On Digital Citizenship Research in Journals in the TR Index Database: A Systematic Compilation Study

Yıl 2024, Sayı: 66, 243 - 259, 26.03.2024

Hakan Öngören

https://doi.org/10.47998/ikad.1357444

Öz

The concept of digital citizenship is met with great interest in the academic community and is the subject of the research. Since the number of studies conducted has increased with the interest in question, it has become important to know the studies and their general trends. In the study designed with the systematic compilation model, the data were obtained from published research on digital citizenship in journals scanned in the TR Index index. In this context, 38 scientific researchers were examined on the basis of systematic compilation patterns from qualitative analysis methods. Accordingly, the distribution of the number of studies examined by year, the period of acceptance for publication, the journal name of the studies, the methods used in the research, data collection tools, validity and reliability analyses, and data analysis methods related to the data have been tabulated and graphed with frequency and percentage calculations. According to the results obtained from the research, it was concluded that the journals with the highest number of publications are in the field of educational sciences; the period of acceptance for publication is between 0 and 3 months; the qualitative research method is mostly used; the sample group is between 101-300 people; and the sample number is between 301-1000 people.

Anahtar Kelimeler

Digital citizenship, TR index database, systematic compilation, journal, treatises

TR Dizin Veri Tabanındaki Dergilerde Dijital Vatandaşlık ile İlgili Yapılan Araştırmalar Üzerine: Sistematik Derleme Çalışması

Öz

Dijital vatandaşlık kavramı akademik camiada yoğun ilgiyle karşılanmakta ve bilimsel araştırmalara konu olmaktadır. Söz konusu ilginin sonucunda da araştırmaların sayısı artmış olduğundan araştırmaların niteliği ve trendinin ne şekilde olduğunun bilinmesi de önem arz etmeye başlamıştır. Sistematik derleme modeli ile tasarlanan çalışmada veriler, TR Dizin indeksinde taranan dergilerde dijital vatandaşlık ile ilgili yayınlanan araştırmalardan sağlanmıştır. Bu kapsamda 38 bilimsel araştırma, nitel analiz yöntemlerinden sistematik derleme deseni esas alınarak incelemeye tabi tutulmuştur. Buna yönelik olarak incelenen araştırma sayısının yıllara göre dağılımı, yayına kabul süresi, araştırmaların dergi adı, araştırmalarda kullanılan yöntemler, veri toplama araçları, geçerlik ve güvenirlik analizleri ve veri analiz yöntemleri ile ilgili veriler frekans ve yüzde hesaplarıyla tablolaştırılmış ve grafiklendirilmiştir. İncelenen araştırmalardan elde edilen sonuçlara göre; yayınlayan dergilerin çoğunlukla eğitim bilimleri konu alanına sahip olduğu; yayına kabul süresinin 0-3 ay arasında olduğu; çoğunlukla nitel araştırma yönteminin kullanıldığı ve örneklem grubu olarak en çok 101-300 kişilik örneklem grubu ile 301-1000 kişilik örneklem sayısının kullanıldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dijital vatandaşlık, TR dizin veri tabanı, sistematik derleme, dergi, bilimsel incelemeler

Etik Beyan

insan ve hayvan üzerinde deney ve veri toplanmadığı için etik kurulu raporu alınmamıştır.

Teşekkür

çalışmamın yayınlanmasını arzu eder iyi çalışmalar dilerim...

Kaynakça

• Acar, T., Orman, F., & Topdağ, D. (2021). İnsan hakları, temel haklar ve özgürlükler kapsamında genel veri koruma yönetmeliğinin bibliyometrik analizi. (Ed. Kabakçı Günay E.) Sosyal Bilimlerde Güncel Konulara Teorik Politik ve Ampirik Yaklaşımlar, İstanbul: Efe Akademi.
• Ahmad, K., Ming, Z. J., & Rafi, M. (2018). Assessing the digital library research output: bibliometric analysis from 2002 to 2016. The Electronic Library, 36(4), 696-704. https://doi.org/10.1108/EL-02-2017-0036.
• Ahmadvand, A., Kavanagh, D., Clark, M., Drennan, J., & Nissen, L. (2019). Trends and visibility of “digital health” as a keyword in articles by JMIR publications in the new millennium: Bibliographic-bibliometric analysis. Journal of Medical Internet Research, 21(12), e10477. https://doi.org/10.10.2196/10477.
• Akça, S., & Akbulut, M. (2020). Bilimsel iletişimin görünmeyen eli: hakemlik. Türk Kütüphaneciliği, 34 (3), 559-563.
• Aydemir, H. (2019). Yenilenen sosyal bilgiler dersi öğretim programının dijital vatandaşlık ve alt boyutları açısından incelenmesi. International Journal of Current Educational Research, 4(2), 15-38.
• Aydın, E., & Kılıç Mocan, D. (2019). Türkiye’de dünden bugüne sosyobilimsel konular: bir doküman analizi. Anadolu Öğretmen Dergisi, 3(2), 184-197. https://doi.org/10.35346/aod.638332.
• Boğazlıyan, B., & Yılmaz, A. (2018). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin vatandaşlık üzerine metaforik algıları. Journal of New Approaches in Education, 1(1), 70-89.
• Carlsson, H., Larsson, S., Svensson, L., & Åström, F. (2017). Consumer credit behavior in the digital context: A bibliometric analysis and literature review. Journal of Financial Counseling and Planning, 28(1), 76-94. https://doi.org/10.1891/1052-3073.28.1.76.
• Check, J., & Schutt, R. K. (2012). Research methods in education. Boston: Sage Publications.
• Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative research. Boston: Pearson Education.
• Değirmenci, A., & Doğru, M. (2017). Türkiye’de sosyobilimsel konularla ilgili yapılan çalışmaların incelenmesi: bir betimsel analiz çalışması. Dokuz Eylül University Journal of Buca Faculty of Education, (44), 123-138.
• Elçi, A. C., & Sarı, M. (2016). Bilişim teknolojileri ve yazılım dersi öğretim programına yönelik öğrenci görüşlerinin dijital vatandaşlık bağlamında incelenmesi. Journal of the Institute of Social Sciences of Çukurova University, 25(3), 87-102.
• Fernández-Prados, J. S., Lozano-Díaz, A. & Cuenca-Piqueras, C. (2020, March). Digital citizenship and education: state of the art and bibliometric analysis. In Proceedings of the 2020 8th International Conference on Information and Education Technology (pp. 174-178). https://doi.org/10.1145/3395245.3396430.
• Fosso Wamba, S., & Queiroz, M. M. (2021). Responsible artificial intelligence as a secret ingredient for digital health: Bibliometric analysis, insights, and research directions. Information Systems Frontiers, (2021) 1-16. https://doi.org/10.1007/s10796-021-10142-8.
• Gaspar, J., & Glaeser, E. L. (1998). Information technology and the future of cities. Journal of Urban Economics, 43(1), 136-156. https://doi.org/10.1006/juec.1996.2031.
• Ghorbani, Z., Kargaran, S., Saberi, A., Haghighinasab, M., Jamali, S. M. & Ale Ebrahim, N. (2022). Trends and patterns in digital marketing research: bibliometric analysis. Journal of Marketing Analytics, 10(2), 158-172. https://doi.org/10.1057/s41270-021-00116-9.
• Gürbüz, M., & Karabulut, M. (2008). Kırsal göçler ile sosyo-ekonomik özellikler arasındaki ilişkilerin analizi. Türk Coğrafya Dergisi, (50), 37-60.
• Hamamcıoğlu, C. (2005). Planlama ‘Kentlerin Suyolu Girişlerinde Geçmişten Günümüze Yaşanan Aşamalar ve Kentsel Tasarım’ (Ed. Olgu Çalışkan). Ankara: TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını.
• Hollandsworth, R., Dowdy, L., & Donovan, J. (2011). Digital citizenship in K-12: It takes a village. Techtrends: Linking Research ve Practice to Improve Learning, 55(4), 37-47. https://doi.org/10.1007/s11528-011-0510-z.
• Hotamışlı, M., & Erem, I. (2014). Muhasebe ve Finansman Dergisi’nde yayınlanan makalelerin bibliyometrik analizi. Journal of Accounting and Finance, (63), 1-20. https://doi.org/10.25095/mufad.396474.
• Karaduman, H., & Öztürk, C. (2014). The effects of activities for digital citizenship on students’ attitudes toward digital citizenship and their reflections on students’ understanding about digital citizenship. Journal of Social Studies Education Research, 5(1), 38-78.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi (15. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kim, J., Kang, S., & Lee, K. H. (2021). Evolution of digital marketing communication: Bibliometric analysis and network visualization from key articles. Journal of Business Research, (130), 552-563. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2019.09.043.
• Kiral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Journal of the Institute of Social Sciences of Siirt University, 8(15), 170-189.
• Kozak, N. (2003). Türkiye’de yayınlanan akademik dergilerin niteliklerindeki zaman içerisindeki değişim nedenleri: sağlık, sosyal ve teknik bilim alanlarında yayınlanan dergiler üzerine bir inceleme, Bilgi Dünyası, 4(2), 146-174.
• Kumar, B., Sharma, A., Vatavwala, S., & Kumar, P. (2020). Digital mediation in business-to-business marketing: A bibliometric analysis. Industrial Marketing Management, (85), 126-140.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook, Sage.
• Ministry of National Education (2018a). Information Technologies and Software Course Curriculum. (Retreived: 04.12.2022) http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/2018124103559587-Bili%C5%9Fim%20Teknolojileri%20ve%20Yaz%C4%B1l%C4%B1m%205-6.%20S%C4%B1n%C4%B1flar.pdf adresinden erişilmiştir.
• Ministry of National Education (2018b). Social Studies Course Curriculum. (Retreived: 04.11.2021) https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686-SOSYAL%20B%C4%B0LG%C4%B0LER%20%C3%96%C4%9ERET%C4%B0M%20PROGRAMI%20.pdf adresinden erişilmiştir.
• Miyakis, S., Lockshin, M. D., Atsumi, T., Branch, D. W., Brey, R. L., Cervera, R. H. W. M., ... & Krilis, S. A. (2006). International consensus statement on an update of the classification criteria for definite antiphospholipid syndrome (APS). Journal of Thrombosis and Haemostasis, 4(2), 295-306. https://doi.org/10.1111/j.1538-7836.2006.01753.x.
• Morehouse, J. & Saffer, A. J. (2018). A bibliometric analysis of dialogue and digital dialogic research: Mapping the knowledge construction and invisible colleges in public relations research. Journal of Public Relations Research, 30(3), 65-82.
• Mossberger, K. (2009). Towards digital citizenship: adressing ınequality in the ınformation age. ın routledge handbook of ınternet politics, (edited by A. Chadwick and P. Howard), 173-185. London: Routledge.
• Öngören, H. (2022) Türkiye’de internet kullanım eğilimi ve dijital vatandaşlık algısının insan hakları bağlamında incelenmesi. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Akademik Dergisi, 5(9), 47-82.
• Öngören, H., & Nurdoğan, A. (2023). Comparıson of the perceptıons and attıtudes of the sıxth-grade students of general secondary school and imam hatıp secondary school towards the law and justıce course. Trakya Eğitim Dergisi, 13(1), 503-518. https://doi.org/10.24315/tred.1061328.
• Radanliev, P., & De Roure, D. (2021) Epistemological and bibliometric analysis of ethics and shared responsibility—health policy and iot systems. Sustainability, (13), 8355. https://doi.org/10.3390/su13158355.
• Ravselj, D., Umek, L., Todorovski, L. & Aristovnik, A. (2022). A rewiev of digital era governance research in the first two decades: a bibliometric Study. Future İnternet, 14(126), 5-27. https://doi.org/10.10.3390/fi4050126.
• Redondo, M., Sánchez-García, P. & Etura, D. (2017) Research on ethics education for journalists in Spain. Bibliometric analysis and applied educational terms (2005-2015). Revista Latina de Comunicación Social, (72), 235-252. https://doi.org/10.10.4185/RLCS-2017-1163.
• Ribble, M. S., Bailey, G. D., & Ross, T. W. (2004). Digital citizenship: Addressing appropriate technology behavior. Learning ve Leading with Technology, 32(1), 7-12.
• Ribble, M., & Bailey, G. (2007). Digitalcitizenship in schools. Washington DC: The International Society for Technology in Education (ISTE).
• Ribble, M., & Park, M. (2022). The digital citizenship handbook for school leaders: Fostering positive interactions online. USA: International Society for Technology in Education.
• Sari, İ., & Taşçıer, S. (2018). Türkiye’de dijital vatandaşlıkla ilgili yapılan yüksek lisans ve doktora tezlerinin incelenmesi. Anemon Muş Alparslan University Journal of Social Sciences, 6(6), 1063-1069. https://doi.org/10.10.18506/anemon.412740.
• Sevigen, M., & Yılar, M. B. (2022). Türkiye’de eğitim alanında yazılan dijital vatandaşlık konulu lisansüstü tezlerdeki eğilimler. International Journal of New Approaches in Social Studies, 6(1), 47-70. https://doi.org/10.110.38015/sbyy.1108752.
• Singh, G., Mittal, R., & Ahmad, M. (2007). A bibliometric study of literature on digital libraries. The Electronic Library, 25(3), 342-348. https://doi.org/10.1108/02640470710754841.
• Sözbilir, Ö., Gül, Ş. Okçu, B., Yazıcı, F., Kızılaslan, A., Zorluoğlu, S. L., & Atilla, G. (2015). Görme yetersizliği olan öğrencilere yönelik fen eğitimi araştırmalarında eğilimler. Journal of the Faculty of Education of Abant Izzet Baysal University, 15(1), 218-241.
• Stemler, S. (2000). An overview of content analysis. Practical Assessment, Research, and Evaluation, 7(17), 1-6. Doi: https://doi.org/10.7275/z6fm-2e34.
• Taşkıran, C. (2021). Bibliometric analysis of researches on digital citizenship in Web of Science database, International Online Journal of Educational Sciences, 13(2), 556-566.
• Turan, S., & Karasu Avcı, E. (2018). 2018 Sosyal bilgiler öğretim programı’nın dijital vatandaşlık bağlamında incelenmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 1(1), 28-38.
• Tüzüngüç, B., Doğan, O., & Han, Ç. (2021). Sosyobilimsel muhakeme yeteneği ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(79), 1060-1078. https://doi.org/10.10.17755/esosder.763534.
• ULAKBIM TR Index. (2022). About TR Index. Retrieved Address: https://trdizin.gov.tr/hakkinda/.
• Veer, D. K., & Khiste Gajanan, P. (2017). Digital library output in scopus during 1995-2016: a bibliometric analysis. international journal of scientific research in computer science. Engineering and Information Technology, 2(5), 779-784.
• Vizenor, K. V. (2013). Binary lives: digital citizenship and disability participation in a user content created virtual world. (Unpublished doctoral dissertation), University at Buffalo, New York.
• Yeşiltaş, E. & Aslıhan, G. E. Z. (2022). Eğitimde dijital vatandaşlık ile ilgili araştırmalara yönelik bibliyometrik bir analiz. Cumhuriyet University Faculty of Arts and Sciences Journal of Social Sciences, 46(1), 149-158.
• Yeşiltaş, E., & Aslıhan G. (2022). Bibliometric analysis of Studies on digital citizenship education, CUJOOS, 46(1), 149-158.
• Yeşiltaş, E., & Yılmazer, A. (2021). Eğitimde medya okuryazarlığı ile ilgili araştırmalara yönelik bibliyometrik bir analiz. OPUS International Journal of Society Researches, 18(Eğitim Bilimleri Özel Sayısı), 4903-4929. https://doi.org/10.26466/opus.935547.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, D. (2015). Ortaokul yedinci sınıf İngilizce dersinde okuma öncesi etkinliklerde sözcük bulutu kullanımının kelime öğrenmeye etkisi. (Yüksek Lisans Tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Zeren, D., & Nagihan, K. (2020). Dijital pazarlama: Ulusal yazının bibliyometrik analizi. Çağ University Journal of Social Sciences, 17(1), 35-52.