Böbrek Kanseri ve Hemşirelik Yönetimi/ Kidney Cancer and Nursing Management

Yıl 2023, Cilt: 18 Sayı: 1, 37 - 44, 31.01.2023

Arzu Kavala Dilek Yıldırım

https://doi.org/10.47565/ndthdt.2023.66

Öz

Dünyada ve ülkemizde önemli toplumsal sağlık sorunlarından biri olan kanser kardiyovasküler hastalıklardan sonra ikinci ölüm nedeni olarak görülmektedir. Her geçen gün artış gösteren kanserin 2030 yılına kadar birinci sıraya yerleşeceği düşünülmektedir. Böbrek kanseri prostat ve mesane kanserinden sonra en sık görülen ürogenital kanserdir. Genetik değişiklikleri olan, farklı klinik seyirlerle ilerleyen ve tedaviye farklı yanıtları olan birkaç farklı kanser türünü temsil etmektedir. Böbrek kanserlerinin yarısından fazlası tesadüfen keşfedilmekte ve kilo kaybı, iştahsızlık, anoreksi, öksürük, kemik ağrısı, hematüri, yorgunluk, vücut ısısında artış gibi belirti ve bulgular gözlemlenmektedir. Böbrek kanserlerinin tanısında yer alan yan ağrısı, hematüri ve kitle ise hastaların çok azında gözlemlenmektedir. Böbrek kanserinin tedavisinde cerrahi tedavi, laparoskopik yöntemlerle yapılan nefron koruyucu cerrahi yöntemleri, hedefe yönelik tedaviler, immünoterapi ve semptom yönetimi tercih edilmektedir. Tüm bu tedavi süreçlerinde hastaların ve hasta yakınlarının hemşirelik bakımına ihtiyaçları vardır. Hemşirelik bakımının amacı; tedavi öncesi değerlendirmenin sağlanması, tedavi süreci, tedavi sonrasındaki bakımın verilmesi, hasta ve yakınlarının eğitimlerinin planlanması ve gerçekleştirilmesini kapsamaktadır. Hemşirelerin, hasta ve hasta yakınlarına eğitim vermesi sağlık bilincini arttırmada önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle bu derlemede böbrek kanserli hastaların komplikasyonlarını önlemede, tedavide ve eğitimde hemşirelik yönetiminin öneminin vurgulanması ve hemşirelerin bu konuda farkındalıklarının arttırılması amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Böbrek kanseri, hemşirelik bakımı, hemşirelik yönetimi

Kidney Cancer and Nursing Management/ Böbrek Kanseri ve Hemşirelik Yönetimi

Öz

Cancer, which is one of the important social health problems in the world and in our country, is seen as the second cause of death after cardiovascular diseases. It is thought that cancer, which is increasing day by day, will rank first by 2030. Kidney cancer is the most common urogenital cancer after prostate and bladder cancer. It represents several different types of cancer with genetic changes, progressing with different clinical courses, and different responses to treatment. More than half of kidney cancers are discovered by chance, and signs and symptoms such as weight loss, loss of appetite, anorexia, cough, bone pain, hematuria, fatigue, and an increase in body temperature are observed. Flank pain, hematuria, and mass, which are included in the diagnosis of kidney cancers, are observed in very few of the patients. Surgical treatment, nephron-sparing surgery methods performed with laparoscopic methods, targeted therapies, immunotherapy, and symptom management are preferred in the treatment of kidney cancer. In all these treatment processes, patients and their relatives need nursing care. The purpose of nursing care: It includes providing pre-treatment evaluation, treatment process, post-treatment care, planning, and realization of education of patients and their relatives. Nurses' training for patients and their relatives have an important place in raising health awareness. Therefore, in this review, it is aimed to emphasize the importance of nursing management in preventing complications of patients with kidney cancer, in treatment and education, and to increase the awareness of nurses on this issue.

Anahtar Kelimeler

kidney cancer, nursing care, nursing management

Kaynakça

• 1. Türkiye Kanser İstatistikleri. T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. 2017. www.kanser.gov.tr/dairefaaliyetleri/kanser-istatistikleri.html. Erişim tarihi: 12.08.2022.
• 2. Ayoğlu T, Özbaş A. Böbrek Kanser. Can G. (ed.) Onkoloji Hemşireliği. Nobel Tıp Kitapevi. 2015. s: 719-29.
• 3. Cancer Key facts 03 March 2021. WHO. https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/cancer. Erişim tarihi:12.08.2022.
• 4. TÜİK. Ölüm Nedeni İstatistikleri. 2017. tuikweb.tuik.gov.tr/ Pre Haber Bultenleri. Erişim tarihi: 12.08.2022.
• 5. Linehan WM, Schmidt LS, Crooks DR, Wei D, Srinivasan R, Lang M, et al. The Metabolic Basis of Kidney Cancer. Cancer Discov. 2019;9(8):1006-21. DOI: 10.1158/2159-8290.CD-18-1354.
• 6. Kidney Cancer Stages. https://www.cancer.org/cancer/kidney-cancer/detection-diagnosis-staging/staging.html. Erişim tarihi: 15.08.2022.
• 7. Patel P and Srinivas S. Epidemiology of Renal Cell Carcinoma. Lara P, Jonasch E. (ed.). Kidney Cancer Principles and Practice. Springer Heidelberg Dordrecht London New York.2012. s:3-17.
• 8. Cinque A, Vago R, Trevisani F. Circulating RNA in Kidney Cancer: What we know and what we still suppose. Genes (Basel). 2021.28;12(6):835. doi: 10.3390/genes12060835.
• 9. Lekili M. Böbrek tümörleri için tarama programları var mı? Gerekir mi? Üroonkoloji Bülteni. 2010;(3):37-39.
• 10. You D, Choi SY, Ryu J, Kim C. Surgical Consideration in Renal Tumors. Mukul K. Divatia MK, Ozcan A, Guo CC, Ro JY. (ed.). Kidney Cancer. Springer Nature Switzerland AG 2020. ISBN 978-3-030-28333-9 (eBook). DOI:10.1007/978-3-030- 28333-9. s:3-21.
• 11. Sinibaldi VJ, Pratz CF, Yankulina O. Kidney cancer: toxicity management, symptom control and palliative care. J Clin Oncology. 2018; 36:3632-38.
• 12. Moldawer NP, Wood LS. The critical role of the oncology nurse as a partner in the management of patients with advanced kidney cancer: toxicity management, symptom control and palliative care. Cancer J. 2020;26(5):460-3. DOI: 10.1097/PPO.0000000000000476.
• 13. O'Dea A, Gedye C, Jago B, Paterson C. Identifying the unmet supportive care needs of people affected by kidney cancer: a systematic review. J Cancer Surviv. 2021 (1):1-17. DOI: 10.1007/s11764-021-01113-8.
• 14. Chowdhury N, Drake CG. Kidney cancer: an overview of current therapeutic approaches. Urol Clin North Am. 2020;47(4):419- 431. DOI: 10.1016/j.ucl.2020.07.009.
• 15. Géczi L, Nagyiványi K, Maráz A. Immunterápia a vesedaganatok kezelésében [Immunotherapy of renal cell cancer]. Magy Onkol. 2017;61(2):126-131.
• 16. Santoni M, Massari F, Di Nunno V, Conti A, Cimadamore A, Scarpelli M, et al. Immunotherapy in renal cell carcinoma: latest evidence and clinical implications. Drugs in Context 2018;7: DOI: 10.7573/dic.212528.
• 17. Renal Cell Cancer Treatment–Patient Version. https://www.cancer.gov/types/kidney/patient/kidney-treatment-pdq. (Erişim Tarihi: 01.09.2022).
• 18. Cosmai L, Pirovano M, Re Sartò GV, Gallieni MA. Immunotherapy in kidney cancer: how it has changed and what are the challenges for the nephrologist - focus on pembrolizumab. G Ital Nefrol. 2021 ;38(5):2021-vol5.
• 19. Hammers H. Immunotherapy in kidney cancer: the past, present, and future. Curr Opin Urol. 2016 Nov;26(6):543-7. DOI: 10.1097/MOU.0000000000000338.
• 20. Carlo MI, Voss MH, Motzer RJ. Checkpoint inhibitors and other novel immunotherapies for advanced renal cell carcinoma. Nat Rev Urol. 2016;13(7):420-31. DOI: 10.1038/nrurol.2016.103.
• 21. Hasanov E, Gao J, Tannir NM. The immunotherapy revolution in kidney cancer treatment: scientific rationale and firstgeneration results. Cancer J. 2020;26(5):419-431. DOI: 10.1097/PPO.0000000000000471.
• 22. Martini A, Fallara G, Pellegrino F, Cirulli GO, Larcher A, Necchi A, et al. Neoadjuvant and adjuvant immunotherapy in renal cell carcinoma. World J Urol. 2021;39(5):1369-76. DOI: 10.1007/s00345-020-03550-z.
• 23. Linehan WM, Rathmell WK. Kidney cancer. Urol Oncol. 2012;30(6):948-51. DOI: 10.1016/j.urolonc.2012.08.021.
• 24. Deleuze A, Saout J, Dugay F, Peyronnet B, Mathieu R, Verhoest G, et al. Immunotherapy in renal cell carcinoma: the future ıs now. Int J Mol Sci. 2020 5;21(7):2532. DOI: 10.3390/ijms21072532.
• 25. Francisco ALM, Macía M, Alonso F, García P, Gutierrez E, Quintana LF, et al. Onco-Nephrology: Cancer, chemotherapy and kidney. Nefrologia (Engl Ed). 2019;39(5):473-481. DOI: 10.1016/j.nefro.2018.10.016.
• 26. Can G. Onkolojik Hastalıklar ve Hemşirelik Bakımı. N. Enç (Ed), İç Hastalıkları Hemşireliği içinde, Genişletilmiş ve Güncellenmiş 3. Baskı, İstanbul, Nobel Tıp Kitabevleri. 2021. s: 368-99.
• 27. Thompson RM, Patel CR: palliative care principles primary care physicians should know. Primary Care Reports.2013(1).
• 28. Salins N, Ramanjulu R, Patra L, et al: Integration of early specialist palliative care in cancer care and patient related outcomes: A critical review of evidence. Indian J Palliat Care. 2016;22:252-7
• 29. Ferrell BR, Temel JS, Temin S, Alesi ER, Balboni TA, Basch EM, et al. Integration of palliative care into standard oncology care: American Society of Clinical Oncology clinical practice guideline update. J Clin Oncol.2017; 35:96-112.
• 30. Temel JS, Greer JA, Muzikansky A, Gallagher ER, Admane S, Jackson VA, et al: Early palliative care for patients with metastatic nonsmall- cell lung cancer. N Engl J Med. 2010;363:733-742,