HAYIRSEVERLİĞİN DEĞİŞEN YÜZÜ VE ZENGİNLİK: GELENEKSEL HAYIRSEVERLİKTEN STRATEJİK/KURUMSAL HAYIRSEVERLİĞE

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 1, 211 - 227, 30.06.2020

Gültekin Eroğlu Ömer Aytaç

Öz

Bu makale,
hayırseverliğin geleneksel tarzından sıyırılışı ve günümüz açısından trend
haline gelen stratejik ve kurumsal hayırseverliğe ve zenginlerin bunlarla olan
ilgisine değinmek amacıyla hazırlanmıştır. Günümüzde hayırsever uygulamaları,
dünyanın demografik büyümesine ek olarak, artan ve çeşitlenen sorunlara daha
kalıcı çözümler sunması bakımından belirli bir plan ve projeye dayalı ve
kurumsal olarak yürütülmektedir. Stratejik ve kurumsal hayırseverlik,
bağışların, daha çok miktarda, daha kısa sürede ve daha geniş alanda
değerlendirilmesine imkân tanımaktadır. Kurumsal olarak yürütülen hayırsever
faaliyetlerin çoğu ise zengin ailelerin özel vakıflarınca desteklenmektedir. Bu
ise, zenginlerin hayırseverliğe olan ilgilerinin bir göstergesidir. Zenginlerin
bağış ve yardımlar konusundaki en büyük katkıları ise ekonomiktir. Bu da büyük
bir bağış ekonomisinin oluşmasına neden olmaktadır. Bu, büyük bağış ekonomisi,
sosyal, ekonomik ve çevresel sorunların çözümüne önemli katkılar sağlamaktadır.
Ancak, olumlu katkılarına rağmen yoksulluğun artan bir şekilde devam ediyor
oluşu ve diğer sosyal problemlerin varlığı, bağışların nerede, nasıl ve ne
şekilde değerlendirildiğine dair eleştirisel yaklaşımları da beraberinde
getirmiştir.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel Hayırseverlik, Stratejik Hayırseverlik, Kurumsal Hayırseverlik, Zenginler

THE WEALTH AND THE CHANGING FACE OF PHILANTHROPY: FROM TRADITIONAL PHILANTHROPY TO STRATEGIC AND CORPORATE PHILANTHROPY

Öz

This article is intended to address the
changing aspects of the traditional philanthropy; the strategic and
institutional philanthropy that have become a trend currently, and the interest
that the rich have in them. In addition to the demographic growth of the world,
today's philanthropic practices are carried out institutionally within the
framework of specific plan and project in order to secure more permanent
solutions to increasing and diversifying problems. Strategic and corporate
philanthropy allow donations to be utilized in greater amounts, in a shorter
period of time and in a wider area. Most of the philanthropic activities are
supported by private foundations under the auspicious of wealthy families. This
is an indication of the rich business people’s interest in philanthropy. The
biggest contributions of the rich are donations and grants having economic
values. This leads to the formation of a large donation economy. This large
donation economy contributes significantly to the solution of social, economic
and environmental problems. Despite their positive contributions, the
increasing persistence of poverty and the existence of other social problems
have brought about critical approaches regarding to where and how the donations
are handled.

Anahtar Kelimeler

Traditional Philanthropy, Strategic Philanthropy, Corporate Philanthropy, The Rich.

Kaynakça

• Balıkçıoğlu, B. ve Karacaoğlu, K. (2007), “Sosyal Bir Ürün Olarak Topluma Pazarlanan Hayırseverlik: Stratejik Hayırseverlik”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 / 2, ss. 121-141.
• Bourdieu, P. (2015), Pratik Nedenler: Eylem Kuramı Üzerine, (Çev. Hülya Uğur Tanrıöver), 2. Baskı, İstanbul: Hil Yayıncılık.
• Bozan, M. (2016), “Bir Yumuşak Güç: Hayırseverlik”, Bartın Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, C.7, S.14, ss. 407-425., http://iibfdergi.bartin.edu.tr, Erişim: 11.11.2019.
• Çizakça, M. (2006), “Osmanlı Döneminde Vakıfların Ekonomik Boyutları”, (Der., R. Zincir ve F. Bikmen), Türkiye’de Hayırseverlik: Vatandaşlar, Vakıflar ve Sosyal Adalet: İstanbul: TÜSEV Yayınları.
• Frumkin, P. (2008), Strategic Giving: The Art and Science of Philanthropy, 2nd Edition, Chicago, US: University of Chicago Press.
• Gökşen, F. (2006), “Türkiye’deki Vakıfların Niteliksel Değerlendirmesi”, ( Der., R. Zincir, ve F. Bikmen), Türkiye’de Hayırseverlik: Vatandaşlar, Vakıflar ve Sosyal Adalet, İstanbul: TÜSEV Yayınları.
• Kılıçalp, S. (2013), “Bireysel Bağışçılar için Rehber ve İlham Veren Bağışçı Öyküleri”, TÜSEV-Değişim İçin Bağış Projesi, İstanbul: TÜSEV Yayınları.
• Kotler, P. and Lee N. (2006), Kurumsal Sosyal Sorumluluk, (Çev. S. Kaçamak), İstanbul: Mediacat Yayınları.
• Marx, J.D. (1999), “Corporate Philanthropy: What is the Strategy?”, Nonprofit and Voluntary Sector Quarterly, Vol. 28, No.2, p. 185-198., https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0899764099282004, Erişim: 15.11.2019.
• Mauss, M. (1990), The Gift: The Form and Reason for Exchange in Archaic Societies, (Çev. W. D. Halls, Londra: Routledge.
• Mcalister, D.T. and Ferrell, L. (2002), “The Role of Strategic Philanthropy in Marketing Straegy”, European Journal of Marketing, Vol. 36, No. 5/6, p. 701.
• Monnet, N. and Panizza, U. (2017), “A Note on the Economics of Philanthropy”, Graduate Institute of International and Development Studies International Economics Department Working Paper Series, https://repository.graduateinstitute.ch/record/295337/files/HEIDWP19-2017.pdf, Erişim: 15.11.2019.
• Ostrower, F. (1995), Why the Wealthy Give: The Culture of Elite Philanthropy, United Kingdom: Princeton University Press.
• Özden, H. Ö. (2004), “Türk Vakıf Kurumumun Duygusal ve Felsefi Temelleri”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2): 339-349.
• Payton, R.L. and Moody, M.P. (2008), Understanding Philanthropy: Its Meaning and Mission (Philanthropic and Nonprofit Studies), First Edition, 3rd Printing, Bloomington, Indiana, US: Indiana University Press.
• Raiborn, C. vd. (2003), “Corporate Philanthropy: When is Giving Effective?”, The Journal of Corporate Accounting & Finance, Nov./Dec., p. 47-54.
• Ricks, J. M. (2005), “An Assessment of Strategic Corporate Philanthropy on Perceptions of Brand Equity Variables”, Journal of Consumer Marketing, Vol. 22, No.3, p. 121-134., https://www.researchgate.net/publication, Erişim: 13.11.2019.
• Salamon, L. M. (1992), America’s Nonprofit Sector: A Primer, New York: The Foundation Center.
• Salazar, N. (2011), “Top 10 Philanthropic Foundations: A Primer”, https://www.devex.com/news/top-10-philanthropic-foundations-a-primer-75508, Erişim: 12.11.2019.
• Sarıyer, N. (2011), “Hayırsever Tüketici Davranışı: Çanakkale Örneği”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, C.6, S. 2, ss. 255-268.
• Sennett, R. (2005), Saygı, Eşit Olmayan Bir Dünyada, (Çev. Ümmihan Bardak), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Sennett, R. (2012), Beraber, (Çev. İlkay Özküralpli), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Singer, A. (2004), Osmanlı’da Hayırseverlik Kudüs’te Bir Haseki Sultan İmareti, (Çev. Dilek Şendil), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Singer, A. (2012), İyilik Yap Denize At: Müslüman Toplumlarda Hayırseverlik, (Çev. Ali Özdamar), İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Soysaldı, H. M. (2002), “Vakıfların Günümüzdeki Yeri ve Önemi”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (1), ss.383–400.
• Tdk, (2011), “Hayırseverlik”, Büyük Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Turan, Ş. (2002), Türk Kültür Tarihi: Türk Kültüründen Türkiye Kültürüne ve Evrenselliğe Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Yönet, E. (2005), “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Anlayışında Son Dönemeç: Stratejik Sorumluluk”, Balıkesir Üniversitesi SBE Dergisi, C.8, S.13, ss.240-264., http://sbe.balikesir.edu.tr/dergi/edergi, Erişim: 15.11.2019.
• Zengin, H. S. (2015), “85 Zengin=Dünyanın Yarısı”, Sabah Gazetesi, 25 Ocak 2015, https://www.sabah.com.tr/pazar/2015/01/25/85-zengin-dunyanin-yarisi, Erişim: 08.11.2019.
• Zincir, R. ve Bikmen, F. (2006), “Kavramsal Çerçeve ve Yönetici Özeti”, Türkiye’de Hayırseverlik, Vatandaşlar, Vakıflar ve Sosyal Adalet Araştırması, Yayın No: 38, İstanbul: TÜSEV Yayınları.
• İnternet Kaynakları
• https://www.boundless.com/sociology/textbooks/boundless-sociologytextbook/stratification-inequality-and-social-class-in-the-u-s-9/growing-gap-between-rich-and-poor, Erişim: 08.11.2019.
• http://data.foundationcenter.org, Erişim: 09.11.2019.
• https://degisimicinbagis.org/stratejik-bagiscilik-nedir/, TÜSEV, Erişim: 09.11.2019.