Türkiye’de Dijital Dönüşümün İş Gücü Piyasalarına Etkisi ve Gelir Dağılımı İlişkisi

Yıl 2023, Cilt: 20 Sayı: 3, 995 - 1005, 31.12.2023

Tuğba Gücenmez

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1361092

Öz

Yapay zekanın üretim faaliyetlerindeki hakimiyeti ile başlayan Dördüncü Sanayi Devrimi hem çalışma biçimlerini değiştirmiş hem de iş gücü piyasalarında arz-talep dengesini etkilemiştir. Teknolojik gelişmeler sayesinde makineler ile nesnel dünya arasındaki veri akışı sürekli ve kesintisiz hale gelmiştir. Üretim süreçlerinde insan gücünün yerine kolayca tercih edilebilecek makine sistemleri öncelikli hale gelmiştir. Yeni iş ve meslekler ortaya çıkmış, istihdam koşulları farklılaşmıştır. Değişen iş gücü piyasalarına uyum sağlayamayanlar için işsiz kalma riski artmaktadır. Türkiye’de Dördüncü Sanayi Devrimi kısmen yaşanmaktadır. Tarımda ve hizmet sektöründe hala emek yoğun çalışma söz konusu iken bazı ağır sanayi kollarında yapay zeka kullanılmaktadır. Türkiye’de iş gücü piyasalarında dijital dönüşüme uyabilecek nitelikte insanların istihdam edilme ihtimali yüksektir. Nitelikli iş gücüne artan talebin, nitelikli iş gücünün ücretlerini de artırma etkisi vardır. Ayrıca, niteliksiz iş gücü, gelir dağılımı eşitsizliğinden en çok etkilenen grup olacaktır. Bu çalışmada, konjonktürel süreçte egemen olan dijital dönüşümün Türkiye’deki işgücü piyasalarında yarattığı etki ve bu unsurlarla ilişkili olan gelir dağılımı değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Dijital Dönüşüm, İş gücü Piyasaları, Gelir Dağılımı

Kaynakça

• Atatanır, H. (2022). Dijitalleşme: İş Yaşamında ve Sosyal Güvenlikte. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, Dijitalleşme Özel Sayısı. 77-92.
• Autor, D. (2010). The Polarization of Job Opportunities in the U.S. Labor Market: Implications for Employment and Earnings. Center for American Progress and The Hamilton Project, 6, 11-19.
• Autor, D., Dorn, D. (2013). The Growth of Low-Skill Service Jobs and the Polarization of the US Labor Market, American Economic Review, 103(5), 1553–1597.
• Banger, G. (2018). Endüstri 4.0 Ekstra. Dorlion Yayınları
• Castells, M. (2008). Enformasyon çağı: ekonomi, toplum ve kültür. Çev. E. Kılınç . Ağ toplumunun yükselişi. içinde (1. Cilt) (2.basım). Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Eğilmez, M. (2018). Değişim Sürecinde Türkiye, Remzi Kitabevi
• Erdut, T. (2021). Dijitalleşme ve İşgücü Piyasası. Karatahta İş Yazıları Dergisi, Sayı: 19, 25-59. Fitzgerald, M., Kruschwitz, N., Bonnet, D., Welch, M., (2014). Embracing digital technology: a new strategic imperative. MIT Sloan Manag. Rev. 55 (2), 1.
• ILO (2020). Covid-19 ve Çalışma Yaşamı Sektörel Etkiler, Önlemler ve Öneriler. [Basın bülteni]. Erişim Adresi: https://www.ilo.org/ankara/areas-of-work/covid-19/WCMS_742714/lang--tr/index.htm.
• Işık Ş., Topkaya, Ö. (2023). Dijitalleşme ve Emek Piyasasında İstihdam Hizmetlerinin Uyum Süreci Üzerine Bir Analiz: İşkur Örneği. Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(3), 126-139.
• Lee, J., Davari, H., Singh, J., Pandhare, V. (2018). Industrial Artificial Intelligence for Industry 4.0-based Manufacturing Systems, Manufacturing Letters, 18, 20-23.
• Mandl, I. (2021). Employment Impact of Digitalisation, [Eurofond araştırma bülteni]. Erişim Adresi: https://www.eurofound.europa.eu/data/digitalisation/research-digests/employment-impact-of-digitalisation.
• McKinsey Company (2020). İşimizin Geleceği Dijital Çağda Türkiye’nin Yetenek Dönüşümü Raporu. Erişim Adresi: https://www.mckinsey.com/tr/our-insights/future-of-work-Turkey.
• Oxford Economics (2021), Global Talent 2021, [Basın bülteni]. How the new geography of talent will transform human resource strategies, Erişim Tarihi: https://www.oxfordeconomics.com/my-oxford/projects/128942.
• PwC (2018), Will robots really steal our jobs? An international analysis of the potential long term impact of automation, PwC Economics, UK. Erişim Adresi: https://www.pwc.co.uk/economic-services/assets/international-impact-of-automation-feb-2018.pdf
• Sheıkhı, M. (2022). Yapay Zeka Kullanımının İş Piyasasına Etkisi. Journal of Economics and Political Sciences, 2 (1), 102-111. Erişim Adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/jep/issue/72918/1187581.
• T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2018). Türkiye’nin Sanayi Devrimi “Dijital Türkiye” Yol Haritası, [Basın bülteni]. Erişim Adresi: https://www.sanayi.gov.tr/plan-program-raporlar-ve-yayinlar/faaliyet-raporlari.
• TBB (2018), Mart 2018 - Banka, Çalışan ve Şube Bilgileri, [Basın bülteni]. Erişim Adresi: https://www.tbb.org.tr/tr/bankacilik/banka-ve-sektor-bilgileri/istatistiki-raporlar/59
• TİSK, 27. Olağan Genel Kurulu Çalışma Raporu 2017-2018-2019. [Basın bülteni]. Erişim Adresi: https://www.tisk.org.tr/raporlar.
• TÜBİTAK (2016). Yeni Sanayi Devrimi Akıllı Üretim Sistemleri Teknoloji Yol Haritası. [Basın bülteni]. Erişim Adresi: https://tubitak.gov.tr/tr/haber/yeni-sanayi-devrimi-akilli-uretim-sistemleri-teknoloji-yol-haritasi.
• TÜİK (2023). Gelir Dağılımı İstatistikleri, 2022, [Basın bülteni]. Erişim Adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Gelir-Dagilimi-Istatistikleri-2022-49745.
• TÜİK (2023). İşgücü İstatistikleri, I. Çeyrek: Ocak-Mart, 2023, [Basın bülteni]. Erişim Adresi: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Isgucu-Istatistikleri-I.-Ceyrek:-Ocak-Mart,-2023-49380.
• TÜRK-İŞ (2019). Dijitalleşme ve Sanayi 4.0. Ankara.
• TÜSİAD (2016). Türkiye’nin Küresel Rekabetçiliği İçin Bir Gereklilik Olarak Sanayi 4.0: Gelişmekte Olan Ekonomi, [Basın bülteni]. Erişim Adresi: https://www.tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/8671-turkiyenin-sanayi-40-donusumu.
• Wang, W., Siau, K. (2019). Artificial Intelligence, Machine Learning, Automation, Robotics, Future of Work and Future of Humanity, Journal of Database Management, 30(1), 61–79. World Economic Forum (2023, Nisan). The Future of Jobs Report 2023, [Basın bülteni]. Erişim Adresi: https://www.weforum.org/reports/the-future-of-jobs-report-2023/digest.