Stratejik Yaklaşımlar (17-32), Literatürk Academia.
• Kırdan, Y. ve Demir, F. O. (2007). Kriz iletişim aracı olarak internet: Kuş gribi krizi örneği. İletişim Fakültesi Dergisi, (29), 93-106.
• Kotler, P. (2002). Marketing management, millenium edition. Pearson Custom Publishing.
• Kuzu, L. (2019). İşveren markasının çalışanların iş memnuniyetine etkisi: kobilerde bir araştırma [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Küçükkurt, M. (1987). Halkla ilişkilerde araştırma yöntemleri ve değerlendirme. Halkla İlişkiler Sempozyumu-87 içinde (155-171). Ankara Üniversitesi Basın-Yayın Yüksekokulu Yayınları: 10/ Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları: 221.
• Laws, E., Prideaux, B. ve Chon, K. (2007). Crisis management in tourism: Challenges for managers and reserchers. E. Laws., B. Prideaux ve K. Chon (Editörler), Crisis Management in Tourism (1-12). CABI Head Office.
• Luecke, R. (2015). Kriz yönetimi (Ö. Sarıkaya, Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Luque-Martínez, T., Del Barrio-García, S., Ibáñez-Zapata, J. Á. ve Molina, M. Á. R. (2007). Modeling a city’s image: The Case of Granada. Cities, 24(5), 335-352.
• Martin, I. M. ve Eroglu, S. (1993). Measuring a multi-dimensional construct: Country image. Journal of Business Research, 28(3), 191-210.
• Massey, J. E. (2003, April). A theory of organizational image management: Antecedents, processes and outcomes. In International Academy of Business Disciplines Annual Conference, Orlando, FL (pp. 1-19).
• Mentor, P. (2007). Kriz yönetimi (M. İnan, Çev.). Optimist Yayım Dağıtım.
• Narbay, M. Ş. (2006). Kriz iletişimi. Nobel Yayın Dağıtım. Okay, A. (2005). Kurum kimliği. Mediacat Kitapları.
• Okay, A. ve Okay, A. (2011). Halkla ilişkiler kuram, strateji ve uygulamaları. Der Yayınları.
• Okumuş, F. (2003). İşletmelerde kriz yönetimi ve krizlerin işletmeler üzerine olası etkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(1-2), 203-212.
• Özer, A. ve Güler, E. (2014). Yöneticiler için imaj yönetimi stratejileri. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 49(1), 34-66.
• Özodaşık, M. (2018). İletişim ve iletişim sürecinde halkla ilişkiler. F. Ç. Banar (Editör), Halkla İlişkiler ve İletişim (2-25). T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2682/Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1648.
• Öztürk, O. M. (2004). Dış politikada kriz yönetimi. Odak Yayın ve Dağıtım.
• Özüpek, M. N. (2005). Kurum imajı ve sosyal sorumluluk. Tablet Kitabevi.
• Pearson, C. M. ve Clair, J. A. (2008). Reframing crisis management. A. Boin (Editör), Crisis Management (1-24). SAGE Library in Business and Management.
• Peltekoğlu, F. B. (2009). Halkla ilişkiler nedir?. Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Pira, A. ve Sohodol, Ç. (2015). Kriz yönetimi halkla ilişkiler açısından bir değerlendirme. İletişim Yayınları.
• Polat S. (2009). Yükseköğretim örgütlerinde örgütsel imaj yönetimi: Örgütsel imajın öncülleri ve çıktıları. The First International Congress of Educational Research. Çanakkale. http://www.eab.org.tr/eab/2009/pdf/106.pdf (Erişim Tarihi: 29.01.2023).
• Polat, S. ve Arslan, Y. (2015). Örgütsel yaşamda imaj. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Selçuk, Ş. (2018). Özel ortaöğretim kurumlarında yöneticilerin inovasyon yeterlilikleri ile örgütsel imaj algısı ilişkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Shrivastava, P., Mitroff, I. ve Alpaslan, M. (2013). Imagining an education in crisis management. Journal of Management Education. 37 (1), 6-20, https://doi.org/10.1177/1052562912455418
• Şimşek, E. ve Hassan, A. (2018). The Independent ve The Guardian gazeteleri internet sitelerinde yer alan Türkiye turizm yazılarına yönelik bir içerik analizi. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, (1), 80-103.
• Tengilimoğlu, D. (2001). Sağlık kuruluşlarında halkla ilişkiler. Gazi Kitabevi.
• Tutar, H. (2016). Kriz ve stres yönetimi. Seçkin Yayıncılık.
• Tuzla, R. (2018). Kurumsal imaj yönetimi. Literatürk Yayınları.
• Türk Dil Kurumu. (2023, Ekim, 29). İmge. https://sozluk.gov.tr/.
• Türkkahraman, M. (2004). Günümüzün büyüsü imaj ve gerçek hayat. Istanbul Journal of Sociological Studies, (30), 1-14.
• Tüz, M. (2013). Kriz kavramı ve işletmeler açısından kriz yaratan faktörler. G. Haşit (Editör), Kriz İletişimi ve Yönetimi (2-27). Anadolu Üniversitesi.
• Tüz, M. V. (2014). Kriz yönetimi uygulama için temel adımlar. Nobel Akademik Yayıncılık
• Uluçay, D. M. (2017). Kurumsal imaj ölçümünde kişiselleştirme metaforu. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (28), 102-118.
• Uysal, G. G. (2019). Halkla ilişkilerde imaj yönetimi: Sanatçı kimliği üzerine bir inceleme [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Wittenberg, P. M. (1997). Leadership and management of agency ımage. Federal Probation, 61(3).