Geleneksel Üretim Yöntemlerine Alternatif Polimerik Sulu Çözelti Banyosunda Hortum Tellerinin Üretilebilirliğinin Araştırılması

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 32 - 37, 30.06.2021

Erkan Karayiğit Teslime Ayman Barış Günay

Öz

Ötektoid veya yüksek karbonlu çelik teller endüstride çelik kablo, kord, yay teli, hortum teli ve diğer benzeri tel ürünlerin üretiminde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu doğrultuda gerekli mekanik dayanımı sağlamak amacıyla mikro yapısal açıdan perlit lamelleri arası mesafenin azaltılması ile ince perlitik yapının elde edilmesi gerekmektedir. Hortum tellerinde ince perlitik yapının elde edilmesi, mekanik özelliklerin iyileştirilmesi için östenitleme ve ısıl işlem şartları kritik öneme sahiptir. En yüksek mekanik dayanım ve tel çekilebilme(çap küçültme) kabiliyeti,480-600 C de kurşun banyosunda geleneksel patentleme işlemi ile gerçekleştirilmektedir. Bu ısıl işlem, gerek çevresel ve sağlık problemleri gerekse yüksek yatırım ve işletme maliyetleri nedeniyle sınırlanmaktadır. Bu çalışmada %0,76C lu çelik telin polimer esaslı sulu çözelti banyosundaki soğuma davranışları ile literatürdeki kurşun banyosundaki soğuma davranışları karşılaştırılmıştır. Deneysel çalışmalarda yüksek karbonlu bu çeliğin polimerik sulu çözelti banyosunda tamamen ince perlitik bir yapıya dönüşümü sağladığı ve yüksek basınçlı ve orta basınçlı hortum tellerinin, sektörün talep ettiği EN 10324:2004 standartları çerçevesinde istenilen çap aralıklarında ( 0,5-0,8mm) mekanik dayanım sergilediği ortaya konmuştur. Bu çalışmada, 0,76%C’lu ve 2.30 mm çapındaki çelik telin polimerik çözelti banyosundan sonra mikro yapısal ve mekanik özellikleri incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hortum Teli, Patentleme, Aqua Çözelti, Çelik Tel

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Proje Numarası

3190657

Teşekkür

TÜBİTAK ve Çukurova Üniversitesi Merkezi Araştırma Laboratuvarı

Kaynakça

• [1] Özdemir E.V., Karayiğit E., Altuncu E., 2015. Geleneksel Kurşun Banyosunda Patentleme Yöntemine Alternatif Sulu Çözeltili Banyosunda Patentleme Isıl İşleminin Uygulanabilirliğinin Araştırılması. İkinci Uluslararası Demir Çelik Sempozyumu (IISS’15), Karabük, Türkiye 1-3 Nisan.
• [2] Bargujer S.S., Suri N.M., Belokar R.M., 2016. Pearlitic Steel Wire: High Carbon Steel Based Natural Nanomaterial By Lead Patenting Process” MaterialTodays: Proceedings Journal, 6(3), 1553-1562.
• [3] Kisrane-Bouzidi A., Zidani M., Nebbar M.C., Abid T., Helbert A.L., Brisset F., Baudin T., 2020. Mechanical Properties and Texture Evolution of High-Carbon Steel Wires During Wire Drawing: Strand Manufacturing. International Journal of Engineering Research in Africa, 130-138.
• [4] Navaei E., Aghazadeh Mohandesi J., 2010. Fatigue Damage Accumulation in Cold-Drawn Patented Steel Wire Under Variable Loading’. Journal of Elsevier, 31(4), 2018-2024.
• [5] Branders R., Anelli E., Massai A.M., Perspectives in Energy Saving in Fludized Bed Patenting,’’ Wire Journal International, pp. 114-118, The wire Association.
• [6] Esen S.G., Altuncu E., Üstel F., Savcıoğlu S., 2018. Influence of Different Ecoquench Temperature on High Carbon Steel Wire Mechanical Properties. Acta Materialia Turcica, 2, 1-5.
• [7] Meersschaut D., Vanneste G., Heat Treatment of Steel Wire. United States Patent 6228188; 2001