Üniversite Öğrencilerinin Metaverse’e Yönelik Tutum ve Farkındalık Düzeylerinin Postmodern Tüketim Anlayışı ve Dijital Okuryazarlık Düzeyleri ile İlişkisi

Yıl 2023, Cilt: 20 Sayı: 3, 854 - 863, 31.12.2023

Zührem Yaman Zeynep Elmaz

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1358356

Öz

Dijitalleşme alanındaki bu radikal dönüşümler bireylerin okuryazarlıkları ile ilgili farkındalıklarını da etkilemeye başlamıştır. Günümüzde özellikle genç bireylerin sosyo-demografik ve teknolojik değişimlere bağlı olarak bakış açılarında da değişimler gözlenmektedir. Eğitim, öğretim, oyun, spor, eğlence, alışveriş, istihdam vb. gibi çoğu konu da zaman ve mekân kavramı ortadan kalkarak her türlü erişim imkânı ortaya çıkmıştır. Bu imkânlardan faydalanırken de dijital okuryazarlık farkındalığına sahip bireylerin sadece daha önceden deneyimlediği teknolojik imkanların yanında faydalanabileceği, yeteneklerini gösterebileceği, zaman ve mekân kısıntından bağımsız yetkinliklerini sergileme şansı bulacağı alanlarda oluşabilmektedir. Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin metaverse’e yönelik tutum ve farkındalık düzeylerinin belirlenmesi; postmodern tüketim anlayışı ve dijital okuryazarlık ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma sonucunda üniversite öğrencilerinin faydalandıkları teknolojik araçlara bağlı olarak dijital okuryazarlık düzeylerinde farklılaşma olduğu ve öğrencilerin Metaverse’e yönelik tutum ve farkındalık arttıkça postmodern tüketim anlayış düzeyi arttığı görülmektedir. Ayrıca Postmodern tüketim anlayışı ile bireylerde dijital zenginleşmeye karşı ilgi metaverse’e yönelik farkındalığa katkı sağlamaktadır. Aynı zamanda öğrencilerin metaverse’e yönelik tutum düzeyleri ile dijital okuryazarlık düzeyi arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre gençlerin kolay ulaşılabilir teknolojik araçları kullanması, dijitalleşme ve bilgiye ulaşma konusunda fayda sağladığı gibi metaverse ile ilgili kavram ve olaylar hakkında bilgi ve duyum almasına takip etmesine de katkı sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Metaverse, Postmodern Tüketim, Postmodern Tüketici, Dijital Okuryazarlık

Proje Numarası

Tübitak 2209/A Proje No:1919B012203912

Kaynakça

• Alkan, S. Ahmet (2011). Postmodern tüketim toplumunun ortaya çıkış süreci ve mekansal yansımaları: Lasvegas örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Baki, Y. (2015). Dijital öykülerin altıncı sınıf öğrencilerinin yazma sürecine etkisi. (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Bayrakcı, S., &Narmanlıoğlu, H. (2021). Türkiye’deki lisans öğrencilerinin ve mezunlarının dijital okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi. AJIT-e: Academic Journal of Information Technology, 12(46), 46-67.
• Berthon, P. ve Katsikeas C. (1998). Essay: Weaving postmodernism, Internet Research, 8(2), 149–155.
• Buckingham, D. (2008). What do young people need to know about digital media? In C. Lankshear and M. Knobel (Eds.). Digital Literacies: Concepts, Policies and Practices, 73–88. Peter Lang Publishing, New York.
• Çelik, R. (2022). Metaverse Nedir? Kavramsal Değerlendirme ve Genel Bakış. Balkan &Near Eastern Journal of Social Sciences (BNEJSS), 8(1).
• Çolak, E., & Görkem, Ş. Y. (2018). Postmodernite ve materyalizm bağlamında genç tüketici profili: Üniversite öğrencileri üzerine bir alan araştırması. Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 5(2), 176-196.
• Duan, H., Li, J., Fan, S., Lin, Z., Wu, X., & Cai, W. (2021, October). Metaverse for social good: A university campus prototype. In Proceedings of the 29th ACM international conference on multimedia (pp. 153-161).
• Evans, J. D. (1996). Straightforward statistics for the behavioral sciences. Thomson Brooks/Cole Publishing Co.
• Jakes, D. (2006). Standards-proof your digital story telling efforts. Erişim tarihi: 25.09.2016, http://www.techlearning.com/tech/media-coordinators/0018/standards-proof-your- digital-storytelling-efforts/43347.
• Kozan, M. ve Özek, M. (2019). Böte bölümü öğretmen adaylarının dijital okuryazarlık düzeyleri ve siber zorbalığa ilişkin duyarlılıklarının incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 29(1), 107-12.
• Lee, L. H., Braud, T., Zhou, P., Wang, L., Xu, D., Lin, Z., ... &Hui, P. (2021). Alloneneed stok now about metaverse: A completesurvey on technological singularity, virtual ecosystem, and Research agenda. arXiv preprintarXiv:2110.05352.
• Martin, A. (2005). DigEuLit European framework for digitalliteracy: a progressreport. Journal of eLiteracy, 2, 130–266.
• Süleymanoğulları, M., Özdemir, A., Bayraktar, G., & Vural, M. (2022). Metaverse ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması/Metaverse scale: Study of validity and reliability. Anatolia Sport Research, 3(1), 47-58.
• Yang, Y-T. C., &Wu, W-C. I. (2012). Digital story telling for enhancing student Academic achievement, critical thinking, and learning motivation: A year-long experimental study. Computers&education, 59(2), 339-352.
• Yüksekbilgili, Z. (2017). Postmodern pazarlama açısından hızlı moda tüketicilerinin mağaza atmosferine verdikleri önem ile demografik faktörlerine ilişkin bir uygulama. İstanbul: Türkmen Kitabevi. Yüksel, Ş., & Yıldız, R. A. S. Metaverse Dünyasında Değişen Sanal-Gerçek Mekânlar ve Tasarımcının Rolü.