Harran Ovası Serbest Akışlı Drenaj Sistemlerinde Bazı Bitki Besin Elementleri İle Sediment Yükünün Belirlenmesi

Yıl 2014, Cilt: 18 Sayı: 4, 1 - 9, 01.12.2015

Ceren Bilgiç İdris Bahçeci

Öz

Drenaj sularındaki bitki besin elementleri, deşarj edildikleri akarsu, göl ve deniz gibi farklı alıcı ortamlarda organik madde artışına, biyolojik dengenin bozulmasına ve çevre kirliğine neden olmaktadır. Bu yüzden Harran ovasındaki drenaj sistemleri ile taşınan nitrat, fosfor, potasyum, pH, çözünmüş katı madde (TDS), ve sediment yükünü belirlenmek üzere açık drenaj kanalından 10 yerden ve yüzeyaltı drenaj sistemlerinden 15 yerden sulama mevsiminde 15 gün aralıklarla su örnekleri alınmıştır. Analiz sonuçlarına göre fosfor ve potasyumun eseri düzeyde, nitrat yükü ise 31-69 mg L^-1 arasında değişmiştir. Yüzeyaltı drenaj sularında sediment yükü eseri düzeyde iken, açık drenaj kanallarında ise 120-230 mg L^-1 arasında değişmiştir.

Anahtar Kelimeler

Harran Ovası; bitki besin elementi; drenaj suyu

Kaynakça

• Anonim, 2014. T.C. Şanlıurfa Valiliği Denetim Komisyonu Başkanlığı Reha Sulama Birliği Denetim Raporu.
• Ayaz, M., 2014. Harran Ovasında Su-Tuz Dengesinin Belirlenmesinde Wasim Bilgisayar Programının Kullanılabilirliği. Harran Üniversitesi. Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı. 73 sayfa.
• Bahçeci, İ., 1996. Konya Ovası Sulanan Alanlarında Bitki Besin Element Kayıpları. Başbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, APK Dairesi Başkanlığı, Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Şube Müdürlüğü, Toprak ve Su Kaynakları Araştırma Yıllığı. Yayın No:98. Ankara. 214-228.
• Bahçeci, İ. ve Nacar, A.S., 2007. Estimation of Root Zone Salinity, Using Saltmod, in the Arid Region of Turkey. DOI: 10.1002/lrd.330.
• Bahçeci, İ., 2008. Drenaj Mühendisliği Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü 2008/1 340s. Şanlıurfa (Basılmamış).
• Bahçeci, İ., Tarı, A.F. ve Dinç, N., 2008a. Konya Ovasında Yüzeyaltı Drenajın Nitrat Yıkanmasına Etkisi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 12 (1): 19-26.
• Bahçeci, İ., Bal, M.N. ve Nacar, A.S., 2008b. Harran Ovasında Yüzeyaltı Drenaj Sistemi ve Tuz Dinamiği.
• Bahçeci, İ., Almaca, A. ve Öztürkmen, A.R., 2013. Harran Ovasında Kontrollü ve Kontrolsüz Drenaj Uygulamalarının Su ve Tuz Dengesi ve Bitki Besin Element Kayıpları Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi. TUBİTAK Sonuç Raporu. Proje No: 110 O 835.
• Baker, J.L. ve Johnson, H.P., 1981. Nitrate-Nitrogen in Tile Drainage as Affected by Fertilization. Journal of Enviromental Quality. 10, 519-522.
• Bouwer, H., 1990. Agricultural chemicals and groundwater quality. Journal of Soil and Water Conservation. 45 (2): 184-189.
• Christansen, J.E., Olsen, E.C. ve Willardson, J.S., 1975. Irrigation Water Quality Evaluation.Utah State University. ASCE Conferences.
• David, M.B. ve Gentry, L.E., 2000. Antropogenic Inputs of Nitrogen and Phosphorus and Riverine Export for Illinois, USA. J. Environ. Qual. 29: 494-508.
• DSİ, 2014. Şanlıurfa Harran Ovası Drenaj ve tuzluluk sorunları inceleme raporu, DSİ XIV. Bölge Müdürlüğü, Şanlıurfa
• Fenelon, J.M. ve Moore, R.C., 1998. Transport of Agrichemicals to Ground and Surface Water in a Small Central Indiana Watershed. J. Environ. Qual. 27: 884-894.
• Finck, H.F., 1987. Nitrate Pollution of Groundwater the Possibilites for Agriculture to Adapt. Schriften Reihe-des Bundenministers fur Ernuhrung; Landwirstchaff and Forsten. A-Angen wandte Wissens 1987, No:347 (1), 254 pp.
• Jaynes, D.B., Hatfield, J.L. ve Meek, D.W., 1999. Water Quality in Walnut Creek Watershed: Herbicides and Nitrote in Surface Waters. J. Environ. Qual. 28:45-59.
• Zabunoğlu, S. ve Karaçal, İ. 1986. Çevre Kirliliği ve Kirleticilerin İnsan Bedenine Etkileri. Sempozyum Bildirileri, 6-8 Ocak 1986, İstanbul.