ANNE BABALARIN OKUL ÖNCESİ DÖNEMDE ÇOCUKLARIN RİSKLİ OYUNLARINA İZİN VERMELERİ İLE ÇOCUKLARIN PROBLEM DAVRANIŞLARI VE SOSYAL BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Sayı: 66, 683 - 700, 29.04.2023

Ümmü Gül Bora Şükran Kılıç

https://doi.org/10.21764/maeuefd.1166359

Öz

Okul öncesi dönemdeki çocuklarının birden fazla gelişim alanına katkı sağlayan oyun türlerinden biri riskli oyundur. Uluslararası alan yazında riskli oyun konusunda yapılan araştırmaların olduğu anlaşılmaktadır. Ancak Türkiye’de bu alandaki araştırmaların sınırlı sayıda olduğu görülmüştür. Bu araştırma, riskli oyun alanındaki çalışmalara katkı sağlayabilmesi açısından ve anne babaların riskli oyunlara izin verme düzeylerinin çocuklarının sosyal beceri ve problem davranışları ile ilişkisinin yordanabilmesi açısından önemlidir. Bu bağlamda araştırmanın amacı, okul öncesi eğitime devam eden çocukların anne babalarının riskli oyunlara izin verme düzeylerinin çocukların sosyal becerilerini ve problem davranışlarını yordayıp yordamadığının incelenmesidir. İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı bu araştırmanın çalışma grubunu, İstanbul ili Sultangazi ilçesinde bulunan devlete bağlı bağımsız anaokulları ve ilkokula bağlı anasınıflarında okul öncesinde öğrenim gören 48-66 aylık normal gelişim gösteren 253 okul öncesi dönemdeki çocuklarının ve çocukların anne babaları oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında veri toplama aracı olarak; Riskli Oyunlara İzin Verme Ölçeği ve Anasınıfı ve Anaokulu Davranış Ölçeğinin iki alt ölçeği olan Sosyal Beceri Ölçeği ve Problem Davranış Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre; çocukların sosyal becerilerinin ve problem davranışlarının anne babaların riskli oyunlara izin verme düzeylerini yordadığı ve anne babaların riskli oyunlara izin verme düzeyleri ile sosyal beceri arasında pozitif, problem davranış ile arasında negatif bir ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

: Riskli oyun, sosyal beceri, problem davranış, okul öncesi

Kaynakça

• Apter, M. J. (2007). Danger: Our quest for excitement. Oxford: Oneworld.
• Ball, D. J. (2002). Playgrounds - risks, benefits, and choices. London: Middlesex University for the Health and Safety Executive.
• Brussoni, M., Gibbons, R., Gray, C., Ishikawa, T., Sandseter, E. H., Bienenstock, A., Tremblay, M. S. (2015). What is the Relationship between Risky Outdoor Play and Health in Children? A Systematic Review. International Journal of Environmental Research and Public Health, 12, 6423-6454.
• Brussoni, M., Ishikawa, T., Brunelle, S., & Herrington, S. (2017). Landscapes for play: Effects of an intervention to promote nature-based risky play in early childhood centers. Journal of Environmental Psychology, 139-150.
• Bundy, A., Engelen, L., Wyver, S., Tranter, P., Ragen, J., Bauman, A., Naughton, G. (2017). Sydney Playground Project: A Cluster-Randomized Trial to Increase Physical Activity, Play, and Social Skills. Journal of School Health, 87: 751-759.
• Büyüköztürk, Ş., Şekercioğlu, G., & Çokluk, Ö. (2014). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve Lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
• California Department of Education. (2009). Perceptual and Motor Development Domain. 10 07, 2020 tarihinde California Infant/Toddler Learning & Development Foundations: https://www.cde.ca.gov/sp/cd/re/itf09percmotdev.asp adresinden alındı
• Conway, M. (2008). Playwork Principles. F. Brown, & C. Taylor içinde, Foundations of Playwork (s. 119-123). Maidenhead: Open University Press.
• Coster, D., & Gleeve, J. (2008). Give us a go! Children and young people's views on play and risk-taking. London: Play England by the National Children's Bureau. 06 07, 2020 tarihinde www.playday.org.uk adresinden alındı Dodson, F. (1995). Çocuk Yaşken Eğilir (S. Selvi, Çev.). İstanbul: Özgür Yayın Dağıtım.
• Fantuzzo, J., Manz, P., Atkins, M., & Meyers, R. (2005). Peer-Mediated Treatment of Socially Withdrawn Maltreated Preschool Children: Cultivating Natural Community Resources. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, Vol. 34, No. 2, 320–325.
• Greenfield, C. (2004). Can run, play on bikes, jump the zoom slide, and play on the swings’: Exploring the value of outdoor play. Australian Journal of Early Childhood, 29(2), 1-5.
• Hart, J. L., & Nagel, M. C. (2017). Including playful aggression in early childhood curriculum and pedagogy. Australasian Journal of Early Childhood, 41-48.
• Hooper, D., Coughlan, J., & Mullen, M. (2008). Structural Equation Modelling: Guidelines for Determining Model Fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• Kahriman Pamuk, D., & Ahi, B. (2019). Orman Okuluna Devam Eden Çocukların Okul Kavramına Yönelik Fenomenolojik Bir Araştırma. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 1386-1407.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar İlkeler Teknikler. Ankara: Nobel Akademi Yayıncılık.
• Kılınç, N. (2016). 5-6 Yaş Çocuklarının Sosyal Beceri ve Problem Davranışları ile Oyun Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karabük: Karabük Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Kleppe, R. G. (2018). One-to-three-year-olds’ Risky Play in Early Childhood Education and Care. Oslo: Educational Sciences for Teacher Education Faculty and Education and International Studies OsloMet - Oslo Metropolitan University.
• Kleppe, R., Melhuish, E., & Sandseter, E. H. (2017). Identifying and characterizing risky play in the age one-to-three years. European Early Childhood Education Research Journal, 1-19. Kline, R. B. (2015). Principles and Practice of Structural Equation Modeling Fourth Edition (Methodology in the Social Sciences). New York: The Guilford Press.
• León Castro, E. L. (2012). The Value of Risky Play at Natural Outdoor Environment to Develop Children’s Relationship (Unpublished master’s thesis). Oslo: Faculty of Education and International Studies Oslo and Akershus University College of Applied Sciences.
• Little, H., Sandseter, E. H., & Wyver, S. (2012). Early Childhood Teachers’ Beliefs about Children’s Risky Play in Australia and Norway. Contemporary Issues in Early Childhood, 300-316.
• McKillup, S. (2012). Statistic explained: An introductory guide for life scientists (Second Edition). United States: Cambridge University Press .
• New, R. S., Mardell, B., & Robinson, D. (2005). Early childhood education as risky business: Going beyond what’s ‘safe’ to discovering what's possible. Early Childhood Research and Practice.
• Obee, P., Sandseter, E. H., & Harper, N. J. (2020). Children’s use of environmental features affording risky play in early childhood education and care. Early Child Development and Care, 1-19.
• Özbey, S. (2009). Anaokulu ve anasınıfı davranış ölçeği’nin (Pkbs–2) geçerlik güvenirlik çalışması ve destekleyici eğitim programının etkisinin incelenmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Özdenk, Ç. (2007). 6 yaş grubu öğrencilerin psiko-motor gelişimlerinin sağlanmasında oyunun yeri ve önemi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Elâzığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Pellegrini, A. D. (1988). Elementary-School Children's Rough-and-Tumble Play and Social Competence. Developmental Psychology, 802-806.
• Pellis, S. M., & Pellis, V. C. (2007). Rough-and-Tumble Play and the Development of the Social Brain. Current Directions in Psychological Science, 95-98.
• Route, A. (2012, 05 21). Special Educational Needs. 10 08, 2020 tarihinde Joining the big adventure: https://senmagazine.co.uk/content/activities/outdoors/1073/joining-the-big-adventure-making-outdoor-play-accessible-to-all/ adresinden alındı
• Saltalı, N. D. (2013). Okul Öncesi Dönemde Duygusal Becerilerin Geliştirilmesi. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(6), 107-119.
• Sandseter, E. B. (2007). Categorizing risky play—How can we identify risk-taking in children’s play? European Early Childhood Education Research Journal, 15(2), 237-252.
• Sandseter, E. H. (2009). Children’s expressions of exhilaration and fear in risky play. Contemporary Issues in Early Childhood 10(2), 92-106
• Sandseter, E. H. (2015). Can Child Injury Prevention Include Healthy Risk Promotion; Developmental Benfits of Children's Risky Play(Web Supplement 1). BMJ Journal, 21(5), 344-347. doi:http://dx.doi.org/10.1136/injuryprev-2014-041241
• Sandseter, E. H., & Kennair, L. O. (2011). Children's Risky Play from an Evolutionary Perspective: The Anti-Phobic Effects of Thrilling Experiences. Evolutionary Psychology, 9(2): 257-284.
• Sandseter, E. H., & Sando, O. J. (2016). “We don’t allow children to climb trees”: How a focus on safety affects Norwegian children’s play in eearly childhoodeducation and care settings. American Journal of Play, 8 (2), 178.
• Smith, S. J. (1998). Risk and Our Pedagogical Relation to Children: On the Playground and Beyond (Suny Series, Early Childhood Education) (SUNY series, Early Childhood Education: Inquiries and Insights). New York: State University of New York Press.
• Stephenson, A. (2003). Physical Risktaking: Dangerous or endangered? Early Years, Vol. 23, No. 1.
• Suhr, D. D. (2006). Exploratory or confirmatory factor analysis? . SAS Users Group International Conference (s. 1-17). Cary, North Carolina, U.S.: SAS Institute, Inc.
• Tremblay, M. S., Gray, C., Babcock, S., Barnes, J., Bradstreet, C. C., Carr, D., . . . Brussoni, M. (2015). Position Statement on Active Outdoor Play. International Journal of Environmental Research and Public Health, 12 (6), 6475–6505.
• Ünüvar, P., & Kanyılmaz, E. S. (2017). 4-6 Yaş Çocukları İçin Riskli Oyunlara İzin Verme Ölçeğinin Geliştirilmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 510-523.
• Waite, S., Rogers, S., & Evans, J. (2013). Freedom, flow and fairness: exploring how children develop socially at school through outdoor play. Journal of Adventure Education & Outdoor Learning, 255–276.
• Yavuzer, H. (2019). Çocuk Psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.