City Archives: Example of Erzurum Archive

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 1, 28 - 35, 27.07.2023

Dündar Alikılıç Mukaddes Sağlam

Öz

The concept of popular (collective) culture, which emerged with the spread of globalization, makes the formation of local culture difficult. Activities aimed at preventing the formation of local culture constitute a serious problem on cultural heritage. Because the loss of social identity and the destruction of local cultural elements will lead to the absence of a culture to be left as a heritage. In addition, issues such as cultural degeneration and identity erosion that come forward with globalization make initiatives to protect local culture compulsory. One of the most important initiatives to protect the local cultural heritage will undoubtedly be to construct city archives. The city archives, which are established by bringing together city-specific documents and materials, reflecting many historical, political, economic and socio-cultural features of a city, are of great importance in terms of the task and responsibility they undertake. The aim of the study is to reveal the importance of the city archives, which are the social memory centres of the cities, and to examine in detail the Erzurum City Archives, which consist of a comprehensive collection. For this purpose, the study covers the importance, purposes and structural features of the city archives, which play an active role in the protection of local cultural heritage, as well as basic information about the establishment and archive collection of the Erzurum City Archives.

Anahtar Kelimeler

City archive, local culture, Erzurum City Archive

Kent Arşivleri: Erzurum Şehir Arşivi Örneği

Öz

Küreselleşmenin yaygınlaşmasıyla ortaya çıkan popüler (toplu) kültür kavramı, yerel kültür oluşumunu güçleştirmektedir. Yerel kültür oluşumunun engellenmesine yönelik faaliyetler, kültürel miras üzerinde çok ciddi problem teşkil etmektedir. Çünkü, toplumsal kimliğin kaybedilmesi ve yerel kültür unsurlarının yok edilmesi miras olarak bırakılacak bir kültürün oluşmamasına neden olacaktır. Bunun yanı sıra küreselleşme ile birlikte gündeme gelen kültürel yozlaşma, kimlik erozyonu gibi konular, yerel kültürü koruyacak girişimleri zorunlu kılmaktadır. Yerel kültürel mirası koruyacak en önemli girişimlerden biri şüphesiz kent arşivleri oluşturmak olacaktır. Bir kentin tarihi, siyasi, ekonomik, sosyokültürel pek çok özelliğini yansıtan, kente özgü belge ve materyallerin bir araya getirilmesi suretiyle oluşturulan kent arşivleri, üstlendiği görev ve sorumluluk açısından büyük önem arz etmektedir. Çalışmanın amacı, kentlerin toplumsal hafıza merkezi olan kent arşivlerinin önemini ortaya koymak ve kapsamlı bir koleksiyondan oluşan Erzurum Şehir Arşivi’ni ayrıntılı biçimde incelemektir. Bu amaç doğrultusunda ele alınan çalışma, yerel kültürel mirasın korunmasında etkin rol oynayan kent arşivlerinin önemi, amaçları ve yapısal özellikleri ile Erzurum Şehir Arşivi’nin kuruluşu ve arşiv koleksiyonuna ilişkin temel bilgileri içermektedir.

Anahtar Kelimeler

Kent arşivi, yerel kültür, Erzurum Şehir Arşivi

Kaynakça

• Ahmetbeyoğlu, A. (2010). Kent arşivlerinin tarih ve kültür araştırmalarındaki yeri. Kent Hafıza Merkezleri: Kent Kütüphaneleri, Kent Arşivleri ve Kent Müzeleri Sempozyumu, 26-27 Mart 2010, Erciyes Üniversitesi: Bildiriler ve Tartışmalar Kitabı içinde (ss. 375-386). Detay Yayıncılık.
• Akkaya, M. A. (2015). A Research on awareness level of Ahmet Piriştina İzmir City Archive and the museum (Apikam) in the town, as the earliest form of Turkey. Türk Kütüphaneciliği, 29(3), 499-514. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tk/issue/48741/620089
• Aslan, E. (2000). Yerel tarihin tanımı, gelişimi ve değeri. Z. A. Kızılyaprak (Yay. Haz.). Tarih yazımında yeni yaklaşımlar küreselleşme ve yerelleşme içinde (ss. 195-204). Tarih Vakfı Yayınları.
• Aytekin, H. ve Ateş, E. (2019). Küreselleşme ekseninde yeni kavramlar. Turkish Studies, 14(4), 1789-1804. http://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.39847
• Baydur, G. (2003). Yerel araştırmalarda arşivlerin değeri. Türk Kütüphaneciliği, 17(3), 263-270. http://www.tk.org.tr/index.php/TK/article/view/269
• Biçakçı, H. ve Yıldırım, C. (2018). İslam uygarlığında kent ve kentleşme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 541-561. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bitlissos/issue/41200/444547
• Bird, A. ve Stevens, M. J. (2003). Toward an emergent global culture and the effects of globalization on obsolescing national cultures. Journal of International Management, 9(4), 395-407. https://doi.org/10.1016/j.intman.2003.08.003
• Çamur, M. (2017, 13 Ocak). Erzurum’a dair belgelere herkes ulaşabilecek. Pusula Gazetesi. https://www.gazetepusula.net/2017/01/13/erzuruma-dair-belgelere-herkes-ulasabilecek/
• Çiçek, N. (2010). Şehir arşivlerinde sağlama politikası. Kent Hafıza Merkezleri: Kent Kütüphaneleri, Kent Arşivleri ve Kent Müzeleri Sempozyumu, 26-27 Mart 2010, Erciyes Üniversitesi: Bildiriler ve Tartışmalar Kitabı içinde (ss. 278-296). Detay Yayıncılık.
• Devi, T. S. (2008). Impact of information technology on the societal archive: A case study of Manipuri manuscripts. The International Information & Library Review, 40(3), 179-184. https://doi.org/10.1080/10572317.2008.10762779
• Es, M. ve Ateş, H. (2010). Kent yönetimi, kentlileşme ve göç: Sorunlar ve çözüm önerileri. Journal of Social Policy Conferences, 48, 205-248. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusskd/issue/890/9892
• Güler, T., Şahnagil, S. ve Güler, H. (2016). Kent kimliğinin oluşturulmasında kültürel unsurların önemi: Balıkesir üzerine bir inceleme. PARADOKS Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi,11, 85-104. https://dergipark.org.tr/en/pub/paradoks/issue/40191/478494
• Kara, B. (2019). The impact of globalization on cities. Journal Of Contemporary Urban Affairs, 3(2), 108-113. https://doi.org/10.25034/ijcua.2018.4707
• Kayacan, T., Özel, Y. ve Kayacan, B. (2019). Kente kazandırılan yeni yaşam alanları. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 16, ss. 679-687. https://doi.org/10.31590/ejosat.592411
• Kaypak, Ş. (2010). Antakya’nın kent kimliği açısından irdelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(14), 373-392. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mkusbed/issue/19556/208658
• Keskin, İ. (2010). Şehir arşivlerinin kurumsal ve toplumsal işlevleri. Kent Hafıza Merkezleri: Kent Kütüphaneleri, Kent Arşivleri ve Kent Müzeleri Sempozyumu, 26-27 Mart 2010, Erciyes Üniversitesi: Bildiriler ve Tartışmalar Kitabı içinde (ss. 260-277). Detay Yayıncılık.
• Koçak, H. (2011). Kent-kültür ilişkisi bağlamında Türkiye’de değişen ve dönüşen kentler. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 6(2), 259-269. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gopsbad/issue/48559/616610#article_cite
• Konakoğlu, Z. N. ve Bekar, İ. (2021). Kent kimliğinde kültürel miras yapıları: Trabzon örneği. Social and Humanities Sciences Research, 8(69), 1186-1195. http://dx.doi.org/10.26450/jshsr.2423
• Küçükaşcı, M. S. (2010). İslâm ansiklopedisi. Türkiye Diyanet Vakfı (Cilt 38, ss. 441-446). https://islamansiklopedisi.org.tr/sehir#1
• Küçükoğlu, S. (2022, 12 Haziran). Erzurum'un binlerce yıllık tarihi ve kültürü, şehir arşivi müzesinde sergilenecek. https://www.haberler.com/kultur-sanat/erzurum-un-binlerce-yillik-tarihi-ve-kulturu-sehir-15009976-haberi/
• Lenzerini, F. (2011). Intangible cultural heritage: The living culture of peoples. The European Journal of International Law, 22(1), 101-120. http://dx.doi.org/10.1093/ejil/chr006
• Melluish, S. (2014). Globalization, culture and psychology. International Review of Psychiatry 26(5), 538-543. https://doi.org/10.3109/09540261.2014.918873
• Negiz, N. (2017). Kentlerin tarihsel sürdürülebilirliğinde kültürel miras: Önemi ve değeri üzerine düşünmek. Akademia Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 159-172. https://dergipark.org.tr/tr/pub/adibd/issue/56413/787570#article_cite
• Ning, W. (2002). Globalization and culture: The Chinese cultural and intellectual strategy. Neohelicon, 29, 103-116. https://doi.org/10.1023/A:1020382106504
• Önem, A. B. ve Kılınçaslan, İ. (2005). Haliç bölgesinde çevre algılama ve kentsel kimlik. İTÜ Dergisi/a, Mimarlık, Planlama ve Tasarım, 4(1), 115-125. http://itudergi.itu.edu.tr/index.php/itudergisi_a/article/view/947
• Patra, I., Reddy, U., N.S., V. ve Pallathadka, L. K. (2022). Role of art conservation science in the study of tangible cultural heritage. Journal of Positive School Psychology, 6(3), 3134-3139. https://www.journalppw.com/index.php/jpsp/article/view/2095
• Rouhi, J. (2017). Definition of cultural heritage properties and their values by the past. Asian Journal of Science and Technology, 8(12), 7109-7114. https://www.journalajst.com/definition-cultural-heritage-properties-and-their-valuesby-past
• Sarı, V. İ. ve Kındap, A. (2018). Türkiye’de kentsel yaşam kalitesi göstergelerinin analiz. Sayıştay Dergisi, 108, 39-72. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sayistay/issue/61564/919231
• Silva, A. T. ve Roders, A. P. (2012). Cultural heritage management and heritage (impact) assessments. https://www.researchgate.net/publication/323783537_Cultural_Heritage_Management_and_Heritage_Impact_Assessments
• Sotshangane, N. (2002). What impact globalization has on cultural diversity? Alternatives: Turkish Journal of International Relations, 1(4), 214-231. https://dergipark.org.tr/en/pub/alternatives/issue/1722/20963
• Şeşen, Y. (2016). Kent arşivi kültürü ihtiyacımız. Türk Kütüphaneciliği, 30(1), 108-113. https://dergipark.org.tr/tr/pub/tk/issue/48657/618834
• Türk Dil Kurumu. (t.y). TDK etimoloji sözlüğünde. 12 Mayıs 2022 tarihinde https://sozluk.gov.tr/ adresinden erişldi.
• UNESCO Glossary. (2009). Framework for Cultural Statistics. http://uis.unesco.org/en/glossary-term/cultural-heritage
• Yalçın, E. (2021). Kent kimliği kavramının Üsküp ve Saraybosna çarşıları üzerinden değerlendirilmesi. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 30(1), 127-148. https://app.trdizin.gov.tr/publication/paper/detail/TkRReU9URTBOQT09
• Yalçın, Y. (2013). Türkiye’de özel arşivlerin yeniden yapılandırılması: Kent arşivi modeli [Yayımlanmamış doktora tezi]. Ankara Üniversitesi.