Basın Dilinde Dönemsel Eskimiş Kelimelerin Etkililiği

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 2, 235 - 243, 15.01.2024

Assel Seidamat

Öz

Edebi dilin gelişimi, kullanılan dilin aktif ve pasif katmanındaki dinamik değişimler, dilin hemen her yönüyle ilgili sorunlar kitle iletişim diline tam ve açık bir şekilde yansımaktadır. Bunlar arasında; süreli basın dili, metin veri tabanının hacmi, tirajı, formalitesi, edebi dil üzerindeki etkisi açısından araştırma çalışmalarının ana konusu haline gelmektedir. Modern Kazak dilinin sözlüğü, neolojizmler ve çeşitli bilim alanlarıyla ilgili yeni kelimelerin yanı sıra eski kelimelerin pasif stoktan aktif stoka yeniden canlandırılmasıyla yenilenmektedir. Toplumun dil kullanımında, kitle iletişim araçlarında eski anlamlarına yeni anlamlar kazandıran veya sıklıkla çağrışımsal anlamda kullanılan eski kitap sözcük birimlerine rastlamak mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Eski kelimeler, süreli basının dili, etki işlevi, anlambilim, verimlilik.

Kaynakça

• Amanjolov, K., Tasbolatov, A. (1999). Qazaqşa äskeri terminderınıñ tüsındırme sözdıgı [Explanatory Dictionary of Kazakh military terms] – Almaty, «Bılım», 1999. – 92 p. (In kazakh)
• Aldaş, A. (2021) Qazırgı merzımdı baspasöz tılı: äleumettık sipattamasy jäne söz qoldanu erekşelıkterı [The language of the modern periodical press: social characteristics and features of word use] // Tiltanym №4 (84) 2021. – 3-13 p. (In kazakh)
• Getta, O.N. (2008) Sposoby vozdeistvia v gazetnyh tekstah Rosii i SŞA [Methods of influence in newspaper texts in Russia and the USA] // Vestn. Tomskogo gos. un-ta. 2008. № 307. P. 11–13. (In russian)
• Qasqabasov, S. (jäne t.b.). (2006). Babalar sözı: Jüz tomdyq [The word of ancestors: one hundred volumes]. – Astana: «Foliant», 2006.T. 35: Batyrlar jyry. – 2006. – 392 b. (In kazakh)
• Qosan, S. (jäne t.b.). (2006). Babalar sözı: Jüz tomdyq [The word of ancestors: one hundred volumes]. Astana: – «Foliant», 2006. T. 34: Batyrlar jyry. – 384 b. (In kazakh)
• Salqynbai, A., Abaqan, E. (1998) Lingvistikalyq tüsindirme sözdik [Linguistic Explanatory Dictionary] – Almaty, 1998. – 304 b.
• Syzdyq (2009) Qazaq tılındegı eskılıkter men jañalyqtar. Ğylymi-tanymdyq zertteu [Old and new in the Kazakh language. Scientific and Cognitive Research]. – Almaty: «Arys» baspasy, 2009. – 272 b. (In kazakh)