The revival of the anti-Ottoman projects in the Balkans after Lepanto and Venice’s struggle to maintain long lasting peace with the Ottomans (1573-1645)

Yıl 2022, Sayı: 76, 203 - 221, 16.03.2022

Ardian Muhaj

https://doi.org/10.26650/iutd.202211

Öz

The sixteenth century was a time when projects against Ottoman power were diminishing. This sixteenth century trend changed dramatically after the battle of Lepanto on 7 October 1571, when the Holy League coalition forces inflicted a significant defeat on the Ottoman fleet. This study investigates how Venice responded to the growing anti-Ottoman projects and movements in the Balkans in order to keep a long lasting peace with the Ottomans that characterized the period from the peace treaty between Venice and the Ottoman Empire in 1573 until the war of Crete in 1644. Venice’s struggle for peace in this period, was of crucial importance in the relatively quiet situation in Rumelia during this period compared to the disquiet and social unrest that characterized Anatolia, especially during the Celali revolts.

Anahtar Kelimeler

Battle of Lepanto, Anti-Ottoman projects, Veneto-Ottoman relations, Struggle for peace

İnebahtı Sonrası Balkanlarda Osmanlı Karşıtı Projelerin Canlanması ve Venedik'in Osmanlılarla En Uzun Süreli Barışı Sağlama Mücadelesi (1573-1645)

Öz

16. yüzyıl, Osmanlı gücüne karşı projelerin giderek daha az dolaşıma girdiği bir dönemdi. Bu 16. yüzyıl eğilimi, Kutsal İttifak güçlerinin Osmanlı donanmasını önemli bir yenilgi uğrattığı 7 Ekim 1571'deki İnebahtı Savaşı’ndan sonra dramatik bir şekilde değişti. Bu çalışma, Venedik ile Osmanlı İmparatorluğu arasında imzalanan 1573 tarihli barış antlaşmasından 1644 yılındaki Girit Savaşı’na kadar olan dönemi karakterize eden en uzun süreli barışı sürdürmek için Venedik'in Balkanlarda büyüyen Osmanlı karşıtı proje ve hareketlere yaklaşımını araştırmaktadır. Bu dönemde Venedik'in barış mücadelesi, özellikle Celali isyanları sırasında Anadolu'ya damgasını vuran huzursuzluk ve toplumsal çalkantılarla karşılaştırıldığında, görece sakin Rumeli’deki vaziyet dolayısıyla çok önemliydi.

Anahtar Kelimeler

İnebahtı Muharebesi, Osmanlı karşıtı projeler, Venedik- Osmanlı ilişkileri, Barış mücadelesi

Kaynakça

• Âgoston, Gabor, “A Flexible Empire: Authority and its Limits on the Ottoman Frontiers”, International Journal of Turkish Studies, 9 (2003), 15-31.
• Alberi, ed., Relazioni, ser. 3, i.
• Bostan, Idris, Adriyatik’te Korsanlik: Osmanlilar, Uskoklar, Venedikliler, 1575-1620, Timas Yayınları, Istanbul 2009.
• Braunstein, Philippe, “Â propos de l’Adriatique, entre le XVIe et le XVIIIe siecle”, Annales. Economies, Societes, Civilisations, 26e annee, N. 6, 1971, pp. 1270-1278.
• Cereza Martinez, Ricardo, Las Armadas de Felipe II, Editorial San Martin, Madrid 1988.
• Ciorânescu, A., Documente privitoare la istoria românilor cu lese din arhivele de la Simancas, Bukuresht 1940.
• Discorso dedicato al Beatissimo et santissimo Papa Pio Quinto circa il modo riuscibile et sicvt per far rimpresa et cruciata contra il gran Turco...
• Djuvara, T. G., Cent projets de partage de la Turquie (1281-1913), Librairie Felix Alcan, Paris 1914.
• Dursteler, Eric, “Commerce and coexistence: Veneto-Ottoman trade in the Early Modern Era”, Turcica, 34 (2002), pp. 105-133.
• Dokumente te shekujve XVI-XVII per histerine e Shqiperise,Vell. I.
• Emecen, Feridun, “From the founding to Küçük Kaynarca”, ed. Ekmeleddin Ihsanoglu, History of the Ottoman State, Society and Civilisation, vol. I, Research Centre for Islamic History, Art and Culture, Istanbul 2001, pp. 3-60.
• Floristân, J. M., “Jeronimo Combis, capitân de estradiotes y superintendente general del servicio espanol de espionaje en Nâpoles”, Erytheia, 36 (2015), 151-191.
• ________, “Contactos de la Chimarra con el reino de Napoles (s. XIV-com. XVII)”, Epirotika hronika, t. 30 (1992), Ioannina, pp. 101-142.
• Floristân, Imizcoz, J. M. Fuentes para la politica oriental de los Austrias: la documentacion griega del Archivo de Simancas (1571-1621), vell. II, Universidad de Leon, Leon 1988.
• Glamann, Kristof, “The Changing Patterns of Trade”, The Cambridge Economic History of Europe, Volume V, Eds. E. E. Rich and C. H. Wilson, Cambridge University Press, 1977.
• Hassiotis, I. K., “Fuentes de la historia griega moderna en archivos y bibliotecas espanoles”, Hispania, 29 (1969), 133-164.
• ________, Ή έπανάστασις τών Χιμαριωτών στα 1570 καί ή άλωση τού Σοποτού, Ήπειρωτική Έστία, 13 (1968), f. 256-276.
• ________, “O aρχιεπίσκοπος Άχρίδος Ίωακείμ και οι συνωμοτικές κινήσεις στή βορείο Ήπειρο(1572-1576)”, Μακεδονικά, nr. 6 (1964).
• Hess, A. C., “The Battle of Lepanto and its Place in Mediterranean History”, Past and Present, 57 (1972), 53-73.
• Hrabak, Bogumil, Izvozi zitarica iz osmonlijskog carstva u XIV XVIXVI stolecu, Zajednica naucnih ustanova Kosova studije, Knjiga 20, Prishtina 1971.
• İnalcık, H., “The Socio-Political Effects of the Diffusion of Fire-arms in the Middle East”, V, War, Technology and Society in the Middle East, ed. J. Parry and M. E. Yapp, London 1975.
• ________, “Arnawutluk”, The Encyclopaedia of Islam, 2nd ed., v. I, Leiden 1965, 651-58.
• ________, “Lepanto in the Ottoman Documents”, Il Mediterraneo nella seconda met del ‘500 alla luce di Lepanto, ed. G. Benzoni, Florence 1974, 185-192.
• Ivetic, Egidio, Adriatico orientale. Atlante storico di un litorale mediterraneo, Centro di Ricerche Storiche, Rovinj 2014.
• Lamansky, V., Secrets d’Etat de Venise. Documents, extraits, notices et etudes servant a eclaircir les rapports de la Seigneurie avec les grecs, les slaves et la Porte Ottomane a la fin du XVe et au XVIe siecles, Saint-Petersbourg 1884.
• Lane, Frederic C., Venice: A Maritime Republic, JHU Press, 1973.
• Lesure, M., Lepante: la crise de l’ empire ottoman, Paris 1972.
• Luzzatto, Gino, Storia economica. L’eta moderna, Padova 1938.
• Malcolm, Noel, Useful enemies. Islam and the Ottoman Empire in Western Political Thought, Oxford University Press, Oxford 2019.
• ________, Agents of Empire: Knights, Corsairs, Jesuits, and Spies in the Sixteenth-Century Mediterranean World, Oxford University Press, Oxford 2015.
• Muhaj, Ardian, Nga Ballkani ne Mesdhe. Shqiptaret nga mesjeta ne agimin e kohes se re, [From the Balkans to the Mediterranen. The Albanians from the Middles Ages to the Early modern Period] Akademia e Studimeve Albanologjike, Instituti i Histerise, Tirane 2019.
• ________, Projekte kunderosmane ne shekujt XVI-XVII. Mes fantazise, interest dhe realitetit, [Anti-Ottoman projects in the 16th-17th centuries. Between phantasy, interest and reality], Akademia e Studimeve Albanologjike, Insituti i Historise, Tirana 2021.
• Pedani, Maria Pia, a cura di. I “Documenti Turchi” dell Archivio di Stato di Venezia. Inventario della miscellanea, Archivio di Stato di Venezia, 1994.
• Pippidi, Andrei, Hommes et idees du Sud-est europeen a l’aube de l’âge moderne, Editura Academiei Republicii Socialiste România, Bucureşti 1980.
• Pulaha, Selami, Qendresa e popullit shqiptar kunder sundimit osman nga shek. XVI deri ne fillim te shek. XVIII (dokumente Osmane), Akademia e Shkencave e RPS te Shqiperise, Instituti i Historise, Tirane 1978.
• Setton, Kenneth M., The Papacy and the Levant (1204-1571), Volume IV, the Sixteenth Century, Memoirs of the American Philosophical Society, Volume 162, Philadelphia 1984.
• Tomic, Jovan. N., Gradja za istoriju pokreta na Ballkanu protiv Turaka krajem XVI i poçetkom XVII veka; po italijanskim Arhivama skupio Knj. I (god. 1595-1606 - Mletaçki Drzhavni Arkiv), Srpska Kraljevska Akademija, Beograd 1933.
• Yıldırım, Onur, “The Battle of Lepanto and its Impact on Ottoman History and Historiography”, Mediterraneo in armi/secc XV-XVIII, ed. C. Rossella, v. 2, Palermo 2007, 533-556.
• Vatin, N., “Îles grecques? Îles ottomanes?”, Insularites Ottomanes, ed. N. Vatin-G. Veinstein, Paris n.d.[2004].
• Zamputi, Injac, Dokumente te shekujve XVI-XVII per Historine e Shqiperise, Vellimi I (1507-1592), Akademia e Shkencave e RPS te Shqiperise, Instituti i Historise, Tirane 1989.