IMPACT OF THE QUR'AN AND THE PROPHET (PBUH) ON ARABIC LANGUAGE

Yıl 2019, Sayı: 42, 27 - 55, 15.12.2019

Ahmet Aslan

https://doi.org/10.30623/harranilahiyatdergisi.596862

Öz

Arabic, the language of the Quran, is an important
language of both Islamic and world civilization. Before Islam, it was divided
into different dialects and came under the pressure of Aramaic language and
Syriac. Arabic language, which could not create a written literature before
Islam, gained a new mission with influence of the Quran and the Hadith Sharif
and became an important language of the world. The Arabs, who established a
state with the spirit and excitement of Islam, began to use Arabic as an
official language in the states they established, and they saved their language
from the pressure of foreign languages by making it an effective written
language. The Quraysh dialect, which is the revelation language of Quran,
dominated other dialects for religious and political reasons, became the
written and literary language for all Arabs and ensured the language unity of
Arabic. The Quran, that made innovations in the religious and intellectual
lives of the Arabs, introduced new words, compositions and meanings into Arabic
and affected its narrative and rhetoric features. The Arabic script, that did
not develop because it could not find an area of usage before Islam, gained an
area of usage with Islam, developed in parallel with the development of Islamic
civilization and became a widespread script. Arabic grammar studies, which
began with the aim of understanding and glossing the Quran, led to the
compilation of Arabic literature, that did not become a written language, and
the recording of the collection of speech and literature of this language. The
Arabic language, which was exclusive to the Arab geography before Islam, became
a world language by spreading to wide geographies along with the Islamic
conquests.

Anahtar Kelimeler

Arabic Language, Development of Arabic Language, The effecct of İslam on the Arabic Language, The effect of the Holy Quran on the Arabic Language

Kur’ân-ı Kerim ve Hz. Peygamber’in (s.a.v.) Arap Dili Üzerindeki Etkileri

Öz

Kur’ân-ı Kerim’in dili olan Arapça hem
İslâm hem de dünya medeniyetinin önemli bir dilidir. İslâmiyet’ten önce farklı
lehçelere ayrılmış, Ârâmîce ve Süryânîce’nin baskısı altına girmiş, bu nedenle
yazılı edebiyat oluşturamamış olan Arap dili, Kur’ân-ı Kerim ve Hadis-i
Şerif’in etkisiyle yeni bir misyon kazanarak dünyanın önemli dili haline
gelmiştir. İslâmiyet’in verdiği ruh ve heyecanla devlet kuran Araplar,
kurdukları devletlerde Arapçayı resmî dil olarak kullanmaya başlamışlar ve
dillerini etkin bir yazı dili haline getirerek yabancı dillerinin baskısından
kurtarmışlardır. Kur’ân-ı Kerim’in dili olan Kureyş lehçesi, dinî ve siyasî
nedenlerle diğer lehçelere baskın gelerek bütün Arapların yazı ve edebiyat dili
haline gelmiş ve Arapçanın dil birliğini sağlamıştır. Arapların dinî ve fikrî
hayatlarında yenilik yapan Kur’ân-ı Kerim, Arapçaya yeni kelimeler, terkipler
ve anlamlar kazandırmış, onun anlatım ve belâğat özelliklerini etkilemiştir.
İslâmiyet’ten önce kullanım alanı bulamadığı için gelişememiş olan Arap yazısı,
İslâmiyet’le beraber kullanım alanı kazanarak, İslâm medeniyetinin gelişmesine
paralel bir şekilde gelişim göstermiş ve yaygın biz yazı haline gelmiştir.
Kur’ân-ı Kerim’i anlamak ve şerh etmek maksadıyla başlayan Arapça dilbilgisi
çalışmaları, yazılı hale gelmemiş Arap edebiyatının derlenmesine ve bu dilin
söz ve edebiyat külliyatının kayıt altına alınmasına vesile olmuştur.
İslâmiyet’ten önce Arap coğrafyasına münhasır olan Arap dili, İslâmî fetihlerle
beraber geniş coğrafyalara yayılarak bir dünya dili haline gelmiştir.

Anahtar Kelimeler

Arap Dili, Arap Dilinin Gelişimi, İslâmiyet’in Arap Diline Etkisi, Kur’ân-I Kerim’in Arap Diline Etkisi

Kaynakça

• ‘Abdü’l-Celîl, ‘Abdü’r-Rahîm. Luğatu’l-Kur’âni’l-Kerim.1. Baskı. ‘Ammân: Mektebetu’r- Risâleti’l-Hadiseti, 1981/1401.
• ‘Abdü’l-Hamîd, Muhammed Ebu Sikkîn. el-Me‘âcimu’l-‘Arabiyyetu Mederisuha ve Menehicuhe. 2. Baskı. Kâhire: el-Fâruku’l-Hadis li’t-Tibâ‘eti ven’-Neşri, 1982/1403.
• Abdü’l-‘âl, Sâlim Mukrim. el-Kur’ânu’l-Kerim ve Eseruhu fi’d-Dirâseti’n Nahviyyeti. 1. Baskı. Kâhire: el-Mektebetu’l-Ezheriyyetu li’t-Turâsi, 1995/1448.
• Ahmed Emîn. Fecru’l-İslâm. 2. Baskı. Mısır: Şeriketu’t-Tibâ‘eti’l-Fenniyeti’l-Muttehideti, 1975.
• Ahmed b. Hanbel, Ebu ‘Abdullah Ahmed b. Muhammed b. Hanbel eş-Şeybânî. el-Musned. İstanbul: Çağrı Yayınları., 1992.
• Ahmed Hasan el-Bâkûrî. Eseru’l-Kur’âni’l-Kerimi fi’l-Luğati’l-‘Arabiyyeti. Kâhire: Dâru’l-Me‘ârif, 1969.
• Aslan, Ahmet. “Arap Dilinde Sözlük Çalışmaları”. Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 3 (Şanlıurfa 1997): 348-357.
• A. Mukbil et-Tâm ‘Amir el-Ahmedî. “es-Sicillât ve’z-Zubûru’l-Mutevarisetu Mine’l- Câhilîyyeti fi’l-Yemen”. Mecelletu Mecme‘il-Lüğğâti’l-‘Arabiyyeti bi Dimeşk. 82 (Nisan 2007/ Rabi‘ul-Evvel 1467): 301-326.
• el-Bağdâdî, ‘Abdü’l-Kâdir b. ‘Umer. Hizânetu’l-Edebi ve Lubbi Lubâbi Lisâni’l- ‘Arabi. thk.’Abdü’s-Selâm Hârun. 19 cilt.4. Baskı. Kâhire: Mektebetu’l-Hâncî, 1997/1418.
• el-Bağdâdî, Ahmed b. Habîb. Kitâbu’l-Munemmak fi Ahbâri Kureyş. tsh. Hurşid Ahmed Fârik. 1. Baskı. Beyrût: ‘Alemu’l-Kutubi, 1985/1405.
• el-Belâzûrî, Ebu’l-‘Abbâs Ahmed b. Yahya. Fütûhu’l-Buldân. trc. Mustafa Fayda. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 1987.
• Buharî, Ebu ‘Abdullah Muhammed b. İsmail. el-Câm‘us-Sahîh. thk. Muhammed Tâmir. Kâhire: Dâru’l-Hadîs, 2011.
• el-Câhız, ‘Amr b. Bahr. el-Beyân ve’t-Tebyîn. thk. Fevzi ‘Atavi. 3 cilt. Beyrût: eş-Şeriketu’l- Lübnâniyyetu li’l-Kitâbi, 1968.
• Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Usulu. 10. Baskı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1995.
• Cevvâd ‘Ali. el-Mufassal fi Târihi’l-‘Arab Kable’l-İslâmi. 10 cilt. 2. Baskı. Bağdâd: Câmi‘etu Bağdâd, 1993.
• Çağatay, Neşet. İslam Öncesi Arap Tarihi ve Câhilîyye Çağı. 4. Baskı. Ankara: Ankara Ü. İlah. Fak.Yayınları, 1982.
• Çakan, İsmail Lütfi. Hadis Edebiyatı. 2. Baskı. İstanbul: Marmara Ü. İlah. Fak. Yayınları,1989.
• Çetin, M. Nihad. “Arap (Edebiyat)”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Ankara: TDV Yayınları, 1991, 3: 276-282.
• Ebu Dâvûd, Süleymân b. el-Aş ‘es b. İshâk el-Ezdî es-Sicistânî. Sünenu Ebu Dâvûd. thk. Muhammed Nâsiru’d-Din el-Elbânî. Riyâd: Mektebetü’l-Me‘ârif, 1988.
• Ebu Hâtim, Ahmed b. Hamdân er-Râzî. Kitâbü’z-Zineti fi’l-Kelimeti’l-İslâmiyyeti’l- ‘Arabiyyeti. thk. Huseyn b. Feyzullah el-Hemedenî. 2 cilt. 1. Baskı. San‘â: Merkezu’d-Dirâseti ve’l-Buhusi’l-Yemeni, 1994/1415.
• el-Elûsî, Mahmûd Şükrî. eL-İreb fi Me’rifeti Ahvâli’l-‘Arab. 3 cilt. 2. Baskı. Beyrût: Dâru’l-Kutubi’l-‘İlmiyyetî, 1314.
• Emil Ya‘kûb. el-Me’ecimu’l-Luğaviyyetu’l-‘Arabiyyetu Bideyetuhe ve Tetavvuruhe. 2. Baskı.Beyrût: Dâru’l-‘İlmi li’l-Melâyîni, 1985.
• Goldziher, Ignace. Klasik Arap literatürü. çev. Azmi Yüksel- Rahmi Er. Ankara: İmaj Yayınları,1993.
• Gözütok, Şakir. Hz. Peygamber Döneminde Eğitim Öğretim. 1. Baskı. İstanbul: Ensar Yayınları, 2017.
• Ğâzî Tuleymât- ‘İrfân el-Aşkar. el-Edebu’l-Câhilî. 1. Baskı. Hıms: Dâru’l-İrşâd, 1992/1412.
• Fâruk İsmail. el-Luğatu’l-Ârâmiyyetu’l- Kadimetu. Haleb: Menşurât Câmi’eti Haleb, 1421/2001.
• Fazıl Halil İbrahim. Hâlid b. Yezid Siretuhu ve’htimemâtuhü’l-‘ilmiyyeti “Dirasetun fi’l-‘Ulûmi ‘İnde’l-‘Arab” Bağdâd: Vezarat’üs-Sakâfati ve’l-İ‘lâmi, 1984.
• el-Feyruzabâdî, Muhammed b. Ya‘kûb. el-Kâmusu’l-Muhît. 2. Baskı. Beyrût: Muessesetu’r-Risâleti, 1987.
• el-Ferrâ, Yahya b. Ziyâd. Me ‘âni’l-Kur’âni. nşr. Ahmed Yusuf Necâti vd. 3 cilt. 3.bs. Kâhire: Dâru’l- ‘İlm, 1955.
• el-Hatibu’l-Bağdâdî, Ebu Bekr Ahmed b. ‘Ali. Takyidu’l-‘İlmi. thk. Se‘id Abdulğaffâr ‘Ali. 1. Baskı Kâhire: Dâru’l-İstikâmeti, 2008/1429.
• Hayes, E.R. Urfa akademisi. çev. Yaşar Günenç. 1. Baskı. İstanbul: yaba Yayınları, 2002.
• Huseyin Nassâr. el-Mu‘cemu’l-‘Arabî Neşetuhu ve Tetavvuruhu.2 cilt. 4. Baskı. Kâhire: Dâru Mısır li’t-Tibâ ‘eti, 1988/1408.
• İbrahim Cum‘a. Kıssatu’l-Kitâbeti’l-‘Arabiyyeti. Kâhire: Dâru’l-Me‘ârif, 1947.
• İbn Cinnî, ‘Usmân. el-Hasâis. thk. Muhammed ‘Ali en-Neccâr. 3 cilt. 2. Baskı. Beyrût: Dâru’l-Hudâ li’t-Tibâ‘eti ve’n-Neşri, tarihsiz.
• İbn Haldûn, ‘Abdü’r-Rahmân b. Haldûn. Mukaddimetu İbn Haldûn, Thk. ‘Abdullah ed-Dervîş 1. Baskı. Dimeşk: Dâru Ya ‘rub, 2004.
• İbn Mâce, Ebu ‘Abdullah Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî. Sünenu İbn-i Mâce. thk. Yâsır Hasan v.d. Beyrût: Muessesetu’r-Risâleti, 2009.
• İbn Manzûr, Ebu’l-Fazl Cemâlu’d-Din Muhammed b. Mukrim el-Afrikî el-Mısrî. Lisânu’l-‘Arab. 15 cilt. 1. Baskı. Beyrût: Dâru Sâdır, tarihsiz.
• İbn Se‘ed. Muhammed b. Se‘ed. et-Tabakâtü’l-Kübrâ. thk.’Ali Muhammed ‘Umer. 11 cilt. 1. Baskı. Kahire: Mektebü’l Hâncî, 2001/1421.
• İbrahim Enîs. Fi’l-Lehcâti’l-‘Arabiyyeti. 3. Baskı. Kâhire: Mektebetu’l-Encluel-Mısriyyetu, 2003.
• İhsân ‘Abbâs. Târihu Devleti’l-Anbâti. 1. Baskı. ‘Ammân: Dâru’ş-Şurûk, 1987.
• Karaçam, İsmail. Sonsuz Mucize Kur’ân. 2. Baskı. İstanbul: Çağ Yayınları, 1990.
• Kılıç, Hulusi. “Sarf”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 2009, 36: 136-137.
• Koçyiğit, Talat. Hadis Istılahları. 2. Baskı. Ankara: Ankara Ü. İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1985.
• Muhammed Fuad ‘Abdü’l-Bakî. Mu‘cemu Ğaribu’l-Kur’âni, İstanbul: Tebliğ Yayınları, 1985.
• Muhammed Beyyumî Mehrân. Diresâtun Târihiyetun Mine’l-Kur’âni’l-Kerim fi Biledi’l-‘Arabi 1. 2. Baskı. Beyrût: Dârun-Nahzati’l-‘Arabiyyeti, 1988/1408.
• Muhammed Se‘id Esbâr- Bilâl Cuneydî. Mu‘cemu’ş-Şâmil fi ‘Ulumu’l-Luğati’l-‘Arabiyyeti ve İstilâhâtihe. 2. Baskı. Beyrût: Dâru’l-‘Avde, 1985.
• Mustafa Çatal. En-Nahvu ve’s-Sarfu 1. Halep: Menşurâtu Câmi‘eti Haleb, 1989.
• Ömer Ferruh. Târihu’l-Fikri’l-‘Arabî ile Eyyâm İbn Haldûn. 4. Baskı. Beyrût: Dâru’l-‘İlm li’l-Melâyîn, 1983.
• er-Râğıb el-İsfahânî el-Huseyn b. Muhammed. Mufredâtu Elfâzi’l-Kur’âni. thk. Safvân ‘Adnân Dâvudî. 3. Baskı. Dimeşk: Dâru’l-Kalem, 2002/1423.
• es-Suyûtî, ‘Abdü’r-Rahmân Celalu’d-Din. el-Muzhir fi ‘Ulumu’l-luğati,ve Envâ‘ihe. 2 cilt. Beyrût: Menşurâtu’l-Mektebeti’l-‘Asriyyeti 1986.
• es-Suyûtî, ‘Abdü’r-Rahmân Celalu’d-Din. el-İttikân fi ‘Ulumi’l-Ku’ân. 2 cilt. 4. Baskı. İstanbul: Dâru Kahraman li’t-Tibâ ‘ti, 1978/1398, 1: 67-68.
• es-Suyûtî, ‘Abdü’r-Rahmân Celalu’d-Din. el-İktirâh. thk. Ahdülhekim ‘Atiyye. 2. Baskı. Dimeşk: Dâru’l-Beyrûti, 1428/2008.
• Süheyla, Yâsin el-Cubûrî, el-Hattu’l-‘Arabî ve Tetavvuruhu fi’l-‘Usûri’l-‘Abbasîyyeti fi’l-‘Irâk. Bağdâd: Matba‘atuz-Zehrâ, 1962/1381.
• Süleymân. Abdurrahmân ez-Zîb, Nukuşun Nabatiyyetun Kadimetun. Riyâd: Matba‘atu Mektebeti’l-Melik Fehedi’l-Vataniyyeti, 1415/1995.
• Şevkî Dayf. Târihu’l-Edebi’l-‘Arabî el-‘Asru’l-Câhilî. 11. Baskı. Kâhire: Dâru’l-Me’ârif, 1960.
• Şevkî Dayf. Târihu’l-Edebi’l-‘Arabî el-‘Asru’l-İslâmî. 7. Baskı. Kâhire: Dâru’l-Me’ârif, 1963.
• Şevkî Dayf. el-Mederisu’n-Nahviyyetu. Kâhire: Dâru’l-Me‘ârif, 1972.
• Taha Hüseyn. Fi’l-Edebi’l-Câhilî. 10. Baskı. Kâhire: Dâru’l-Me‘ârif, 1927.
• Tirmîzî, Ebu ‘İsa Muhammed b. Savra. Sünenu’t-Tirmîzî. thk. Yâsır Hasan v.d. Dimeşk: Muessesetu’r-Risâleti, 2009.
• Tural Hüseyin. Temel Sarf Bilgileri. 1. Baskı. İstanbul: Ensar Yayınları, 2011.
• Yakût, el-Hemevî. Mu‘cemul-Udebâ. 20 cilt. 3. Baskı. Kâhire: Dâru’l-Fikri, 1980/1400.
• Yıldız, Hakkı Dursun. “Arap (Tarih)”. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 1991, 3:272-276.
• Yusuf el-‘İş. ed-Devletu’l-Emevîyyetu ve’l-Ehdâsu’l-leti Sebekathe ve Mehhedet lehe İbtideen min Fitneti’Usmân. 2. Baskı. Dımeşk: Dâru’l-Fikri, 1985.
• ez-Zerkeşî, Bedru’d-Din Muhammed. el-Burhân fi ‘Ulumi’l-Kur’ân. Thk. Yusuf Abdurrahmân el-Mar‘aşlî v. d. 4 cilt 2. Baskı. Beyrût: Dâru’l-Me‘rifeti, 1994/1415.