Öz
Non-wood forest products (NWFPs) are defined as all tangible plant and animal products, other than wood, derived from forest. In recent years, domestic and international demand for these NWFPs is increasing and forestry sector is gaining a new awareness for the importance of NWFPs. In order to provide the economy with non-wood forest products, species that have economic value should be determined. Sustainable potential of these products must be calculated.In this study, 17 plant taxa appropriate as NWFP were investigated in Örümcek Forests (Kürtün). In addition to the product potential, also botanical, ecological and phenological characteristics, collecting periods, used parts of plants, distribution in research area of these plant taxa were given. Recommendations for the sustainable use are presented and associated problematic issues were tried to be determined.
Anahtar Kelimeler
Non-wood forest products (NWFP) Örümcek forests Gümüşhane production potential.
Kaynakça
- Anşin, R., A. Okatan and Z. C. Özkan, 1994. Doğu Karadeniz Bölgesi’nin Önemli Yan Ürün Veren Odunsu ve Otsu Bitkileri. TUBİTAK, Proje No: TOAG-903, Sonuç raporu, 173 s.
- Başer, H.C., 1990. Tıbbi Bitkiler ve Baharatların Dünyada ve Türkiye’deki Ticareti ve Talep Durumu. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Dergisi, Sayı:53, Ankara.
- Bozkurt, Y., F. Yaltırık and M. Özdönmez, 1982. Türkiye’de Orman Yan Ürünleri (Tanıtımı, Üretim Tekniği, Kullanma Yeri, İhracatı), İ.Ü.Orman Fakültesi Yayın No: 2845/02, Taş Matbaası, İstanbul.
- Davis, P. H., R. R. Mill and K. Tan, 1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 10 (Suplement I). Edinburgh, University Press.
- Davis, P. H., K. Tan and R. R. Mill, 1965-1985. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol.1-9. University Press, Edinburgh.
- DPT. 2001. VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı (BYKP) Ormancılık Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayın no:2531, ÖİK Yayın No: 547, Ankara.
- Güner, A., S. Aslan, T. Ekim, M. Vural and M. T. Babaç (edlr.), 2012. Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği yayını. İstanbul.
- Güner, A., N. Özhatay, T. Ekim and K. H. C. Başer, 2000. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 11 (Supplement II). University Press, Edinburgh.
- İlusulu, K., 1992. İlaç ve Baharat Bitkileri, A.Ü. Ziraat Fak. Yayın No: 1256/360, Ankara.
- Karahalil, U., S. Köse, A. Günlü and D. Mumcu, 2007. Odun dışı orman ürünlerinin envanteri ve Amenajman planlarına yansıtılması stratejileri, Orman Kaynaklarının İşlevleri Kapsamında Darboğazlar, Çözüm önerileri ve Öncelikler, 302-311, 17-19, İstanbul.
- Korkmaz, M and H. Fakir, 2009. Odun Dışı Bitkisel Orman Ürünlerine İlişkin Nihai Tüketici Özelliklerinin Belirlenmesi (Isparta İline Yönelik Bir Araştırma). Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, Sayı: 2, 10-20.
- Özhatay, N., 2011. Üretici El Kitabı, İstanbul.
- Özhatay, N., M. Koyuncu, S. Atay and A. Byfield, 1997. Türkiye’nin Doğal Tıbbi Bitkileri Hakkında Bir Çalışma. (Türkiye’de Doğal Ortamından Toplanarak Yurtiçinde ve Yurtdışında Ticareti Yapılan Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Tanıtımı ve Koruma Önerileri) Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul, Türkiye.
- TÇV, 2001, Cıtes ve Tıbbi Bitkiler, Türkiye Çevre Vakfı yayını, Tartışma Toplantısı, 7 Haziran 2001, ISBN: 975-7250-62-7, TÇV Yayın No: 150, 144 s., Kavaklıdere-Ankara.
- Türker, M. F., A. Öztürk and E. Tiryaki, 2002. Ülkemiz Ormancılık Sektöründe Odun Dışı Orman Ürünleri kapsamında Değerlendirilen Odun dışı Bitkisel Ürünlerin İşletmeciliği, II. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, Bildiriler Kitabı, Cilt 1, 270-279, Artvin.
- Türker, M. F., M. Pak and A. Öztürk, 2000. The Review of Non-Wood Forest Products Management in Turkey as from the Five Year Development Plans and Forestry Main Plans, Seminar on Harvesting of Non-Wood Forest Products, 2-8 October 2000 Menemen, İzmir.
- Vantomme, P., A. Markkula and R.N. Leslie, 2002. Non-Wood Forest Products In 15 Countries of Tropical Asia An Overview. EC-FAO Partnership Programme, Tropical Forestry Budget Line (B7-6201/1B/98/0531, Project GCP/RAS/173/EC), Thailand.
Öz
Odun dışı orman ürünleri (ODOÜ), ormandan elde edilen odun dışındaki tüm bitkisel ve hayvansal
ürünleri ifade etmektedir. Son yıllarda ODOÜ’ye olan ulusal ve uluslararası talep giderek artmakta
ve ormancılık sektörü de ODOÜ’nün öneminin farkına varmaktadır. Odun dışı orman ürünlerinin
ekonomiye kazandırılması için öncelikle ekonomik değere sahip olan türler belirlenmelidir. Bu ürünlerin
sürdürülebilir potansiyellerinin de hesaplanabilir olması gerekmektedir.
Bu çalışmada, Örümcek Ormanları’nda (Kürtün), ODOÜ tanımına uygun 17 bitki taksonuyla
çalışılmıştır. Tespit edilen türlerin mevcut ürün potansiyelleri yanında önemli botanik ve fenolojik özellikleri,
toplanma zamanları, kullanılan kısımları ve araştırma alanındaki yayılışları hakkında bilgi verilmiştir.
Sürdürülebilir kullanıma yönelik öneriler sunulmuş, yaşanan sorunlar tespit edilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Odun dışı orman ürünleri (ODOÜ) Örümcek ormanları Gümüşhane ürün potansiyeli
Kaynakça
- Anşin, R., A. Okatan and Z. C. Özkan, 1994. Doğu Karadeniz Bölgesi’nin Önemli Yan Ürün Veren Odunsu ve Otsu Bitkileri. TUBİTAK, Proje No: TOAG-903, Sonuç raporu, 173 s.
- Başer, H.C., 1990. Tıbbi Bitkiler ve Baharatların Dünyada ve Türkiye’deki Ticareti ve Talep Durumu. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Dergisi, Sayı:53, Ankara.
- Bozkurt, Y., F. Yaltırık and M. Özdönmez, 1982. Türkiye’de Orman Yan Ürünleri (Tanıtımı, Üretim Tekniği, Kullanma Yeri, İhracatı), İ.Ü.Orman Fakültesi Yayın No: 2845/02, Taş Matbaası, İstanbul.
- Davis, P. H., R. R. Mill and K. Tan, 1988. Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 10 (Suplement I). Edinburgh, University Press.
- Davis, P. H., K. Tan and R. R. Mill, 1965-1985. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol.1-9. University Press, Edinburgh.
- DPT. 2001. VIII. Beş Yıllık Kalkınma Planı (BYKP) Ormancılık Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayın no:2531, ÖİK Yayın No: 547, Ankara.
- Güner, A., S. Aslan, T. Ekim, M. Vural and M. T. Babaç (edlr.), 2012. Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği yayını. İstanbul.
- Güner, A., N. Özhatay, T. Ekim and K. H. C. Başer, 2000. Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol. 11 (Supplement II). University Press, Edinburgh.
- İlusulu, K., 1992. İlaç ve Baharat Bitkileri, A.Ü. Ziraat Fak. Yayın No: 1256/360, Ankara.
- Karahalil, U., S. Köse, A. Günlü and D. Mumcu, 2007. Odun dışı orman ürünlerinin envanteri ve Amenajman planlarına yansıtılması stratejileri, Orman Kaynaklarının İşlevleri Kapsamında Darboğazlar, Çözüm önerileri ve Öncelikler, 302-311, 17-19, İstanbul.
- Korkmaz, M and H. Fakir, 2009. Odun Dışı Bitkisel Orman Ürünlerine İlişkin Nihai Tüketici Özelliklerinin Belirlenmesi (Isparta İline Yönelik Bir Araştırma). Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, Seri: A, Sayı: 2, 10-20.
- Özhatay, N., 2011. Üretici El Kitabı, İstanbul.
- Özhatay, N., M. Koyuncu, S. Atay and A. Byfield, 1997. Türkiye’nin Doğal Tıbbi Bitkileri Hakkında Bir Çalışma. (Türkiye’de Doğal Ortamından Toplanarak Yurtiçinde ve Yurtdışında Ticareti Yapılan Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Tanıtımı ve Koruma Önerileri) Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul, Türkiye.
- TÇV, 2001, Cıtes ve Tıbbi Bitkiler, Türkiye Çevre Vakfı yayını, Tartışma Toplantısı, 7 Haziran 2001, ISBN: 975-7250-62-7, TÇV Yayın No: 150, 144 s., Kavaklıdere-Ankara.
- Türker, M. F., A. Öztürk and E. Tiryaki, 2002. Ülkemiz Ormancılık Sektöründe Odun Dışı Orman Ürünleri kapsamında Değerlendirilen Odun dışı Bitkisel Ürünlerin İşletmeciliği, II. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, Bildiriler Kitabı, Cilt 1, 270-279, Artvin.
- Türker, M. F., M. Pak and A. Öztürk, 2000. The Review of Non-Wood Forest Products Management in Turkey as from the Five Year Development Plans and Forestry Main Plans, Seminar on Harvesting of Non-Wood Forest Products, 2-8 October 2000 Menemen, İzmir.
- Vantomme, P., A. Markkula and R.N. Leslie, 2002. Non-Wood Forest Products In 15 Countries of Tropical Asia An Overview. EC-FAO Partnership Programme, Tropical Forestry Budget Line (B7-6201/1B/98/0531, Project GCP/RAS/173/EC), Thailand.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi (Research Article) |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Temmuz 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Cilt: 63 Sayı: 2 |
