THE BALKANS FROM THE OTTOMANS TO THE PRESENT: CULTURAL DIPLOMACY DISCOURSES OF TRT DOCUMENTARY

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 388 - 402, 30.04.2023

Simge Ünlü Erdal Bilici Lütfiye Yaşar

https://doi.org/10.55666/folklor.1230187

Öz

Kültürel diplomasi, ulusal çıkarların geliştirilmesi için hükümet tarafından desteklenmektedir. Bu desteklemeye bağlı olarak kültürün diplomaside araçsal bir rol üstlendiğini söylemek mümkündür. Başka bir ifadeyle, kültür; bir kaynak, bir sembolik sermaye ve yumuşak güç kaynağı olarak kullanılmaktadır. Bu anlamda kültürel diplomasi devlet aktörlerine, uluslararası alanda kültürel politikayı sergilemek suretiyle uygun bir başlangıç noktası sağlamaktadır. Yumuşak gücün en yaygın kaynağının kültür olduğu belirtilmektedir ve bu kültür edebiyatı, sanatı, eğitimi (yüksek kültür) ve günümüzün kitlesel eğlencesi olarak adlandırılan popüler kültürü kapsamaktadır. Dolayısıyla ulusal kimliğin inşasında ve temsili sürecinde önemli bir sorumluluk üstlenen kültürel diplomasi, çağdaşlığın gelişmesi ve sürdürülmesine katkı sağlamaktadır. Bu araştırmada kültür diplomasisine katkı sağlayan kültürel miras ögelerinin korunması ve kültür belgesellerinin imaj ve itibar oluşumuna katkısı ele alınmıştır. Bu doğrultuda kültür belgeselciliği yapan TRT Belgesel’in kültürel miras ögelerinin korunmasına yönelik yaptığı belgesellerdeki kültür diplomasisi söylemleri ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Araştırma, TRT Belgesel’in Balkan ülkelerindeki kültür diplomasisi faaliyetlerine dair söylemleri makro ve mikro düzeyde ortaya koyması ayrıca, kültür diplomasisine katkı sağlaması açısından önem arz etmektedir. Bu bağlamda TRT Belgesel gönderileri içinden amaçlı örnekleme yöntemiyle seçilen İzler ve Çizgiler belgeselinin Bosna-Hersek, Moldova ve Makedonya bölümleri Maxqda programında söylem ve içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Analiz sonucunda elde edilen bulgular şöyledir: Belgesellerde kültür diplomasisine yönelik açıklamalar Türk kültürünün izi, Graffiti sanatçısında oluşan his ve kültürel yakınlık ve TİKA’nın bu coğrafyalarda açtığı kurumlar, restorasyon faaliyetleri ve yaptığı bağışlardır. Belgesellerde kültür diplomasisi bakımından makro söylem başlıkları ülke tanıtımları, Graffiti sanatı ve TİKA faaliyetleridir. Ülke tanıtımında ülkenin dini yapısı, tarihine değinilmektedir. Ülke tarihi, Osmanlı Devleti’nin Balkanlara yaptığı yatırımlar ve o bölgelerde yaşayan Türklerin devam ettirdiği kültürel özellikleriyle ilişkilendirilerek anlatılmaktadır. Belgesel içeriğinde Graffiti sanatına ve bu sanatın ülkelerin kültürel özelliğini yansıtıcı şekilde konumlanmasına yer verilmektedir. Sanatçılar, belgeselde Balkanlarda yaşayan Türklerin kültürel değerleri yaşatma çabasına ve buna bağlı olarak oluşan milli değerleri koruma bilincine vurgu yapmaktadır. Belgesellerin içeriği mikro düzeyde analiz edildiğinde, özne olarak biz, bizim, Türkler ve Türkiye kelimeleri kullanılmaktadır. Cümleler basit yapıda, sade bir dil kullanılmıştır. Belgeselde tarihsel referans sunma ve kişisel tecrübelerinden faydalanma stratejileri ise ikna retoriğini oluşturmaktadır. Sonuç olarak; TRT Belgesel’in kültür belgesellerinde kültürel mirası korumaya ve kültür diplomasisi araçlarına yer vererek ülke imajına ve itibarına pozitif katkı sağlayacak söylemler oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yumuşak Güç, Kültür Diplomasisi, Kültürel Miras, İmaj ve İtibar Yönetimi, Balkanlar, Soft Power, Cultural Diplomacy, Cultural Heritage, Image and Reputation Management, Balkans

THE BALKANS FROM THE OTTOMANS TO THE PRESENT: CULTURAL DIPLOMACY DISCOURSES OF TRT DOCUMENTARY

Öz

Cultural diplomacy is supported by the government to promote national interests. Thus, it plays an instrumental role in cultural diplomacy. In other words, culture is used as a source, of symbolic capital, and a source of soft power. Cultural diplomacy provides state actors with an appropriate starting point, by demonstrating cultural policy internationally. The most common source of soft power is culture, and it covers cultural literature, art, education, and popular culture called the mass pastime of today. Thus cultural diplomacy, which takes on a significant responsibility in building national identity and in the process of representation, contributes to the development and maintenance of modernity. This study discusses the contribution of cultural documentaries to the formation of image and reputation. This study aims to reveal the cultural diplomacy discourses in the documentaries made by TRT Belgesel. This study is also essential to reveal the discourses on cultural diplomacy activities in Balkan countries. Bosnia-Herzegovina, Moldova, and Macedonia sections of the Traces and Lines documentary have been analyzed by discourse and content analysis methods in the Maxqda program. The analysis's findings are as follows: country promotion, Graffiti art, and TIKA activities. Explanations of cultural diplomacy are classified as traces of Turkish culture, the feeling, and cultural affinity, and the institutions opened by TIKA in these geographies, restoration activities, and donations. In documentaries, macro-discourse topics in terms of culture diplomacy include country promotions, Graffiti art, and TIKA activities. The country's religious structure and history are included in its promotion. The history of the country is associated with the Ottoman Empire's investments in the Balkans and with the cultural characteristics of the Turks living in those regions. Documentaries include the art of graffiti and the position of this art to reflect the cultural characteristics of countries. Artists emphasize the efforts of Turks living in the Balkans to maintain cultural values and the awareness to preserve the national values that thereby occur. In terms of micro-discourse, the documentaries include we, our, our Turks, and Türkiye words. Sentences are used in a simple structure, a simple language. Strategies for providing historical reference and exploiting personal experience in the documentary are persuasive. As a result; It creates discourses that will contribute positively to the image and reputation of the country by including cultural heritage protection and cultural diplomacy tools in the cultural documentaries of TRT Belgesel.

Anahtar Kelimeler

Soft Power, Cultural Diplomacy, Cultural Heritage, Image and Reputation Management, Balkans

Kaynakça

• ANG, I., ISAR, Y. R., & MAR, P. (2015). "Cultural Diplomacy: Beyond The National Interest?" International Journal of Cultural Policy, C. 21, S.4, 365–381.
• BAYRAKTAR, Z. (2012). "Türkiye’nin Balkanlardaki Yumuşak Gücü Türk Kültürü". Karadeniz Araştırmaları, S.35, 181–89.
• BÜYÜKGÖZE, H. (2016). "Bir Etki Aracı Olarak Türk Yükseköğretiminin "Yumuşak Güç’Bağlamında Incelenmesi". Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, S.1, 41–49.
• ÇALIK, M., & SÖZBİLİR, M. (2014). "İçerik Analizinin Parametreleri". Eğitim ve Bilim, C. 39, S.174, 33–38.
• VAN DIJK, T. A. (1983). "Discourse Analysis: Its Development and Application to the Structure of News". Journal of Communication, C.33, S.2, 20-43.
• VAN DIJK, T. A. (1993). "Principles of Critical Conversation Analysis". Discourse & Society, C.4, S.2, 249-283.
• DİKMEN, E. Ş. (2022). "Sosyal Medya Platformları ve Televizyon Yayıncılığı: TRT’nin Dijital Pratikleri". TRT Akademi, C. 7, S.14, 134–53.
• DURHAM, M. G., & KELLNER, D. M. (2006). Media and Cultural Studies: Keyworks. Oxford: Blackwell Publishing.
• FEIGENBAUM, H. B. (2001). Globalization and Cultural Diplomacy. Washington: Center for Arts and Culture.
• FINN, H. K. (2003). "The Case for Cultural Diplomacy: Engaging Foreign Audiences". Foreign Affairs, C.82, S.6,15–20.
• GİRİTLİOĞLU, İ., & AVCIKURT, C. (2013). "Osmanlı İmparatorluğu’nun Balkanlarda Bıraktığı Tarihi Yapılar ve Kültürel Zenginliğin Bölge Turizmine Etkileri". Journal of International Social Research, C.6, S.28, 111–117.
• GOULD-DAVIES, N. (2003). "The Logic of Soviet Cultural Diplomacy". Diplomatic History, C.27, S.2, 193–214.
• GRAVES, J. B. (2010). Cultural Democracy: The Arts, Community, and the Public Purpose. Chicago: University of Illinois Press.
• HODGES, B. D., KUPER, A., & REEVES, S. (2008). "Discourse Analysis". Bmj, C.337, S.7669, 570–72.
• İBRAHİMGİL, M. Z., & KELEŞ, H. (2019). "Balkan Ülkelerinde Osmanlı Eserleri Üzerine İstatistiki Değerlendirme". Akdeniz Sanat, S. 13, 511–530.
• IŞIK, M. (2012). Kitle Iletişim Sistemleri. Konya: Eğitim Yayınevi.
• KANG, H. (2015). "Contemporary Cultural Diplomacy in South Korea: Explicit and Implicit Approaches". International Journal of Cultural Policy, C.21, S.4, 433–447.
• KARATAŞ, Z. (2015). "Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri". Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, C.1, S.1, 62–80.
• KURALAY, İ̇̇. (2020). "Kamusal Televizyon Yayıncılığının Belgesel Türleri Üzerindeki Etkisi: TRT Televizyon Belgeselciliği". Düşünce ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, C.2, S.3, 140–60.
• MAZOWER, M. (2001). The Balkans. London: Phoenix Press.
• NYE, J. S. (2008). "Public Diplomacy and Soft Power". The ANNALS of the American Academy of Political and Social Science, C. 616, S.1, 94–109.
• NYE, J. S. (2021). "Soft Power: The Evolution of a Concept". Journal of Political Power, C.14, S.1, 196–208.
• PAÇAOĞLU, E. H. (2020). "Balkanlar’da Türkiye ve Avrupa Birliği’nin Yumuşak Gücü". Anadolu ve Balkan Araştırmaları Dergisi, C. 3, S.6, 35–69.
• PURTAŞ, F. (2013). "Türk Dış Politikasının Yükselen Değeri: Kültürel Diplomasi". Gazi Akademik Bakış, S.13, 1-14.
• SALIJI, S. (2018). "2000’den Günümüze Belgesel Filmlerde Balkanlar". İdil Sanat ve Dil Dergisi, C.7, S.44, 467–474.
• SANCAKTAR, C. (2011). "Balkanlar’da Osmanlı Hâkimiyeti ve Siyasal Mirası". Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, C. 2, S.2, 27–47.
• SANCAKTAR, C. (2019). "Balkanlar’da Türk ve Müslüman Milletler: 19 Yüzyıldan Günümüze Milliyetçiliğe Karşı Varoluş Mücadelesi". Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, S.1, C.5, 1–21.
• SCHNEIDER, C. P. (2003). Diplomacy That Works:’Best Practices’ in Cultural Diplomacy. Washington: Center for arts and culture.
• TÜYSÜZOĞLU, G. (2019). "Yumuşak Güç Kavramı Çerçevesinde Avrasya Ekonomik Birliği ve Kuşak-Yol İnisiyatifinin Değerlendirilmesi". Gazi Akademik Bakış, C.13, S.25,163–88.
• WILSON III, E.J. (2008). "Hard Power, Soft Power, Smart Power". The Annals of the American Academy of Political and Social Science, C.616, S.1, 110–24.
• WOJCIUK, A., MİCHAŁEK, M., & STORMOWSKA, M. (2015). "Education as a Source and Tool of Soft Power in International Relations". European Political Science, S.14, 298–317.
• YAĞMURLU, A. (2020). "Dünya Mirası ve Kamu Diplomasisi: Göbekli Tepe Örneği". Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.49, 46–64.
• YILMAZ, A. N., & KILIÇOĞLU, G. (2017). "Balkanlar’da YTB ve TİKA’nın Türk Kamu Diplomasisi Kurumları Olarak Faaliyetleri ve Türkiye’nin Bölgedeki Yumuşak Gücüne Etkileri". Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, C.2, S.2, 115–31.
• ZACHARY, W., RYDER, J., HICINBOTHOM, J., & BRACKEN, K. (1997). "The Use of Executable Cognitive Models in Simulation-Based Intelligent Embedded Training". Proceedings of the Human Factors and Ergonomics Society Annual Meeting, C.41, S.2, 1118–1122.
• İnternet Kaynakları
• TİKA, (2022). "TİKA Hakkımızda". Retrieved https://www.tika.gov.tr/tr/sayfa/hakkimizda-14649 (access 01.04.2022).
• TRT Belgesel, (2022). "TRT Belgesel". Retrieved https://www.youtube.com/c/trtbelgesel/about. (access 01.04.2022).
• TRT, (2022). "TRT Görevlerimiz". Retrieved https://www.trt.net.tr/Kurumsal/Gorevlerimiz.aspx. (access 01.04.2022).