Doğuma Hazırlık Sınıfında Eğitim Alan ve Almayan Kadınların Doğum Sonu Depresyon Riskinin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 3, 226 - 240, 31.12.2021

Nuriye Pekcan , Elif Yılmaz

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, doğuma hazırlık sınıfında eğitim alan ve almayan kadınların postpartum depresyon riskinin belirlenmesidir.
Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki çalışmada, Doğuma Hazırlık Sınıfında (DHS) eğitim almış 67 kadın ile eğitim almamış 67 kadın oluşturmuştur. Veriler Haziran-Eylül 2018 tarihleri arasında “Edinburg Doğum Sonu Depresyon Ölçeği (EDSDÖ)” ve kadınların sosyodemografik ve obstetrik özelliklerini içeren “Tanıtıcı Bilgi Formu” kullanılarak toplanmıştır.
Bulgular: Eğitim alan grubun EDSDÖ puanı ortalaması (6,16±4,8), eğitim almayan grubun ortalamasından (12,47±9,5) daha düşüktür (p<0,05). Eğitim ve yaş gruplarına göre eğitim alan ve almayanlarda EDSDÖ puan ortalamaları arasında fark yoktur (p>0,05). Çalışma durumuna göre eğitim alan grupta çalışan kadınların EDSDÖ puan ortalaması daha düşük iken eğitim almayan grupta fark yoktur. Gelir durumuna göre ise eğitim alan grupta fark yokken eğitim almayan grupta geliri giderinden fazla olan kadınların EDSDÖ puan ortalaması (6,52±8,3), geliri giderinden az (14,47±9,9) ve geliri giderine eşit (13,48±8,6) olan kadınlardan daha düşüktür (p>0,05). Eğitim alan grupta doğum sonrası destek alan kadınların EDSDÖ puanı ortalaması (5,49±4,4), almayanlardan (8,31±5,5) daha düşüktür (p>0,05). Eğitim almayanların EDSDÖ puanı ortalaması, gebeliği planlı olan kadınların (8,76±7,5) planlı olmayan kadınlardan (17,64±9,7); primipar kadınların (10,17±8,4); multipar kadınlardan (14,84±10,0); vajinal doğum yapan kadınların (9,17±8,3) sezaryen doğumu yapan kadınlardan (15,87±9,5) daha düşüktür (p>0,05). Ayrıca bebeğine sadece anne sütü (7,56±86,0) veren kadınların anne sütü ve mama (16,50±9,7) ve sadece mama veren kadınlarda (24,12±7,1) EDSDÖ puan ortalamasının daha düşük (p>0,05) olduğu belirlenmiştir
Sonuç: DHS’de eğitim alan kadınlarda postpartum depresyon riskinin daha düşük olduğu ve eğitim alanların değişkenlerden daha az etkilendikleri bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

doğum, eğitim, gebelik, Postpartum Depresyon, Postpartum Dönem

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

Determination of the risk of postpartum depression in women who received and did not receive education in childbirth preparation classes.

Öz

Objective: This study was carried out to determine the risk of postpartum depression in women who received and did not receive education in childbirth preparation classes.
Material and Method: In this descriptive study, consisted of 67 women who were educated in the Birth Preparation Class (DHS) and 67 women who did not receive education. The data were collected from June to September 2018 by using the "Edinburgh Postpartum Depression Scale (EPDS)" and "Descriptive Information Form", including the socio-demographic and obstetric characteristics of women.
Results: The mean EPDS score of the group that received training (6.16±4.8) was lower than the mean of the group that did not receive training (12.47±9.5) and there was a difference between them (p>0.05). There was no difference between EPDS score averages (p>0.05) in the group that received and did not receive education according to women's education and age status. According to the working situation, women working in the trained group have a lower EPDS score average, while there is no difference in the group that is not educated. According to the income, while in the educated group there is no difference; in the uneducated group, the average EPDS score of women who have higher income (6.52±8.3) is lower than both the women whose income is less than their expense (14.47±9.9) and those whose income is equal to their expense (13.48 ±8.6). The mean EPDS score (5.49±4.4) of women receiving postpartum support in the educated group was lower than those who did not (8.31±5.5) (p>0.05). The mean EPDS score of women with planned pregnancy (8.76±7.5) is lower than those with unplanned pregnancy (17.64±9.7) (p>0.05); the mean score of primiparous women (10.17±8.4) is lower than multiparous women (14.84±10.0) (p>0.05), and the mean score of women who had a vaginal delivery (9.17±8.3) is also lower than women who had a cesarean delivery (15.87±9.5) (p>0.05). Also the mean score of women who only give breast milk (7.56±86.0) is lower than those who give breast milk along with infant formula (16.50±9.7) and those who only give infant formula (24.12±7.1) (p>0.05).
Conclusion: it was found that the risk of postpartum depression was lower in women taking Childbirth Preparation Classes and those who were educated were less affected by the variables.

Anahtar Kelimeler

Parturition, Education, Pregnancy, Postpartum Depression

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Akdeniz Erken, A. (2016). Kayseri il merkezinde doğum yapan kadınlarda doğum sonu depresyon sıklığı ve etkileyen faktörler (Yüksek Lisans Tezi), Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Annagür, B., & Annagür, A. (2012). Doğum sonrası ruhsal durumun emzirme ile ilişkisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 4(3):279-292, DOI:https://doi.org/10.5455/cap.20120417.
• Atalay, B. (2014). Doğum öncesi eğitimlerin anne-bebek bağlanmasına etkisi (Yüksek Lisans Tezi), Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Ay, F., Tektaş, E., Mak, A., & Aktay, N. (2018). Postpartum depresyon ve etkileyen faktörler: 2000–2017 araştırma sonuçları, J Psychiatric Nurs, 9(3):147-152, DOI: 10.14744/phd.2018.31549
• Aydın Kartal, Y., & Karaman, T. (2018). Doğuma hazırlık eği̇ti̇mi̇ni̇n gebelerde prenatal bağlanma ve depresyon riski̇ üzerine etkisi, Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 49(1):85-91, DOI: 10.16948/zktipb.321210
• Baltaş, Z. Sağlık Psikolojisi. Halk Sağlığında Davranış Bilimleri. Remzi Kitabevi, 2000, İstanbul
• Ban, L., Gibson, J.E., West, J., & Tata, L.J. (2010), Association between perinatal depression in mothers and the risk of childhood infections in offspring: a population-based cohort study. BMC Public Health, 10:799–806. DOI: 10.1186/1471-2458-10-799
• Başer, D.A. (2018). Postpartum depresyon ile emzirme arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi., Ankara Med J, (3):276‐85, DOI: 10.17098/amj.461652
• Battaloğlu, B., Aydemir, N., & Hatipoğlu, S. (2012). Depression screening and risk factors for depression ın mothers wıth 0-1 year old babies who admitted to the healthy baby outpatient clinic. Bakırköy Tıp Derg, 8(1):12-21. https://dx.doi.org/10.5350/BTDMJB201208103
• Chi, X., Zhang, P., Wu, H., & Wang, J. (2016). Screening for postpartum depression and associated factors among women in china: a cross-sectional study, Frontiers in Psychology, 7:1-8, https://doi.org/10.3389/fpsyg.2016.01668
• Christensen, A.L., Stuart, E.A., Perry, D.F., & Le, H.N. (2011). Unintended pregnancy and perinatal depression trajectories ın low-income, high-risk hispanic immigrants. Prev Sci.;12(3):289-99. DOI: 10.1007/s11121-011-0213-x.
• Cornish, A.M., Mcmahon, C.A., Ungerer, J.A., Kowelenko, N., & Tennat, C. (2005). Postnatal depression and ınfant cognitive and motor development in the second postnatal year: the ımpact of depression chronicity and ınfant gender. Infant Behavior and Devolopment, 28(4): 407-417.
• Coşar, F., & Demirci, N. (2012). Lamaze Felsefesine Dayalı Doğuma Hazırlık Eğitiminin Doğum Algısı Ve Doğuma Uyum Sürecine Etkisi, S.D.Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(1):18-30.
• Cox, J.L., Holden, J.M., & Sagovsky, R. (1987). Detection of postnatal depression. development of the 10-item edinburgh postnatal depression scale. The British Journal of Psychiatry, 150(6), 782–786. DOI:10.1192/bjp.150.6.782
• Çoban, A., Arslantaş, H., Dereboy, F., Sarı, E., Şahbaz, M. & Kurnaz, D., (2020). Doğuma ilişkin özellikler postpartum depresyon ve maternal bağlanmayı yorduyor mu?. Life Sciences (NWSALS), 15(3):32-40, DOI: 10.12739/NWSA.2020.15.3.4B0034.
• Demir, S., Şentürk, M.B., Çakmak, Y., & Altay, M. (2016). Kliniğimizde doğum yapan kişilerde postpartum depresyon oranı ve ilişkili faktörler. Med Bull Haseki, 54:83-9. DOI:10.4274/haseki.2856
• Durukan, E., İlhan, M.N., Bumin, M.A., & Aycan, S. (2011). 2 hafta-18 aylık bebeği olan annelerde postpartum depresyon sıklığı ve yaşam kalitesi. Balkan Medical Journal. (4):385-93. DOI: 10.5174/tutfd.2010.04117.3
• Efe, Ş.Y., Taşkın, L., & Eroğlu, K. (2009). Postnatal depression and effecting factors in Turkey. J Turk Ger Gynecol Assoc, 10:14-20.
• Engindeniz, A. N., Küey, L. ve Kültür, S. (1996). Edinburgh Doğum Sonrası Depresyon Ölçeği Türkçe formu geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Bahar Sempozyumları, 1, 51-52. Erkal Aksoy, Y., Ünal, F., İnçke, G., Çil, G., Oruç, K., Yılmaz, T., Yıldırım, Ş., & Dereli Yılmaz, S. (2016). Postpartum depresyonun emzirme üzerine etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 5(3): 90-96
• Fisher, J., Cabral De Mello, M., Patel, V., Rahman, A., Tran, T., Holton, S., & Holmes, W. (2011). Prevalence and determinants of common perinatal mental disorders in women in low- and lower-middle-income countries: a systematic review. Bulletin of the World Health Organization, 90(2): 139–149 DOI:10.2471/BLT.11.091850
• Gaillard, A., Lestrat, Y., Mandelbrot, L., Keïta, H., & Dubertret, C. (2014). Predictors of postpartum depression: prospective study of 264 women followed during pregnancy and postpartum. Psychiatry Res, 215(2):341–6. DOI: 10.1016/j.psychres.2013.10.003
• Glavin, K., Smith, L., & Sorum, R. (2009). Prevalence of postpartum depression in two municipalities in Norway. Scand J Caring Sci, 23(4):705–10. DOI: 10.1111/j.1471-6712.2008.00667.x
• Goodman, S.H., Rouse, M.H., Connell, A.M., Broth, M.R., Hall, C.M., & Heyward, D. (2011). Maternal depression and child psychopathology: A meta-analytic review. Clin Child Fam Psychol Rev, 14(1):1-27. DOI: 10.1007/s10567-010-0080-1
• Green, K., Broome, H., & Mirabella, J. (2006). Postnatal depression among mothers in the United Arab Emirates:Socio-cultural and physical factors. Psychol Health Med, 11(4): 425–31.
• Gress-Smith, J.L., Luecken, L.J., Lemery-Chalfant, K., & Howe, R. (2012). Postpartum depression prevalence and ımpact on ınfant health, weight, and sleep in low-ıncome and ethnic minority women and ınfants, Matern Child Health J [Internet], 16:887–893, DOI 10.1007/s10995-011-0812-y
• Güngör, İ., Rathfisch, G., & Kızılkaya Beji, N. (2013). Kadın sağlığı hemşirelerinin rol yetki ve sorumluluklarının uluslararası düzeyde irdelenmesi. F. N. Hem. Derg. 21(1), 49-56.
• Hemşirelik Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (2011). Resmi Gazete, Sayı: 27910.
• Hergüner, S., Çiçek, E., Annagür, A., Hergüner, A., & Örs, R. (2014). Doğum şeklinin doğum sonrası depresyon, algılanan sosyal destek ve maternal bağlanma ile ilişkisi. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 27:15-20. DOI: 10.5350/DAJPN2014270102
• Kartal, B., Karataş, N., & Başer, M. (2016). The effect of education given to the primiparous pregnant women on postpartum depression. Turkiye Klinikleri J Gynecol Obst, 26(4):197-204. doi: 10.5336/gynobstet.2016-52028,
• Kırkpınar, İ., Tepeli, I.Ö., Gözüm, S., & Pasinlioğlu, T. (2012). Erzurum il merkezinde doğum sonrası depresyonlarının sıklık ve yaygınlığı ile DSM-IV tanısal dağılımı: İleriye dönük bir çalışma. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13(1):16-23.
• Kolukırık, Ü., Şimşek, H., & Ergör, A. (2018). Doğum sonrası dönemdeki annelerde depresif belirtilerle ilişkili etmenler: Toplum tabanlı kesitsel bir çalışma, DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi 33(1):1-8 DOI:10.5505/deutfd.2019.30092
• Kozinszky, Z., Dudas, R.B., Csatordai, S., Devosa, I., Toth, E., Szabo D ve ark. (2011) Social dynamics of postpartum depression: a population-based screening in South-Eastern Hungary. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol. 46:413-23. DOI: 10.1007/s00127-010-0206-2
• Lancaster, C.A., Gold, K.J., Flynn, H.A., Yoo, H., Marcus, S.M., & Davis, M.M. (2010). Risk factors for depressive symptoms during pregnancy: a systematic review, Am J Obstet Gynecol. January ; 202(1): 5–14. DOI:10.1016/j.ajog.2009.09.007.
• Lee, S.H., Liu, L.C., Kuo, P.C., & Lee MS. (2011). Postpartum depression and correlated factors in women who received in vitro fertilization treatment. J Midwifery Womens Health 56(4):347-52. DOI: 10.1111/j.1542-2011.2011.00033.x
• Leung, S.S.K., Martinson, I.M., & Arthur, D. (2005). Postpartum depression and related psychosocial variables in Hong Kong Chinese women: Findings from a prospective study. Res Nurs Health; 28:27-38.
• Limlomwongse, N., & Liabsuetrakul, T. (2006). Cohort study of depressive moods in Thai women during late pregnancy and 6-8 weeks of postpartum using the Edinburgh Postnatal Depression Scale (EPDS), Arch Womens Ment Health, May;9(3):131-8. DOI: 10.1007/s00737-005-0115-7.
• Liu, S., Yan, Y., Gao, X., Xiang, S., Sha, T., Zeng, G., & He, Q. (2017). Risk factors for postpartum depression among Chinese women: path model analysis. BMC Pregnancy Childbirth. May 2(1):133. DOI: 10.1186/s12884-017-1320-x.
• Lu, M.C., Prentice, J., Yu, S.M., Inkelas, M., Lange, L.O., & Halfon, N. (2003). Childbirth education classes: sociodemographic disparities in attendance and the association of attendance with breastfeeding initiation. Maternal and Child Health Journal, 7 (2): 87-93.
• Magriples, U., Boynton, M.H., Kershaw, T.S., Lewis, J., Rising, S.S., Tobin, J.N., ve ark. (2015). The impact of group prenatal care on pregnancy and postpartum weight trajectories. Am J Obstet Gynecol. Nov;213(5):688.e1-9. DOI:10.1016/j.ajog.2015.06.066.Jul 9.
• Mclearn, K.T., Minkovitz, C.S., Strobino, D.M., Marks, E., & Hou, W. (2006) Maternal depressive symptoms at 2 to 4 months post partum and early parenting practices. Arch Pediatr Adolesc Med. Mar; 160(3):279-84.
• Murray, L., Arteche, A., Fearon, P., Halligan, S., Goodyer, I., & Cooper, P. (2011). Maternal postnatal depression and the development of depression in offspring up to 16 years of age. J Am Acad Child Adolesc Psychiatry, 50:460-70. DOI: 10.1016/j.jaac.2011.02.001
• Noorlander, Y., Bergink, V., & Berg, M.P. (2008). Perceived and observed mother–child interaction at time of hospitalization and release in postpartum depression and psychosis. Arch Womens Ment Health, 11: 49–56. DOI: 10.1007/s00737-008-0217-0
• Norhayati, M.N., Hazlina, N.H., Asrenee, A.R., & Emilin, W.M. (2015). Magnitude and risk factors for postpartum symptoms: a literature review. J Affect Disord, 2015 175:34-52. DOI: 10.1016/j.jad.2014.12.041.
• Nylen, K.J., O’Hara, M.W., Brock, R., Moel, J., Gorman, L., & Stuart, S. (2010). Predictors of the longitudinal course of postpartum depression following interpersonal psychotherapy. J Consult Clin Psychol, 78(5):757–63. DOI: 10.1037/a0020623
• Özcan, N.K., Boyacıoğlu, N.E., & Dinç, H. (2017). Postpartum depression prevalence and risk factors in Turkey: a systematic review and meta-analysis. Arch Psychiatr Nurs, Aug;31(4):420-428. DOI: 10.1016/j.apnu.2017.04.006. Epub 2017 Apr 12.
• Özkan, H., Üst, Z.D., Gündoğdu, A., Çapık, A., & Şahin, S.A. (2014). Erken postpartum dönemde emzirme ve depresyon arasındaki ilişki. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni; 48(2): 124-31. DOI: 10.5350/SEMB.20140206061410
• Quelopana, A.M., Champion, J.D., & Reyes-Rubilar, T. (2011). Factors associated with postpartum depression in Chilean women. Health Care For Women İnternational; 32:939-49. DOI: 10.1080/07399332.2011.603866
• Ramchandani, P.G., Richter, L.M., Stein, A., & Norris, S.A. (2009). Predictors of postnatal depression in an urban South African cohort. J Affect Disord. 113(3):279–84. DOI: 10.1016/j.jad.2008.05.007
• Sayın, A.A. (2016) Doğum Sonrası Depresyon Yaygınlığı ve İlişkili Faktörler (Tıpta Uzmanlık Tezi) Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Konya,
• Segre, L.S., O’hara, M.W., Arndt, S., & Stuart, S. (2007). The prevalence of postpartum depression: the relative significance of three social status indices. Soc Psychiatr Epidemiol. 42:316-21. DOI: 10.1007/s00127-007-0168-1
• Spinelli, A., Baglio, G., Donati, S., Grandolfo, M.E., & Osborn, J. (2003). Do antenatal classes benefit the mother an her baby? J Matern Fetal Neonatal Med. Feb;13(2):94-101. DOI: 10.1080/jmf.13.2.94.101
• Şahin, E.M., & Kılıçarslan, S. (2010). Son trimester gebelerin depresyon ve kaygı düzeyleri ile bunları etkileyen etmenler. Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 27: 51-58
• Şayık, D., Arı, S., Kaya, Y., Kaya Usta, E. (2019). Gebe eğitiminin anne ve babanın anksiyete, depresyon düzeylerine etkisi, Osmangazi Journal of Medicine, 41(1):23-31, DOI: 10.20515/otd.417377
• Taşkın, L. (2016). Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği, Genişletilmiş XIII. Baskı, Akademisyen Tıp Kitapevi, Ankara, s:534-570
• Tatar, E.S. (2010). Doğum sonu ilk üç ayda annelerin depresyon yaşama durumlarının belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi) Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Turan, J.M., Say, L. (2003). Community-based antenatal education in Istanbul, Turkey: effects on health behaviours. Health Policy Plan, 18(4):391-398. DOI: 10.1093/heapol/czg047
• Ulusoy, M.N. (2010). Doğum sonrası altı aylık dönemde postpartum depresyon sıklığının bebeklerin beslenme ve büyümesi ile ilişkisinin longitudinal incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya,
• Uygur, Ö.F. (2015). Prematür bebeklerin annelerinde doğum sonrası depresyon sıklığı ve ilişkili faktörler. (Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya
• Veltema, M.R., Conne-Perreard, E., Bousquet, A., & Manzano, J. (2002). Postpartum depression and mother–infant relationship at 3 months old. Journal of Affective Disorders, 70:291–306. DOI: 10.1016/s0165-0327(01)00367-6
• Verkerk, G.J., Denollet, J., Van Heck, G.L., Van Son, M.J., & Pop, V.J. (2004). Patient preference for counselling predicts postpartum depression: a prospective 1-year follow up study ın high-risk women. J Affect Disord. 83(1):43-8. DOI: 10.1016/j.jad.2004.04.011
• Xie, R.H., Yang, J., Liao, S., Xie, H., Walker, M., & Wen, S.W. (2010). Prenatal family support, postnatal family support and postpartum depression. Aust N Z J Obstet Gynaecol. Aug;50(4):340-5. DOI: 10.1111/j.1479-828X.2010.01185.x.
• Yağmur, Y., & Ulukoca, N. (2010). Social support and postpartum depression in low- socioeconomic level postpartum women in Eastern Turkey. Int J Public Health 55(6): 543–9. DOI: 10.1007/s00038-010-0182-z
• Yıldırım, A., Hacıhasanoğlu, R., & Karakurt, P. (2011). Postpartum depresyon ile sosyal destek arasındaki ilişki ve etkileyen faktörler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi; 8(1): 31-46.
• Yurdakul, T. (2015). Sıfır-bir yaş bebek sahibi annelerde, doğum sonrası depresif semptom taramasında; edinburgh doğum sonrası depresyon ölçeği ile hasta sağlık anketinin karşılaştırılması (Tıpta Uzmanlık Tezi). Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara