THE IMPACT OF FRENCH POLICY ON OTTOMAN GOVERNMENT AT THE BEGINING OF XXTHCENTURY

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 109 - 128, 17.04.2016

Metin İlhan

Öz

France has become a privileged situation since Suleiman the Magnificent, the Ottoman Empire period. France continued in this position until the deleted scenes from the history of the Ottoman Empire. France, the effect of the statutory privilege which was achieved during that period because many seem to live with the strongest period of the Ottoman Empire. France has increased its influence in all countries in parallel with the weakening of the Ottoman Empire at a very high level. France has descended primarily on the role of protector of the Ottoman Catholic country. This situation was followed after a while under the influence of Armenian Ottoman citizens should be both politically religious.
French politics in the Balkans further increase the effect began to show in North Africa. This effect began to be felt in all areas no longer on the Ottoman Empire itself. Now France has become an important element of pressure on the Ottoman Empire. Tell the whole world from the window frame to evaluate France’s own political and social events that occurred in the Ottoman Empire was the biggest indicator of a more comprehensive policy and plan execution. The Ottoman Empire, France has remained virtually helpless against this effective method of politics and propaganda.

Kewyords: French Politics, Ottoman Empire, Catholization, Tripoli, the Balkans.

Anahtar Kelimeler

-

XX. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI DEVLETİ ÜZERİNDE FRANSIZ SİYASETİ

Öz

Fransa, Osmanlı Devleti’nde Kanuni Sultan Süleyman döneminden itibaren ayrıcalıklı bir duruma gelmiştir. Fransa’nın bu konumu Osmanlı Devleti’nin tarih sahnesinden silinmesine kadar da devam etmiştir. Fransa’nın, Kanuni döneminde elde etmiş olduğu ayrıcalıkların etkisi o dönem Osmanlı Devleti’nin en güçlü dönemini yaşaması dolayısı ile pek gözükmemiştir. Osmanlı Devleti’nin zayıflamasına paralel olarak Fransa tüm ülkede etkisini oldukça yüksek bir seviyede artırmıştır. Fransa öncelikle Osmanlı ülkesindeki Katolik mezhebinden olanların koruyucusu rolüne soyunmuştur. Bu durumu bir süre sonra Osmanlı vatandaşı Ermenilerin gerek dini gerekse siyasi yönden etki altına alınması takip etmiştir. Fransız siyaseti etkisini daha da artırarak Balkanlarda, Kuzey Afrika’da göstermeye başlamıştır. Bu etki Osmanlı Devleti üzerinde artık kendisini her alanda hissettirmeye başlamıştır. Artık Fransa Osmanlı Devleti’nin üzerinde önemli bir baskı unsuru haline gelmiştir. Fransa’nın Osmanlı Devleti’nde meydana gelen siyasi ve sosyal olayları da kendi pencerelerinden değerlendirip tüm dünyaya bu çerçeveden anlatması daha kapsamlı ve planlı bir siyaset yürütüldüğünün en büyük göstergesi olmuştur. Osmanlı Devleti, Fransa’nın bu etkili siyaseti ve propaganda metodu karşısında adeta çaresiz kalmıştır. ,

Anahtar Kelimeler: Fransız Siyaseti, Osmanlı Devleti, Katolikleştirme, , Trablusgarp, Balkanlar.

Anahtar Kelimeler

Fransız Siyaseti, Osmanlı Devleti, Katolikleştirme, , Trablusgarp, Balkanlar

Kaynakça

• Kaynakça
• Arşiv Kaynakları ve Gazeteler
• ATASE. BLH, Klasör:170, Dosya:49, Fihrist:04-21. (2 Aralık 1912 tarihli Berlin Sefareti Ateşemiliterliği tarafından Başkomutanlığa gönderilen yazı)
• ATASE. BLH, Klasör:170, Dosya:49, Fihrist:14-01, 14-02. (2 Ocak 1913 tarihli Paris Ateşemiliterliği Vekâleti’ne tahrirat)
• BOA. A.MKT. MHM, Dosya no:745, Gömlek no:36. (2 Nisan 1912 tarihli Asım Bey’in Sadaretpenahi’ye gönderdiği telgraf)
• BOA. BEO, Dosya no:4056, Gömlek no:304155. (27 Haziran 1912)
• BOA. BEO, Dosya no:4147, Gömlek no:310986, Lef:1. (22 Şubat 1913 tarihli Hariciye Nezareti’ne gönderilen yazı).
• BOA. HSD. AFT, Dosya no:5, Gömlek no:70.
• TİTE Arşivi, no:K140G46B46-1a001.
• Sabah, 2 Temmuz 1913, no:8547.
• Tanin, 15 Şubat 1944, Tefrika:165.
• Araştırma ve İnceleme Eserleri
• Açık, Eşref Hilmi, Geçmişten Günümüze Türkiye-Fransa İlişkileri, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul 2008.
• Ahmet Refik, “Türkiye’de Katolik Propagandası”, Türk Tarih Encümeni Mecmuası, 1 Eylül 1340, sene:14, sayı:82.
• Aksun, Ziya Nur, Osmanlı Tarihi, C.6, Ötüken Neşriyat, İstanbul 1994.
• Anderson, Mattheww Smith, Doğu Sorunu 1774–1923, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2000.
• Andonyan, Aram, Balkan Harbi Tarihi, Sander Yayınları, İstanbul 1975.
• Armaoğlu, Fahir, 19. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1789-1914), Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara, 1997
• Bağçeci, Yahya, “Osmanlı Belgelerine Göre Berlin Antlaşması’ndan I. Dünya Savaşı’na Kadar Fransa’nın Ermeni Politikası”, Turkish Studies International Periodical Forthe Languages, Literatureand History of Turkishor Turkic, Volume 5, 4 Fall 2010.
• Bainville, Jacques, Fransa Tarihi I, Çeviren: Hüseyin Cahit Yalçın, Kanaat Kitabevi, İstanbul 1938.
• Bainville, Jacques, Fransa Tarihi II, Çeviren: Hüseyin Cahit Yalçın, Kanaat Kitabevi, İstanbul 1938.
• Beydilli, Kemal, II. Mahmut Devri’nde Katolik Ermeni Cemaati ve Kilisesi’nin Tanınması (1830), Harvard Üniversitesi 1995.
• Bonyar, Waylet, Jackh, Ernst, İmparatorluk Stratejileri ve Ortadoğu, çev. Vedat Atila, İstanbul 2004.
• Cavit Bey, “Meşrutiyet Devri Hatıraları”, Tanin, 15 Şubat 1944, Tefrika:165.
• Celal Nuri, Tarih-i İstikbal, Mesail-i Siyasiye 2, Yeni Osmanlı Matbaa ve Kütüphanesi, İstanbul Hicri 1331.
• Cemal Paşa, Hatıralar, (Haz. Alpay Kabacalı), Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul 2008.
• Childs, Timothy W. Trablusgarp Savaşı ve Türk - İtalyan Diplomatik ilişkileri (1911-1912), (Çev. Deniz Berktay), Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul 2008.
• Diriyol, Edward, Şark Meselesi, Bidayeti Zuhurundan Zamanımıza Kadar, İstanbul 1328.
• Fevzi, Garbi Rumeli’nin Suret-i Ziyaı ve Balkan Harbinde Garp Cephesi, İstanbul, Yıldız Erkan-ı Harbiye Mektebi Matbaası, ty.
• Galanti, Avram, “Türkiye’de İlk Katolik Kapusin Manastırları”, Türk Tarih Encümeni Mecmuası, 1 Mart 1340, sene:14, sayı:79.
• Gökyer, Umran , XIX. Yüzyılda Avrupa Devletlerinin Balkan Politikaları, Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ, 2011.
• İbrahim Hilmi, Balkan Harbinde Neden Münhezim Olduk I, yy., 1329.
• Karabekir, Kazım, Günlükler (1906-1948),C.I, YKY, İstanbul 2009.
• Karacakaya, Recep, “Belgelerle Türk-Fransız-Ermeni İlişkilerine Genel Bir Bakış (1878-1914)”, TheJournal Of Ottoman Studies XXIV, 2004.
• Kavas, Ahmet, İki Din Arasında Fransa, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2011.
• Kocabaş, Süleyman, Son Haçlı Seferi Balkan Harbi, Vatan Yayınları, İstanbul 2000.
• Kocabaş, Süleyman, Paris’in Doğu Yolunda Yaptıkları Tarihte Türkler ve Fransızlar, Vatan Yayınları, İstanbul 1990.
• Kurat, A. Nimet, Türkiye ve Rusya, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1971.
• Kurtcephe, İsrafil, Türk–İtalyan İlişkileri (1911-1916), TTK, Ankara 1995.
• Langlois, Georges, 20. Yüzyıl Tarihi, (Türkçesi: Ömer Turan), Nehir Yayınları, İstanbul, 2000.
• Loti, Pierre, Can Çekişen Türkiye 1914, (Çev. Fikret Şahoğlu), Tercüman Gazetesi yay., İstanbul t.y.
• Marmara, Rinaldo, “Kırım Savaş Sonrası Türk-Fransız İlişkilerinin Türkiye’deki Katolik Dini Kurumların Açılmasına Etkisi”, Kanuni’den Günümüze Türk Fransız Münasebetleri-Uluslararası Kolokyum, (Editör: Mehmet İpşirli vd.), Mostar Yayın, İstanbul 2012.
• Mısıroğlu, Kadir, Yunan Mezalimi, Sebil Yayınevi, İstanbul 1968.
• Mutlu, Şamil, Osmanlı İmparatorluğu’nda Yabancı Okullar, İ.Ü. SBE., Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul 1999.
• Nivet, Henri, Balkan Ehl-i Salip Seferinde Avrupa Siyaseti ve Türklerin Felaketi, Şems Matbaası, İstanbul 1331/1329.
• Okday, İsmail Hakkı, Yanya’dan Ankara’ya, Sebil Yayınevi, İstanbul 1975.
• Öke, Mim Kemal, Kutsal Topraklarda Siyonistler ve Masonlar, Çağ Yayınları, İstanbul 1991.
• Poincaré, Raymond, Les Balkans En Feu 1912, C.II, Librairie Plon, Paris 1926.
• Price, Roger, Fransa’nın Kısa Tarihi, (Çeviren: Özkan Akpınar), Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul 2008.
• Rohde, Hans, Asya İçin Mücadele Şark Meselesi, (Çev. Nihat), Askeri Matbaa, İstanbul 1932.
• S. Sazonov’un Anıları, (Çev. Betil Önuçak) Derin Yayınları, İstanbul 2002.
• Şahin, Recep, Türk İdarelerinin Ermeni Politikaları, Ötüken Yayınları, İstanbul 1988.
• Şeyhülislam Cemalettin Efendinin Hatırat-ı Siyasiyesi, Dersaadet 1336.
• Şıvgın, Hale, “İttihat Terakki Politikalarının Balkan İttifakını Hızlandırmadaki Rolü”, Gazi Üniversitesi Akademik Bakış Dergisi, Cilt: 6, Sayı:11, Kış 2012.
• Thobie, Jacques, “Osmanlı İflasından (1875) I. Dünya Savaşı (1914) Dönemi Arası Osmanlı-Fransız İlişkilerinin Çelişkisi”, Kanuni’den Günümüze Türk Fransız Münasebetleri-Uluslararası Kolokyum, (Editör: Mehmet İpşirli vd.), Mostar Yayın, İstanbul 2012.
• Tunca, Murat, 1912–1913 Balkan Harbinde Türk - Bulgar Harbi, C.III, Askeri Basımevi, İstanbul 1945.
• Turan, Ömer, “II. Meşrutiyet ve Balkan Savaşları Döneminde Osmanlı Diplomasisi”, Çağdaş Türk Diplomasisi: 200 Yıllık Süreç, TTK Ankara, 15-17 Ekim 1997.
• TÜSİAD Tarih (1839-1939), Aralık 2006, “Silahlı Barış (1905-1914)”, (Yayın No: TÜSİAD-T/2006/12-425).
• Velay, Şarl, Bahri Sefid Meselesi ve Asya-yı Osmanî’yi Tehdit Eden Tehlikeler, (Mütercim: Fuad Münir), İstanbul 1331.
• William, M. Sloane, Bir Tarih Laboratuvarı Balkanlar, Nesnel Yayınları, İstanbul 2008.
• Yılmaz, Durmuş, Fransa’nın Türkiye Ermenilerini Katolikleştirme Siyaseti, Selçuk Üniversitesi Vakfı Yayınları, Konya 2001.
• Yılmaz, Durmuş, Osmanlı’nın Son Yüzyılı Cumhuriyete Giden Yol, Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya 2001.
• Zeyrek, Suat, Birinci Balkan Savaşı Yenilgisinin İç ve Dış Sebepleri, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2012