Men and Masculinities in İhsan Oktay Anar's Novels

Yıl 2020, Cilt: 19 Sayı: 2, 526 - 542, 25.04.2020

Ayşen Utanır Karaduman

https://doi.org/10.21547/jss.646555

Cited By: 1

Öz

In this study, which focuses on the discipline of literary sociology, men and masculinities in the novels of İhsan Oktay Anar were examined from a sociological perspective. Literary works are social products and it is essential to make sociological inferences by focusing on a literary genre in the studies carried out in the name of literature sociology. Literary texts are meant to convey meaning, not information. The main reason for choosing the novel genre for the study is that this genre is an important carrier of the meanings imposed on social life. Roma are important sources for understanding people's inner world. Novels for studying the images of masculinity built are favorable in that the men's world is a world that is not described and is not spoken too much. The world of the novel, designed by İhsan Oktay Anar, is the world of men. The absence of female characters in their narratives, the fact that they have very faint roles even if they lead us to call this world men's world. Understanding and analyzing what kind of features the male characters in the novels of the author are constructed is valuable in terms of giving an idea for the identity of masculinity built in society. In this article, four novels of İhsan Oktay Anar, published between 1995-2007; Puslu Kıtalar Atlası, Kitab-ül Hiyel, Amat and Suskunlar are considered as a tool to understand men's inner world. In the article, the identity of masculinity as a building process is revealed through feminist critical discourse analysis. The fact that men hide the contradiction in their lives with the anxiety of being “men”, and creating a world that is not spoken, is due to the fact that the acquired masculinity is on a slippery ground that can be lost at any time. With this concern, personal feelings can be hidden by most men, thus increasing the impact of hegemonic masculinity on identity building. Thus, the novels provide convenient sources for masculinity studies in order to shed light on the world of men. The fact that all of the main characters the author has edited in his novels have turned his texts into texts describing men's worlds.

Anahtar Kelimeler

Sociology of literature, Gender, Masculinity

İhsan Oktay Anar'ın Romanlarında Erkekler ve Erkeklikler

Öz

Edebiyat sosyolojisi disiplinini merkezine alan bu çalışmada İhsan Oktay Anar’ın romanlarındaki erkekler ve erkeklikler sosyolojik bir bakış açısıyla incelenmiştir. Edebi eserler toplumsal ürünlerdir ve edebiyat sosyolojisi adına yapılan çalışmalarda edebi bir türe odaklanarak sosyolojik çıkarımlar yapmak esastır. Edebi metinler bilgi taşıyıcı değil anlam taşıyıcı araçlardır. Çalışma için roman türünün seçilmesinin başlıca nedeni, bu türün toplumsal hayata yüklenen anlamların önemli bir taşıyıcısı olmasıdır. Romanlar insanların iç dünyasını anlamak adına önemli kaynaklardır. İnşa edilen erkeklik imgelerini incelemek için romanlar, erkek dünyasının anlatılmayan ve çok fazla dillendirilmeyen bir dünya olması bakımından elverişlidir. İhsan Oktay Anar’ın kurguladığı roman dünyası erkek dünyasıdır. Anlatılarında kadın karakterlerin yer almaması, yer alıyorsa bile çok silik rollerinin olması bu dünyayı erkek dünyası olarak adlandırmamıza yol açar. Yazarın romanlarında yer alan erkek karakterlerin ne tür özellikler etrafında kurgulandığını anlamak ve çözümlemek, toplumda inşa edilen erkeklik kimliği adına fikir vermesi açısından değerlidir. Bu makalede, İhsan Oktay Anar’ın 1995-2007 yılları arasında yayınlanan dört romanı; Puslu Kıtalar Atlası, Kitab-ül Hiyel, Amat ve Suskunlar, erkeklerin iç dünyasını anlamak adına bir araç niteliğinde ele alınmaktadır. Makalede bir inşa süreci olarak erkeklik kimliği feminist eleştirel söylem analizi aracılıyla ortaya konmaktadır. Erkeklerin “erkek” olma, olabilme kaygısıyla yaşamlarındaki çelişkiyi gizlemeleri ve dillendirilmeyen bir dünya yaratmaları, kazanılan erkeklik durumunun her an kaybedilebilecek kaygan bir zeminde yer almasından kaynaklanmaktadır. Bu kaygıyla kişisel duygular çoğu erkek tarafından gizlenebilmekte ve böylece hegemonik erkekliğin kimlik inşasındaki etkisi artmaktadır. İşte bütün bunlar dolayısıyla romanlar, erkeklerin dünyasına ışık tutması bakımından erkeklik incelemelerine elverişli kaynaklar sunar. Yazarın romanlarında kurguladığı ana karakterlerin hepsinin erkek olması metinlerini erkek dünyalarını anlatan metinler haline getirmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Edebiyat sosyolojisi, Toplumsal cinsiyet, Erkeklik

Kaynakça

• Agamben, G. (2001). Kutsal insan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Anar, İ. O. (2009a). Puslu kıtalar atlası. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Anar, İ. O. (2009b). Kitab-ül hiyel. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Anar, İ. O. (2009c). Efrâsiyâb'ın hikâyeleri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Anar, İ. O. (2009d). Amat. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Anar, İ. O. (2009e). Suskunlar. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Blank, H. (2008). Bekâretin "el değmemiş" tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Connell, R. W. (1998). Toplumsal cinsiyet ve iktidar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Ergun, Z. (2009). Erkeğin yittiği yerde. İstanbul: Everest Yayınları.
• Gümüş, S. (2011). İhsan Oktay Anar: sözün, sözcüklerin, tarihin büyücüsü... Notos, (30), 19-21.
• İnci, H. (2011). Anar'ın romanlarında Bengal kaplanları. Notos, (30) (İhsan Oktay Anar Özel Sayısı), 31-34.
• Kenanoğlu, M. M. (2004). Osmanlı millet sistemi: mit ve gerçek. İstanbul: Klasik Yayınları.
• Saraçgil, A. (2005). Bukalemun erkek. İstanbul: İletişim Yayınları.