Assessment of Türkiye's Medical Tourism Institutional Competency and Potential by Turkish Citizens in Europe

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 1, 275 - 304, 31.03.2024

Selçuk Avderen Mehtap Eter

https://doi.org/10.15869/itobiad.1384743

Öz

ThisstudyaimstoexaminetherelationshipbetweenTürkiye'smedicaltourisminstitutionalcompetenceandpotentialandthelevel of awareness of Turkishcitizensliving in Europe andtorevealthedifferencesbetweenthedemographiccharacteristics of theparticipantsandtheirperceptions of institutionalcompetence. The data of thestudywereobtainedbysnowballsamplingmethodfrom Türkiye citizensliving in Europe in Marchand April 2023 usingtheInstitutionalCompetenceScaleandMedicalTourismPotentialScale. A total of 158 people, 106 men and 52 women, participated in thestudy. IndependentSample T-Test, One-Way Analysis of Variance (ANOVA), Pearson Product Moment CorrelationandMultipleLinearRegressionanalysiswereappliedtothe data in ordertoexaminetherelationshipsbetweencontinuousvariables. Accordingtotheresults of theanalysis, theaverage of theInstitutionalCompetenceScalewas 3.72 andtheaverage of theMedicalTourismPotentialScalewas 3.79. Accordingtotheseresults, it is evidentthat Türkiye citizens in Europe holdpositiveperceptionsregardingTürkiye'smedicaltourismpotentialandtheinstitutionalcompetence of hospitals. Therewas a difference in theperceptions of theparticipants in the "promotion" and "image" sub-dimensions of theinstitutionalcompetencescaleaccordingtotheregion of service in Türkiye. Inthestudy, institutionalcompetenceincreasesthepotentialformedicaltourism, andespeciallythe "infrastructure" dimension has a significanteffect on thepotentialformedicaltourism.

Anahtar Kelimeler

HealthTourism, MedicalTourism, Awareness, Institutional Competence, Institutional Potential

Türkiye’nin Medikal Turizm Kurumsal Yeterliliğinin ve Potansiyelinin Avrupa'daki Türk Vatandaşları Tarafından Değerlendirilmesi

Öz

Bu çalışma, Türkiye’nin medikal turizm kurumsal yeterliliği ve potansiyeli ile Avrupa'daki Türk vatandaşlarının farkındalık düzeyi arasındaki ilişkiyi incelemek ve katılımcıların demografik özellikleri ile kurumsal yeterlilik algıları arasındaki farlılıkları ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Çalışmanın verileri Kurumsal Yeterlilik Ölçeği ve Medikal Turizm Potansiyeli Ölçeği kullanılarak 2023 yılı Mart ve Nisan aylarında Avrupa’da yaşayan Türk vatandaşlarından kartopu örnekleme yöntemi ile elde edilmiştir. Çalışmaya 106 erkek ve 52 kadın olmak üzere toplam 158 kişi katılım sağlamıştır. Amaca yönelik olarak verilere Bağımsız Örneklem T-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve sürekli değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesi amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon ve Çoklu Doğrusal Regresyon analizi uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre Kurumsal Yeterlilik Ölçeği ortalaması 3,72; Medikal Turizm Potansiyeli Ölçeği ortalaması 3,79 olarak tespit edilmiştir. Bu sonuçlara göre Avrupada’ki Türk vatandaşlarının Türkiye’nin medikal turizm potansiyeli ve hastanelerin kurumsal yeterliliği konusunda olumlu yüksek algıya sahip oldukları anlaşılmaktadır. Türkiye’de hizmet alınan bölgeye göre kurumsal yeterlilik ölçeğinin “tanıtım” ve “imaj” alt boyutlarında katılımcıların algılarında farklılık tespit edilmiştir. Çalışmada kurumsal yeterliliğin, medikal turizm potansiyelini artırdığı, özellikle “altyapı” boyutunun medikal turizm potansiyeli üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların algıladıkları hizmet kalitesi ile kurumsal yeterlilik algıları arasında pozitif yönde bir ilişki tespit edilmiştir. Bu ilişkinin “iş gücü” alt boyutunda daha yüksek düzeyde olduğu dikkati çekmektedir. Ayrıca katılımcıların %29,1’i Türkiye’deki hastanelerde olumsuz herhangi bir durumla karşılaşmadıklarını belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Turizmi, Medikal Turizm, Farkındalık, Kurumsal Yeterlilik, Kurumsal Potansiyel

Destekleyen Kurum

Çalışma hiç bir kurum tarafından desteklenmemiştir.

Kaynakça

• Acar, N.,& Turan, A. (2016). Sağlık çalışanlarının sağlık turizmi farkındalığı üzerine bir araştırma: Ahi Evran Üniversitesi eğitim ve araştırma hastanesi çalışanları örneği. Cumhuriyet UniversitesiJournal of Economics&AdministrativeSciences (JEAS), 17(1), 34http://esjournal.cumhuriyet.edu.tr/en/download/article-file/282693
• Aşıkoğlu, Ş., &Övey, İ.S. (2022). Türkiye’de sağlık turizminin niş pazarı; Bağımlılık tedavi merkezleri. EUropeanJournal of ManagerialResearch (EUJMR), 6(11), 41-57.https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2584050
• Aydın, A., & Bostan, A. (2021). Bölgesel kalkınma ajanslarının sağlık turizmin gelişimindeki etkisi: Türkiye örneği. Journal of Travel AndTourismResearch, (16), 21-46. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1904869
• Bağçı, E., & Deliormanlı, A. (2020). Göç turizmi (diaspora), son şans turizmi (lastchange), oyuncak turist (toy tourıst) kavramlarının Türkiye’deki turizm akademisyenleri ve işletmecileri açısından bilinirliğine dair bir araştırma. TheJournal of AcademicSocialScience, (102), 309-322. http://dx.doi.org/10.29228/ASOS.41626
• Barret, P. (2007). Structuralequationmodelling: Adjudging model fit. PersonalityAndIndividualDifferences, 42, 815-824. https://doi.org/10.1016/j.paid.2006.09.018
• Bayar, K. (2019). Dünyada ve Türkiye'de sağlık turizminin önemi ve gelişimi: Antalya yöresi araştırması. (Yüksek Lisans Tezi), [Tez no: 540130]. Akdeniz Üniversitesi, Antalya. Yök Tez Merkezinden edinildi.
• Bayram, N. (2004). Sosyal bilimlerde SPSS ile veri analizi, Ezgi Kitabevi, Bursa.
• Bookman, M.Z., &Bookman, K.R. (2007). Medicaltourism in developingcountries. Springer.https://link.springer.com/chapter/10.1057/9780230605657_3
• Bostan, S., & Yalçın, B. (2016). Sağlık turistlerinin medikal destinasyon seçimini etkileyen faktörler. Journal of International SocialResearch, 9(43), 1733-1734https://web.s.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=547d2a54-1053-4c65-9c6b-f30c9bfadaa8%40redis
• Buldukoğlu, S. (2014). Sağlık turizminin Türkiye'deki yeri ve önemi. (Yüksek Lisans Tezi), [Tez no: 375808]. Ufuk Üniversitesi, Ankara. Yök Tez Merkezinden edinildi.
• Buzcu, Z., & Birdir, K. (2019). Türkiye’de medikal turizm incelemesi: Özel hastanelerde bir çalışma. Gaziantep UniversityJournal of SocialSciences, 18(1), 311-327. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/630866
• Byrne, B.M. (2012). Structuralequationmodelingwithmplus: Basic concepts, applications, andprogramming. New York, NY: Routledge Taylor And Francis Group. https://doi.org/10.4324/978020380764 4 Çabuk, Ş. (2023). Sağlık çalışanlarının sağlık turizmi ile ilgili farkındalık düzeylerinin belirlenmesi ve tele tıp uygulamasının sağlık turizmi ve sağlık hizmeti sunumu açısından uygulanabilirliğinin değerlendirilmesi: Bozyazı ilçesi örneği. (Yüksek Lisans Tezi), [Tez no: 781803], Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi. Yök Tez merkezinden edinildi.
• Çelik, E. Ş., & Biçer, E. B. (2023). Bir üniversite hastanesindeki sağlık çalışanlarının bakış açıları ile medikal turizm. Sivas İnterdisiplinler Turizm Araştırmaları Dergisi. 6(1), 32-69. http://sita.cumhuriyet.edu.tr/en/download/article-file/3178342
• Çılgınoğlu, H. (2018). Uluslararası sağlık turizminin ekonomik, hukuki ve idari yönden değerlendirilmesi: Türkiye’deki hastaneler üzerinde örnekleme. (Doktora Tezi), [Tez no: 522851]. Kastamonu Üniversitesi. Yök Tez Merkezinden edinildi.
• Çoban, Ö., Dilek, S.E., & Harman, S. (2017). İntihar bir turizm türü olarak değerlendirilebilir mi? Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 7 (1), 137-151.https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/318779
• Demir, Y., & Sağlık, E. (2020). Medikal turizmin kurumsal yeterliliğinin ve potansiyelinin hekim görüşleriyle değerlendirilmesi: Samsun ili örneği. Turizm çalışmaları dergisi, 2(1), 1-20.https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1022428
• Dökme, S., Yağar, F., & Parlayan, M. A. (2018). A study on theinvestigation of awareness of healthemployeesaboutmedicaltourism. International Journal of Scientific Management andTourism, 4 (1), 107-118. https://doi.org/10.21071/riturem.v7i1.16206
• Drinkert, A., & Singh, N. (2017). An investigation of Americanmedicaltourists’ posttravelexperience. Journal of Hospitality Marketing & Management, 26(3), 335-346. https://doi.org/10.1080/19368623.2017.1241199
• Edinsel, S., & Adıgüzel, O. (2014). Türkiye’nin sağlık turizmi açısından son beş yıldaki dünya ülkeleri içindeki konumu ve gelişmeleri. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 167-190. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/382312
• Emel, İ., & Batmaz, O. (2023, 4-6, April). Sağlık turizmi farkındalığı: Kuşadası örneği. In International Conference on Engineering, Natural andSocialSciences, 1, 199-202.
• Fetscherin, M., &Stephano, R.M. (2016). Themedicaltourismindex: Scaledevelopmentandvalidation. Tourism Management, 52, 539-556. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2015.08.010
• Güner, D.,& Temizkan, S. P. (2022). Eskişehir’in medikal turizm potansiyeli üzerine nitel bir araştırma. Gastroia: Journal of GastronomyAnd Travel Research, 6(2), 478-498. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2580049
• Hasanov, A. (2018). Sağlık turizmi kapsamındaki medikal turizmin mevcut durumu, potansiyeli ve geleceği: Türkiye'nin Medikal turizm değerlendirmesi. (Yüksek Lisans Tezi), [Tez no: 531058], İstanbul Aydın Üniversitesi. Yök Tez Merkezinden edinildi.
• Heung, V. C., Kucukusta, D., &Song, H. (2010). A conceptual model of medicaltourism: Implicationsforfutureresearch. Journal of Travel &Tourism Marketing, 27(3), 236-251. https://doi.org/10.1080/10548401003744677
• Karababa, A. G. (2017). Türkiye’de sağlık turizmi: ülkeler arası bir karşılaştırma. (Yüksek Lisans Tezi), [Tez no: 454191], Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Gaziantep. Yök Tez merkezinden edinildi.
• Kızıldağ, G.Ç. (2018). Hekim dışı sağlık personeli ve sağlık yöneticilerinin medikal sağlık turizmi konusunda farkındalıklarının değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi), [Tez No: 509442]. Ufuk Üniversitesi. Yök Tez Merkezinden edinildi.
• Liu, H., Li, X. R., Cárdenas, D. A., &Yang, Y. (2018). Perceivedculturaldistanceandinternationaldestinationchoice: The role of destinationfamiliarity, geographicdistance, andculturalmotivation. Journal of Destination Marketing & Management, 9: 300-309. https://doi.org/10.1016/j.jdmm.2018.03.002
• MedicalTourism Index. (2022, Şubat 15). 2020-2021 MTI genel sıralamasıhttps://www.medicaltourism.com/mti/home
• Özkan, M.E. (2019). Sağlık turizmi kapsamında Türkiye’nin medikal turizm potansiyeline yönelik bir değerlendirme. Turizm Ekonomi ve İşletme Araştırmaları Dergisi, 1(1), 50-64. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/912788
• Öztürk, Y. E., & Özcan, M. (2022). Türkiye için uluslararası sağlık turizmi talebinin kantitatif çerçevede değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(33), 1-13. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1332936
• Sevim, E., & Sevim, E. (2019). Medikal turizm tercihini etkileyen faktörlerin incelenmesi: Türkiye örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 22(3), 633-652. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/812424
• Singh, L. (2019). Medicaltourismmotivations: TheDriving Force. Journal of multidisciplinaryacademictourism, 4(2): 77-86. Doi: https://doi.org/10.31822/jomat.621874
• Şahbaz, R.P., Akdu, U., &Akdu, S. (2012). Türkiye’de medikal turizm uygulamaları; İstanbul ve Ankara örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(27), 267-296. https://web.s.ebscohost.com/ehost/pdfviewer/pdfviewer
• Tengilimoğlu, D. (2020 c). Sağlık hizmetleri pazarlaması, Siyasal Kitapevi, 5. Baskı, Ankara, ss. 19-20.
• Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK). (2023, Aralık 13). Turizm istatistikleri.https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=Egitim,-Kultur,-Spor-ve-Turizm-105
• Ushas. (2023, Aralık 13). Sağlık turizmi. https://www.ushas.com.tr/13162/
• Üstün, U., & Uslu, Y. D. (2022). Türkiye’nin sağlık turizminde tercih edilme nedenleri üzerine bir çalışma: Medikal turizm endeksi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (33), 344-353. Doı: 10.31590/ejosat.1020647. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2069737
• Yılmaz, S., Sarıaydın, İ., &Sönal, T. (2020). İngiltere özelinde Türkiye’nin sağlık turizmi fırsatları. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(1), 74-85. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/956959
• Yiğit, V. (2016). Kamu hastanelerinde medikal turizminin gelişimini etkileyen faktörler. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7(15), 107-119. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/218478
• Zengingönül, O., Emeç, H., İyilikçi, D.E., & Bingöl, P. (2012). Sağlık turizmi: İstanbul’a yönelik bir değerlendirme.https://docplayer.biz.tr/463113-Saglik-turizmi-istanbul-a-yonelik-bir-degerlendirme.html