Anarko-Bireyci Bir Doğal Hukuk Yorumu: Lysander Spooner ve Hukuk Teorisi

Yıl 2023, Cilt: 81 Sayı: 2, 507 - 529, 02.10.2023

Muzaffer Dülger

https://doi.org/10.26650/mecmua.2023.81.2.0007

Öz

Lysander Spooner (1808-1887) 19. yüzyıl Amerikan siyaset felsefesinin önemli fakat sıklıkla ihmal edilmiş bir figürüdür. Bir hukukçu, girişimci ve politik deneme yazarıdır. İdeolojik olarak ise bireyci bir anarşist, kölecilik karşıtı ve emek hareketi ile serbest piyasa destekçisidir. Ayrıca otoriter hükümetler, devlet müdahaleciliği, yasa koyucu ve vergilendirici faaliyetler ve ahlaki, hukuki ya da politik her tür paternalizme karşı doğal hukuk felsefesinin bireyci bir kavranışı yönünde ve özel mülkiyet hakları lehine güçlü argümanlar geliştirmiş bir doğal hukuk teorisyenidir. Dolayısıyla o genel olarak iki ana felsefi konum arasında kendisine pozisyon edinir; doğal hukuk felsefesi ve radikal derecede bireyci bir anarşizm. İşte bu özgün felsefi karakterinden ötürü o çağdaş liberteryenler ve anarko-kapitalistler üzerinde oldukça etkileyici bir figür haline gelmiş olup, kitap ve broşürleri de liberteryen hukuk teorisini ve onun güncel hukuki meseleler hakkındaki çıktı ve savlarını anlayıp analiz edebilmek için oldukça elverişli kaynaklar halini almıştır. Fakat o ne bir sistematik çalışma kaleme almış ne de sistematik bir felsefe geliştirmeye çabalamıştır. Hukuk üzerine çeşitli eserler kaleme almış olmakla beraber, görüşlerini sistematik bir çalışma içerisinde bir araya getirememiştir. Bu çalışmada amaç, çeşitli kitap bölümleri ve broşürleri arasında dağılmış vaziyetteki hukuki görüşleri vasıtası ile, onun hukuk kavramını genel olarak açıklığa kavuşturmak ve bu kavrayışın doğal hukuk felsefesine bağlılığını, adalet, anayasa, hak, mülkiyet ve suç gibi bazı temel hukuki kavramlar üzerine düşüncelerine yoğunlaşmak suretiyle ortaya koymaktır. Spesifik olarak ise, bu çalışma ile Spooner’in ‘hukuk nedir?’ sorusuna verdiği doğal hukukçu cevabı tartışmaya yoğunlaşılacak ve bu cevapla bağlantılı bir biçimde suç ve mülkiyetin onun zihnindeki uygun telakki edilen manasını ele alacağız.

Anahtar Kelimeler

Lysander Spooner, Doğal Hukuk, Anarşizm, Bireycilik, Liberteryenizm

An Anarcho-Individualistic Remark on Natural Law: Lysander Spooner and His Theory of Law

Öz

Lysander Spooner (1808-1887) is an important but oft-neglected figure of 19th-century American political philosophy. He was a lawyer, entrepreneur, and political essayist. Ideologically, he was an individualist anarchist, abolitionist, and an exponent of the labor movement and free market. He was also a natural law theorist who developed forceful arguments on behalf of an individualistic conception of natural law philosophy and private property rights in opposition to authoritarian governments, state-interventionism, legislative and taxative activities, and all forms of paternalism, whether moral, legal, or political. Thus, he stood generally between the two main philosophical positions of natural law philosophy and of a radically individualistic type of anarchism. As a result of his unique philosophical character, he became a highly influential figure among contemporary libertarians and anarcho-capitalists, and his books and pamphlets have also served as rather convenient sources for understanding and analyzing the libertarian legal theory, as well as its outcomes and claims regarding contemporary legal matters. However, he neither wrote any systematic treatise nor try to develop any systematic philosophy. Although he did write various works on law, he was unable to gather his views within a systematic work. This study’s purpose is to generally disclose Spooner’s conception of law through some of his legal views dispersed among his various book chapters and pamphlets and to reveal this conceptualization’s connection to natural law philosophy by concentrating on his thoughts regarding certain fundamental legal concepts such as justice, constitution, right, property, and crime. Specifically, this work will concentrate on discussing Spooner’s naturalistic answer to the question of what is law and will address in connection with this answer the true meanings of crime and property he held in his mind.

Anahtar Kelimeler

Lysander Spooner, Natural Law, Anarchism, Individualism, Libertarianism

Kaynakça

• Akman ŞT, ‘John Locke’un Siyaset Felsefesi Ekseninde Doğal Hukukun Politikleştirilmesi’ (2021), 54(2) Amme İdaresi Dergisi 1-44. google scholar
• Alexander AJ, ‘The Ideas of Lysander Spooner’ (1950) 23(2) The New England Quarterly 200-217. google scholar
• Arıkan E, ‘Hart-Devlin Tartışmasında Olmayan Argümanlar’ (2020) 15(2) Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 537-568. google scholar
• Aydın MB, ‘İyi İnsanlar Kötü Kurallara İtaat Etmez: Gustav Radbruch’ iç Ertuğrul Uzun (ed) Çağdaş Hukuk Düşüncesine Giriş (1.Bası, İstanbul: İthaki Yayınları, 2015) 113-138 google scholar
• Brennan J, Liberteryenizm (çev) Atilla Yayla (1.Bası, Ankara: Liberte Yayınevi, 2015) google scholar
• Dülger M, ‘John Stuart Mill ve Hukuk Kuramına Etkileri’ (2020) 10(4) Beytulhikme: An International Journal of Philosophy 1471-1493. google scholar
• Hayek FA, Hukuk, Yasama ve Özgürlük (çev) Atilla Yayla, Mustafa Erdoğan, Mehmet Öz (1.Bası, Türkiye İş Bankası Yayınları, 2012) google scholar
• İnce M, ‘Lysander Spooner’in Siyaset ve Hukuk Teorisi’ iç Coşkun Can Aktan (ed) Liberteryenizm ve Anarko-Kapitalizm (Sobiad Yayınları, 2019) 180-196 google scholar
• Mack E, ‘Lysander Spooner: Nineteenth Century America’s Last Natural Law Theorist’ (2012) 29(2) Social Philosophy and Policy 139-176 google scholar
• MacSaorsa I, ‘The Ideas of Lysander Spooner: Libertarian or Libertarian Socialist’ https:// theanarchistlibrary.org/library/iain-macsaorsa-the-ideas-of-lysander-spooner-libertarian-or-libertarian-socialist Erişim Tarihi: 14 Ağustos 2022 google scholar
• Marshall P, Anarşizmin Tarihi: İmkânsızı İstemek (İmge Kitabevi, 2003) google scholar
• Metin S ve Heper A, Ceza Hukuku Felsefesine Bir Katkı: Radbruch Formülü (1.Bası, İstanbul: Tekin Yayınevi, 2014) google scholar
• Shone SJ, Lysander Spooner: American Anarchist (Lexington Books, 2010) google scholar
• Spooner L, An Essay on Trial by Jury (Boston: John P Jewett and Co, 1852) google scholar
• Spooner L, The Law of Intellectual Property: Or An Essay on the Rights of Authors and Inventors to A Perpetual Property in Their Ideas (Boston: Bela March, 1855) google scholar
• Spooner L, Unconstituonality of Slavery (Boston: Bela March, 1860) google scholar
• Spooner L, No Treason: The Constitution of No Authority (No.VI) (Boston, 1870) google scholar
• Spooner L, Natural Law or The Science of Justice: (Boston: A Williams Co 1882) google scholar
• Spooner L, Vices are not Crimes: A Vindication of Moral Liberty (Auburn: Mises Institute, 2020 [orj 1875]) google scholar
• Uzun E, ‘Ahlâksızlığın Cezalandırılması: Hart-Devlin Tartışması’, iç Sercan Gürler (ed) H.L.A. Hart ve Hukuk-Ahlak Ayrımı (2.Bası, İstanbul: Tekin Yayınevi, 2017) 65-99. google scholar
• Vergara F, Liberalizmin Felsefi Temelleri: Liberalizm ve Etik (çev) Bülent Arıbaş (1.Bası, İletişim Yayınları, 2006) google scholar