MODERN YAŞAMIN İÇİNDE PROTEST BİR SES: TURGUT UYAR'IN "MEYTUP 1960?" VE "MEYTUPTUR 1961" ŞİİRLERİNE BİR TAHLİL DENEMESİ

Yıl 2023, Cilt: 18 Sayı: 2, 205 - 221, 30.12.2023

Sevinç Yıldız

https://doi.org/10.48145/gopsbad.1363551

Öz

Turgut Uyar, Türk şiirinde önemli bir yer edinmiş; II. Yeni şairlerindendir. Bu çalışmada Turgut Uyar'ın "Meytup 1960?" ve "Meytuptur 1961" başlıklı şiirleri incelenmiştir. Turgut Uyar'ın devri, şiir poetikası ve yaşamı dikkate alınarak incelenen şiirler sosyolojik ve psikanalitik eleştirel bir bakışla okunmuş ve ulaşılan sonuçlar değerlendirilmiştir. İnceleme yapılırken hermeneutiğin önemli isimleri olan Schleiermacher ve Dilthey'in görüşlerinden de yararlanılmıştır. Kuşkusuz şiir bir bulmaca değildir ve tek doğrusu yoktur. Uyar, hitap etmek istediği nitelikli okurlardan şiirin çok katmanlı anlam dünyası ve zengin yapısı içinde anlamlandırılması ve yorumlanmasını; şiirdeki gerçekliğin sezilmesini istemiştir. Bu çalışmada, "Meytup 1960?" ve "Meytuptur 1961" şiirleri incelenerek; zengin anlam katmanları içinde şiirsel gerçekliği sezilmeye, yorumlanmaya çalışılmıştır. Uyar'ın incelenen şiirlerde modern dünya içindeki kent hayatını ve bu hayatın bir parçası olan çalışma sistemini eleştirdiği görülür. Uyar, bunu doğrudan değil, dolaylı bir anlatımla yapar. Uyar, bu özü yeni bir biçim ve dille şiirine taşımış, öz ile biçimi söz konusu olan şiirlerde başarıyla kaynaştırmıştır.

Anahtar Kelimeler

Turgut Uyar, şiir poetikası, modernizm, estetik

Kaynakça

• Akkoç, D. A. (2014), Turgut Uyar'ın Çocuklarıyız, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Altan, E. (2022), Tomris Uyarla Turgut Uyar Üzerine Söyleşi Ben Koşarım Aşağlara, Koşarım, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Çolak, V. (2016), Şiir Nedir ve Nasıl Yazılır?, İstanbul: İkaros Yayınları.
• Çolak, V. (2019), Şiir Diyalektik Değilse Şiir Üzerine Düşünce Uçları, Ankara: Klaros Yayınları.
• Dayanç, M. (2009), "Yeni Kitap" Dergisinde On Yazar-On Mülakat, İstanbul: Dergah Yayınları.
• Eagleton, T. (2011), Şiir Nasıl Okunur, (Çev: Kaya Genç), İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Grömling, A. (2005). Michelangelo Buonarroti Hayatı ve Eserleri (Çev: Dilek Zaptçıoğlu), İstanbul: Literatür Yayıncılık
• İnce, Ö. (2021), Şiir ve Gerçeklik, İstanbul: Sia Yayınları.
• Kacıroğlu, M. (2018), "Sanatta Modernizm ve Modernist Şiir Üzerine Bir Deneme", Erzurum Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, yıl 2018, cilt: 3, sayı 5, sayfa: 1-24.
• Karaca, A. (2010), İkinci Yeni Poetikası, Ankara: Hece Yayınları.
• Karaca, N. T. (1992a), Celal Sahir Erozan, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Kızılçelik, S. (1996), Postmodernizm Dedikleri, İzmir: Saray Medikal Yayıncılık.
• Koçak, O. (2011), Bahisleri Yükseltmek Turgut Uyar Şiirinde Kendini Yaratma Deneyimi, İstanbul: Metis Yayınları.
• Koçak, O. ; Göktürk, Y. (2018), Turgut Uyar ve Başka Şeyler A'dan Z'ye Bir Konuşma, İstanbul: Metis Yayınları.
• Özlem, D. (2019), Hermeneutik ve Şiir, İstanbul: Notos Kitap.
• Polat, A. (2015), "Toplumcu Şiir Söyleminde İkinci Yeni Düşmanlığı", Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, yıl: 7, sayı: 14, sayfa: 187-193
• Tezcan, S. (2019), Dasein ve Kendisi İçin Varlıkta Var Olma Sorunu, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Uyar, T. (2021a), Büyük Saat, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Uyar, T. (2021b), Korkulu Ustalık, (Haz: Alaattin Karaca), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.