Feminism in Kurdish Literature of The Southern Kurdistan ‘Selwa Gulli's Poems as Examples’

Yıl 2023, Sayı: 9, 84 - 100, 29.11.2023

Bafreen Husen Rabeea Zebarı

https://doi.org/10.55106/kurdiname.1361466

Öz

Women have long been fighting for their rights. To achieve women’s rights, a movement started by female activists called “Feminism”. Feminism is a range of socio-political movements and ideologies that aim to define and establish the political, economic, personal, and social equality of the sexes. At the end of the 1990s, in Kurdish literature, women became more interested in writing literary works to talk about their pains and sufferings. For this reason, we have written our research called "Feminism in Kurdish Literature as an example of Selwa Guli's poems". This study consists of two parts. in the first part, we introduce this topic in a theoretical way "Feminism Dialect, Feminism Pens, Feminism Attacks, Feminism Style in Kurdish Literature, we also mention the types of Feminism. In addition, the second part is Selwa's life. Guli with the implementation of Feminism in Kurdish poetry.

Anahtar Kelimeler

Feminism, Kurdish literature, Kurdish literature in the South, Selwa Gulli

Güney Kürdistan Kürt Edebiyatında Feminizm 'Örnek olarak Selwa Gulli'nin şiirleri!

Öz

Kadınlar uzun süredir hakları için mücadele ediyor. Kadın haklarını elde etmek için kadın aktivistlerin başlattığı “Feminizm” hareketi. Feminizm, cinsiyetlerin politik, ekonomik, kişisel ve sosyal eşitliğini tanımlamayı ve kurmayı amaçlayan bir dizi sosyo-politik hareket ve ideolojidir. 1990'lı yılların sonlarında Kürt edebiyatında kadınlar, acılarını ve sıkıntılarını anlatmak için edebi eserler yazmaya daha fazla ilgi duymaya başladı. Bu nedenle "Selwa Guli'nin şiirlerinden bir örnek olarak Kürt Edebiyatında Feminizm" isimli araştırmamızı kaleme aldık. Bu çalışma iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde bu konuyu teorik bir şekilde tanıtıyoruz "Feminizm Lehçesi, Feminizm Kalemleri, Feminizm Saldırıları, Kürt Edebiyatında Feminizm Üslubu, Feminizmin türlerine de değiniyoruz. Ayrıca ikinci bölümde Selwa'nın hayatı yer alıyor. Guli ile Kürt şiirinde Feminizmin uygulanması.

Anahtar Kelimeler

Feminizm, Kürt edebiyatı, Güney, Selwa Gulli

ل باشور فيمينيزم د ئه‌ده‌با كوردیدا هۆزانێن سه‌لوا گولى وه‌كو نموونه‌

Öz

Her ji kevin de Jinan xebatkirîye, ji bo desxititin a mafên xwe. Ji bo vê yekê Fîmînîzman fikir ji o damezrandin a rê û rêbazekê kirî ye. Ji bo pirs a Jinê Fîmînîzim hatîye helijrtin. Di çerçevê evê rêbazê de ji bo destxistin a mafên Jinê.
Li dawîy salê90 de di edebê Kûrmancî de jinê pitir delîve ji bo nivîsandin a berhemên edebî çêbû ye. Behsa êş û azarên xwe bike. Ji o vê yekê baştirîn cûreê edebî hebest bû. Ji bo vê yekê me lêkolîn a xwe bi navê " Fîmînîzim di edebê Kûrdî de Helbestên Selwa Gulî weke nûmûne " nivîsandî ye.
Ev lêkolîn ji dû pişkan pêkdihê, di pişk yekê de me bi awayekê teyorî vê miijarî bidin naskirin " Zaravê Fîmînîzim, pênsên Fîmînizim, serheldan Fîmînîzmê, Edeê Fîmînîzmî di edebê Kurdî de, herweha me cûreyên Fîmînîzmê jî behskirî ne. Herweha pişka dûyan jî jîyannama Selwa Gulî bi piraktîzekirin a Fîmînîzmê di helbestên Kurdî de.

Anahtar Kelimeler

Fîmînîzim, edeba Kûrmncî, edeb Kûrmancî li Başûr, Selwa Gullî

Kaynakça

• Avîn, A. H. A. ( 2014 ). Fîmînîzm le Çîrokekanî Şêrzad Hasan, Nameya Masterê, Zankoya Sûlêmanî.
• Ebas S. Edulla. (2007 ). Fîmînîzim le şirî kurdî Kurmancî xwaru, silêmanî.
• Ferhad, Q. K. ( 2015 ). Fîmînîzim le Şireknî Hêmin da, Zankoya Germîyan
• Firîdmen, C. (1381 ). Wergera: Ferşîd Reşîd, Fîmînîzim, Tahran.
• Gulî, S. (2007 ). Sore birîna Şeva min, Duhok, Weşanên Spîrêz.
• Hamad Kareem, H., Sovereign Immunity and Its Development in International Law, Qalaai Zanist Scientific Journal 3 (1), 1113-1129.
• Hamdi Mahdi, M., Kareem Hamad, H. and Abdulameer Hameed, H., The Role of The Environmental Observer and The Environmental Police in Protecting the Environment in Iraqi Law: Comparative Legal Study, Qalaai Zanist Journal 8 (3), 889-910.
• Hamdi Mahdi, M., Kareem Hamad, H., Abdulameer Hameed, H., Preventive Methods of Administration in Protecting the Environment from Pollution-Comparative Legal Study, Journal of Juridical and Political Science (2022). 11 (2), 183-222.
• Hîmdad, H. (2020m). Edebî Nwê Kurdî, Hewlêr
• Kinêr E. Rehendekanî Fîmîniizim, http://penus.kurdlindey.php/c
• Nîhayet, M. S. ( 2022 ). Çênder di romana Mirymea de vekolînek berawirdkarîrye, Namey Diktorayê, Zankoya Duhok.
• Pîrmus, H. S. ( 2022 ). Şirovekirn Çîrokên folklorî devera Badînan l dîf teorya rexneya Fîmînîzî, Nameya Masterê, Zankoya Zaxo.
• Rudkir, N. (2019). Tahrif: Hibe Faxir, Fîmînîzim, Beyrut, 2019.
• Sanan, K. (2005). Fîmînîstnasî û civakî Kurdî, Hewlêr, Wêşanên Aras.
• Yehman, M. E. û Esaad, Q. (2017). Derwazeyek bo rexneyê edebî, Duhok, Weşanên Spîrêz.
• Zebari, R. I. K. & Babayiğit, V. (2022).Diroka Rexne ya Kurdi li Rojova. Mesopotamia Journal of Interdisciplinary Studies, 2(2), 102-109
• Zebari, R. I. K. & Rasheed Huseein, B., Sufism in Classical Kurdish Poetry: (Poems on Hariri as a model), Qalaai Zanist Journal 8 (4), 461-497