Some Remarks on the “Medallion” Motif Decorated Pottery in the Vicinity of Burdur-Antalya in the Early Bronze Age

Yıl 2024, Sayı: 21, 203 - 228, 31.01.2024

Fatih Çongur

https://doi.org/10.26650/artsanat.2024.21.1342649

Öz

This study evaluates the Early Bronze Age “Medallion” motif decorated pottery, dated to Early Bronze Age, found at Hacımusalar Höyük, Karataş-Semayük, Bademağacı Höyük, Hacılar Büyük Höyük, Kuruçay Höyük, Pınarbaşı II and Aziziye settlements which are in the vicinity of Burdur-Antalya. This motif consists of one or multiple concentric circles decorations made with the technique of relief/groove and a knob/protrusion in the centre. In addition to this, some examples do not bear a central knob/protrusion in the circular decorations. Based on the current knowledge, “Medallion” motif is first seen on Early Bronze Age I settlements in the vicinity of Burdur-Antalya. This motif increased in number and variety in the vicinity of Burdur-Antalya during the Early Bronze Age II. It seems that the application of the “Medallion” motif on the pottery is different from the other (horizontal-vertical bands, zigzags, undulating lines, inverted and straight ‘V’ shapes, knob, impression, incrusté and paint) ornaments. Within the scope of this study, the contemporary parallels to the material that has been discussed, found in the settlements in Western Anatolia, the Aegean Islands and Greece has been mentioned, and its symbolic meanings has been discussed.

Anahtar Kelimeler

Vicinity of Burdur-Antalya, Early Bronze Age, Pottery, “Medallion” Motif, Pot Mark

İlk Tunç Çağı’nda Burdur-Antalya Çevresi’nde “Madalyon” Motifi Bezemeli Çanak Çömlek Üzerine Bazı Değerlendirmeler

Öz

Bu makalede, İlk Tunç Çağı’nda, Burdur-Antalya çevresinde yer alan, Hacımusalar Höyük, Karataş-Semayük, Bademağacı Höyük, Hacılar Büyük Höyük, Kuruçay Höyük, Pınarbaşı II ve Aziziye yerleşmelerinde tespit edilen “Madalyon” motifi bezemeli çanak çömlek incelenmiştir. Söz konusu motif, kabartma/oluk yöntemiyle yapılmış bir ya da daha fazla dairesel bezeme ile bunların ortasında yer alan yumru/çıkıntıdan oluşmaktadır. Bunun yanında bazı örneklerde, belirlenen dairesel bezemelerin ortasında bir yumru/çıkıntı yer almamaktadır. Bugünkü bilgilere göre, Burdur-Antalya çevresindeki yerleşmelerde bu motif ilk kez İlk Tunç Çağı I’de görülmüştür. Burdur-Antalya çevresinde İlk Tunç Çağı II’de “Madalyon” motifli çanak çömleklerin sayısı ve çeşitliliği artmaktadır. “Madalyon” motifinin çanak çömlekler üzerindeki uygulanışı diğer süslemelere (yatay-dikey bantlar, zikzak, sarkıntı, ters ve düz “V”, memecik, baskı, incrusté, boya bezeme) göre daha farklı olduğu görülmüştür. Çalışma kapsamında genellikle çömlek, mezar kapları ya da kap formu belirlenemeyen kalın kenarlı örneklerde görülen bu motifin, Batı Anadolu, Ege Adaları ve Yunanistan’da saptanan çağdaşı benzerlerine değinilmiş ve “Madalyon” motifinin simgesel anlamları tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Burdur-Antalya Çevresi, İlk Tunç Çağı, Çanak Çömlek, “Madalyon” Motifi, Çömlekçi İşareti

Kaynakça

• Aksoy, Belgin and Orhan Köse. “A Site in The Seki Plateau (Lycia): Eceler Höyük.” Anatolia Antiqua 13 (2005): 71-83. google scholar
• Alp, Sedat. Konya Civarında Karahöyük Kazılarında Bulunan Silindir ve Damga Mühürleri. Ankara: TTK Press, 1994. google scholar
• Bernabo Brea, Luigi. Poliochni. Citta Preistorica nell’isola di Lemnos. Vol. I, 2, Tavole. Rome: L’erma” di Bretschneider, 1964. google scholar
• Blegen, Carl, John Caskey, Marion Rawson and Jerome Sperling. Troy General Introduction The First and Second Settlement Vol. I, Part 1, 2. New Jersey: Princeton University Press, 1950. google scholar
• Çongur, Fatih. “Bademağacı İlk Tunç Çağı Çanak Çömleği.” MA Thesis, İstanbul University, 2019. google scholar
• Dinçol, Ali. “Fünf neue Siegel und Siegelabdrücke aus Boghazköy und Überlegungen über die Bedeutung des Hieroglyphenzeichens L. 402.” SMEA XLIX/2007, VI Congresso Internazionale di Ittitologia Rome. Edited by Alfonso Archi and Rita Francia. Rome: SMEA Press, 2007, 227-234. google scholar
• Dinçol, Ali and Belkıs Dinçol. Die Prinzen- und Beamtensiegel aus der Oberstadt von Boğazköy-Hattusa vom 16. Jahrhundert bis zum Ende der Grossreichszeit (BoHa 22). Philipp von Zabern: Mainz am Rhein, 2008. google scholar
• Duru, Refik. Kuruçay Höyük I. 1978-1988 Kazılarının Sonuçları. Neolitik ve Erken Kalkolitik Çağ Yerleşmeleri / Results of the Excavations 1978-1988. The Neolithic and Early Chalcolithic Periods. Ankara: TTK Press, 1994. google scholar
• Duru, Refik. Kuruçay Höyük II. 1978-1988 Kazılarının Sonuçları. Geç Kalkolitik ve İlk Tunç Çağı Yerleşmeleri / Results of the Excavations 1978-1988. The Late Chalcolithic and Early Bronze Settlements-A Comprehensive Summary. Ankara: TTK Press, 1996. google scholar
• Duru, Refik. “Bademağacı Kazıları 1997 ve 1998 Yılları Çalışma Raporu.” BELLETEN LXIV (2000): 187-212. google scholar
• Duru, Refik. “Bademağacı Kazıları 2000 ve 2001 Yılları Çalışma Raporu / Excavations at Bademağacı 2000-2001.” BELLETEN LXVI (2003): 549-594. google scholar
• Duru, Refik. “Bademağacı Höyüğü’nde Bulunmuş İki Mühür.” Muhibbe Darga Armağanı. Edited by Aksel Tibet, Erkan Konyar and Taner Tarhan. İstanbul: Sadberk Hanım Museum Press, 2008, 236-242. google scholar
• Duru, Refik. Elli Yıllık Bir Arkeoloji Öyküsü: Hacılar. Antalya: Zero Prodüksiyon, 2010. google scholar
• Duru, Refik. Tarım’dan ‘Yazı’ya Burdur Yöresi ve Yakın Çevresinin Altıbin Yılı (MÖ 8000-MÖ 2000). Antalya: Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı, 2016. google scholar
• Duru, Refik and Gülsün Umurtak. Höyücek. 1989-1992 Yılları Arasında Yapılan Kazıların Sonuçları / Results of the Excavations 1989-1992. Ankara: TTK Press, 2005. google scholar
• Duru, Refik and Gülsün Umurtak. “Torosların Kuzey Eteklerinde En Erken Yerleşik Yaşamın İzinde / Investigating the Earliest Evidence of Settlement in the Northern Foothills of the Taurus Mountains.” Antalya Kültür ve Turizm Dergisi 27 (2015): 70-80. google scholar
• Duru, Refik and Gülsün Umurtak. Bademağacı Höyüğü Kazıları Neolitik ve Erken Kalkolitik Çağ Yerleşmeleri I / Excavations at Bademağacı Höyük The Neolithic and Early Chalcolithic Settlements I. İstanbul: Ege Press, 2019. google scholar
• Efe, Turan. Demircihüyük. Band III. Die Keramik 2. Die Frühbronzezeitliche Keramik der Jüngeren Phasen (ab Phase H). Philipp von Zabern: Mainz am Rhein, 1988. google scholar
• Eslick, Christine. The Early Bronze Age Pottery of Karataş Habitation Deposits. Elmalı-Karataş 5. England: Bryn Mawr College, 2009. google scholar
• Fischer, Franz. Die Hethitische Keramik von Boğazköy. Berlin: Verlag Gebr. Mann, 1963. google scholar
• Gander, Max. “The West: Philology.” Hittite Landscape and Geography. Edited by Mark Weeden and Lee Z. Ullmann. Leiden; Boston: Brill, 2017, 262-280. google scholar
• Gates, Maria. “Potmarks at Kinet Höyük and the Hittite Ceramic Industry.” La Cilicie: Espaces et Pouvoirs Locaux (Ile millenaire av. J.-C. - IVe siecle ap. J.-C.). Actes de la Table Ronde d’Istanbul, 2-5 Novembre 1999. Edited by Eric Jean, Ali Dinçol and Serra Durugönül. İstanbul; Paris: Institut Français d’Etudes Anatoliennes-Georges Dumezil, 2001, 137-157. google scholar
• Gimbutas, Marija. The Language of the Goddess. San Francisco: Harper & Row, 1989. google scholar
• Glatz, Claudia. “Bearing the Marks of Control? Reassessing Pot Marks in Late Bronze Age Anatolia.” American Journal of Archaeology 116/1 (2012): 5-38. google scholar
• Hawkins, David. “Writing in Anatolia: Imported and Indigenous Systems.” World Archaeology 17/3 (1986): 363-376. google scholar
• Kulakoğlu, Fikri and Selmin Kangal. Anadolu’nun Önsözü Kültepe Kaniş-Karumu (Katalog). Kayseri: Kayseri Metropolitan Municipality, 2011. google scholar
• Lamb, Winifred. Excavations at Thermi in Lesbos. London: Cambridge University Press, 1936. google scholar
• Lamb, Winifred. Excavations at Kusura near Afyon Karahisar II. London: Oxford, 1938. google scholar
• L. 181, 292, 402 = Laroche, Emmanuel. Les Hieroglyphes Hittites 1 L’ecriture. Paris: France, 1960. google scholar
• Lloyd, Seton and James Mellaart. Beycesultan Vol. I, The Chalcolithic and Early Bronze Age Levels. London: The British Institute of Archaeology at Ankara, 1962. google scholar
• Mazzoni, Stefania, Anacleto D’ Agostino and Valentina Orsi. “Survey of the Archaeological Landscape of Uşaklı / Kuşaklı Höyük (Yozgat).” Anatolica 36 (2010): 111-163. google scholar
• Melchert, Harold Craig. “Prehistory.” The Luwians. Ed. Harold Craig Melchert. Leiden; Boston: Brill, 2003, 8-26. google scholar
• Mellaart, James. “Preliminary Report on a Survey of Pre-classical Remains in Southern Turkey.” Anatolian Studies 4 (1954): 175-240. google scholar
• Mellaart, James. “Some Prehistoric Sites in North-Western Anatolia.” Istanbuler Mitteilungen 6 (1955): 53-90, Taf. XI-XIII. google scholar
• Mellaart, James. Excavations at Hacılar I-II. Edinburgh: Edinburgh University Press, 1970. google scholar
• Mellaart, James. “The Catastrophe at the end of the Early Bronze Age 2 Period.” The Cambridge Ancient History. Early History of The Middle East Vol. I, Part 2. Edited by Iorwerth Eiddon Stephen Edwards, Cyril John Gadd and Nicholas Geoffrey Lempriere Hammond. Cambridge: Cambridge University Press, 1971, 406-410. google scholar
• Mellink, Machteld Johanna. “Excavations at Karataş-Semayük in Lycia, 1963.” American Journal of Archaeology 68/3 (1964): 269-278. google scholar
• Mellink, Machteld Johanna. “Excavations at Karataş-Semayük in Lycia, 1966.” American Journal of Archaeology 71/3 (1967): 251-267. google scholar
• Mellink, Machteld Johanna and John Lawrence Angel. “Excavations at Karataş-Semayük in Lycia, 1965.” American Journal of Archaeology 70/3 (1966): 245-257. google scholar
• Mellink, Machteld Johanna and John Lawrence Angel. “Excavations at Karataş-Semayük in Lycia, 1967.” American Journal of Archaeology 72/3 (1968): 243-263. google scholar
• Milojcic, Vladimir. Samos. Die Prahistorische Siedlung. Unter dem Heraion. Grabung 1953 und 1955, Band I. Berlin: Rudolf Habelt Verlag, 1961. google scholar
• Peter, Neve. “Der groBe Tempel und die Magazine.” Boğazköy IV Funde aus den Grabungen 1967 und 1968. Edited by Hans G. Güterbock, Harald Hauptmann, Hartmut Kühne, Peter Neve and Wulf Schirmer. Berlin: Gebr. Mann Verlag, 1969, 9-19. google scholar
• Oy, Harun. İlk Tunç Çağı’nda Uşak 1. (Merkez, Banaz ve Sivaslı İlçeleri). Ankara: Gece Kitaplığı, 2018. google scholar
• Oy, Harun. “New Survey and Typologıcal Study of Prehistoric Wares of Dutluca Region, Uşak, Turkey.” Mediterranean Archaeology and Archaeometry 21/2 (2021): 69-92. google scholar
• Özgen, İlknur, Elizabeth Baughan and Elif Ünlü. “Hacımusalar Höyük in the Early Bronze Age.” American Journal of Archaeology 125/4 (2021): 603-638. google scholar
• Özgüç, Nimet. Kültepe Mühür Baskılarında Anadolu Grubu / The Anatolian Group of Cylinder Seal Impressions from Kültepe. Ankara: TTK Press, 1965. google scholar
• Payne, Annick. “Bread Matters: of Loaves and Stamps.” Historische Sprachforschung / Historical Linguistics 130 (2017): 73-89. google scholar
• Rahmstorf, Lorenz. “Zur Ausbreitung Vorderasiatischer Innovationen in die Frühbronzezeitliche Âgais.” Praehistorische Zeitschrift 81 (2006): 49-96. google scholar
• Seheer, Jürgen. Demircihüyük: Die Ergebnisse der Ausgrabungen 1975-1978; III; 1; Die Keramik 1. Philipp von Zabern: Mainz am Rhein, 1987. google scholar
• Seheer, Jürgen. Die Bronzezeitliche Nekropole von Demircihüyük-Sarıket. Ausgrabungen des Deutschen Archaologischen lnstituts in Zusammenarbeit mit dem Museum Bursa, 1990-1991. Tübingen: Wasmuth, 2000. google scholar
• Seidl, Ursula. Gefassmarken von Boğazköy. Berlin: Gebr. Mann Verlag, 1972. google scholar
• Umurtak, Gülsün. “A Study of Three Numerical (!) Tablets and a Stamp Seal from the Early Bronze Age Settlement at Bademağacı Höyük.” ADALYA XII (2009): 1-10. google scholar
• Umurtak, Gülsün. “Hacılar Büyük Höyük İlk Tunç Çağı I Yerleşmesi’nde Bulunmuş Olan Bir Grup Mühür Üzerine Gözlemler.” Pisidia Yazıları Hacı Ali Ekinci Armağanı / Pisidian Essays in Honour of Hacı Ali Ekinci. Edited by Hüseyin Metin, B. Ayça Polat Becks, Ralf Becks and Murat Fırat. İstanbul: Ege Press, 2015, 147-156. google scholar
• Umurtak, Gülsün. “Some Remarks on the Early Bronze Age I Defence System at Hacılar Büyük Höyük (Burdur, Turkey).” Bulgarian e-Journal ofArchaeology 10/1 (2020): 33-54. google scholar
• Umurtak, Gülsün. “Evidence of Daily Life inside the EBA I Defence System at Hacılar Büyük Höyük (Burdur-Turkey).” Bulgarian e-Journal ofArchaeology 11/1 (2021): 33-57. google scholar
• Umurtak, Gülsün and Fatih Çongur. “The Early Bronze Age II Settlement at Bademağacı Höyük: An Evaluation of the Pottery and Beak Spouted Jugs.” OLBA XXIX (2021): 1-24. google scholar
• Umurtak, Gülsün and Refik Duru. “Yeniden Hacılar Hacılar Büyük Höyük Kazıları 2011-2012 / Here Again Excavations at Hacılar Büyük Höyük 2011-2012.” Arkeoloji ve Sanat 142 (2013): 1-22. google scholar
• Umurtak, Gülsün and Refik Duru. “Hacılar Büyük Höyük 2015 Yılı Kazılarının Sonuçları / Hacılar Büyük Höyük Results of the 2015 Excavations.” Arkeoloji ve Sanat 151 (2016): 19-44. google scholar
• Umurtak, Gülsün and Refik Duru. “Hacılar Büyük Höyük Kazıları-2016.” KST 39/1 (2018): 411420. google scholar
• Ünan, Nazan. “Höyüktepe 2015-2016 Yılı Erken Tunç Çağı Çanak Çömleği.” Kütahya Kureyşler Barajı Kurtarma Kazıları 2015-2016 / Kütahya Kureyşler Dam Rescue Excavations 2015-2016. Edited by Serdar Ünan. Ankara: Bilgin Kültür Sanat Press, 2020, 65-137. google scholar
• Üstün-Türkteki, Sinem. “Göller Bölgesi İlk Tunç Çağı 1-2 Çanak Çömleği.” PhD diss., İstanbul University, 2012. google scholar
• Üstün-Türkteki, Sinem. “İlk Tunç Çağı’nda Pisidya/Göller Bölgesi’nin Çömlekçilik Gelenekleri.” Uluslararası Genç Bilimciler Buluşması II: Anadolu Akdenizi Sempozyumu 04-07 Kasım 2015 Antalya. Edited by Tarkan Kahya, Aşkım Özdizbay, Nihal Tüner Önen and Mark Wilson. İstanbul: Koç University, 2018, 757-785. google scholar
• Üstün-Türkteki, Sinem. “İlk Tunç Çağı’nda Likya/Pisidya Kültür Bölgesi Çanak-Çömleğinin Yeni Veriler Işığında Değerlendirilmesi.” OANNES 3/2 (2021): 481-503. google scholar
• Von der Osten, Hans Henning. The Alishar Hüyük. Seasons of 1930-32. Part II. New York: The University of Chicago Press, 1937. google scholar
• Warner, Jayne. Elmalı-Karataş II. The Early Bronze Age Village of Karataş. England: Bryn Mawr College, 1994. google scholar
• Weeden, Mark 2018. “Hieroglyphic Writing on Old Hittite Seals and Sealings? Towards a Material Basis for Further Research.” Pathways into Script Formation in the Ancient Mediterranean. Edited by Silvia Ferrara and Miguel Valerio. Rome: Consiglio Nazionale delle Richerche, 2018, 51-74. google scholar
• Wiencke, Martha. Lerna. A Preclassical Site in the Argolid. The Architecture, Stratification, and Pottery of Lerna III. Vol. IV. New Jersey: Edwards Brothers, 2000. google scholar
• Yakubovich, Ilya. “Hittite-Luvian Bilingualism and The Development of Anatolian Hieroglyphs.” Colloquia Classica et Indogermanica IV. Studies in Classical Philology and Indo-European Languages. Edited by Nikolai Kazansky, Saint Petersburg: Nauka, 2008, 9-36. google scholar