Resim Geleneğinden Güncel Sanat Pratiklerine Çiçeklerin Serüveni

Yıl 2024, Sayı: 15, 1261 - 1275, 28.04.2024

Nevin Yavuz Azeri

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1421461

Öz

“Çiçekler” resim sanatının en basit ve en bilinen temasıdır ve resmin tarihsel sürecinde başlangıcından bu yana pek çok temanın örgüsüne biçimsel ve sembolik varlığıyla dahil olmuştur. Çiçek resmi, her kültürün resim-resimleme anlayışında farklılıklar göstermektedir. Doğu sanatlarında çiçekler stilize ve sembolize edilmiş olup geleneksel bir tavra dönüşmüş ve bu şekilde birçok eserler üretilmiştir. Batı sanatı başlangıcında, çiçeklerin sembolik değerini öne çıkarak ve onları stilize ederek kullanmıştır. Batı sanatının tarihsel sürecinde yaşadığı çok yoğun değişim ve gelişim evrelerine paralel her tema ya da ifade biçimlerindeki değişimler gibi çiçeklerin kullanım biçimleri de değişime uğramıştır.
Farklı kültürlere baktığımızda, o kültürün doğaya bakışı ve resme yansıtma biçiminin temel nedenlerini görebiliriz. Dolayısıyla Uzakdoğu, doğu ve batı anlayışının doğaya bakışı ve resim diline yansıtma biçiminde önemli farklılıklar görülmektedir. Uzakdoğu sanatı doğaya sığınarak onu bireyin kendisi ile dengede tutmaya çabalar. Doğu anlayışında özne-nesne ayrımı yapılmaksızın ruhani bir yaklaşımla tasvir edilen çiçek, sembolik ve stilize haliyle anonim bir varlık göstermiş olup geleneksel uygulamalar niteliğindeki varlığını sürekli göstermiştir. Batı resim anlayışında ise, çiçek temasını ele alma ve ifade etme biçimi resim geleneğindeki değişimlerle benzerlik göstermektedir. Batı sanatı diyalektik bir din anlayışıyla nesne ve özne karşıtlığı içinde değişim göstermiş ve günümüz pratiklerine kadar birçok eğilime neden olmuştur. Çiçek resmi geleneği de değişen biçim dili stratejileri çerçevesinde değişim göstermiştir.
Günümüz sanat pratiklerinde ise sanatçılar, anlatım biçimlerinde estetik kaygılar yerine zaman zaman metaforik anlatımı da ön plana çıkarmışlardır. Bu süreçte benzer sanat formlarını kullanarak farklı kaygılarda işler üretmişlerdir. Tarihsel süreçten bu yana kullanılan ve anlam katmanları oluşturmak açısından elverişli olan “çiçek” imgesini güncel sanat pratiklerinde metaforik anlatımının temel elemanı olarak kullanmışlardır. Bu bağlamda bu işleri incelemek güncel sanatı anlayabilmek ve anlamlandırabilmek açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Çiçek, çiçek resmi, resim geleneği, güncel sanat.

The Adventure of Flowers from Painting Tradition to Current Art Practices

Öz

“Flowers” is the simplest and most well-known theme of painting and has been included in the weave of many themes with its formal and symbolic presence since the beginning of the historical process of painting. Flower painting varies in each culture’s understanding of painting. In Eastern arts, flowers have been stylized and symbolized, turning into a traditional attitude, and many Works have been produced in this way. At the beginning of Western art, the symbolic value of flowers was emphasized and stylized. In parallel with the very intense phases of change and development that Western art has experienced in its historical process, the ways of using flowers have also changed, as have the changes in every theme or form of expression.
When we look at different cultures, we can see the main reasons for that culture’s view of nature and the way it is reflected in painting. Therefore, there are significant differences in the way Far East, East and West view the understanding of nature and reflect it in language of painting. Far Eastern art takes refuge in nature and tries to keep it in balances with the individual himself. In the Eastern understanding, the flower, depicted with a spiritual approach without distinction between subject and object, has an Anonymous existence in its symbolic and stylized form and has constantly demonstrated its existence in traditional practices. In the Western understanding of painting, the way of handling and expressing the flower theme is like the changes in the painting tradition. Western art has changed in the opposition of object and subject with a dialectical understanding of religion and has led to many trends until today’s practices. The flower painting tradition has also changed within the framework of changing formal language strategies.
In today’s art practices, artist sometimes highlight metaphorical expression in their expression styles instead of only aesthetic concerns. In this process, they produced Works with different concerns using similar art forms. They used the “flower” image, which has been used since the historical process and is suitable for cresting layers of meaning, as the basic element of metaphorical expression in contemporary art practices. In this context, examining these Works is important in terms of understanding and giving meaning to contemporary art.

Anahtar Kelimeler

Flower, flower painting, painting tradition, contemporary art.

Kaynakça

• Arık, R. (1976). Batılılaşma Döneminde Anadolu Tasvir Sanatı. Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ayvazoğlu, B. (2021). Güller Kitabı. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Eco, U. (2006). Güzelliğin Tarihi. İstanbul: Doğan Kitap.
• Genç, A. ve Sipahioğlu, A. (1990). Görsel Algılama. İzmir: Sergi Yayınevi.
• Goody, J. (2010). Çiçek Kültürü (Çev: Mehmet Beşikçi). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gretenkort, D. (2002). Bir Baselitz Retrospektifi Sergi Kataloğu. İstanbul. Yapı Kredi Yayıncılık.
• İpşiroğlu, N. ve İpşiroğlu, M. (1977). Oluşum Süreci İçinde Sanatın Tarihi. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Leppert, R. (1996). Sanatta Anlamın Görüntüsü. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Rosenblum, R. (2001) “Sanatı ve Yaşamıyla Andy Warhol” Sergi Kataloğu. İstanbul: Yapı Kredi Yayıncılık.
• Tansuğ, S. (2004). Resim Sanatının Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• İnternet Kaynakları
• Glickman, E. (2021). https://iconiclife.com/japenese-flower-artist-makoto-azuma-iconic-life/ [Erişim Tarihi: 07.01.2024].
• Lewis, S. (2023) “Gül Goncalarını Toplayın” https://www.ngv.vic.gov.au/essay/gather-ye-rosebuds/ [Erişim Tarihi: 07.01.2024].
• Lewis, S. https://www.ngv.vic.gov.au/triennial/artists-designers/azuma-makoto/ [Erişim Tarihi: 07.01.2024].
• Wainwright, L.S. (2023). https://www.britannica.com/topic/Bouquet-of-Tulips [Erişim Tarihi: 07.01.2024].
• (“Hauser&Wirth”, (2024). https://www.hauserwirth.com/artists/2784-isa-genzken/[Erişim Tarihi: 04.01.2024].
• (“Hauser&Wirth”, 2024). https://www.hauserwirth.com/artists/2784-isa-genzken/[Erişim Tarihi: 04.01.2024].
• Görsel Kaynaklar
• Görsel 1. “Saz Uslübu Bir Puket” 16. yy
• Keskiner, C. (2002). Türk Süsleme Sanatında Stilize Çiçekler-Hatai-. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 126.
• Görsel 2. “Topkapı Sarayı Çinilerinden” 16. yy
• Keskiner, C. (2002). Türk Süsleme Sanatında Stilize Çiçekler-Hatai-. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, s. 109.