Investigation of the Relationship among Teachers' Work Engagement, School Climate, and Teacher Leadership

Yıl 2023, Cilt: 43 Sayı: 3, 2031 - 2061, 30.12.2023

Batuhan İnanır Hasan Kavgacı

https://doi.org/10.17152/gefad.1297970

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between primary school teachers' work engagement levels, school climate perceptions and teacher leadership. Accordingly, the study investigated whether there are significant relationships between teachers' perceptions of job engagement and school climate and teacher leadership, and the direct and indirect effects of school climate on job engagement through teacher leadership. The research was designed in a relational survey model and a hypothesis model was tested showing the relationships between school climate, teacher leadership and teachers' work engagement. The study group of the research consists of 267 primary and pre-school teachers working in Kastamonu, Çankırı and Sinop provinces. The results of the research showed that the direct effects of sincere school climate and teacher leadership on work engagement are significant. In addition, supportive, guiding, and friendly school climates indirectly affect teachers' work engagement.

Anahtar Kelimeler

Work Engagement, School Climate, Teacher Leadership, Indirect Effect, Structural Equation Modeling

Öğretmenlerin İşle Bütünleşmesi, Okul İklimi ve Öğretmen Liderliği Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okulu öğretmenlerinin işle bütünleşme düzeyleri ile okul iklimi algıları ve öğretmen liderliği arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Bu doğrultuda, araştırmada öğretmenlerin işle bütünleşme ile okul iklimi ve öğretmen liderliği algıları arasında ilişki olup olmadığı ve okul ikliminin işle bütünleşme üzerindeki doğrudan ve öğretmen liderliği yoluyla dolaylı etkileri incelenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde tasarlanmış olup okul iklimi ve öğretmen liderliği değişkenlerinin öğretmenlerin işle bütünleşmeleriyle ilişkilerini gösteren bir hipotez model test edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Kastamonu, Çankırı ve Sinop illerinde görev yapan 267 ilköğretim ve okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma sonuçları okul ikliminin samimilik boyutunun ve öğretmen liderliğinin işle bütünleşmeye doğrudan etkilerinin anlamlı olduğunu göstermiştir. Ayrıca destekleyici, yönlendirici ve samimi okul iklimi öğretmenlerin işle bütünleşmelerini dolaylı olarak etkilemektedir.

Anahtar Kelimeler

İşle Bütünleşme, Okul İklimi, Öğretmen Liderliği, Dolaylı Etki, Yapısal Eşitlik Modellemesi

Kaynakça

• Abun, D., Menor, R. I., Catabagan, N. C., Magallanes, T., & Ranay, F. B. (2021). Organizational climate and work engagement of employees of divine word colleges in Ilocos Region, Philippines. International Journal of Research in Business and Social Science (2147- 4478), 10(1), 107-121. doi: 10.20525/ijrbs.v10i1.1017
• Addimando, L. (2019). The effect of positive working conditions on work engagement and teaching classroom practices: A large cross-sectional study in Switzerland. Frontiers in Psychology, 10(2129). doi:10.3389/fpsyg.2019.02129
• Ağırman, N., & Ercoşkun, M. H. (2017). Sınıf öğretmenlerinin öğretmen yeterlik ve öğretmen liderlik düzeylerinin değerlendirilmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(3), 715-728.
• Aksu A. (1994). Okul müdürlerinin etkililiği ve okul iklimi (Doktora Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden erişilmiştir. (Tez No: 36951)
• Ancarani, A., Mauro, C. D., & Giammanco, M. D. (2019). Linking organizational climate to work engagement: A study in the healthcare sector. International Journal of Public Administration, 42(7), 547-557. doi:10.1080/01900692.2018.1491595
• Anderson, C. S. (1982). The search for school climate: A review of the research. Review of Educational Research, 52(3), 368-420.
• Ardıç, K. ve Polatcı, S. (2009). Tükenmişlik sendromu ve madalyonun öbür yüzü: İşle bütünleşme. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32, 21-46.
• Arı, S. (2011). Örgüt ikliminin işle bütünleşme üzerine etkisi ve bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden erişilmiştir. (Tez No: 303751).
• Arslan, E. T., & Demir, H. (2017). İşe angaje olma ve iş tatmini arasındaki ilişki: Hekim ve hemşireler üzerine nicel bir araştırma. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 24(2), 371-389.
• Aydın, A., Yılmaz, K., & Altınkurt, Y. (2013). Eğitim yönetiminde pozitif psikoloji. Journal of Human Sciences, 10(1), 1470-1490.
• Ayık, A., Savaş, M., & Çelikel, G. (2014). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin okul iklimi ve örgütsel güven algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(27), 203-220.
• Bahçetepe, Ü., & Giorgetti, F. M. (2015). Akademik başarı ile okul iklimi arasındaki ilişki. Istanbul Journal of Innovation in Education, 1(3), 83-101.
• Bakker, A. B., & Bal, P. M. (2010). Weekly work engagement and performance: A study among starting teachers. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 83(1), 189-206.
• Bakker, A. B., Albrecht, S. L., & Leiter, M. P. (2011). Key questions regarding work engagement. European Journal of Work and Organizational Psychology, 20(1), 4-28.
• Bakker, A. B., Hakanen, J. J., Demerouti, E., & Xanthopoulou, D. (2007). Job resources boost work engagement, particularly when job demands are high. Journal of Educational Psychology, 99, 274-284. doi:10.1037/0022-0663.99.2.274
• Balcı, A. (1993). Etkili okul: Kuram, uygulama ve araştırma. Yavuz dağıtım.
• Beycioğlu, K. (2009). İlköğretim okullarında öğretmenlerin sergiledikleri liderlik rollerine ilişkin bir değerlendirme (Doktora tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden erişilmiştir. (Tez No: 240522).
• Beycioğlu, K., & Aslan, B. (2010). Öğretmen liderliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlkoğretim Online, 9(2), 764-775.
• Beycioğlu, K., & Aslan, B. (2012). Öğretmen ve yöneticilerin öğretmen liderliğine ilişkin görüşleri: Bir karma yöntem çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 2(2), 191-223.
• Bual, J. M., & Madrigal, D. V. (2021). Correlating the school climate and teacher leadership of Catholic schools in Antique, Philippines. Asian Journal of Education and Social Studies, 21(4), 22-34. doi:10.9734/ajess/2021/v21i430514
• Cai, Y., Liu, P., Tang, R., & Bo, Y. (2022). Distributed leadership and teacher work engagement: The mediating role of teacher efficacy and the moderating role of interpersonal trust. Asia Pacific Education Review. doi:10.1007/s12564-022-09760-x
• Can N. (2006). Öğretmen liderliği ve engelleri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(2), 137-161.
• Chang, M. L. (2009). An appraisal perspective of teacher burnout: Examining the emotional work of teachers. Educational Psychology Review, 21(3), 193- 218.
• Chaudhary, R., Rangnekar, S., & Barua, M. K. (2014). Organizational climate, climate strength and work engagement. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 133, 291-303. doi:10.1016/j.sbspro.2014.04.195
• Danielson, C. (2006). Teacher leadership that strengthens professional practice. Alexandria VA: ASCD.
• Decuypere, A., & Schaufeli, W. (2020). Leadership and work engagement: Exploring explanatory mechanisms. German Journal of Human Resource Management, 34(1), 69–95. doi:10.1177/2397002219892197
• Demerouti, E., Bakker, A. B., Janssen, P. P. M., & Schaufeli, W. B. (2001). Burnout and engagement at work as a function of demands and control. Scandinavian Journal of Work, Environment, & Health, 27(4), 279-286.
• Ekşi, F. (2006). Rehber öğretmenlerin okul iklimi algıları ile kaygı düzeyleri arasındaki ilişki üzerine bir araştırma (Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden erişilmiştir. (Tez No: 191743)
• Esen E. (2011). Çalışanların örgüte cezbolması. Marmara Üniversitesi, İİBF Dergisi, 3(1), 377-390
• Field, A. (2018). Discovering statistics using IBM SPSS statistics (Paperback). Sage Publications Ltd. Retrieved from http://gen.lib.rus.ec/book/index.php?md5=75ccc20cc5cacec5fb3b 02fce0de6038
• Frost, D., & Harris, A. (2003). Teacher leadership: Towards a research agenda. Cambridge Journal of Education, 33(3), 479-498.
• Frost. D., & Durrant. J. (2003). Teacher leadership: Rationale, strategy and impact. School Leadership & Management, 23(2), 173-186.
• Gningue, S. M., Peach, R., Jarrah, A. M., & Wardat, Y. (2022). The relationship between Teacher Leadership and school climate: Findings from a teacher-leadership project. Education Sciences, 12(11). doi:10.3390/educsci12110749
• Grayson, J. L., & Alvarez, H. K. (2008). School climate factors relating to teacher burnout: A mediator model. Teaching and Teacher Education, 24(5), 1349-1363.
• Gün, F. (2017). Öğretmenlerin eğitime inanma ve işle bütünleşme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 10(4), 408-431.
• Hahn, E. (2017). Leadership characteristics, school climate, and employee engagement in high performing, high-needs schools (Doctoral dissertation). Georgia State University. doi:10.57709/9971670
• Hakanen, J. J., & Schaufeli, W. B. (2012). Do burnout and work engagement predict depressive symptoms and life satisfaction? A three-wave seven-year prospective study. Journal of Affective Disorders, 141(2-3), 415-424.
• Hakanen, J. J., Bakker, A. B., & Schaufeli, W. B. (2006). Burnout and work engagement among teachers. Journal of School Psychology, 43, 495-513.
• Harris, A. (2003). Teacher leadership as distributed leadership: Heresy, fantasy or possibility?. School Leadership & Management, 23(3), 313-324. doi: 10.1080/1363243032000112801
• Harris, A., & Jones, M. (2019). Teacher leadership and educational change. School Leadership & Management, 39(2), 123-126. doi:10.1080/13632434.2019.1574964
• Harter, J. K., Schmidt, F. L., & Hayes, T. L. (2002). Business-unit-level relationship between employee satisfaction, employee engagement, and business outcomes: A meta-analysis. Journal of Applied Psychology, 87(2), 268-279.
• Hattie, J. (2003, October). Teachers make a difference: What is the research evidence? Paper presented at the Australian Council for Educational Research Annual Conference on Building Teacher Quality, Melbourne. Retrieved from http://www.acer.edu.au/documents/Hattie_TeachersMakeADifference.pdf
• Hoy, W. K., & Tarter, C. J. (2011). Positive psychology and educational administration: An optimistic research agenda. Educational Administration Quarterly, 47(3), 427-445.
• Hoy, W. K., Tarter, J. C., & Kottkamp, R. B. (1991). Open schools/ healthy schools: Measuring organizational climate. . Retrieved from http://www.waynekhoy.com/pdfs/open_schools_healthy_schools_book.pdf
• İşcan, Ö. F. ve Karabey, F.N. (2007). Örgüt iklimi ile yeniliğe destek algısı arasındaki ilişki. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 180-193.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel araştırma yöntemi (25. baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık
• Katzenmeyer, M. ve Moller, G. (2013). Uyuyan devi uyandırmak öğretmen liderler yetiştirmek. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kavgacı, H. (2010). İlköğretimde örgütsel iklim ve okul-aile ilişkileri (Yüksek Lisans Tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden erişilmiştir. (Tez No: 278037).
• Kavgacı, H. (2014). İlköğretim kurumu öğretmenlerinin işle bütünleşme düzeylerinin bireysel ve örgütsel değişkenlerle ilişkisi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden erişilmiştir. (Tez No: 366266).
• Kavgacı, H. ve Çalık, T. (2017). Öğretmenlerin işle bütünleşme düzeylerinin örgütsel ve bireysel değişkenlerle ilişkisi: Bir çoklu aracılık modeli. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(2), 223-248. doi: 10.14527/kuey.2017.008
• Kılınç, A. Ç., & Recepoğlu, E. (2013). Ortaöğretim okulu öğretmenlerinin öğretmen liderliğine ilişkin algı ve beklentileri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 3(2), 175-215.
• Kilinc, A. Ç. (2014). Examining the relationship between teacher leadership and school climate. Educational Sciences: Theory and Practice, 14(5), 1729-1742.
• Koçer, M. C., & Bostanci, A. (2021). Okul yöneticilerinin vizyöner liderlik yeterlilikleri ile öğretmenlerin işe tutkunlukları arasındaki ilişki. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 8(2).
• Koşar, D., Er, E., Kılınç, A. Ç., & Koşar, S. (2017). Öğretmen liderliğine ilişkin yapılan çalışmaların incelenmesi: Bir içerik analizi çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(7). doi:10.29129/inujgse.317712
• Köse, A. (2016). The Relationship between work engagement behavior and perceived organizational support and organizational climate. Journal of Education and Practice, 7(27), 42-52.
• Kurt, T. (2016). Öğretmen liderliğini açıklamaya yönelik bir model: Dağıtımcı liderlik, örgütsel öğrenme ve öğretmenlerin öz yeterlik algısının öğretmen liderliğine etkisi. Eğitim ve Bilim, 41(183). doi:10.15390/EB.2016.5081 Kurt, T., & Çalık, T. (2010). Okul İklimi Ölçeği’nin (OİÖ) geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 35(157).
• Lambert, L. (2003). Leadership capacity for lasting school improvement. Alexandria, Virginia: Association for Supervision and Curriculum Development.
• Little, J. W. (2003). Constructions of teacher leadership in three periods of policy and reform activism. School Leadership & Management, 23(4), 401-419
• Luthans, F. (2002). Positive organizational behavior: Developing and managing psychological strengths. The Academy of Management Executive, 16(1), 57-75.
• Lyons, N. (2006). Reflective engagement as professional development in the lives of university teachers. Teachers and Teaching, 12(2), 151-168. doi:10.1080/13450600500467324
• Mansuroğlu Ç. D. (2012). İlköğretim okul müdürlerinin etik davranışları ile okul iklimi ilişkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Yeditepe Üniversitesi. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden erişilmiştir. (Tez No: 313316)
• Marques, L. A., & Janik, M. (2016). The teacher who goes the extra (s) mile: A study among primary school teachers in Namibia. Journal for Studies in Humanities and Social Sciences 5(1), 139-155.
• Mejalli, R. (2020). Organizational climate and employee engagement (Doctoral dissertation). Walden University. Retrieved from https://scholarworks.waldenu.edu/dissertations/8757
• Murphy, J. (2005). Connecting teacher leadership and school improvement. California: Corwin.
• Nguyen, D., Harris, A., & Ng, D. (2020). A review of the empirical research on teacher leadership (2003–2017): Evidence, patterns and implications. Journal of educational administration, 58(1), 60-80.
• Orhan, H. (2020). Öğretmenlerin iş motivasyonlarıyla öğretmen liderliği arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden erişilmiştir. (Tez No: 641977)
• Öztürk, N., & Şahin, S. (2017). Eğitim örgütlerinde örgüt kültürü ve öğretmen liderliği: Lider-üye etkileşiminin aracılık rolü. İlköğretim Online, 16(4), 1451-1468.
• Preacher, K. J., & Hayes, A. F. (2004). SPSS and SAS procedures for estimating indirect effects in simple mediation models. Behavior Research Methods, Instruments, & Computers, 36, 717-731.
• Prieto, L. L., Soria, M. S., Martínez, I. M., & Schaufeli, W. (2008). Extension of the Job Demands-Resources model in the prediction of burnout and engagement among teachers over time. Psicothema, 20(3), 354-360.
• Reeves, D. B. (2008). Reframing teacher leadership to improve your school. ASCD. Retrieved from https://eric.ed.gov/?id=ED509134
• Roberts, D. R., & Davenport, T. O. (2002). Job engagement: Why it's important and how to improve it. Employment Relations Today, 29(3), 21.
• Runhaar, P., Konermann, J., & Sanders, K. (2013). Teachers' organizational citizenship behaviour: Considering the roles of their work engagement, autonomy and leader–member exchange. Teaching and Teacher Education, 30, 99-108. https://doi.org/10.1016/j.tate.2012.10.008
• Saks, A. M. (2019). Antecedents and consequences of employee engagement revisited. Journal of Organizational Effectiveness: People and Performance, 6(1), 19-38. https://doi.org/10.1108/JOEPP-06-2018-0034
• Salminen, S., Mäkikangas, A., & Feldt, T. (2014). Job resources and work engagement: Optimism as moderator among Finnish managers. Journal of European Psychology Students, 5(1), 69-77. https://doi.org/10.5334/jeps.bu
• Schaufeli, W. B., Salanova, M., Gonzàlez-Romà, V., & Bakker, A. B. (2002). The measurement of burnout and engagement: A two sample confirmative analytic approach. Journal of Happiness Studies, 3(1), 71-92.
• Seligman, M. E. P., & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55, 5-14.
• Shurr, J., Bouck, E. C., & McCollow, M. (2022). Examining teacher and teacher educator perspectives of teacher leadership in extensive support needs. Teacher Education and Special Education, 45(2), 160-179. https://doi.org/10.1177/08884064211001455
• Somech, A., & Ron, I. (2007). Promoting organizational citizenship behavior in schools: The impact of individual and organizational characteristics. Educational Administration Quarterly, 43(1), 38-66. https://doi.org/10.1177/0013161X06291254
• Song, J. H., Kim, W., Chai, D. S., & Bae, S. H. (2014). The impact of an innovative school climate on teachers' knowledge creation activities in Korean schools: The mediating role of teachers' knowledge sharing and work engagement. KEDI Journal of Educational Policy, 11(2), 179-203.
• Şenel, T., & Buluç, B. (2016). İlkokullarda okul iklimi ile okul etkililiği arasındaki ilişki. TÜBAV Bilim Dergisi, 9(4), 1-12.
• Şişman, M. (2011). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Pegem.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statistics (6th edition). Pearson. Telef, B. B. (2011). Öğretmenlerin öz-yeterlikleri, iş doyumları, yaşam doyumları ve tükenmişliklerinin incelenmesi. İlköğretim Online, 10(1), 91-108.
• Wang, L. (2022). Exploring the relationship among teacher emotional intelligence, work engagement, teacher self-efficacy, and student academic achievement: A moderated mediation model. Frontiers in Psychology, 12. Retrieved from https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpsyg.2021.810559
• Wenner, J. A., & Campbell, T. (2017). The theoretical and empirical basis of teacher leadership: A review of the literature. Review of Educational Research, 87(1), 134–171. https://doi.org/10.3102/0034654316653478
• Xie, D. (2008). A study of teacher leadership and its relationship with school climate in American public schools: Findings from SASS 2003-2004. Dissertations. Retrieved from https://scholarworks.wmich.edu/dissertations/824
• York-Barr, J., & Duke, K. (2004). What do we know about teacher leadership? Findings From two decades of scholarship. Review of Educational Research, 74(3), 255–316. https://doi.org/10.3102/00346543074003255
• Zahed-Babelan, A., Koulaei, G., Moeinikia, M., & Sharif, A. R. (2019). Instructional leadership effects on teachers' work engagement: Roles of school culture, empowerment, and job characteristics. CEPS Journal, 9(3), 137-156.
• Zinn, L. F. (1997). Supports and barriers to teacher leadership: Reports of teacher leaders. University of Northern Colorado.
• Zullig, K. J., Collins, R., Ghani, N., Hunter, A. A., Patton, J. M., Huebner, E. S., & Zhang, J. (2015). Preliminary development of a revised version of the School Climate Measure. Psychological Assessment, 27(3), 1072.