Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Aşı ve Aşı Konusunun Fen Bilimleri Öğretim Programına Dahil Edilmesine İlişkin Bakış Açıları

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 200 - 221, 31.12.2023

Mukaddes Yenigün Ayla Çetin Dindar

https://doi.org/10.52911/itall.1369579

Öz

Sosyobilimsel konular net bir cevabı olmayan, yoruma dayalı ikilemlerdir. Bu araştırmanın amacı fen bilgisi öğretmenlerinin sosyobilimsel bir konu olarak ele alınan aşı ile ilgili fikirlerini, aşı konusunun fen bilimleri eğitimi bağlamındaki önemine ve öğretim programına dahil edilmesine ilişkin görüşlerini araştırmaktır. Araştırma kapsamında uygun örnekleme yöntemi ile 49 fen bilgisi öğretmenine ulaşılmış olup, çevrimiçi olarak iletilen altı açık uçlu soruya yanıt vermeleri istenmiştir. Fen bilimleri öğretmenlerine günlük hayatta sıklıkla karşılaştığımız konuları sınıf ortamında öğrencilerle tartışma durumları sorulduğunda, çoğunluğunun sınıfında günlük konulara yer verdiği, öğretim programında olmadığı halde fen bilimleri ile doğrudan ilgili konuları öğrenme ortamına dahil edilmesiyle ilgili görüşleri sorulduğunda çoğu katılımcının bu konuları tartıştıklarını, aşı ile ilgili soru geldiğinde kolaylıkla cevap verebilme durumları sorulduğunda çoğunluğun kolaylıkla cevap verebilirim dediği tespit edilmiştir. Öğrencilerin aşılanma ile ilgili bilgileri bilmesi ve öğretim programına dâhil edilmesi ile ilgili görüşleri sorulduğunda 39 öğretmen ‘evet konu önemli ve programa dahil edilmeli’, yedi öğretmen ‘hayır konu önemli değil ve programa dahil edilmemeli’ ve iki öğretmen ‘evet konu önemli ama programa dahil edilmemeli’ olarak yanıtlamıştır. Aşı ile ilgili bir konu anlatırken zorluk yaşanması ile ilgili öğretmen görüşleri incelendiğinde 32 öğretmen zorluk yaşamayacağını belirtmiştir. Bu araştırmayla, aşı hakkında bilinçli tartışmaları kolaylaştırmada fen bilgisi öğretmenlerinin rolüne ve bu önemli konuyu fen bilimleri eğitimine entegre etmenin potansiyel faydalarına ışık tutmayı amaçlanmıştır. Araştırma sonuçları, fen bilgisi öğretmenlerinin müfredatta yer almayan ancak fen bilimleri ile ilgili olaylara/durumlara önem verdiklerini ortaya çıkarmıştır. Gerekli düzenlemelerin yapılması koşuluyla aşı konusu gibi sosyobilimsel konuların müfredata dahil edilmesi önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Aşı, Fen Bilimleri Eğitimi, Fen Bilimleri Öğretmenleri, Sosyobilimsel Konular

Science Teachers' Perspectives on Vaccination and Its Integration into the Science Curriculum

Öz

Socioscientific issues are complex dilemmas that lack clear-cut answers. The purpose of this current study was to investigate in-service science teachers' perspectives on vaccination, consider a socioscientific issue, and assess their views regarding its significance in science education and potential integration into the curriculum. Forty-nine in-service science teachers participated in this study, using convenient sampling, and collected their responses to six open-ended questions administered online. Teachers were asked whether they discuss everyday topics in the classroom, and most teachers confirmed that they integrate daily-life subjects into their lessons. Similarly, in response to questions about including science-related topics not covered in the curriculum, the majority expressed their willingness to engage in these discussions, especially regarding vaccination. Regarding their ability to provide information about vaccination, a significant portion of science teachers reported feeling confident in their capacity to do so. Additionally, when asked about the importance of students' knowledge about vaccination and its integration into the curriculum, 39 teachers advocated for its inclusion, seven opposed it, and two acknowledged its significance but not integration into the curriculum. Notably, when questioned about the difficulty of explaining vaccination-related topics, 32 teachers indicated they would not encounter challenges. This research underscores the pivotal role of science teachers in fostering informed discussions about vaccination and highlights the potential benefits of integrating this crucial subject into science education. The findings of this study underscore science teachers' recognition of the importance of addressing socioscientific issues, such as vaccination, in the curriculum, provided that appropriate adjustments are made.

Anahtar Kelimeler

Vaccination, Science Education, Science Teachers, Socioscientific Issues

Kaynakça

• Byrne, J., Malin, I., Malmberg, C., & Grace, M. (2014). Climate change and everyday life: Repertoires children use to negotiate a socioscientific issue. International Journal of Science Education, 36(9), 1491-1509.
• Cetin-Dindar, A. (2015). Are you aware of danger of household cleaners? - Science | Environment | Health. Paper presented in the symposium of ‘The role of knowledge in new Science/Environment/Health pedagogy’ at the meeting of European Science Education Research Association (ESERA), 30 August – 4 September, 2015, Helsinki, Finland.
• Cetin-Dindar, A. (2022). Öğretmen Adayları Tarafından Geliştirilen Ders Planlarının Fen | Çevre | Sağlık Vizyonu Çerçevesinde İncelenmesi. Editörler, Ayhan Yılmaz ve Alev Doğan; Kimya Eğitiminde Güncel Araştırmalar. Akademisyen Yayınevi.
• Creswell, J. W. (2013). Qualitative Inquiry and Research Design: Choosing Among the Five Approaches. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Dillon, J., & Avraamidou, L. (2020). Towards a viable response to COVID-19 from the science education community. Journal for Activist Science and Technology Education, 11(2), 1–6.
• Dolu, İ., Söğüt, S., & Cangöl, E. (2021). Sağlık alanında çalışmayan akademisyenlerin aşı reddi ile ilgili görüşlerinin incelenmesi. Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi, 13(2), 287-94.
• Eastwood, J. L., Sadler, T. D., Zeidler, D. L., Lewis, A., Amiri, L., & Applebaum, &. S. (2012). Contextualizing nature of science instruction in socioscientific issues. International Journal of Science Education, 34(15), 2289-2315.
• Fazel, M., Puntis, S., White, S. R., Townsend, A., Mansfield, K. L., Viner, R., Herring, J., Pollard, A.J., & Freeman, D. (2021). Willingness of children and adolescents to have a COVID-19 vaccination: Results of a large whole school’s survey in England. EClinicalMedicine, 40, 101144. https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2021.101144
• Fraenkel, R. J., & Wallen, E. N. (2009). How to Design and Evaluate Research in Education (7th ed.). San Francisco: McGraw-Hills.
• Girgin, S. , Tuna, M., & Erdem, Z. (2023). Öğretmenlerin Covid-19 aşısına yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(1), 50-61.
• Hasar, M., Özer, Z.Y., & Bozdemir, N. (2021). Aşı reddi nedenleri ve aşılar hakkındaki görüşler. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi, 46(1), 166-176.
• Hoffer, N., Lex, S., & Simon, U. K. (2022). Virology in Schoolbooks—A comprehensive analysis of Austrian biology textbooks for secondary school and implications for improvement. Sustainability, 14, 11562. https://doi.org/10.3390/su141811562
• Justi, R., Maia, P., & Santos, M. (2022). Science education for citizenship: Contributions from knowledge of and about science in the context of the COVID-19 pandemic. In J. Dillon & M. Watts (Eds.), Debates in Science Education (2nd ed.). Routledge.
• Kaptan, F., & Korkmaz, H. (1999). İlköğretimde etkili öğretme ve öğrenme öğretmen el kitabı. Ankara: MEB.
• MEB (2018). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı, Ankara.
• Merriam, S. B. (2009). Qualitative research: A guide to design and implementation (3rd ed.). San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Özhan, M. M. (2018). Sosyobilimsel konuların öğretimine yönelik bir profesyonel gelişme çalışmasının fen bilimleri öğretmenlerinin sosyobilimsel konuların doğası ile ilgili inançlarına olan etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi.
• Patton. M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Pehlivan, T. (2020). Sosyobilimsel konulara dayalı fen eğitiminin öğrencilerin akademik başarılarına, bilimin doğası anlayışlarına ve argümantasyon becerilerine etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi.
• Reiss, M. (2022). Trust, Science Education and Vaccines. Science & Education, 31, 1263–1280. https://doi.org/10.1007/s11191-022-00339-x
• Sadler, T. D. (2004). Informal reasoning regarding socioscientific issues: A critical review of research. Journal of Research in Science Teaching, 41(5), 513-536. https://doi.org/10.1002/tea.20009
• Sadler, T. D. (2011). Situating socioscientific issues in classrooms as a means of achieving goals of science education. In Troy D. Sadler (Ed.), Socioscientific Issues in the Classroom: Teaching, Learning (pp. 1-9). Dordrecht: Springer.
• Sandler, K., Srivastava, T., Fawole, O. A., Fasano, C., & Feemster, K. A. (2020). Understanding vaccine knowledge, attitudes, and decision-making through college student interviews. Journal of American College Health, 68(6), 593–602. https://doi.org/10.1080/07448481.2019.1583660
• Sıbıç, O. (2017). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sosyobilimsel konulara ve sosyobilimsel konu temelli öğretime yönelik görüşleri. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi.
• Siani, A., Carter, I, & Moulton, F. (2022). Political views and science literacy as indicators of vaccine confidence and COVID-19 concern. Journal of Preventive Medicine and Hygiene, 63(2), 257-E269. https://doi.org/10.15167/2421-4248/jpmh2022.63.2.2320.
• Simon, U. K., Gesslbauer, L., & Fink, A. (2016). A three-lesson teaching unit significantly increases high school students’ knowledge about epilepsy and positively influences their attitude towards this disease. Plos One, 11(2), e0150014. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0150014
• Tekin, N., & Aslan, O. (2019). Öğretmen adaylarının sosyobilimsel konulara yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(1), 133-141.
• Temizyürek, K., (2003). Fen Öğretimi ve Uygulamaları. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Topçu, M. S. (2010). Development of attitudes towards socioscientific issues scale for undergraduate students. Evaluation & Research in Education, 23(1), 51-67. https://doi.org/10.1080/09500791003628187
• Topcu, M. S., Muğaloğlu, E. Z., & Güven, D. (2014). Fen eğitiminde sosyobilimsel konular: Türkiye örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(6), 1-22.
• Tosunoğlu, Ç. H., & İrez, S. (2017). Biyoloji öğretmenlerinin sosyobilimsel konularla ile ilgili anlayışları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 833-860. https://doi.org/10.19171/uefad.369244
• Türkay, M., Ay, E. G., & Aktekin, M. R. (2017). Antalya ilinde seçilmiş bir grupta aşı karşıtı olma durumu. Akdeniz Tıp Dergisi, 2, 107-112.
• Weisberg, D. S., Landrum, A. R., Hamilton, J., & Weisberg, M. (2021). Knowledge about the nature of science increases public acceptance of science regardless of identity factors. Public Understanding of Science, 30(2), 120–138.
• Wise, J. (2021). Covid-19: European countries suspend use of Oxford-AstraZeneca vaccine after reports of blood clots. British Medical Journal, 372. https://doi.org/10.1136/bmj.n699
• Yıldırım, İ., & Bakırcı, H. (2020). Ortak bilgi yapılandırma modeline dayalı fen öğretiminin sekizinci sınıf öğrencilerinin sosyobilimsel konular hakkındaki görüşlerine yansımasının incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2), 1051-1070. https://doi.org/10.17679/inuefd.735702
• Yılmaz, H. İ., Turğut, B., Çıtlak, G., Mert, O., Paralı, B., Engin, M., Aktaş, A., & Alimoğlu, O. (2021). Türkiye'de insanların COVİD-19 Aşısına Bakışı. Dicle Tıp Dergisi, 48(3), 583-594. https://doi.org/10.5798/dicletip.988080
• Yüksel, G. H., & Topuzoğlu A. (2019). Aşı Redlerinin Artması ve Aşı Karşıtlığını Etkileyen Faktörler. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 4, 244-258.
• Yüksel, S. (2003). Türkiye'de program geliştirme çalışmaları ve sorunları. Millî Eğitim Dergisi, 159, 581-608.
• Zeyer, A., & Dillon, J. (2019). Science| Environment| Health–the emergence of a new pedagogy of complex living systems. Disciplinary and Interdisciplinary Science Education Research, 1(1), 1-10.