Religious Education in Moldovan Public Schools

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 305 - 324, 31.03.2024

Ömer Akpınar

https://doi.org/10.15869/itobiad.1344048

Öz

Moldova, a South Eastern European country, is religiously Orthodox Christian. The state is secular. However, freedom of belief is a constitutional right in Moldova. As a former Soviet country, Moldova, like other Soviet countries, had an officially atheist society. Due to the democratic environment that emerged after independence, religious institutions were opened. There was a demand for religious education in the society. For this reason, religious education was introduced in schools. Today, religious education is studied and thought from primary school to high school. Religious education is available at all levels of education. Religious education, which first started as moral education, has expanded over time to include theological education. Yet, religious education is not compulsory. Religious education, which was taught as an elective, was separated from moral education in time and started to be taught as an independent course. Moral and spiritual education remained compulsory in primary school. Theology lessons are taught in accordance with several sectarians of Christianity. Although the majority of the population belongs to the Russian Orthodox Church (ROK), Evangelical Christians and Seventh-day Adventists are taught in public schools. On the other hand, due to the conflict between the Romanian Orthodox Church (ROOK) and the ROK, Orthodox religious education is taught under the name of the Orthodox Denomination of Religion, without mentioning the name of the church. This study investigates religious education in Moldovan schools. The process of religious education in post-Soviet Moldova is examined. How religious education is practiced in the country and at which levels of education has been investigated, the curricula and textbooks of the courses have been analyzed.

Anahtar Kelimeler

Moldova, Religion Education, Orthodox Christianity, Curriculum, School

Moldova’daki Devlet Okullarında Din Eğitim

Öz

Bir Güney Doğu Avrupa ülkesi olan Moldova, dini açıdan, Ortodoks Hristiyan bir ülkedir. Devlet laiktir. Ancak Moldova’da inanç özgürlüğü anayasal bir haktır. Eski bir Sovyet ülkesi olan Moldova, diğer Sovyet ülkelerinde olduğu gibi, resmi olarak ateist topluma sahipti. Bu dönemde inanç baskılandı. Dindar bir topluma sahip olan Moldova’da bağımsızlık sonrası oluşan demokratik ortam sebebiyle dini kurumlar açıldı. Toplumda din eğitimi konusunda talep oluştu. Bu sebeple okullarda din eğitimi verilmeye başlandı. Bugün ülkede din eğitimi ilkokulda başlar. Din eğitimi, eğitimin tüm kademelerinde mevcuttur. Din eğitimi zorunlu değildir. Zorunlu olarak okutulan ahlak eğitimi dersinden zaman içerisinde ayrılan din dersleri, seçmeli olarak okutulmaktadır. Okutulun din dersleri Hristiyanlığın belli başlı mezheplerinden ibarettir. Okullarda teolojisi öğretilen mezhepler toplumsal talep ve politik tutuma göre belirlenmiştir. Halkın büyük çoğunluğu Rus Ortodoks Kilisesi’ne (ROK) bağlı olmasına rağmen, Evangelist Hristiyanlar ve Yedinci Gün Adventistler için devlet okullarında eğitim verilmektedir. Diğer yandan Romanya Ortodoks Kilisesi (ROOK) ve ROK arasındaki çatışma sebebiyle Ortodoks din eğitimi, kilise ismi konusuna girmeden, Din Ortodoks Mezhebi adı altında öğretilmektedir. Bu çalışmada Moldovan devletler okullarındaki din eğitimi araştırılmıştır. Sovyet sonrası Moldova’da din eğitiminin süreci incelenmiştir. Ülkedeki din eğitiminin hangi eğitim kademelerinde nasıl uygulandığı araştırılmış, araştırmada derslerin müfredatları ve ders kitapları tetkik edilmiştir. Başka bir ifadeyle doküman analiz yöntemi kullanılmıştır. Ayrıca devlet okullarında verilen din eğitiminin öğreticileri (öğretmenler) bu çalışmanın konusudur. Gerek kilise papazlarının gerekse resmi öğretmenlerin din eğitimi dersindeki istihdam koşulları incelenmiştir. Çalışmanın sınırlılıkları içinde, özel okullarda din eğitimi, araştırmanın dışında bırakılmıştır. Moldova’daki din eğitimi üzerine Türkçe literatürde bir çalışma yoktur. Bu sebeple çalışma literatüre önemli bir katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Moldova, Din Eğitimi, Ortodoks Hristiyanlık, Müfredat, Okul

Kaynakça

• Akpınar, Ö. (2021). Moldova: Sovyetlerden Sovyet Sonrası Döneme Kimlik Arayışları, KDY Akademi: İstanbul. Bakanlık Emri. (2016). ConciliulNationalpentruCuriculum. https://mecc.gov.md/sites/default/files/ordin_279_din_8.04.16.pdf.
• Britannica. (2023). Moldova. https://www.britannica.com/place/Moldova.
• Bruchis, M. (1996). TheRepublic of Moldavia: FromtheCollapse of theSovietEmpiretotheRestoration of the Russian Empire. (Çev. Laura Treptow) Columbia UniversityPress.
• ColegulMihai Eminescu din Soroco. (2023). Teoloji Bölümü Müfredatı. https://colegiulmeminescusoroca.educ.md/curricula-nationala/.
• DivitiaGratiae Üniversitesi. (2023). https://www.uni-dg.md/about/.
• Goraş-Postică, V. (2018). ReligiousEducation in Republic of Moldova: OfficialApproaches, ProblemsandSuccessfulPractices, ReligiousEducation. İçinde E. Aslan & M. Rausch Ed.), ReligiousEducation (s. 143-157). Springer.
• Hükümet Kararı. (2010). GuvernolHotatareNr. 596 din 02-07-2010.
• Hünerli, B. (2022). Mihail Çakir’inGagauzca-Rumence Sözlüğünde Geçen Hayvan Adları ve Hayvancılıkla İlgili Söz Varlığı. Balkanlarda Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları, 4(1), 67-80.
• IonCreanga Devlet Pedagoji Üniversitesi. (2023). https://upsc.md/en/main-page/.
• Kamp, M. (2017). An Orthodox Identity: The ROC as Russia’sSoftPowerTool in the Post-Soviet Space: The Case of Moldova. BachelorThesis, Russian Studies, LeidenUniversity.
• Moldova Devlet Üniversitesi. (2018). Plan De Învăţământ Plan of Study. https://usm.md/wp-content/uploads/Istoria-si-cultura-religiilor2.pdf.
• Moldova Eğitim Bakanlığı. (2011a). Religiapentrupredareacreștinismului de ritevanghelicșiadventist de ziua a șaptea.https://mecc.gov.md/sites/default/files/document/attachments/religiea_cultul_evanghelic_si_adventist_clasele_i-ix_0.pdf.
• Moldova Eğitim Bakanlığı. (2011b) ReligiaCultulOrtodox. https://mecc.gov.md/sites/default/files/document/attachments/religia_cultul_ortodox_clasele_i-ix.pdf
• Moldova Eğitim Bakanlığı. (2015). EducuațipentruToleranță. https://mecc.gov.md/sites/default/files/co_educatie_toleranta.pdf.
• Moldova Eğitim Bakanlığı. (2017) Religie, CultulOrtodox X-XII. https://mecc.gov.md/sites/default/files/curriculum_religie_me_august.pdf.
• Moldova Eğitim ve Araştırma Bakanlığı. (2023). Ulusal Müfredatlar. https://mecc.gov.md/ro/content/invatamint-general.
• Moldova Eğitim, Kültür ve Araştırma Bakanlığı. (2018). CurriculumNational.https://mecc.gov.md/sites/default/files/curriculum_primare_site.pdf.
• Moldova İstatistik Bürosu. (2014). Kapsamlı Nüfus Sayımı. https://old.statistica.md/pageview.php?l=en&idc=479&.
• Moldova İstatistik Bürosu. (2020). Eğitim Raporu. https://statistica.gov.md/public/files/publicatii_electronice/Educatia/Educatia_editia_2020.pdf.
• Moldova İstatistik Bürosu. (2023). Moldova Nüfus Verileri 2014.https://old.statistica.md.
• Negură, P. (2016). TheRepublic of Moldova'stransition: between a failedcommunismand an un-commencedcapitalism. StudiaPolitica: RomanianPoliticalScienceReview, XVI(4), 541-568.
• Niculcea, T., vd. (2019). Educati Moral-Spirituala Manual PentruClas a II, Chişinau: Lyceum.
• Parlamento Kararı. (2007). ParlamentulLegeNr. 125 din 11.05.2007. http://lex.justice.md/index.php?action=view&view=doc&lang=1&id=324889.
• Parlamento Kararı. (2020). ParlamentulLegeNr. 844 din 25-02-2000. https://www.legis.md/cautare/getResults?doc_id=65592&lang=ro.
• Republic of Moldova. (t.y.). AboutRepublic of Moldova.https://moldova.md/en/content/geography.
• TheConstitution of theRepublic of Moldova. (1994) https://www.constcourt.md/public/files/file/Actele%20Curtii/acte_en/MDA_Constitution_EN.pdf.
• TransdinysterMoldovan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. (2023). https://mid.gospmr.org/en.
• Turcescu, L. &Stan, L. (2003). ChurchStateConflict in Moldova: theBessarabianMetropolitanate. Communistand Post-CommunistStudies, 443-470.
• Ulusal Müfredat Ajansı. (2023).http://aee.edu.md/.
• Vahl, M. &Emerson, M. (2004). Moldova andtheTransnistrianconflict. JEMIE - Journal on ethnopoliticsandminorityissues in Europe, 1, 1-29.