The Conditions of Musnad and Musnad Ilayh in terms of the Concept of Kalam

Yıl 2023, Sayı: 23, 25 - 50, 18.09.2023

Şule Ağaç

Öz

In the science of rhetoric, the element that makes up the kalam is “isnad”. Isnad is a literal invisible link that connects the basic elements of a sentence. In the other words, isnad is the basic element that provides the formation of kalam by connecting its two pillars, the musnad ilayhi and musnad. The musnad is the judgment itself, and the musnad is the one on whom the judgment is made. The element that corresponds to the addict in the noun sentence and perpetrator in the verb sentence is musnad ilayh. Again, the element that corresponds to the habar in the noun sentence and the verb in the verb sentence is musnad. The only way to understand attiribution is to comprehend the state of musnad and musnad ilayh. Ebû Ya’kûb es-Sekkâkî (ö.626/1229) dealt with fourteen forms of musnad ilayh and musnad in his work. In this article, four situations of musnad and musnad ilayh are discussed because due to the restirictions of space in this paper. While these are the pleasure of the musnad, the mentioning of musnad, the presentation and the postponement of the musnad, while the musnad is also the pleasure, the mention, the presentations and the postponement of the musnad. The importance of these four states of musnad and musnad ilayhin in terms of forming the isnad is the main subject of this article. This impotance has been demonstrated by a comparison to be made from Sekkâkî’s works in particular and other classical works in general. Because these four states of musnad and musnad ilayh constitute the basis of their other states.

Anahtar Kelimeler

al-Balâgat, al-Maaniy, al-Musnad, al-Musnad Ilayh, al-Isnad

Kelâm Kavramı Açısından Müsned ve Müsned İleyhin Halleri

Öz

Belagat ilminde kelâmı oluşturan unsur “isnad” dır. İsnad, cümledeki öğeleri birbirine bağlamayı sağlayan, görülmeyen, yani lafzî olmayan bir bağdır. Başka ifade ile isnad, kendisinin iki rüknü olan müsnedi ve müsnedün ileyhi birbirine bağlayarak kelamın oluşmasını sağlayan temel unsurdur. Müsnedün ileyh, hakkında yargıda bulunulan, müsned ise yargının kendisidir. İsim cümlesinde mübtedâya, fiil cümlesinde ise faile karşılık gelen unsur müsnedün ileytir. Yine isim cümlesinde habere ve fiil cümlesinde fiile karşılık gelen unsur müsneddir. İsnadı anlamanın yegane yolu ise müsned ve müsnedün ileyhin hallerini kavramaktan geçmektedir. Ebû Ya’kûb es-Sekkâkî (ö. 626/1229), eseri Miftâhu’l-ulûm’da müsnedün ileyh ve müsnedin on dört halini ele almıştır. Bu makâlede ise makâlenin sınırları gereği müsned ve müsnedün ileyhin kelamı oluşturmaları hasebiyle dört durumu ele alınmıştır. Bunlar Müsnedün ileyhin hazfi, zikri, takdim ve tehiri ve müsnedin hazfi, zikri, takdim ve tehiridir. Müsned ve müsnedün ileyhin bu dört durumunun isnadı oluşturması bakımından önemi bu makalenin ana konusunu oluşturmaktadır. Bu önem, özelde Sekkâkî’nin genelde ise diğer klasik eserlerden yapılacak bir karşılaştırma ile ortaya konulmuştur. Çünkü müsned ve müsnedün ileyhin bu dört durumu diğer durumlarının temelini teşkil etmektedir. Müsned ve müsnedün ileyhi bu dört durumu ile tanımak, kelâm kavramanı da anlamanın yegane yoludur. Nitekim kelâmı oluşturan müsned ve müsnedün ileyhi ancak bu dört durumda kendini gösterip görevlerini yerine getirmektedirler.

Anahtar Kelimeler

Belâgat, Meâni, Müsned, Müsnedün ileyh, İsnad

Kaynakça

• Abbâs, Fadl Hasan, el-Belâga: Funûnuha ve efnânuhâ, Ammân: Dârü’l-Für’ân 1407/1987.
• Atîk, Abdülaziz, İlmu'l-me‘âni, Beyrut: Darü'n-Nahdati'l-‘Arabiyye, ts.
• Aysevî, Abdulhamîd Muhammed, Mecelletü’l-Ezher, Kahire: 1989.
• Besyûni, Abdu’l Fettah Feyyud, İlmu’l-meâni, İlmu’l- Bediî, Kahire: Mektebetu Vehbe, 1987.
• Besyûni, Abdü’l Fettah Feyyud, İlmu’l-meâni:Dirâse belâgıyye ve nakdiyye li-mesâili’l meânî, Kahire: Mektebetu Vehbe, ts.
• Bulut, Ali, el-Belâga Muyessere, İstanbul: İFAV, 2016.
• Cüneydî, Ali, el-Belâgatu'l-ganiyye, Kahire: Nahdatu Mısır, ts.
• Cürcânî, Ebu Bekr Abdulkâhir b. Abdurrahman b. Muhammed, Delâilu’l-i’câz fî’ilmi’l-me’ânî, thk. Abdulhamid Hindavi, Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1422
• Kur’an-ı Kerîm Meâli.çev.Halil Altuntaş- Muzaffer Şahin Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 13.Basım, 2007.
• Galâyânî, Mustafa, Câmi’u’d-durûsi’l-arabiyye, Beyrut: el-Mektebetu’l-Asriyye, 1414/1993.
• İbn Cînnî, Ebü’l-Feth ‘Usman, el-Hasâis, nşr.Abülhamit Hindâvî, Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-İlmiyye, 1429/2008.
• İbn Manzur, Ebu’l-Fadl Muhammed b. Mükerrem, Lisânu’l-Arab, XII., Beyrut: Dâru Sâdır, ts.
• Irmak, Mustafa, Haber ve İnşa, İstanbul: İsam Yayınları, 2015.
• Kazvînî, Ebü’l-Meâlî Celâluddin, el-Îzah fi uûmi’l-belâga, Beyrut: Dâru’l Kutubi’l-İlmiyye, 1985.
• Nukrekâr, Ebû Muhammed Cemâluddîn Abdullah b. Muhammed b. Ahmed eş-Şerif el-Huseynî en-Nîsâbûr, Şerhu’l Fevâidu’l Gıyâsiyye, İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Şehit Ali Paşa, 1153, 1a-100a.
• Sekkâkî, Ebi Yakup Yusuf bin Muhammed bin Ali, Miftâhu’l-‘Ûlûm, Lübnan: Daru’l Kutubu’l İlmiyye, 3.Basım, 1435/2014.
• Seyyid Serîf el-Cürcânî, ‘Alî b. Muhammed, Kitâbü't-ta‘rîfât, Beyrut: Matbaa-i Âmire 1403/1983.
• Sibeveyh, Amr İbn ‘Usman bin Kanbera, el-Kitâb, Beyrut: Darü’l-Kutubu’l İlmiyye, 2.Basım, 2009.
• Şentürk, Recep, “isnad”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, 23/153-154, İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
• Teftâzânî, Sa’duddîn Mes’ûd b. Fahriddîn Ömer, el-Mutavvel, trc. Zekeriyye Çelik, İstanbul: Litera yayıncılık, 2019.
• Tîbî, Serefeddin Hüseyin b. Muhammed, et-Tibyân fi'l-beyân, nsr. Tevfîk el-Abdüllatif Lütfullah, Kuveyt: Mensûrât Câmi‘ati’l-Kuveyt, 1986.
• Zemahşeri, Ebü’l-Kasım Cârullah Mahmûd b. Ömer b. Muhammed, Keşşaf, nşr. Muhammed Abdüsselam Şahin, Beyrut: Dârü’l-kutubi’l-ilmiyye, 2006.
• Zihni, Muhammed, Kavlu’l-Ceyyid, İstanbul: y.y., 1304.