İsmet Özel’in Şiirlerinde Çocuk İmgesi Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2024, Sayı: 15, 354 - 368, 28.04.2024

Muhammet Ali Özdoğan

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1447030

Öz

İsmet Özel Modern Türk şiirinin önemli şairlerindendir. Şiir hayatına başladığından bugüne o, birçok şairi hem içerik hem biçim açısından etkilemiştir. İsmet Özel şiirini özgün kılan niteliklerden birisi onun şiirindeki imge kullanımıdır. İsmet Özel, imge aracılığıyla okurun zihninde kelimelerle örülmüş bir resim oluşturmaktadır. Onun şiirlerinde kullandığı imgelerden birisi de çocuk imgesidir. Bu çalışmanın amacı İsmet Özel’in şiirlerinde çocuk imgesinin hangi bağlamlarda kullanıldığının izini sürmektir. Araştırmada şu soruların cevabı aranmaktadır: Şair, çocuk imgesini hangi durumda kullanmaktadır? Çocukluk dönemi şairin şiirlerinde nasıl ele alınmaktadır? Çocuk imgesinin kullanımında Özel’in ilk şiirleri ile son şiirleri arasında fark var mıdır? Çalışma, şairin bütün şiirlerini kapsamaktadır. Araştırma için öncelikle İsmet Özel ile ilgili literatür gözden geçirilmiştir. Ayrıca şairin başta şiir kitapları olmak üzere eserleri okunmuş, çocuk ve onunla bağlantılı kelimeler not alınmıştır. Özel’in şiir üzerine yazdığı metinlerde şiirle ilgili düşüncelerinin altı çizilmiştir. Yine çocuk imgesinin hangi bağlamlara sahip olduğunu saptayabilmek için şiirin yazıldığı dönemin sosyolojik yapısı hesaba katılmıştır. Çocuk imgesi ile yan yana kullanılan kelimeler, kitabın genelinde nasıl işlendiği göz önünde bulundurularak bir tipoloji oluşturulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyoloji, modern Türk şiiri, İsmet Özel, çocuk imgesi.

An Evaluation on the Child Image in İsmet Özel’s Poems

Öz

Ismet Ozel is one of the important poets of modern Turkish poetry. Since poetry began his life, he has influenced many poets to this day. Ismet Ozel has influenced many poets both in terms of content and form. One of the qualities that makes Ismet Ozel’s poetry original is the use of images in his poetry. Ismet Ozel creates a picture knitted with words in the reader’s mind through an image. One of the images he uses in his poems is the image of child. The aim of this study is to trace the contexts in which the child image is used in Ismet Ozel’s poems. The research seeks answers to the following questions: In what contexts does the poet use the child image? How is childhood handled in the poet’s poems? Is there a difference between Ozel’s first poems and his last poems in the use of the child image? The study covers all the poet’s poems. For the research, firstly the literature on Ismet Ozel was reviewed. Again, the poet’s works, especially his poetry books, were read and the child and words related to him were noted. Ozel’s thoughts about poetry are underlined in the texts he wrote on poetry. In order to determine in what context the child image was used, the sociological structure of the period in which the poem was written was taken into account. A typology was created by considering the words used side by side with the child image and how they are handled throughout the book.

Anahtar Kelimeler

Sociology, modern Turkish poetry, Ismet Ozel, child image.

Kaynakça

• Akar, Z. (2020). İsmet Özel’in Amentü Şiiri Üzerine Sembolik Bir Okuma. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, 12(24), 231-266.
• Atay, R. ve Güven, B. (2021). Daimî Varoluşsal Kaygı: İsmet Özel Şiiri Örneği. Turkish Academic Research Review, 6(5), 1517-1544.
• Doğa, G. (2013). Şiir Dili, Bağıntı ve Zayıf Sezdirimler. Bilig, 64, 123-150.
• Fedai, C. (1998). İsmet Özel’in Hayatı, Edebi Kişiliği ve Şiirleri Üzerine Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Fedai, C. (2018). İsmet Özel’in Şiirlerinde 1965-1975 Dönemi Siyasî Olayları ve Halka Bakış. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 58(2), 375-397.
• Foucault, M. (2008). Panopticism from “Discipline and Punish: The Birth of the Prison Race/Ethnicity: Multidisciplinary Global Contexts, 2(1), 1–12.
• Guida, M. (2014). A ‘Communist and Muslim’ Poet in Contemporary Turkey: The Works of İsmet Özel. British Journal of Middle Eastern Studies, 41(1), 117-131.
• Güzel, E. (2023). İsmet Özel Şiirinde ‘Kahraman Ben’in Görünümleri. Anasay, 7(23), 139-156.
• Haşim, A. (2008). Bütün Şiirleri: Piyale/Göl Saatleri, Diğer Şiirler. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Hikmet, N. (2018). 835 Satır. İstanbul: YKY Yayınları.
• Karataş, T. (2002). Yeni Türk Şiirinde Çocuk. İlmi Araştırmalar, 13, 67-84.
• Kırman, T. ve Atak, H. (2020). Yabancılaşma: Kavramsal ve Kuramsal Bir Değerlendirme. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 279- 295.
• Kurt, A. (2014). Din Sosyolojisi. Bursa: Sentez Yayınları.
• Morrison, S. (2006). To Be a Believer in Republican Turkey: Three Allegories of İsmet Özel. The Muslim World, 96, 507–521.
• Özdoğan, M. A. (2022). Yaşlılık, Sosyal Medya ve Din. Doktora Tezi. Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Özbahçe, O. (2002). Şiirin Eşiğinde. Kökler Dergisi, 1, 107-120.
• Özel, İ. (1997). Sorulunca Söylenen. İstanbul: Şule Yayınları.
• Özel, İ. (1999). Waldo Sen Neden Burada Değilsin. İstanbul: Şule Yayınları.
• Özel, İ. (2001). Erbain. İstanbul: Şule Yayınları.
• Özel, İ. (2002). Bir Yusuf Masalı. İstanbul: Şule Yayınları.
• Özel, İ. (2006). Çenebazlık. İstanbul: Şule Yayınları.
• Özel, İ. (2016). Üç Zor Mesele. İstanbul: Tiyo Yayınları.
• Özel, İ. (2021a). Of Not Being A Jew. İstanbul: Tiyo Yayıncılık.
• Özel, İ. (2021b). Şiir Okuma Kılavuzu. İstanbul: TİYO.
• Özel, İ. İstiklal Marşı Vermemiz Öldükten Sonra Aksırmaktı. https://istiklalmarsidernegi.org.tr/IcerikDetay?Id=1065&IcerikId=879, [Erişim Tarihi: 1.08.2023].
• Öztürk, F. (2021). İsmet Özel’in Jazz Şiirinde Kötülük Problemi. Temaşa Felsefe Dergisi, 15, 214-232.
• Sharma Paudyal, H. N. (2023). The Use of Imagery and Its Significance in Literary Studies. The Outlook: Journal of English Studies, 14, 114-127.
• Summakoğlu, D. ve Ertuğrul B. (2018). Şizofreni ve Tedavisi. Lectio Scientific Journal of Health and Natural Sciences, 1(2), 43-61.
• Schopenhauer, A. (2010). Cinsel Aşkın Metafiziği (çev. Elif Yıldırım). İstanbul: Oda Yayınları.
• Yenişafak Gazetesi. İsmet Özel’in Mori’siyim. www.yenisafak.com/hayat/ismet-ozelinmorisiyim-3163828, [Erişim Tarihi: 1.08.2023].
• Yılmaz, M. (2013). İsmet Özel’in ‘Sevgilim Hayat’ Şiirinin Marksist Estetik Açısından Tahlili. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 49, 211-222.
• Yılmaz, N. (2020). İsmet Özel’in Erbain’inde Modernitenin Eleştirisi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(2), 642-664