MERMER ATIKLARININ PARKE TAŞI ÜRETİMİNDE AGREGA OLARAK KULLANILMASI

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 1, 241 - 254, 25.03.2024

Ayşe Büyükünsal Bilgen Akkuş

https://doi.org/10.21923/jesd.1416561

Öz

Bu çalışmada atık mermerlerin, beton kilitli parke taşlarında agrega olarak kullanılması yöntemi ile yeniden işlevsel hale getirilmesi, kısmen de olsa bu atıkların yönetilerek sürdürülebilirliğinin sağlanması hedeflenmiştir. Deneyler sırasında ilgili TSE Standartları ve Karayolları Teknik Şartnamesinden faydalanılmıştır. Beş farklı (%20 %40, %60 , %80 ve %100) karışım oranında toplamda 60 adet beton parke taşı ve buna ilave olarak 20 adet bir kenarı 10 cm olan küp numuneler hazırlanmıştır. Numunelerin yarısı tuzlu suda yarısı da normal suda bekletilerek priz aldırılmıştır. Beton parke taşı numunelerine su emme oranını belirleme, aşınma direnci, yarmada çekme dayanımı deneyleri uygulanmıştır. Küp numunelere ise basınç dayanımı deneyi yapılmıştır. Su emme oranını belirleme, basınç dayanımı, aşınma direnci deney verilerinin standartların içerisinde kaldığı görülmüştür. Yarmada çekme dayanımı deneyinin sonuçları incelendiğinde ise %20, %40 ve %60 oranında mermer agregası bulunan numunelerin yeterli dayanıma haiz olduğu; ancak %80 ve %100 oranında hazırlanan numunelerin ise dayanımının yetersiz olduğu görülmüştür. Sonuç olarak beton parke taşlarında atık mermerlerin agrega olarak %60 oranına kadar kullanılabileceği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mermer Atık, Beton Parke, Sürdürülebilirlik

USE OF MARBLE WASTE AS AGGREGATE IN PAVEMENT STONE PRODUCTION

Öz

In this study, it is aimed to re-functionalize waste marbles by using them as aggregate in concrete interlocking paving stones and to ensure the sustainability of these wastes by managing them. A total of 80 samples were prepared in five different mixture ratios. Half of the samples were kept in salt water and half in normal water to allow them to set. Water absorption rate determination, abrasion resistance and splitting tensile strength tests were applied to concrete paving stone samples. Compressive strength tests were performed on cube samples. It has been observed that the test data for determining water absorption rate, compressive strength and abrasion resistance are within the standards. When the results of the splitting tensile strength test are examined, it is seen that the samples containing 20%, 40% and 60% marble aggregate have sufficient strength; However, it was observed that the strength of the samples prepared at 80% and 100% was insufficient. As a result, it has been determined that up to 60% of waste marble can be used as aggregate in concrete paving stones.

Anahtar Kelimeler

Marble Waste, Concrete Paving, Sustainability

Kaynakça

• Açıkgöz, Y. (2008). Uçucu Küllerin Beton Kilitli Parke Taşı Üretiminde Kullanımının Araştırılması .(Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Arsoy,Z., Çiftçi,H., Ersoy, B., Uygunoğlu, T., Arslan, B.(2019). Afyonkarahisar Bölgesi Mermer Parça Atıklarının Beton Agregası Olarak Değerlendirilebilirliğinin Araştırılması. ECJSE,6 (3),503-516.
• Babalık, Ö. (2022). Geri Dönüştürülmüş Agrega Kullanımının Çevresel Etkilerinin Yaşam Döngüsü Değerlendirme (YDD) Yöntemi ile Değerlendirmesi. (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü)
• Ceylan, H., Mança, S., (2013). Mermer Parça Atıklarının Beton Agregası Olarak değerlendirilmesi. SDU Teknik Bilimler Dergisi,3(2), 21-25
• Çelik, M.Y., Ersoy, M.A., Şahbaz, A. (2016). Değişik Doğaltaş Kırmataşların Kilitli Beton Parke Bloklarının Mekanik Özelliklerine Etkisinin İncelenmesi, 8.Uluslararası Kırmataş Sempozyumu. 13-14 Ekim 2016,Kütahya, 38-45.
• Çolakoğlu, H. (2022). Çeşitli Geri Dönüşümlü Agregaların Kayma Dayanımları. ( Yüksek Lisans Tezi, Alparslan Türkeş Bilim ve Teknoloji Üniversitesi Mühendislik ve Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Dandin, Z. (2009). Betonarme Kolon Performansına Çelik Lif Etkisinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Durmuş, G., Şimşek, O.,(2008). Uçucu Küllerin Beton Kilitli Parke Taşı Üretiminde Kullanımının Araştırılması .TÜBAV Bilim Dergisi, 1(1), 1-6
• Erdemoğlu, M., Göktaş, M. (2018). Mermer Artıklarından Katma Değeri Yüksek İleri Seramik Tozlarının Üretimi, Mermer Madenciliğinde Çevresel Yaklaşımlar, Ocak 2018, Muğla, 235-252.
• Erdemonar, M., (2022). Mermer Atıklarının Yapı Malzemesi Olarak Kullanımı. (Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Filiz, M., Özel, C., Soykan, O., Ekiz, Y., (2010).Atık Mermer Tozunun Parke Taşlarında Kullanılması. Yapı Teknolojileri Elektronik Dergisi,6(2), 57-72. www.teknolojikarastirmalar.com
• Göktaş, M., (2013). Mermer Sanayi Atıklarından Yapay Kalsiyum Silikat Üretiminde Aşırı Öğütmenin Etkilerinin Seramik Malzemeler Üzerinde Araştırılması. (Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü)
• İmiş, T. (2022). Geri Kazanılmış Agregalı Betonlarda Beton Dayanımının Regresyon Analizi Yöntemi İle İstatistiksel Olarak İncelenmesi. ( Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü )
• Kaçar, A. (2018). Atık Kağıt Katkılı Çimento Harçlarının Bazı Mekanik Özellikleri. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi ,6(1), 1-6.
• Keskin, S.B., Şahmaran, M., (2018). Mermer Atıklarının Yapı Malzemeleri Alanında Yüksek Hacimlerde Kullanılabilirliği. Mermer Madenciliğinde Çevresel Yaklaşımlar, Ocak 2018, Muğla, 219-234.
• TCTB (2021), Doğal Taşlar Sektör Raporu, Ticaret Bakanlığı Yayını, Ankara. https:// ticaret.gov.tr/data/5b8700081 3b8761450e18d7b/Do%C4%9Fal%20Ta%C5%9Flar%20Sekt%C 3%B6r%20Raporu%202021.pdf
• Tekmen,T. (2006). Kireçtaşlarından Üretilen Kilitli Beton Parke Bloklarının Mekanik Özelliklerinin Değerlendirilmesi.(Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü)
• Topçu, İ.B., Uygunoğlu, T. (2010). Atık Mermerlerin Agrega Olarak Betonda Kullanılmasıyla Çevre Kirliliğinin Azaltılması. Internatıonal Sustaınable Buıldıngs Symposıum. 26-28 May, Ankara.36-40.
• Yüksel, İ., (2001). Deprem Yükleri Etkisindeki Sünek Bina Sistemlerinde Yapısal Davranışın İrdelenmesi, Bildiri, ZKÜ Bilim Haftası, Z.K.Ü. Mühendislik Fakültesi.