Health Literacy Levels and COVID-19 Awareness of University Students Studying in the Field of Health Sciences

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 4, 536 - 548, 15.10.2023

Esma Akgül Fatma Tanrıkulu Yurdanur Dikmen

https://doi.org/10.46483/jnef.1375562

Öz

Background: Health literacy, which is considered necessary in the management of chronic diseases, has become an important concept for infectious diseases along with the COVID-19 pandemic.

Objectives: This study was carried out to determine the relationship between health literacy levels and COVID-19 awareness of health science students, and the factors affecting health literacy levels and covid-19 awareness levels.

Methods: The study is of descriptive cross-sectional type and its sample consisted of 289 students studying at the health sciences faculty of a state university. Research data were collected using the Socio-demographic Diagnosis Form, Health Literacy Scale and COVID-19 Awareness Scale. Mann Whitney U test, Kruskal Wallis test and Spearman Correlation Analysis were used in the analysis of the data.

Results: Students’ health literacy levels are sufficient and high (104.52 ± 14.49) and their COVID-19 awareness levels are high (4.02 ± 0.95). It was determined that there was significant difference between gender, place of life, type of high school graduated, belief in the existence of COVID-19 and fear of catching COVID-19, and the total score averages of the COVID-19 awareness scale, and between gender and class level total scores of health literacy scale (p < .05). In the study, it was found that as health literacy levels of students studying in the field of health sciences increased, their awareness of COVID-19 increased (p < .05).

Conclusion: In this study, it was concluded that students’ awareness of COVID-19 is related to their health literacy levels.

Anahtar Kelimeler

Health Literacy, COVİD-19, Pandemic, Awareness, University Students

Sağlık Bilimleri Alanında Öğrenim Gören Üniversite Öğrencilerinin Sağlık Okuryazarlık Düzeyleri ile COVID-19 Farkındalıkları

Öz

Giriş: Kronik hastalık yönetiminde gerekli görülen sağlık okuryazarlığı, COVID-19 pandemisi ile bulaşıcı hastalıklar için de önemli bir kavram haline gelmiştir.

Amaç: Bu çalışma, sağlık bilimleri öğrencilerinin sağlık okuryazarlık düzeyleri ile COVID-19 farkındalıkları arasındaki ilişki ve sağlık okuryazarlık düzeyleri ile COVID-19 farkındalık düzeylerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.

Yöntem: Çalışma tanımlayıcı kesitsel tipte olup, örneklemini bir devlet üniversitesinin sağlık bilimleri fakültesinde öğrenim gören 289 öğrenci oluşturmuştur. Araştırma verileri Sosyo-demografik Tanılama Formu, Sağlık Okuryazarlık Ölçeği ve COVID-19 Farkındalık Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde Mann Whitney U testi, Kruskal Wallis testi ve Spearman Korelasyon Analizi kullanılmıştır.

Bulgular: Öğrencilerin sağlık okuryazarlık düzeyleri yeterli ve yüksek düzeyde olmakla birlikte (104.52 ± 14.49), COVID-19 farkındalık düzeyleri ise yüksektir (4.02 ± 0.95). Cinsiyet, yaşamının büyük bir bölümünü geçirdiği yer, mezun olduğu lise türü, COVID-19 varlığına inanma ve COVID-19’a yakalanma korkusu ile COVID-19 farkındalık ölçeği toplam puan ortalamaları arasında ve cinsiyet ile sınıf düzeyinin sağlık okuryazarlığı ölçeği toplam puanları arasında anlamlı bir fark olduğu saptanmıştır (p < .05). Araştırmada, sağlık bilimleri alanında öğrenim gören öğrencilerin sağlık okuryazarlık düzeyleri arttıkça COVID-19 farkındalıklarının da arttığı bulunmuştur (p < .05).

Sonuç: Bu çalışmada, öğrencilerin COVID-19 farkındalıklarının sağlık okuryazarlık düzeyleri ile ilişkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık Okuryazarlığı, COVID- 19, Pandemi, Farkındalık, Üniversite Öğrencileri

Kaynakça

• Akbal, E. ve Gökler, M. E. (2020). Covıd-19 salgını sürecinde eksikliği ortaya çıkan bir gerçek: Sağlık okuryazarlığı. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 5, 148-155.
• Akça, A. ve Ayaz-Alkaya S. (2019, 19 - 21 Aralık). Sağlık okuryazarlığı uygulama engelleri ve çözüme yönelik hemşirelik yaklaşımları. 6. Uluslararası 17. Ulusal Hemşirelik Kongresi, [Tam metin bildiri, ss.966-971]. Ankara.
• Aras, Z. ve Temel-Bayık, A. (2017). Sağlık okuryazarlığı ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliğinin değerlendirilmesi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 25(2), 85-94.
• Ayaz-Alkaya, S. ve Terzi, H. (2019). Investigation of health literacy and affecting factors of nursing students. Nurse Education in Practice, 34, 31-35.
• Balçık, P. Y., Taşkaya, S. ve Şahin, B. (2014). Sağlık okur-yazarlığı. TAF Preventive Medicine Bulletin, 13(4) ,321-326.
• Bhagavathula, A. S., Aldhaleei, W. A., Rahmani, J., Mahabadi, M. A. ve Bandari, D. K. (2020). Knowledge and perceptions of covıd-19 among health care workers: Cross-sectional study. JMIR Public Health and Surveillance, 6(2).
• Büyükbeşe, T. ve Dikbaş, T. (2021). COVID-19 farkındalık ölçeği (covfö) geliştirme çalışması. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 21-40.
• Çelik, S., İstek, Z., Kızkın, A., Yiğit, M. C. ve Kaçan, H. (2021). Üniversite öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin incelenmesi: Bartın üniversitesi örneği. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (15), 593-605.
• Ergün, S. (2017). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde sağlık okuryazarlığı. Kocaeli Medical Journal, 6(3), 1-6.
• Juvinyà-Canal, D., Suñer-Soler, R., Boixados Porquet, A., Vernay, M., Blanchard, H. Ve Bertran-Noguer, C. (2020). Health literacy among health and social care university students. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(7), 2273.
• McCaffery, K. J., Dodd, R. H., Cvejic, E., Ayrek, J., Batcup, C., Isautier, J. M., … Wolf, M. S. (2020). Health literacy and disparities in covıd-19-related knowledge, attitudes, beliefs and behaviours in Australia. Public Health Research & Practice, 30(4).
• Ogolodom, M. P., Mbaba, A. N., Alazigha, N., Erondu, O. F., Egbe, N. O., Golden, I., … Eke, C. M. (2020). Knowledge, attitudes and fears of healthcare workers towards the corona virus disease (COVID-19) pandemic in South-South, Nigeria. Health Science Journal, 1-10.
• Okur, E., Evcimen, H. ve Şentürk, A. Y. (2021). Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin incelenmesi. STED, 30(1), 18-24.
• Paakkari, L. ve Okan, O. (2020). COVID-19: Health literacy is an underestimated problem. The Lancet Public Health, 5(5), e249.
• Papagiannis, D., Malli, F., Raptis, D. G., Papathanasiou, I. V., Fradelos, E. C., Daniil, Z., … Gourgoulianis, K. I. (2020). Assessment of knowledge, attitudes, and practices towards new coronavirus (sars-cov-2) of health care professionals in Greece before the outbreak period. International Journal Of Environmental Research And Public Health, 17(14), 4925.
• Peksoy-Kaya, S. ve Kaplan, S. (2020). Hemşirelik öğrencilerinde covıd-19 pandemisi farkındalıklarının ve sağlık davranışlarının sağlık okuryazarlığı ile ilişkisinin değerlendirilmesi. Head, 17(4),
• Sukys, S., Cesnaitiene, V. J. ve Ossowsky, Z. M. (2017). Is health education at university associated with students’ health literacy? Evidence from cross-sectional study applying. Hls-Eu-Q. Biomed Research İnternational.
• Şahinöz, T., Şahinöz, S. ve Kıvanç, A. (2018). Üniversite son sınıf öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeyleri üzerine karşılaştırmalı bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(3), 71-79.
• Türkoğlu, N. ve Kılıç, D. (2021). Sağlık okuryazarlığı ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 24(1), 25-33.
• Uysal, N., Ceylan, E. ve Koç, A. (2020). Health literacy level and influencing factors in university students. Health & Social Care in The Community, 28(2), 505-511.
• Uysal, N. ve Yıldız, G. (2021). Hemşirelik öğrencilerinin sağlık okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(1), 43-48.
• Vozikis, A., Drivas, K. ve Milioris, K. (2014). Health literacy among university students in Greece: determinants and association with self-perceived health, health behaviours and health risks. Archives of Public Health, 72(1), 1-6.
• Yaşar, M. E. ve Yalman, F. (2021). Assessment of knowledge, attitudes and practices towards new coronavirus (sars-cov-2) of healthcare workers during the rapid rise period of the covıd-19 outbreak. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (54), 369-388.
• Yeşildal, M. ve Kaya, Ş. D. (2021). Yetişkin bireylerde dijital okuryazarlık ve sağlık okuryazarlığı arasındaki ilişki: Konya örneği. Sağlık Bilimleri Dergisi, 30(2), 174-181.
• Yılmaz, M. ve Tiryaki, Z. (2016). Sağlık okuryazarlığı nedir? Nasıl ölçülür?. DEÜHFE, 9(4), 142-147.
• Yılmaz-Güven, D., Bulut, H. ve Öztürk, S. (2018). Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı düzeylerinin incelenmesi. Journal of History Culture and Art Research, 7(2), 400-409.
• Yorulmaz, D. S. ve Kurt Sezer, H. (2021). Hemşirelik ile ilk ve acil yardım bölümü öğrencilerinin sağlık okuryazarlığı ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 9(1),337-352.