Ortaokul Düzeyinde Kullanılan Müzik Ders Kitapları ve İçerik Yönünden İncelenmesi: (Türkiye, İngiltere ve İtalya Örneği)

Yıl 2023, Cilt: 43 Sayı: 3, 2329 - 2368, 30.12.2023

Şevval Çelik Nilay Özaydın Nurtuğ Barışeri Ahmethan

https://doi.org/10.17152/gefad.1308876

Öz

Bu araştırma, Türkiye, İngiltere ve İtalya’da ortaokul düzeyinde kullanılan müzik ders kitaplarını içerik bakımından karşılaştırmalı olarak incelemeyi ve değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Araştırmada veriler “doküman analizi” ile elde edilmiş, verilerin analizinde içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2020- 2021 öğretim yılında Avrupa ülkeleri ile bu ülkelerde okutulan 6, 7 ve 8. sınıf müzik ders kitapları; örneklemini ise Türkiye, İngiltere ve İtalya ile 2020- 2021 öğretim yılında 6, 7 ve 8. sınıflarda okutulan seçilmiş sekiz kitap oluşturmaktadır. İngiltere ve İtalya ortaokul müzik ders kitapları İngilizce- İtalyanca dillerinden Türkçe’ ye tercüme edilmiştir.
Yapılan incelemede, Türkiye ve İngiltere’de kullanılan ders kitaplarında müzik teorisi konusu benzerlik göstermektedir. İngiltere’de, film müziklerine, İtalya’da enstrümanları tanımaya. Türkiye’de ise temel müzik eğitimi konularına yer verildiği görülmektedir. Bununla birlikte üç ülkenin her millete ait kültürel mirası içinde barındıran konuların, ezgi ve ritim yaratma bölümlerinin benzer olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Türkiye ders kitaplarında daha çok müziksel bilgilenme alanına ait etkinliklerin olduğu; müziksel çalma ve çalgısal seslendirme temalı etkinliklere daha az yer verildiği saptanmıştır. Bu anlamda Türkiye’de müzik dersine tanınan süre arttırılabilir. Bu sürenin arttırılması çalgı eğitimine de yeterli zamanın ayırılmasına, derste daha çok etkinlik yapılmasına ve derslerin verimli işlenmesine katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Müzik Eğitimi, Ortaokul Müzik Ders Kitabı, Karşılaştırmalı Eğitim, İçerik Değerlendirme

Destekleyen Kurum

Necmettin Erbakan Üniversitesi BAP Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

201310002

Teşekkür

Araştırmalarım süresince bana destek olan, yol gösteren ve değerli bilgilerini paylaşan sevgili hocam Doç. Dr. Öğr. Üyesi Nilay Özaydın'a; araştırmalarımda kıymetli bilgilerini, tecrübelerini benimle paylaşan, çalışmaları ve bilgisiyle müzik eğitimim süresince eğitim anlamında bana hep yeni ufuklar açan çok kıymetli hocam Doç. Dr. Nurtuğ Barışeri Ahmethan'a ve bugünlere gelmemde desteğini hiç esirgemeyen beni her konuda cesaretlendiren sevgili anne ve babama teşekkürü bir borç bilirim.

Music Textbooks Used at Secondary School Level and Their Analysis in Terms of Content (Example of Turkey, England and Italy)

Öz

This research aims to comparatively examine and evaluate the music textbooks used at secondary school level in Turkey, England and Italy in terms of content. In the research, the data were obtained by "document analysis" and content analysis technique was used in the analysis of the data. The universe of the research consists of European countries and 6th, 7th and 8th grade music textbooks taught in these countries in the 2020-2021 academic year. The sample consists of eight selected books taught in 6th, 7th and 8th grades in Turkey, England and Italy in the 2020-2021 academic year. Secondary school music textbooks used in England and Italy were translated from English andItalian languages to Turkish.
In the examination, the subject of music theory shows similarities in the textbooks used in Turkey and England. In England, to film soundtracks, to recognize instruments in Italy. In Turkey, it is seen that basic music education subjects are included. However, it was found that the subjects, melody and rhythm creation sections of the three countries, which contain the cultural heritage of each nation, are similar. It is stated that there are mostly activities in the field of musical information in Turkish textbooks. It was found that the Turkish textbooks mostly included activities related to musical knowledge, while musical playing and instrumental vocalisation themed activities were given less space. In this sense, the time allocated to music lessons in Turkey can be increased. Increasing this time will contribute to the allocation of sufficient time for instrument training, more activities in the lesson and efficient teaching of the lessons.

Anahtar Kelimeler

Music Education, Secondary School Music Textbook, Comparative Education, Content Evaluation

Proje Numarası

201310002

Kaynakça

• Akçalı, E., Topal, D., Yamaner, B., Çakar, Ö (2020). Müzik Ders Kitabı 6. İzmir: Çağlayan Matbaası
• Altun, A. (2013). Yapılandırmacı yaklaşım, sosyal bilgiler programları ve ders kitapları. B. Akbaba (Ed.), Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu sosyal bilgiler (2-26) içinde. Ankara: Pegem Yayınları,
• Arkabayev, Y. (2019). Kazakistan ve Türkiye’deki ilkokul ve ortaokul genel müzik eğitiminin çeşitli boyutlarıyla karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Aslantaş, H. (2014). Müzik ders kitaplarında yer alan görsellerin öğretmen görüşleri doğrultusunda incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Aydoğdu, R. Ü., Karamustafaoğlu, O. & Bülbül Ş. M. (2017). Akademik araştırmalarda araştırma yöntemleri ile örneklem ilişkisi: Doğrulayıcı doküman analizi örneği. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi,30,556-565. https://www.researchgate.net/publication/318495433_Akademik_Arastirmalarda_Arastirma_Yontemleri_ile_Orneklem_Iliskisi_Dogrulayici_Dokuman_Analizi_Ornegi
• Baştürk, Z., Candan, P., Gönül, A., M., Öztürk, Ö., Tezcan, T. (2020). Müzik Ders Kitabı 7. Ankara: Tuna Matbaacılık San. ve Tic. AŞ
• Baştürk, Z., Candan, P., Gönül, A., M., Öztürk, Ö., Tezcan, T. (2020). Müzik Ders Kitabı 8 İzmir: Çağlayan Matbaası.
• Beethoven, J., Brumfield, S., Campbell, S., Connors, D., Duke, R., Jellison, J., Klinger, R., Mann, R., March, H., Mcdonald, N., Moore, M., Palmer, M., Saliba, K., Schmid, W., Kasnerr, C., Schamrock, M., Stauffer, S., Thomas, J., Trinka, J. .(2005). Silver Burdett making music Grade 6. United States of America: Pearson Education, Inc.
• Beethoven, J., Brumfield, S., Campbell, S., Connors, D., Duke, R., Jellison, J., Klinger, R., Mann, R., March, H., Mcdonald, N., Moore, M., Palmer, M., Saliba, K., Schmid, W., Kasnerr, C., Schamrock, M., Stauffer, S., Thomas, J., Trinka, J. .(2005). Silver Burdett making music Grade 7. United States of America: Pearson Education , Inc.
• Beethoven, J., Brumfield, S., Campbell, S., Connors, D., Duke, R., Jellison, J., Klinger, R., Mann, R., March, H., Mcdonald, N., Moore, M., Palmer, M., Saliba, K., Schmid, W., Kasnerr, C., Schamrock, M., Stauffer, S., Thomas, J., Trinka, J. .(2005). Silver Burdett making music Grade 8. United States of America: Pearson Education , Inc.
• Böke, H. (2002). Türkiye ve İngiltere’deki ilköğretim matematik programlarının karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bulut, D. (2011b). İlköğretim müzik dersi 7. sınıf öğretmen kılavuz kitabının öğrenme alanı ve kazanım boyutları doğrultusunda değerlendirilmesi [Sözlü sunum]. 20. Eğitim Bilimleri Kurultayı, Burdur, Türkiye.
• Ceyhan, E., & Yiğit, B. (2005). Konu alanı ders kitabı incelemesi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çiçek, S. (2000). İlköğretimde müzik (1. baskı). Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Delice, A., Aydın, E. & Kardeş, D. (2009). Öğretmen adayı gözüyle matematik ders kitaplarında görsel ögelerin kullanımı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi,16, 75- 92. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/199555 adresinden erişilmiştir.
• Demirel, Ö. (1992). Türkiye’de program geliştirme uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7,27-43. https://docplayer.biz.tr/30031-Turkiye-de-program-gelistirme-uygulamalari.html adresinden erişilmiştir.
• Eskioğlu, I. (2007). Türkiye ile Kanada, Norveç, ABD, Avustralya ve Avusturya yükseköğretim sistemleri içinde lisansüstü müzik eğitimi programlarının karşılaştırılması (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
• Farzaliyeva, G. (2019). Azerbaycan ile Türkiye’deki ilkokullarda okutulan müzik ders kitaplarının tematik olarak incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ağrı. https://9lib.net/document/1y9n4vrz-azerbaycan-tuerkiye-ilkokullarda-okutulan-muezik-kitaplarinin-tematik-incelenmesi.html#fulltext-content adresinden erişilmiştir.
• Güzel, İ., Karataş, İ. & Çetinkaya, B. (2010). Ortaöğretim matematik öğretim programlarının karşılaştırılması. Türkiye, Almanya ve Kanada.Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi,1(3),309-327. https://dergipark.org.tr/tr/pub/turkbilmat/issue/21562/231433 adresinden erişilmiştir.
• Kayhan, E. (2007). Türkiye, Singapur ve İngiltere ilköğretim matematik öğretim programlarının karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi) Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kılıç, I. (2012). Okul öncesinde müzik eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Korkmaz, A. (2003). İlköğretim ders kitaplarında ölçme ve değerlendirme: Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Martinelli, A., Salinari, G., Vacchi, V. (2017). Musıc Steps A. Italia, Milano Torino: Centro Poligrafico Milano S.P.A. Casaile.
• Martinelli, A., Salinari, G., Vacchi, V. (2017). Musıc Steps B. Italia, Milano Torino: Centro Poligrafico Milano S.P.A. Casaile.
• Mason, E. (2010). Multi cultural music represented in current elementary music textbooks. A comparativestudy of two published music series. Sage Journals, 28 (2), 29-41. doi: 10.1177/8755123310361767 adresinden erişilmiştir.
• Mehonikj, E. (2018). Sosyal bilgiler 6. sınıf ders kitabında yer alan eskiçağ tarihi konularının, Makedonya’daki 6. sınıf tarih ders kitabı ile karşılaştırılması (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Memduhoğlu, H. B. (2008). Türkiye ve Avusturya eğitim sistemlerinin karşılaştırılması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (3), 545-559. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/256315 adresinden erişilmiştir.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2013). Taslak ders kitaplarının incelenmesinde değerlendirmeye esas olacak kriterler. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2014). Ders kitapları ve eğitim araçları yönetmeliği. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Genel Müdürlüğü (2018). İlköğretim müzik dersi öğretim programı (1- 8. sınıflar). Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Nebi, G. (2005). Makedonya ve Türkiye ilköğretim okulları 6, 7, 8. sınıflarda okutulan müzik ders kitaplarındaki eğitim müziği eserlerinin karşılaştırmalı incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Noah, H. J. (1984). The use and abuse of comparative education comparative education review. University of Chicago Press Journals, 28(4), 550. doi.org/10.1086/446467 adresinden erişilmiştir.
• Oltacıoğlu, G. S. (2016). Bir “ Avrupa Birliği” ülkesi olan İtalya’daki; genel eğitim sistemi, müzik eğitimi ile müzik öğretmeni yetiştirme programlarına genel bir bakış. Kesit Akademi Dergisi, 2(4), 31-43. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1521007 adresinden erişilmiştir.
• Özdek, A. (2012). Ulusal müzik eğitiminde halk müziğinin yeri: Türkiye Azerbaycan örneği (Doktora Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Pingel, F. (2010). UNESCO guidebook on textbook research and textbook revision. Braunschweig: UNESCO. Programme for International Student Assessment (PISA) Offical (2018). https://www.oecd.org/pisa/ adresinden erişilmiştir.
• Socrates Comenius (SC) (2007). İngiltere’de müzik eğitimi. http://menet.mdw.ac.at/menetsite/english/t_content3_1_1_it.html adresinden erişilmiştir.
• Strauss, A. & Corbin, J. (1998). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory. London: Sage.
• Süer, R. (1980). Müzik öğretmeni yetiştiren kurumlarda öğretim (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Tatlı, S. (2010). Türkiye ve İngiltere ilköğretim 4. ve 5. sınıflar müzik dersi öğretim programlarının karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. https://earsiv.anadolu.edu.tr/xmlui/handle/11421/3417 adresinden erişilmiştir.
• Tavşancıl, E. & Aslan, E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları.
• Türkoğlu, A. (1998). Karşılaştırmalı eğitim. Dünya ülkelerinden örneklerle. Adana: Baki Kitabevi.
• Uçan, A. (2005). Müzik eğitimi temel kavramlar- ilkeler- yaklaşımlar ve Türkiye’deki durum. Ankara: Evrensel Müzikevi.
• Wordpress (2011). Ders kitaplarının öğretimdeki yeri. https://fatihegitim.files.wordpress.com/2011/03/hafta-23.ppt adresinden erişilmiştir.
• Yıldırım, A, & Şimşek H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.