Some Attention on the Traces of Economic Inequality in Orhan Kemal's Stories

Yıl 2023, Sayı: 10, 46 - 62, 31.12.2023

Sezer Benek

https://doi.org/10.51540/ijof.1333763

Öz

Orhan Kemal, one of the most important writers of Turkish literature who stands out with his social realist identity, wrote many stories, novels, screenplays, poems and memoirs throughout his literary life. The author, who started his literary life with poetry, turned to prose under the influence of Nazım Hikmet. He has made a name for himself for many years, especially with his novels and stories.
The author, who produces works by adhering to a social realist understanding, has highlighted the economic inequality between social classes in his stories. The author, who is the voice of every segment of society that is oppressed, despised, excluded, belittled and ridiculed; He made their sad life stories and their struggle for survival the main subject of his works. In his stories, the class differences between the characters are very felt. In this article, the class differences and economic inequalities between Orhan Kemal's story characters will be emphasized and the subject will be embodied with examples.

Anahtar Kelimeler

Orhan Kemal, Class Differences, Working Class, Capital Class, Economic Inequality.

ORHAN KEMAL’İN HİKÂYELERİNDE EKONOMİK EŞİTSİZLİĞİN İZLERİ ÜZERİNE BAZI DİKKATLER

Öz

Türk edebiyatının toplumsal gerçekçi kimliğiyle öne çıkan en önemli yazarlarından olan Orhan Kemal, yazın hayatı boyunca çok sayıda hikâye, roman, senaryo, şiir, anı kaleme almıştır. Yazın hayatına şiirle başlamış olan yazar, Nazım Hikmet’in etkisiyle düz yazıya yönelmiştir. Özellikle roman ve hikâyeleriyle uzun yıllar adından söz ettirmiştir.
Sosyal gerçekçi anlayışa bağlı kalarak eserler veren yazar, hikâyelerinde toplumsal sınıflar arasındaki ekonomik eşitsizliği ön plana çıkarmıştır. Toplumun ezilen, hor görülen, dışlanan, küçümsenen, alay edilen her türlü kesiminin sesi olan yazar; onların acıklı hayat hikâyelerini, hayatta kalma mücadelelerini eserlerinin temel konusu yapmıştır. Onun hikâyelerinde, hikâye kişileri arasındaki sınıfsal farklılıklar çokça hissedilir. Bu makalede de Orhan Kemal’in hikâye kişileri arasındaki sınıfsal farklılıklar, ekonomik eşitsizlikler üzerinde durularak örneklerle konu somutlaştırılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Orhan Kemal, Sınıfsal Farklılıklar, İşçi Sınıfı, Sermaye Sınıfı, Ekonomik Eşitsizlik.

Kaynakça

• Alver, A. (2014). Türk edebiyatında 1940’lı yıllarda yazılan bazı toplumcu gerçekçi romanların emek-sermaye bağlamında analizi. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi. S 33, 129-152.
• Bezirci, A. (1984). Orhan Kemal. Tekin Yayınevi.
• Bingül, İ. (2014). Orhan Kemal edebiyatında işçi-oluş ve ücretli hayat. Gram Yayınları.
• Demir, A. (2008). Toplumcu gerçekçi objektiften yansıyan bir Anadolu fotoğrafı: Bacayı indir bacayı kaldır. Modern Türklük Araştırmaları Dergisi. 5 (1), 65-80.
• Demirtaş, C. (1979). Yirminci yüzyıl ve edebiyat. Çağdaş Yayınları.
• Dönmezer, S. (1990). Sosyoloji. Beta Yayınları.
• Eliuz, Ü. (2020). Orhan Kemal romanlarında Küçük Adam’ın yitim görüngüleri. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 4 (3), 1-32.
• Eliuz, Ü. (2004). Orhan Kemal’in romanlarında yapı ve izlek. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Fırat Üniversitesi.
• İnce, M. (2017). Toplumsal tabakalaşma ve eşitsizlik. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (19), 1, 294- 319.
• Kemal, O. (2021a). Ekmek kavgası. Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2017a). Sarhoşlar. Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2020a). Çamaşırcının kızı/ küçücük. Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2021b). 72. koğuş. Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2019). Grev. Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2021c). Kardeş payı. Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2020b). Önce ekmek. Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2007). Kırmızı küpeler/ Babil kulesi. Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2017b). Yağmur yüklü bulutlar/ Dünyada harp vardı. Everest Yayınları.
• Kemal, O. (2018). İstanbul’dan çizgiler. Everest Yayınları.
• Koç, Y. (2003). Türkiye işçi sınıfı ve sendikacılık hareketi tarihi. Kaynak Yayınları.
• Koçoğlu, D. ve Akın, B. (2009). Sosyoekonomik eşitsizliklerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesi ile ilişkisi. DEU Hemşirelik Yüksekokulu E-Dergi, 2(4), 145-154.
• Korkmaz, F. (2017). Orhan Kemal’in romanlarında sosyal ve ekonomik eşitsizlik üzerine bir değerlendirme. Dergâh Edebiyat Sanat Kültür Dergisi. S 334, 20-22.
• Lekesiz, Ö. (1998). Yeni Türk edebiyatında öykü 2. Kaknüs Yayınları.
• Narlı, M. (2002). Orhan Kemal’in romanları üzerine bir İnceleme. Kültür Bakanlığı Yayınları
• Nazım Hikmet. (2012). Sanat ve edebiyat üzerine. A. Çalışlar (Haz.). Evrensel Basım Yayınları.
• Oktay, A. (2000). Toplumcu gerçekçiliğin kaynakları. Tüm Zamanlar Yayıncılık.
• Önger, F. (1970). Orhan Kemal’in edebiyata girişi üzerine notlar. Cumhuriyet (Sanat Edebiyat).
• Tosun, N. (2011). Modern öykü kuramı. Öncü Basımevi
• Uğurlu, N. (1973). Orhan Kemal’in ikbal kahvesi. Cem yayınları.