Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Perception of Islam in Zoroastrian Zand Literature

Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 2, 189 - 232, 14.01.2018
https://doi.org/10.12730/13091719.2017.82.166

Öz

This study analyses the perception of Islam presented in Zand literature, namely, the exegetical literature of the Zoroastrian tradition that gradually lost power as a result of Muslim conquests. Zand texts, which grew during the Sasanian era and indicate a lively theological discourse, were codified and took their final form after the Muslim conquests. Zand literature talks about Islam and Muslims in an implicit manner by means of concepts such as Tāzīg (Arab) Ag-dēnīh (evil/superstitious religion). Written for guiding Zoroastrian clergy in every subject, including theology and morals, these texts have a biased and negative attitude towards Islam and Muslims. Zands initially interpret Muslim conquests in an apocalyptic sense and emphasize that the end of world is near and consequently that evil reigns now. On the other hand, due to the obligation of living together with Muslims, Zands advise minimizing relations with Muslims in daily life. They present objections to the doctrinal attitude of Islam and aim at preserving the religious status of Zoroastrians. This paper stresses the view of the Zoroastrian tradition regarding Muslim conquests, the eventual coexistence experience and Islamic theology within the framework of Zands.

Kaynakça

  • Alıcı, Mehmet. Kadîm İran’da Din: Monoteizmden Düalizme Mecûsî Tanrı Anlayışı. Istanbul: Ayışığı, 2012.
  • Alıcı, Mehmet. “Şehristânî’nin ‘el-Mecûs’ Tasnifinin Mecûsî Kutsal Metinlerinden Hareketle Tahkiki.” İslâm Araştırmaları Dergisi 31 (2014): 67-122.
  • Alper, Hülya. “Mâtürîdî’nin Mu‘tezile Eleştirisi: Tanrı En İyiyi Yaratmak Zorunda mıdır?” Kelâm Araştırmaları Dergisi 11 (2013): 17-36.
  • Alram, Michael. “Early Sasanian Coinage.” In The Sasanian Era: The Idea of Iran, edited by Vesta Sarkosh Curtis and Sarah Stewart, III, 17-30. London: I. B. Tauris, 2008.
  • Aoki, Takeshi. “A Study of Zurvanite Zoroastrianism: an Edition of ʿUlamā-ye Islām of Another Version (UI-2) and Its Long Quotation in a Book of Āzar Kayvān School.” In Researches in the Three Foreign Religions: Paper in Honor of Professor Lin Wushu on his Seventieth Birthday, edited by Zhang Xiaogui, 405-425. Lanzhou: Daxue Chubanshe, 2015.
  • Aoki, Takeshi. “A Zoroastrian Refutation of the Muʿtazilite Theology, with an Edition of ʿUlamā-ye Islām (UI-1).” Journal of Central Eurasian Studies 4 (2016): 12-27.
  • al-Ashʿarī, Abū l-Ḥasan ʿAlī ibn Ismāʿīl ibn Abī Bishr. Maqālāt al-Islāmiyyīn wa-ikhtilāf al-muṣallīn. Edited by Hellmut Ritter. Wiesbaden: Franz Steiner Verlag, 1980.
  • Aturpāt-i Ēmētān. The Wisdom of Sasanian Sages: Dēnkard VI. Translated by Shaul Shaked. Colorado: Westview Press, 1979.
  • Aydınlı, Osman. “Mu‘tezile Ekolü, Teşekkülü, İlkeleri ve İslâm Düşüncesine Katkıları.” Marife 3, no. 3 (2003): 27-54.
  • Ādhar Farnbagh Farrukhzādān. Mātīkān-i Gujastak Abālīsh: hamrāh bā matn-i Pahlavī bargardān-i Pārsī vāzhah’nāmah va āvānivīsī. Edited and translated by Ibrāhīm Mīrzā-yi Nāẓir. Tehran: Intishārāt-i Hīrmand, 1375/1996.
  • Bahman Yast; Pahlavi Texts Part I. Edited by M. Müller. Translated by E. W. West. Oxford: Clarendon Press, 1880.
  • Bailey, Harold W. “To the Zamasp-Namak. I.” Bulletin of the Society of Oriental and African Studies 6, no. 1 (1930): 55-85. https://doi.org/10.1017/S0041977X00090959.
  • Bailey, Harold W. “To the Zamasp-Namak. II.” Bulletin of the Society of Oriental and African Studies 6, no. 3 (1931): 581-600. https://doi.org/10.1017/S0041977X00093101.
  • Bailey, Harold W. Zoroastrian Problems in Ninth Century Books. Oxford: Clarendon Press, 1943.
  • Bahrāmī, Eḥsān. Farhang-i Vājahhāye Avistāī. 4 vols. Edited by Farīdūn Junaydī. Tehran: Nashr-i Balkh, 1369/1991.
  • al-Bīrūnī, Abu Rayḥān Muḥammad ibn Aḥmad. Kitāb al-tafhīm li-awāʾil ṣināʿat al-tanjīm. Edited by Jalāl al-Dīn Humāʾī. Tehran: Silsilahā-yi Intishārāt-i Anjuman-i Āthār-i Millī, 1362/1984.
  • Boyce, Mary. “Middle Persian Literature.” In Handbook of Oriental Studies Ancient Near East Online IV: Iranian Studies, I (Literature), 31-66. Leiden & Köln: E. J. Brill, 1968. https://doi.org/10.1163/9789004304994_003.
  • Boyce, Mary.“On the Antiquity of Zoroastrian Apocalyptic.” Bulletin of the School of Oriental and African Studies 47 (1984): 59-75. https://doi.org/10.1017/S0041977X0002214X.
  • Boyce, Mary. “Ayādgār ī Jāmāspīg.” In Encyclopædia Iranica, III, 126-127.
  • Bundahisn; Pahlavi Texts, I. Edited by M. Müller. Translated by E. W. West. Oxford: Clarendon Press, 1880.
  • Cereti, Carlo G. “On the Date of Zand ī Wahman Yasn.” In The K. R. Cama Oriental Institute, Second International Congress Proceedings, edited by Hormazdiar J. M. Desai and Homai N. Modi, 242-252. Mumbai: The K. R. Cama Oriental Institute, 1996.
  • Cereti, Carlo G. “Škand-Gumānīg Vizār.” In Encyclopædia Iranica. http://www.iranicaonline.org/articles/shkand-gumanig-wizar. Accessed November 17, 2017.
  • Cereti, Carlo G. and David N. MacKenzie. “Except by Battle: Zoroastrian Cosmogony in the 1st Chapter of the Greater Bundahišn.” In Religious Themes and Texts of Pre-Islamic Iran and Central Asia, edited by Carlo G. Cereti, Mauro Maggi, and Elio Provasi, 31-59. Wiesbaden: L. R. Verlag, 2003.
  • Chosky, Jamsheed. Purity and Pollution in Zoroastrianism: Triumph over Evil. Austin: University of Texas Press, 1989.
  • Chosky, Jamsheed. Conflict and Cooperation: Zoroastrian Subalterns and Muslim Elites in Medieval Iranian Society. New York: Columbia University Press, 1997.
  • Chosky, Jamsheed. “Zoroastrians in Muslim Iran: Selected Problems of Coexistence and Interaction during the Early Medieval Period.” Iranian Studies 20, no. 1 (2007): 17-30. https://doi.org/10.1080/00210868708701689.
  • Çelebi, İlyas. “Mu‘tezile.” In Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), XXXI, 391-401.
  • Dādaghī, Farnbagh, Bundahiš. Translated by M. Bahār. Tehran: Intishārāt-i Ṭūs, 1349/1970.
  • Dādestān ī Dēnīg Part I: Transcription, translation and commentary. Edited and translated by M. Jaafari Dehaghi. Paris: Association pour l’Avancement des Études Iraniennes, 1998.
  • Daryaee, Touraj. “Apocalypse Now: Zoroastrian Reflections on the Early Islamic Centuries.” Medieval Encounters 4, no. 3 (1998): 188-202. https://doi.org/10.1163/157006798X00115.
  • Daryaee, Touraj. “Katībay-e Kartīr Dar Naqsh-i Rajab.” Nāme-ye Irān-e Bāstān 1 (1380/2002): 3-10.
  • Daryaee, Touraj. “Dedgāhhā-i Mōbadān ve Šāhenšāhā-e Sāsānī Darbāraye Ēranšahr.” Nāme-ye Irān-e Bāstān 3, no. 2 (1382/2004): 19-27.
  • Daryaee, Touraj. “Zoroastrianism under Islamic Rule.” In The Wiley Blackwell Companion to Zoroastrianism, edited by Michael Stausberg, Yuhan Sohrab Dinshaw Vevaina, and Anna Tessmann, 103-108. Malden, MA: John Wiley & Sons, 2015. https://doi.org/10.1002/9781118785539.ch6.
  • De Menasce, P. “Zoroastrian Literature after the Muslim Conquest.” In Cambridge History of Iran, edited by Richard N. Frye, IV, 543-566. Cambridge: Cambridge University Press, 2007. https://doi.org/10.1017/CHOL9780521200936.019.
  • Dhabhar, Ervad Bamanji Nusserwanji. The Persian Rivayats of Hormazyar and Framarz and Other: Their Version with Introduction and Notes. Bombay: The K. R. Cama Oriental Institute, 1932.
  • Dhalla, Maneckji Nusservanji. History of Zoroastrianism. New York: Oxford University Press, 1938 ® New York: AMS Press Inc., 1977.
  • Dinkard V; Pahlavi Texts V. Edited by M. Müller. Translated by E. W. West. Oxford: Clarendon Press, 1897.
  • Dinkard VIII; Pahlavi Texts, IV. Edited by M. Müller. Translated by E. W. West. Oxford: Clarendon Press, 1892.
  • Dēnkard-i Chahārum. Edited and translated by Maryam Riḍāyī and Muḥammad Saʿīd ʿIryān. Tehran: Intishārāt-i ʿIlmī, 1393/2014.
  • Dēnkard-i Haftum. Edited and translated by Muḥammad Taqī R. Muḥaṣṣil. Tehran: Pizhūhishgāh-i ʿUlūm-i Insānī wa-Muṭālaʿāt-i Farhangī, 1389/2010.
  • Farraxvmart ī Vahrāmān. The Book of Thousand Judgements (A Sasanian Law Book). Edited and translated by Anahit Perikhanian. Costa Mesa, CA: Mazda Publishers, 1980.
  • Farahvashī, Bahrām. Farhang-e Fārsī beh Pahlavi. Tehran: Intishārāt-i Dānishgāh-i Tehrān, 1381/2003.
  • Frye, Richard N. The Golden Age of Persia: Arabs in the East. London: Weidenfeld and Nicolson, 1975.
  • Gajastak Abālish. Translated by H. F. Chacha. Mumbai: The Trustees Parsi Punchayet Funds and Properties, 1936.
  • Garrison, Mark. “Fire Altar.” In Encyclopædia Iranica, IX, 613-619.
  • Gharib, B. Sogdian Dictionary: Sogdian-Persian-English. Tehran: Farhangan Publications, 1995.
  • Ḥamīd Allāh, Muḥammad. Majmūʿat al-wathāʾiq al-siyāsiyyah li-l-ʿahd al-nabawī wa-l-khilāfah al-rāshidah. Beirut: Dār al-Nafāʾis, 1985.
  • Ḥamīd Allāh, Muḥammad. [as Muhammed Hamidullah]. İslâm Peygamberi. 2 vols. Translated by Salih Tuğ. Istanbul: Yeni Şafak, 2003.
  • Hinz, Walter. “Mani and Karder.” In La Persia Nel Medioevo, 485-502. Rome: Accademia Nazionale Dei Lincei, 1971.
  • İlhan, Avni. “Aslah.” In Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), III, 495-496.
  • Jamaspasa, Kaikhusroo. “Fire in Zoroastrianism.” In Cama Oriental Institute, Third International Congress Proceedings, 138-152. Mumbai: Jenaz Printers, 2000.
  • Jullien, Christelle. “Martyrs, Christian.” In Encyclopædia Iranica, http://www.iranicaonline.org/articles/martyrs-christian. Accessed October 16, 2017.
  • Khūrdah-i Avistā: batguzīdah-yi az nīyāyishāy-i rūzānah = Khordeh Avesta: The Zoroastrian Daily Prayers. Translated by ʿAlī Akbar Jaʿfarī and Mehrabān Khudāwandī. Los Angeles, CA: The Zoroastrian Center, 1983.
  • Kitāb-i Savvum-i Dēnkard. Edited and translated by Farīdūn Faḍīlat. Tehran: Intishārāt-i Farhangi Dehkhudā, 1381/2003.
  • Kitāb-i Panjum-i Dēnkard: āvānivīsī, tarjumah, taʿlīqāt, vāzhah’nāmah, matn-i Pahlavī. Edited and translated by Jālah Āmūzgār and Aḥmad Tafaḍḍulī. Tehran: Intishārāt-i Muʿīn, 1386/2008.
  • Kitāb-i Rivāyāt-i Dārāb Hormozdyār (Daftar-e Duvvum). Edited by Ervad Maneckji Rustamji Unvala. Mumbai: Maṭbaʿ-i Gulzār-i Ḥasanī, 1900.
  • Kreyenbroek, Philip. “Cosmogony and Cosmology in Zoroastrianism/Mazdaism.” In Encyclopædia Iranica, VI, 303-307.
  • Levy-Rubin, Milka. Non-Muslims in the Early Islamic Empire: From Surrender to Coexistence. Cambridge: Cambridge University Press, 2011. https://doi.org/10.1017/CBO9780511977435.
  • MacKenzie, Donald N. A Concise Pahlavi Dictionary. London: Oxford University Press, 1990.
  • Macuch, Maria. “Pahlavi Literature.” In The Literature of Pre-Islamic Iran, A History of Persian Literature, edited by R. Emmerick and M. Macuch, 116-196. New York: I. B. Tauris, 2009.
  • Mālik ibn Anas. al-Muwaṭṭaʾ: Riwāyat Abī Muṣʿab al-Zuhrī. Edited by Bashshār ʿAwwād Maʿrūf and Maḥmūd Khalīl. Beirut: Muʾassasat al-Risālah, 1991.
  • Mardānfarrox. Guzārish-i gumān’shikan: sharḥ wa tarjumah-ʾi matn-i Pāzand “Shikandah-gumānīk vīchār”: Athar-i Mardānfarrukh pisar-i Uvarmazd’dād. Edited and translated by Parvīn Shakībā. Champaign, IL: Nashr-i Kitāb-i Kayūmarth, 2014.
  • Mardānfarrox. Šak-ud-gumānīh-vizār: The Doubt-removing book of Mardānfarrox. Edited and translated by Raham Asha. Paris: Alain Mole, 2015.
  • Mātīkān ē Hazār Dātastān or the Digest of a Thousand Points of Law. 2 vols. Translated by Sohrab J. Bulsara. Mumbai: Hoshang T. Anklesaria, 1937.
  • Modi, Jivani Jamshedi. Religious Ceremonies and Customs of Parsees. Mumbai: British India Press, 1922.
  • Mokhtarian, Jason. “The Boundaries of an Infidel in Zoroastrianism: A Middle Persian Term of Otherness for Jews, Christians, and Muslims.” Iranian Studies 48, no. 1 (2015): 99-115. https://doi.org/10.1080/00210862.2014.948753.
  • Morony, Micheal. “Conquerors and Conquered: Iran.” In Studies on the First Century of Islamic Society, edited by G. H. A. Juynboll, 73-88. Carbondale and Edwardsville: Southern Illinois University Press, 1982.
  • Morony, Micheal. Iraq after the Muslim Conquest. New Jersey: Princeton University Press, 1984.
  • al-Narshakhī, Abū Bakr Muḥammad ibn Jaʿfar ibn Zakariyyā ibn al-Khaṭṭāb. Tārīkh Bukhārā. Translated by Abū Naṣr Aḥmad ibn Muḥammad al-Qubāwī. Abbreviated by Muḥammad ibn Zufar ibn ʿUmar. Edited by Muḥammad Taqī Mudarris Raḍawī. Tehran: Intishārāt-i Bunyād-i Farhang-i Īrān, 1351/1972.
  • Nyberg, Henrik Samuel. A Manual of Pahlavi. 2 vols. Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 1964.
  • Pahlavi Rivāyat Accompanying the Dādestān ī Dēnīg. Part 2: Translation, commentary and Pahlavi text. Edited and translated by Alan Williams. Copenhagen: Munksgaard, 1990.
  • Pursišnīhā: A Zoroastrian Catechism Part I. Edited and translated by Kaikhusroo M. Jamaspasa and Helmut Humbach. Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 1971.
  • al-Qāḍī ʿAbd al-Jabbār, Abū l-Ḥasan ʿAbd al-Jabbār ibn Aḥmad al-Hamadānī. al-Mughnī fī abwāb al-tawḥīd wa-l-ʿadl. Vol. 14, al-Aṣlaḥ - Istiḥqāq al-dhamm - al-Tawbah, edited by Muṣṭafá al-Saqqā and Ibrāḥīm Madkūr. Cairo: al-Dār al-Miṣriyyah li-l-Taʾlīf wa-l-Tarjamah, 1963.
  • Rivāyat-i Emīd-i Āshavahīshtān: mutaʿalliq bih sadah-ʾi chahārum-i Hijrī. Edited and translated by Nezhat Ṣafā-yi Eṣfahānī. Tehran: Nashr-i Markaz, 1386/2007.
  • Rivāyat ī Hēmīt ī Ašawahištān: A Study in Zoroastrian Law. Edited and translated by Nezhat Ṣafā-yi Eṣfahānī. Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1980.
  • Rivāyāt-ī Hēmīt-ī Ašavahištān, vol. 1 Pahlavi Text. Edited by Behramgore Anklesaria. Mumbai: K. R. Cama Oriental Institute, 1962.
  • Ṣad Dar-i Nas̱r va Ṣad Dar-i Bundihish (Saddar naṣr and Saddar Bundehesh: Persian Texts Relating to Zoroastrianism). Edited by Ervad Bamanji Dhabhar. Mumbai: British India Press, 1909.
  • Šahrestānīhā ī Ērānšahr: A Middle Persian Text on Late Antique Geography, Epic, and History. Edited and translated by Touraj Daryaee. California: Mazda Publishers, 2002.
  • al-Shahrastānī, Abū l-Fatḥ Tāj al-Dīn Muḥammad ibn ʿAbd al-Karīm ibn Aḥmad. al-Milal wa-l-niḥal. 2 vols. Edited by Amīr ʿAlī Mahnā and ʿAlī Ḥasan Faʿūr. Beirut: Dār al-Maʿrifah, 1993.
  • Shaked, Shaul. “Some Notes on Ahreman, Evil Spirit and His Creation.” In Studies in Mysticism and Religion presented to Gershom G. Scholem on His 70. Birthday by Pupils, Colleagues, and Friends, edited by Efraim Elimelecih Urbach, R. J. Zwi Werblowsky, and Chaim Wirzubski, 227-234. Jerusalem: Magnes Press, 1967.
  • Shaked, Shaul. “The Notions of mēnōg and gētīg in the Pahlavi Texts and Their Relation to Eschatology.” Acta Orientalia 33 (1971): 59-107.
  • Shaki, Mansour. “Dēn,” In Encyclopædia Iranica, VII, 279-281.
  • Sikand Gumanik Vigar: Pahlavi Texts III. Translated by E. W. West. Oxford: Clarendon Press, 1885.
  • Skjærvø, Prods O. “Marriage, ii. Next-of-Kin Marriage in Zoroastrianism.” In Encyclopædia Iranica, http://www.iranicaonline.org/articles/marriage-next-of-kin. Accessed September 16 2017.
  • Skjærvø, Prods O. The Spirit of Zoroastrianism. New Haven: Yale University Press, 2011.
  • Sundermann, Werner. “Bahman Yašt.” In Encyclopædia Iranica, III, 492-493.
  • Sunjana, Darab Dastur Peshotan. Next-of-Kin Marriage in Old Iran. London: Trübner & Co., 1888.
  • Şener, Mehmet. “Av (Fıkıh).” In Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), IV, 104-105.
  • al-Ṭabarī, Abū Jaʿfar Muḥammad ibn Jarīr ibn Yazīd al-Āmulī. Tārīkh al-Ṭabarī: Tārīkh al-rusul wa-l-mulūk. 10 vols. Edited by Muḥammad Abū l-Faḍl Ibrāhīm. Cairo: Dār al-Maʿārif, 1960-1969.
  • al-Ṭabarī, Abū Jaʿfar Muḥammad ibn Jarīr ibn Yazīd al-Āmulī. Tafsīr al-Ṭabarī al-musammá Jāmiʿ al-bayān ʿan taʾwīl āyāt al-Qurʾān. 24 vols. Edited by Maḥmūd Muḥammad Shākir and Aḥmad Muḥammad Shākir. 2nd ed. Mecca: Dār al-Tarbiyah wa-l-Turāth, 2000.
  • Tārīkh-i Sīstān: taʾlīf dar ḥudūd 445-725. Edited by Muḥammad Taqī Bahār. Tehran: n.p., 1314/1935 → Tehran: Intishārāt-i Muʿīn, 1381/2001.
  • Tavadia, J. C. Zabān wa Adabiyāt-i Pahlavī: Fārsī Miyānah. Translated by S. Najmābādī. Tehran: Intishārāt-i Dānishgāh-i Tehrān, 1348/1969.
  • Tavadia, J. C. “A Rhymed Ballad in Pahlavi.” Journal of Royal Asiatic Studies 87, no. 1-12 (1955): 29-36. https://doi.org/10.1017/S0035869X00106999.
  • The Dâdistân-î Dînîk; Pahlavi Texts II. Translated by E. W. West. Oxford: Clarendon Press, 1882.
  • The Dinkard; The original Péhlawi Text; the same transliterated in Zend characters; translations of the text in the Gujrati and English languages; a commentary and a glossary of select terms. Translated by Peshotun D. B. Sunjana. Mumbai: Duftur Ashkara Press, 1874.
  • The Hērbedestān and Nērangestān. Edited and translated by Firoze Kotwal and Philip Kreyenbroek. Paris: Association pour l’Avancement des Études Iraniennes, 1992 (vol. I), 2003 (vol. III).
  • The Laws of the Ancient Persians as found in the “Mâtîkân ê Hazâr Dâtastân” or “The Digest of a Thousand Points of Law”. Translated by Sohrab Jamshedjee Bulsara. Mumbai: Hoshang T. Anklesaria, 1937.
  • The Sasanian Rock Relief at Naqsh-i Rustam. Edited and translated by Georgina Herrmann and David N. MacKenzie. Berlin: Dietrich Reimer Verlag, 1989.
  • Thrope, Samuel. “Contradictions and Vile Utterances: The Zoroastrian Critique of Judaism in the Shkand Gumanig Wizar.” PhD diss., Berkeley, CA: Jewish Studies University of California, 2012.
  • Vazīdigīhā-i Zādspram. Edited and translated by Muḥammad Taqī R. Muḥaṣṣil. Tehran: Pizhūhishgāh-i ʿUlūm-i Insānī wa-Muṭālaʿāt-i Farhangī, 1385/2009.
  • Yūsofī, Ḡolām-Ḥosayn. “Behāfarīd.” In Encyclopædia Iranica, IV, 88-90.
  • Zand ī Wahman Yasn: A Zoroastrian Apocalypse. Edited and translated by Carlo G. Cereti. Rome: Serie Orientale, 1995.
  • Zand-Ākāsīh; Iranian or Greater Bundahišn. Translated by Behramgore Tehmurasp Anklesaria. Mumbai: Rahnumae Mazdayasnan Sabha, 1956.
  • Zand-i Bahman Yasn (Tasheh-i Matn, Āvānavīsī, Bargardāni Fārisi and Yāddashtehā). Edited and translated by Muḥammad Taqī R. Muḥaṣṣil. Tehran: Muʾassasah-ʾi Muṭālaʿāt wa-Taḥqīqāt-i Farhangī, 1380/2002.
  • Zand-i Vohūman Yasn. Edited and translated by Ṣādiq Hidāyat. Tehran: Nashr-i Jāmah’darān, 1383/2005.
Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 2, 189 - 232, 14.01.2018
https://doi.org/10.12730/13091719.2017.82.166

Öz

Kaynakça

  • Alıcı, Mehmet. Kadîm İran’da Din: Monoteizmden Düalizme Mecûsî Tanrı Anlayışı. Istanbul: Ayışığı, 2012.
  • Alıcı, Mehmet. “Şehristânî’nin ‘el-Mecûs’ Tasnifinin Mecûsî Kutsal Metinlerinden Hareketle Tahkiki.” İslâm Araştırmaları Dergisi 31 (2014): 67-122.
  • Alper, Hülya. “Mâtürîdî’nin Mu‘tezile Eleştirisi: Tanrı En İyiyi Yaratmak Zorunda mıdır?” Kelâm Araştırmaları Dergisi 11 (2013): 17-36.
  • Alram, Michael. “Early Sasanian Coinage.” In The Sasanian Era: The Idea of Iran, edited by Vesta Sarkosh Curtis and Sarah Stewart, III, 17-30. London: I. B. Tauris, 2008.
  • Aoki, Takeshi. “A Study of Zurvanite Zoroastrianism: an Edition of ʿUlamā-ye Islām of Another Version (UI-2) and Its Long Quotation in a Book of Āzar Kayvān School.” In Researches in the Three Foreign Religions: Paper in Honor of Professor Lin Wushu on his Seventieth Birthday, edited by Zhang Xiaogui, 405-425. Lanzhou: Daxue Chubanshe, 2015.
  • Aoki, Takeshi. “A Zoroastrian Refutation of the Muʿtazilite Theology, with an Edition of ʿUlamā-ye Islām (UI-1).” Journal of Central Eurasian Studies 4 (2016): 12-27.
  • al-Ashʿarī, Abū l-Ḥasan ʿAlī ibn Ismāʿīl ibn Abī Bishr. Maqālāt al-Islāmiyyīn wa-ikhtilāf al-muṣallīn. Edited by Hellmut Ritter. Wiesbaden: Franz Steiner Verlag, 1980.
  • Aturpāt-i Ēmētān. The Wisdom of Sasanian Sages: Dēnkard VI. Translated by Shaul Shaked. Colorado: Westview Press, 1979.
  • Aydınlı, Osman. “Mu‘tezile Ekolü, Teşekkülü, İlkeleri ve İslâm Düşüncesine Katkıları.” Marife 3, no. 3 (2003): 27-54.
  • Ādhar Farnbagh Farrukhzādān. Mātīkān-i Gujastak Abālīsh: hamrāh bā matn-i Pahlavī bargardān-i Pārsī vāzhah’nāmah va āvānivīsī. Edited and translated by Ibrāhīm Mīrzā-yi Nāẓir. Tehran: Intishārāt-i Hīrmand, 1375/1996.
  • Bahman Yast; Pahlavi Texts Part I. Edited by M. Müller. Translated by E. W. West. Oxford: Clarendon Press, 1880.
  • Bailey, Harold W. “To the Zamasp-Namak. I.” Bulletin of the Society of Oriental and African Studies 6, no. 1 (1930): 55-85. https://doi.org/10.1017/S0041977X00090959.
  • Bailey, Harold W. “To the Zamasp-Namak. II.” Bulletin of the Society of Oriental and African Studies 6, no. 3 (1931): 581-600. https://doi.org/10.1017/S0041977X00093101.
  • Bailey, Harold W. Zoroastrian Problems in Ninth Century Books. Oxford: Clarendon Press, 1943.
  • Bahrāmī, Eḥsān. Farhang-i Vājahhāye Avistāī. 4 vols. Edited by Farīdūn Junaydī. Tehran: Nashr-i Balkh, 1369/1991.
  • al-Bīrūnī, Abu Rayḥān Muḥammad ibn Aḥmad. Kitāb al-tafhīm li-awāʾil ṣināʿat al-tanjīm. Edited by Jalāl al-Dīn Humāʾī. Tehran: Silsilahā-yi Intishārāt-i Anjuman-i Āthār-i Millī, 1362/1984.
  • Boyce, Mary. “Middle Persian Literature.” In Handbook of Oriental Studies Ancient Near East Online IV: Iranian Studies, I (Literature), 31-66. Leiden & Köln: E. J. Brill, 1968. https://doi.org/10.1163/9789004304994_003.
  • Boyce, Mary.“On the Antiquity of Zoroastrian Apocalyptic.” Bulletin of the School of Oriental and African Studies 47 (1984): 59-75. https://doi.org/10.1017/S0041977X0002214X.
  • Boyce, Mary. “Ayādgār ī Jāmāspīg.” In Encyclopædia Iranica, III, 126-127.
  • Bundahisn; Pahlavi Texts, I. Edited by M. Müller. Translated by E. W. West. Oxford: Clarendon Press, 1880.
  • Cereti, Carlo G. “On the Date of Zand ī Wahman Yasn.” In The K. R. Cama Oriental Institute, Second International Congress Proceedings, edited by Hormazdiar J. M. Desai and Homai N. Modi, 242-252. Mumbai: The K. R. Cama Oriental Institute, 1996.
  • Cereti, Carlo G. “Škand-Gumānīg Vizār.” In Encyclopædia Iranica. http://www.iranicaonline.org/articles/shkand-gumanig-wizar. Accessed November 17, 2017.
  • Cereti, Carlo G. and David N. MacKenzie. “Except by Battle: Zoroastrian Cosmogony in the 1st Chapter of the Greater Bundahišn.” In Religious Themes and Texts of Pre-Islamic Iran and Central Asia, edited by Carlo G. Cereti, Mauro Maggi, and Elio Provasi, 31-59. Wiesbaden: L. R. Verlag, 2003.
  • Chosky, Jamsheed. Purity and Pollution in Zoroastrianism: Triumph over Evil. Austin: University of Texas Press, 1989.
  • Chosky, Jamsheed. Conflict and Cooperation: Zoroastrian Subalterns and Muslim Elites in Medieval Iranian Society. New York: Columbia University Press, 1997.
  • Chosky, Jamsheed. “Zoroastrians in Muslim Iran: Selected Problems of Coexistence and Interaction during the Early Medieval Period.” Iranian Studies 20, no. 1 (2007): 17-30. https://doi.org/10.1080/00210868708701689.
  • Çelebi, İlyas. “Mu‘tezile.” In Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), XXXI, 391-401.
  • Dādaghī, Farnbagh, Bundahiš. Translated by M. Bahār. Tehran: Intishārāt-i Ṭūs, 1349/1970.
  • Dādestān ī Dēnīg Part I: Transcription, translation and commentary. Edited and translated by M. Jaafari Dehaghi. Paris: Association pour l’Avancement des Études Iraniennes, 1998.
  • Daryaee, Touraj. “Apocalypse Now: Zoroastrian Reflections on the Early Islamic Centuries.” Medieval Encounters 4, no. 3 (1998): 188-202. https://doi.org/10.1163/157006798X00115.
  • Daryaee, Touraj. “Katībay-e Kartīr Dar Naqsh-i Rajab.” Nāme-ye Irān-e Bāstān 1 (1380/2002): 3-10.
  • Daryaee, Touraj. “Dedgāhhā-i Mōbadān ve Šāhenšāhā-e Sāsānī Darbāraye Ēranšahr.” Nāme-ye Irān-e Bāstān 3, no. 2 (1382/2004): 19-27.
  • Daryaee, Touraj. “Zoroastrianism under Islamic Rule.” In The Wiley Blackwell Companion to Zoroastrianism, edited by Michael Stausberg, Yuhan Sohrab Dinshaw Vevaina, and Anna Tessmann, 103-108. Malden, MA: John Wiley & Sons, 2015. https://doi.org/10.1002/9781118785539.ch6.
  • De Menasce, P. “Zoroastrian Literature after the Muslim Conquest.” In Cambridge History of Iran, edited by Richard N. Frye, IV, 543-566. Cambridge: Cambridge University Press, 2007. https://doi.org/10.1017/CHOL9780521200936.019.
  • Dhabhar, Ervad Bamanji Nusserwanji. The Persian Rivayats of Hormazyar and Framarz and Other: Their Version with Introduction and Notes. Bombay: The K. R. Cama Oriental Institute, 1932.
  • Dhalla, Maneckji Nusservanji. History of Zoroastrianism. New York: Oxford University Press, 1938 ® New York: AMS Press Inc., 1977.
  • Dinkard V; Pahlavi Texts V. Edited by M. Müller. Translated by E. W. West. Oxford: Clarendon Press, 1897.
  • Dinkard VIII; Pahlavi Texts, IV. Edited by M. Müller. Translated by E. W. West. Oxford: Clarendon Press, 1892.
  • Dēnkard-i Chahārum. Edited and translated by Maryam Riḍāyī and Muḥammad Saʿīd ʿIryān. Tehran: Intishārāt-i ʿIlmī, 1393/2014.
  • Dēnkard-i Haftum. Edited and translated by Muḥammad Taqī R. Muḥaṣṣil. Tehran: Pizhūhishgāh-i ʿUlūm-i Insānī wa-Muṭālaʿāt-i Farhangī, 1389/2010.
  • Farraxvmart ī Vahrāmān. The Book of Thousand Judgements (A Sasanian Law Book). Edited and translated by Anahit Perikhanian. Costa Mesa, CA: Mazda Publishers, 1980.
  • Farahvashī, Bahrām. Farhang-e Fārsī beh Pahlavi. Tehran: Intishārāt-i Dānishgāh-i Tehrān, 1381/2003.
  • Frye, Richard N. The Golden Age of Persia: Arabs in the East. London: Weidenfeld and Nicolson, 1975.
  • Gajastak Abālish. Translated by H. F. Chacha. Mumbai: The Trustees Parsi Punchayet Funds and Properties, 1936.
  • Garrison, Mark. “Fire Altar.” In Encyclopædia Iranica, IX, 613-619.
  • Gharib, B. Sogdian Dictionary: Sogdian-Persian-English. Tehran: Farhangan Publications, 1995.
  • Ḥamīd Allāh, Muḥammad. Majmūʿat al-wathāʾiq al-siyāsiyyah li-l-ʿahd al-nabawī wa-l-khilāfah al-rāshidah. Beirut: Dār al-Nafāʾis, 1985.
  • Ḥamīd Allāh, Muḥammad. [as Muhammed Hamidullah]. İslâm Peygamberi. 2 vols. Translated by Salih Tuğ. Istanbul: Yeni Şafak, 2003.
  • Hinz, Walter. “Mani and Karder.” In La Persia Nel Medioevo, 485-502. Rome: Accademia Nazionale Dei Lincei, 1971.
  • İlhan, Avni. “Aslah.” In Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), III, 495-496.
  • Jamaspasa, Kaikhusroo. “Fire in Zoroastrianism.” In Cama Oriental Institute, Third International Congress Proceedings, 138-152. Mumbai: Jenaz Printers, 2000.
  • Jullien, Christelle. “Martyrs, Christian.” In Encyclopædia Iranica, http://www.iranicaonline.org/articles/martyrs-christian. Accessed October 16, 2017.
  • Khūrdah-i Avistā: batguzīdah-yi az nīyāyishāy-i rūzānah = Khordeh Avesta: The Zoroastrian Daily Prayers. Translated by ʿAlī Akbar Jaʿfarī and Mehrabān Khudāwandī. Los Angeles, CA: The Zoroastrian Center, 1983.
  • Kitāb-i Savvum-i Dēnkard. Edited and translated by Farīdūn Faḍīlat. Tehran: Intishārāt-i Farhangi Dehkhudā, 1381/2003.
  • Kitāb-i Panjum-i Dēnkard: āvānivīsī, tarjumah, taʿlīqāt, vāzhah’nāmah, matn-i Pahlavī. Edited and translated by Jālah Āmūzgār and Aḥmad Tafaḍḍulī. Tehran: Intishārāt-i Muʿīn, 1386/2008.
  • Kitāb-i Rivāyāt-i Dārāb Hormozdyār (Daftar-e Duvvum). Edited by Ervad Maneckji Rustamji Unvala. Mumbai: Maṭbaʿ-i Gulzār-i Ḥasanī, 1900.
  • Kreyenbroek, Philip. “Cosmogony and Cosmology in Zoroastrianism/Mazdaism.” In Encyclopædia Iranica, VI, 303-307.
  • Levy-Rubin, Milka. Non-Muslims in the Early Islamic Empire: From Surrender to Coexistence. Cambridge: Cambridge University Press, 2011. https://doi.org/10.1017/CBO9780511977435.
  • MacKenzie, Donald N. A Concise Pahlavi Dictionary. London: Oxford University Press, 1990.
  • Macuch, Maria. “Pahlavi Literature.” In The Literature of Pre-Islamic Iran, A History of Persian Literature, edited by R. Emmerick and M. Macuch, 116-196. New York: I. B. Tauris, 2009.
  • Mālik ibn Anas. al-Muwaṭṭaʾ: Riwāyat Abī Muṣʿab al-Zuhrī. Edited by Bashshār ʿAwwād Maʿrūf and Maḥmūd Khalīl. Beirut: Muʾassasat al-Risālah, 1991.
  • Mardānfarrox. Guzārish-i gumān’shikan: sharḥ wa tarjumah-ʾi matn-i Pāzand “Shikandah-gumānīk vīchār”: Athar-i Mardānfarrukh pisar-i Uvarmazd’dād. Edited and translated by Parvīn Shakībā. Champaign, IL: Nashr-i Kitāb-i Kayūmarth, 2014.
  • Mardānfarrox. Šak-ud-gumānīh-vizār: The Doubt-removing book of Mardānfarrox. Edited and translated by Raham Asha. Paris: Alain Mole, 2015.
  • Mātīkān ē Hazār Dātastān or the Digest of a Thousand Points of Law. 2 vols. Translated by Sohrab J. Bulsara. Mumbai: Hoshang T. Anklesaria, 1937.
  • Modi, Jivani Jamshedi. Religious Ceremonies and Customs of Parsees. Mumbai: British India Press, 1922.
  • Mokhtarian, Jason. “The Boundaries of an Infidel in Zoroastrianism: A Middle Persian Term of Otherness for Jews, Christians, and Muslims.” Iranian Studies 48, no. 1 (2015): 99-115. https://doi.org/10.1080/00210862.2014.948753.
  • Morony, Micheal. “Conquerors and Conquered: Iran.” In Studies on the First Century of Islamic Society, edited by G. H. A. Juynboll, 73-88. Carbondale and Edwardsville: Southern Illinois University Press, 1982.
  • Morony, Micheal. Iraq after the Muslim Conquest. New Jersey: Princeton University Press, 1984.
  • al-Narshakhī, Abū Bakr Muḥammad ibn Jaʿfar ibn Zakariyyā ibn al-Khaṭṭāb. Tārīkh Bukhārā. Translated by Abū Naṣr Aḥmad ibn Muḥammad al-Qubāwī. Abbreviated by Muḥammad ibn Zufar ibn ʿUmar. Edited by Muḥammad Taqī Mudarris Raḍawī. Tehran: Intishārāt-i Bunyād-i Farhang-i Īrān, 1351/1972.
  • Nyberg, Henrik Samuel. A Manual of Pahlavi. 2 vols. Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 1964.
  • Pahlavi Rivāyat Accompanying the Dādestān ī Dēnīg. Part 2: Translation, commentary and Pahlavi text. Edited and translated by Alan Williams. Copenhagen: Munksgaard, 1990.
  • Pursišnīhā: A Zoroastrian Catechism Part I. Edited and translated by Kaikhusroo M. Jamaspasa and Helmut Humbach. Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 1971.
  • al-Qāḍī ʿAbd al-Jabbār, Abū l-Ḥasan ʿAbd al-Jabbār ibn Aḥmad al-Hamadānī. al-Mughnī fī abwāb al-tawḥīd wa-l-ʿadl. Vol. 14, al-Aṣlaḥ - Istiḥqāq al-dhamm - al-Tawbah, edited by Muṣṭafá al-Saqqā and Ibrāḥīm Madkūr. Cairo: al-Dār al-Miṣriyyah li-l-Taʾlīf wa-l-Tarjamah, 1963.
  • Rivāyat-i Emīd-i Āshavahīshtān: mutaʿalliq bih sadah-ʾi chahārum-i Hijrī. Edited and translated by Nezhat Ṣafā-yi Eṣfahānī. Tehran: Nashr-i Markaz, 1386/2007.
  • Rivāyat ī Hēmīt ī Ašawahištān: A Study in Zoroastrian Law. Edited and translated by Nezhat Ṣafā-yi Eṣfahānī. Cambridge, Mass.: Harvard University Press, 1980.
  • Rivāyāt-ī Hēmīt-ī Ašavahištān, vol. 1 Pahlavi Text. Edited by Behramgore Anklesaria. Mumbai: K. R. Cama Oriental Institute, 1962.
  • Ṣad Dar-i Nas̱r va Ṣad Dar-i Bundihish (Saddar naṣr and Saddar Bundehesh: Persian Texts Relating to Zoroastrianism). Edited by Ervad Bamanji Dhabhar. Mumbai: British India Press, 1909.
  • Šahrestānīhā ī Ērānšahr: A Middle Persian Text on Late Antique Geography, Epic, and History. Edited and translated by Touraj Daryaee. California: Mazda Publishers, 2002.
  • al-Shahrastānī, Abū l-Fatḥ Tāj al-Dīn Muḥammad ibn ʿAbd al-Karīm ibn Aḥmad. al-Milal wa-l-niḥal. 2 vols. Edited by Amīr ʿAlī Mahnā and ʿAlī Ḥasan Faʿūr. Beirut: Dār al-Maʿrifah, 1993.
  • Shaked, Shaul. “Some Notes on Ahreman, Evil Spirit and His Creation.” In Studies in Mysticism and Religion presented to Gershom G. Scholem on His 70. Birthday by Pupils, Colleagues, and Friends, edited by Efraim Elimelecih Urbach, R. J. Zwi Werblowsky, and Chaim Wirzubski, 227-234. Jerusalem: Magnes Press, 1967.
  • Shaked, Shaul. “The Notions of mēnōg and gētīg in the Pahlavi Texts and Their Relation to Eschatology.” Acta Orientalia 33 (1971): 59-107.
  • Shaki, Mansour. “Dēn,” In Encyclopædia Iranica, VII, 279-281.
  • Sikand Gumanik Vigar: Pahlavi Texts III. Translated by E. W. West. Oxford: Clarendon Press, 1885.
  • Skjærvø, Prods O. “Marriage, ii. Next-of-Kin Marriage in Zoroastrianism.” In Encyclopædia Iranica, http://www.iranicaonline.org/articles/marriage-next-of-kin. Accessed September 16 2017.
  • Skjærvø, Prods O. The Spirit of Zoroastrianism. New Haven: Yale University Press, 2011.
  • Sundermann, Werner. “Bahman Yašt.” In Encyclopædia Iranica, III, 492-493.
  • Sunjana, Darab Dastur Peshotan. Next-of-Kin Marriage in Old Iran. London: Trübner & Co., 1888.
  • Şener, Mehmet. “Av (Fıkıh).” In Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), IV, 104-105.
  • al-Ṭabarī, Abū Jaʿfar Muḥammad ibn Jarīr ibn Yazīd al-Āmulī. Tārīkh al-Ṭabarī: Tārīkh al-rusul wa-l-mulūk. 10 vols. Edited by Muḥammad Abū l-Faḍl Ibrāhīm. Cairo: Dār al-Maʿārif, 1960-1969.
  • al-Ṭabarī, Abū Jaʿfar Muḥammad ibn Jarīr ibn Yazīd al-Āmulī. Tafsīr al-Ṭabarī al-musammá Jāmiʿ al-bayān ʿan taʾwīl āyāt al-Qurʾān. 24 vols. Edited by Maḥmūd Muḥammad Shākir and Aḥmad Muḥammad Shākir. 2nd ed. Mecca: Dār al-Tarbiyah wa-l-Turāth, 2000.
  • Tārīkh-i Sīstān: taʾlīf dar ḥudūd 445-725. Edited by Muḥammad Taqī Bahār. Tehran: n.p., 1314/1935 → Tehran: Intishārāt-i Muʿīn, 1381/2001.
  • Tavadia, J. C. Zabān wa Adabiyāt-i Pahlavī: Fārsī Miyānah. Translated by S. Najmābādī. Tehran: Intishārāt-i Dānishgāh-i Tehrān, 1348/1969.
  • Tavadia, J. C. “A Rhymed Ballad in Pahlavi.” Journal of Royal Asiatic Studies 87, no. 1-12 (1955): 29-36. https://doi.org/10.1017/S0035869X00106999.
  • The Dâdistân-î Dînîk; Pahlavi Texts II. Translated by E. W. West. Oxford: Clarendon Press, 1882.
  • The Dinkard; The original Péhlawi Text; the same transliterated in Zend characters; translations of the text in the Gujrati and English languages; a commentary and a glossary of select terms. Translated by Peshotun D. B. Sunjana. Mumbai: Duftur Ashkara Press, 1874.
  • The Hērbedestān and Nērangestān. Edited and translated by Firoze Kotwal and Philip Kreyenbroek. Paris: Association pour l’Avancement des Études Iraniennes, 1992 (vol. I), 2003 (vol. III).
  • The Laws of the Ancient Persians as found in the “Mâtîkân ê Hazâr Dâtastân” or “The Digest of a Thousand Points of Law”. Translated by Sohrab Jamshedjee Bulsara. Mumbai: Hoshang T. Anklesaria, 1937.
  • The Sasanian Rock Relief at Naqsh-i Rustam. Edited and translated by Georgina Herrmann and David N. MacKenzie. Berlin: Dietrich Reimer Verlag, 1989.
  • Thrope, Samuel. “Contradictions and Vile Utterances: The Zoroastrian Critique of Judaism in the Shkand Gumanig Wizar.” PhD diss., Berkeley, CA: Jewish Studies University of California, 2012.
  • Vazīdigīhā-i Zādspram. Edited and translated by Muḥammad Taqī R. Muḥaṣṣil. Tehran: Pizhūhishgāh-i ʿUlūm-i Insānī wa-Muṭālaʿāt-i Farhangī, 1385/2009.
  • Yūsofī, Ḡolām-Ḥosayn. “Behāfarīd.” In Encyclopædia Iranica, IV, 88-90.
  • Zand ī Wahman Yasn: A Zoroastrian Apocalypse. Edited and translated by Carlo G. Cereti. Rome: Serie Orientale, 1995.
  • Zand-Ākāsīh; Iranian or Greater Bundahišn. Translated by Behramgore Tehmurasp Anklesaria. Mumbai: Rahnumae Mazdayasnan Sabha, 1956.
  • Zand-i Bahman Yasn (Tasheh-i Matn, Āvānavīsī, Bargardāni Fārisi and Yāddashtehā). Edited and translated by Muḥammad Taqī R. Muḥaṣṣil. Tehran: Muʾassasah-ʾi Muṭālaʿāt wa-Taḥqīqāt-i Farhangī, 1380/2002.
  • Zand-i Vohūman Yasn. Edited and translated by Ṣādiq Hidāyat. Tehran: Nashr-i Jāmah’darān, 1383/2005.
Toplam 105 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil İngilizce
Konular Din Araştırmaları
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Mehmet Alıcı 0000-0002-9805-5768

Yayımlanma Tarihi 14 Ocak 2018
Gönderilme Tarihi 10 Temmuz 2017
Yayımlandığı Sayı Yıl 2017 Cilt: 8 Sayı: 2

Kaynak Göster

ISNAD Alıcı, Mehmet. “Perception of Islam in Zoroastrian Zand Literature”. Ilahiyat Studies 8/2 (Ocak 2018), 189-232. https://doi.org/10.12730/13091719.2017.82.166.

Web of Science Rank by Journal Citation Indicator (JCI)

2022-web-of-science-quarterly-bilgileri2.jpg