Discovery of an Archaeological Value and Conservation-Presentation Process: Istanbul University Faculty of Economics New Building.

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 3, 867 - 886, 16.05.2024

Neşe Karaçay

https://doi.org/10.35674/kent.1440135

Öz

In the process of development and restructuring of multi-layered cities, encounters with urban archaeological values are frequent. These encounters typically occur after construction work has begun, leading to a series of decisions and implementation processes regarding archaeological values, which in turn lead to a series of modifications. These modifications often lead to an extension of the duration and an increase in the budget required for construction works initiated by public institutions and organizations. There is a lack of flexibility in public tenders in this respect. As a result, the increase in both the duration and the cost of construction works leads to a negative perception of archaeological value within society. This article focuses on the conservation and architectural presentation process of approximately 225 m² of rectangular plan remains discovered during excavation works carried out in 2014 for the Faculty of Economics at the Beyazıt Campus of Istanbul University, located within the Historical Peninsula of Istanbul. The study details the challenges encountered during the conservation process due to the accidental discovery of the archaeological value and the lack of flexibility in public tenders, as well as the interaction with the new structure, the architectural presentation process, and the condition of the archaeological value after construction.

Anahtar Kelimeler

Istanbul, Historical Peninsula, Istanbul University, Urban Archaeological Value, Conservation and Presentation

Bir Arkeolojik Değerin Keşfi ve Koruma-Sunum Süreci: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yeni Ek Binası

Öz

Çok katmanlı kentlerin gelişme ve yeniden yapılanma sürecinde kentsel arkeolojik değerlerle sıkça karşılaşılır. Bu karşılaşma genellikle inşaat çalışmaları başladıktan sonra ortaya çıkar ve arkeolojik değerlere ilişkin karar verme ve uygulama süreci bir dizi değişikliği beraberinde getirir. Bu değişiklikler, kamu kurum ve kuruluşlarının yapım işi ihaleleriyle başlayan inşaat çalışmalarında sürenin uzamasına ve ek bütçe ihtiyacına neden olur. Kamu ihalelerinde bu anlamda bir esneklik bulunmamaktadır. Bu nedenle inşaat çalışmalarındaki süre ve maliyet artışları, toplumda arkeolojik değere karşı olumsuz bir algı oluşmasına yol açar. Bu makale, İstanbul Tarihi Yarımada'da bulunan İstanbul Üniversitesi Beyazıt Kampüsü, 3036 ada 4 parseldeki İktisat Fakültesi ek yapısının 2014 yılında gerçekleştirilen kazı çalışmalarında keşfedilen yaklaşık 225 m²'lik dikdörtgen planlı kalıntının koruma ve mimari sunum sürecini ele almaktadır. Çalışmada, tesadüfen keşfedilen arkeolojik değerin ortaya çıkışı ve kamu ihalelerindeki esneklik eksikliği nedeniyle koruma sürecinde yaşanan zorluklar, yeni yapının etkileşimi, mimari sunum süreci ve uygulama sonrası arkeolojik değerin durumu ayrıntılı bir şekilde incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

İstanbul, Tarihi Yarımada, İstanbul Üniversitesi, Kentsel Arkeolojik Değer, Koruma ve Sunum

Teşekkür

İktisat Fakültesi Ek Yapı revize projesinin mimari müellifi olan Tures Mimarlık’a ve Prof. Dr. Mehmet Alper’e bilgilerini aktardıkları ve projelerini paylaştıkları için teşekkür ederim.

Kaynakça

• Accardi, D., Renato, A., (2008) “Architectures ‘‘on ruins’’ and ambiguous transparency: The glass in preservation and communication of archaeology”. Journal of Cultural Heritage, 9,107-112.
• Amsterdam Bildirgesi (1975)
• Akçay, Cemil. (2021). “Tarihi Yarımada İnşaat İşlerinde Arkeolojik Kazı İmalatlarının Süre ve Maliyete Etkisi: Vaka Analizi”. Art-Sanat, 16,1-29.
• COE. (2000). Avrupa İyi Uygulama Kodu, "Arkeoloji ve Kent Projesi". Giriş Bölümü.
• Dal Rì, C.,Fruet, S., Bellintani, P.,Pisu, N., Macchioni, N., Pizzo B., Capretti, C., (2013) “Preserving Archaeological Remains In Situ: Three Case Studies in Trentino, Italy”. Conservation and Management of Archaeological Sites, 14, 239-248. doi: 10.1179/1350503312Z.00000000020
• Gregory, D., Matthiesen, H., (2012): “The 4th International Conference on Preserving Archaeological Remains In Situ (PARIS4)”. 23–26 May 2011, the National Museum of Denmark, Copenhagen. Conservation and Management of Archaeological Sites,4, 1–6.
• ICOMOS. (1987). Tarihi Kentlerin ve Kentsel Alanların Korunması Tüzüğü, (Washington Tüzüğü).
• ICOMOS. (1990). Arkeolojik Mirasın Korunması ve Yönetimi Tüzüğü.
• ICOMOS. Kültürel Miras Alanların Algılanması ve Sunumu Tüzüğü.
• ICOMOS. Tarihi Kent ve Kentsel Alanların Korunması ve Yönetimi için Valetta İlkeleri, 2011
• ICOMOS. Kamusal Arkeolojik Alanların Yönetimi için Salalah Rehberi, 2017
• Krakow Tüzüğü. Principles for The Conservation and Restoration of Built Heritage. International Conference on Conservation, 2000
• Kalliopi F., Caroline S., (2009), “Private Preservation versus Public Presentation: The Conservation for Display of In Situ Fragmentary Archaeological Remains in London and Athens”. Papers from the Institute of Archaeology 19, 37–54.
• Kızıltan, Z., Saner, T. (2011). İstanbul'da Arkeoloji-İstanbul Arkeoloji Müzeleri Arşiv Balgeleri (1970-2010). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Kuban, D., (2020), İstanbul 1600 Yıllık Bir Müzedir. Kent ve Mimarlık Üzerine İstanbul Yazıları. İstanbul: YEM Yayın, 2020.
• Kültür Mirasına Etkisi Olabilecek AB Destekli Projeler İçin Avrupa Kalite İlkeleri, 2018.
• Mango, Cyril. (1992), The Monastery of St. Mary Peribleptos (Sulu Manastır) at Constantinople Revisited. Revue des Études Arméniennes, 473-493.
• Van Os, Bertil J.H.; Groot, T., Schreurs, J., Stappers, M., Verschuur, M., (2016), “Combining New Awareness and Public Support for Archaeology with In Situ Preservation of an Archaeological Monument”. Conservation and Management of Archaeological Sites 18, 348-350.