FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARIYLA GERÇEKLEŞTİRİLEN TEKNOLOJİ DESTEKLİ KAVRAMSAL DEĞİŞİM ETKİNLİKLERİNİN ETKİLERİ

Yıl 2023, Cilt: - Sayı: 68, 156 - 184, 29.10.2023

Mukaddes Karyağdı Güliz Aydın

https://doi.org/10.21764/maeuefd.1346077

Öz

Çalışmanın amacı, Fen Bilgisi öğretmen adaylarıyla gerçekleştirilen teknoloji destekli kavramsal değişim etkinliklerinin etkilerini ortaya koymaktır. Araştırma, nitel bir durum çalışmasıdır. Çalışma, ikinci sınıfta öğrenim görmekte olan 10 ikinci sınıf Fen Bilgisi öğretmen adayıyla gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen kavramsal değişim değerlendirme soruları kullanılmıştır. Etkinliklere başlanmadan önce ve etkinlikler sona erdikten sonra öğretmen adaylarına kavramsal değişim değerlendirme soruları uygulanmıştır. Öğretmen adaylarına çevrim içi ortamda teknoloji destekli kavramsal değişim etkinliklerine yönelik bilgi verilip uygulama yapılmış; daha sonra onların Fen Bilimleri Öğretim Programı kapsamında teknoloji destekli kavramsal değişim etkinlikleri oluşturmaları sağlanmıştır. Öğretmen adayları, çevrim içi “Fen Bilgisi Öğretiminde Kavram Yanılgıları” derslerinde beş hafta süresince (10 ders saati) birlikte teknoloji destekli kavram haritaları, zihin haritaları, kavram karikatürleri ve kavramsal değişim metinleri oluşturmuşlardır. Öğretmen adayları kavram haritaları için “Inspiration” yazılımı, zihin haritaları için “MindManager” yazılımı, kavram karikatürleri ve kavramsal değişim metinleri için ise “Powtoon” web sitesini kullanmışlardır. Öğretmen adaylarından elde edilen nitel veriler, içerik analizine tabi tutulmuştur. Öğretmen adaylarının kavramsal değişim değerlendirme sorularına ilişkin uygulamadan sonraki cevaplarının, uygulamadan önceki cevaplarına göre daha bilimsel olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Fen eğitimi, kavramsal değişim, teknoloji, öğretmen adayı

The Effects of Technology Supported Conceptual Change Activities With Pre-Service Science Teachers

Öz

The aim of the study is to reveal the effects of technology-supported conceptual change activities carried out with pre-service science teachers. The research is a qualitative case study. The study was carried out with 10 pre-service science teachers studying in the second year. Conceptual change assessment questions developed by the researchers were used as data collection tool. Conceptual change assessment questions were applied to the pre-service teachers before the activities were started and after the activities were completed. The pre-service teachers were given information about technology-supported conceptual change activities in the online environment and then they were asked to create technology-supported conceptual change activities within the scope of the Science Curriculum. The pre-service teachers created technology-supported concept maps, mind maps, concept cartoons and conceptual change texts together for five weeks (10 lesson hours) in the online "Misconceptions in Science Teaching" course. Pre-service teachers used "Inspiration" software for concept maps, "MindManager" software for mind maps, and "Powtoon" website for concept cartoons and conceptual change texts. Qualitative data obtained from pre-service teachers were subjected to content analysis. It was observed that pre-service teachers' answers to the conceptual change assessment questions after the application were more scientific than their answers before the application.

Anahtar Kelimeler

Science education, conceptual change, technology, pre-service teacher

Kaynakça

• Adodo, S. (2013). Effect of mind-mapping as a self-regulated learning strategy on students’ achievement in basic science and technology. Mediterranean Journal of Social Sciences, 4(6), 163-172. https://www.richtmann.org/journal/index.php/mjss/article/view/295/311
• Ahmed, M. A., Shittu, F. A., Yahaya, L. & Dada, A. O. (2021). Effects of concept-mapping instructional strategy on senior school students’ achievement in biology, lagos state, nigeria. Malaysian Online Journal of Educational Sciences, 9(1), 14-23. https://ajap.um.edu.my/index.php/MOJES/article/view/28216
• Akamca, G. Ö., Ellez, A. M. & Hamurcu, H. (2009). Effects of computer aided concept cartoons on learning outcomes. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1(1), 296-301. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2009.01.054
• Atasoy, Ş., Tekbıyık, A. & Gülay, A. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin ses kavramını anlamaları üzerine kavram karikatürlerinin etkisi, Türk Fen Eğitimi Dergisi, 10(1), 176-196. https://www.researchgate.net/publication/277564460_Besinci_Sinif_Ogrencilerinin_Ses_Kavramini_Anlamalari_Uzerine_Kavram_Karikaturlerinin_Etkisi
• Berg, E. & Kruit, P. (2017). Investigating with concept cartoons: Practical suggestions for using concept cartoons to start student investigations in elementary school and beyond. Scientia in Educatione, 8(Special issue), 129-138. https://doi.org/10.14712/18047106.737
• Brinkmann, A. (2003). Graphical knowledge display – mind mapping and concept mapping as efficient tools in mathematics education. Matematics Education Review, 16, 35-48. https://blogs.commons.georgetown.edu/cctp-850-spring2010/files/graphical-knowledge-display.pdf
• Canpolat, N. & Pınarbaşı, T. (2002). Fen Eğitiminde Kavramsal Değişim Yaklaşımı-I: Teorik Temelleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 10(1), 59-66. https://scholar.google.com/scholar?hl=tr&as_sdt=0%2C5&q=Canpolat+ve+P%C4%B1narba%C5%9F%C4%B1+2002&btnG=
• Cengizhan, S. (2011). Modüler öğretim tasarımıyla entegre edilmiş kavram karikatürleri hakkında öğretmen adaylarının görüşleri. Eğitim ve Bilim, 36(160), 93-104. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/338/262
• Çaycı, B. (2007). Kavram değiştirme metinlerinin kavram öğrenimi üzerindeki etkisinin incelenmesi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 87-102. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gefad/issue/6751/90773
• Çelik, H. & Karamustafaoğlu, O. (2016). Fen bilgisi öğretmen adaylarının fizik kavramları öğretiminde bilişim teknolojilerinin kullanımına yönelik öz-yeterlik ve görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(1), 182-208. https://doi.org/10.17522/nefefmed.95930
• Çobanoğlu, E. O. & Kalafat, S. (2012). İlköğretim 6. sınıf fen ve teknoloji dersinde kavramsal değişim metinlerinin kullanımı: bir eylem araştırması. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 118, Niğde: Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi. https://silo.tips/download/lkretm-6-sinif-fen-ve-teknoloj-dersnde-kavramsal-dem-metnlernn-kullanimi-br-eyle
• Davey, L. (1990). The application of case study evaluations. Practical Assessment, Research, and Evaluation, 2(9), 1-2. https://scholarworks.umass.edu/pare/vol2/iss1/9
• Demirbaş, M., Tanrıverdi, G., Altınışık, D. & Şahintürk, Y. (2011). Fen bilgisi öğretmen adaylarının çözeltiler konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesinde kavramsal değişim metinlerinin etkisi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 52-69. https://tr-static.eodev.com/files/d18/3271e4085f3a58811fef750930c001f8.pdf
• Demirel, R. & Aslan, O. (2014). Kavram karikatürleriyle desteklenen fen ve teknoloji öğretiminin öğrencilerin akademik başarıları ve kavramsal anlamalarına etkisi. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 10(2), 368-392. https://dergipark.org.tr/en/pub/eku/issue/5460/74070
• Diakidoy, I. N., Kendeou, P. & Loannides, C. (2003). Reading about Energy: The Effects of Text Structure in Science Learning and Conceptual Change. Contemporary Educational Psychology, 28(3), 335-356. https://doi.org/10.1016/S0361-476X(02)00039-5
• Erdemir, N., Bakırcı, H. & Eyduran, E. (2009). Öğretmen adaylarının eğitimde teknolojiyi kullanabilme özgüvenlerinin tespiti. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 6(3), 99-113. https://www.tused.org/index.php/tused/article/view/130
• Evrekli, E., İnel-Ekici, D. & Balım, A. G. (2011). Fen öğretiminde kavram karikatürleri ve zihin haritalarının birlikte kullanımının etkileri üzerine bir araştırma. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 5(2), 58-85. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/39830
• Gafoor, K. A. & Shilna, V. (2013). Role of concept cartoons in chemistry learning. Two Day National Seminar on Learning Science by Doing-Sciencing (5-6 December), India: Kannur. https://upcommons.upc.edu/bitstream/handle/2117/133801/542-2992-1-PB.pdf
• Giombini, L. (2004). From thought to conceptual maps: Cmaptools as a writing system. Concept Maps: Theory, Methodology, Technology Proc. of the First International Conference on Concept Mapping (pp. 273-280). Spain: Pamplona. http://cmc.ihmc.us/Papers/cmc2004-179.pdf
• Gölgeli, D. & Saraçoğlu, S. (2011). Fen ve teknoloji dersi “ışık ve ses” ünitesinin öğretiminde kavram karikatürlerinin kullanımının öğrencilerin akademik başarısına etkisi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(31), 113-124. https://dergipark.org.tr/en/pub/erusosbilder/issue/23765/253324
• Gündüz, M. (2015). Kavram haritalarının kullanımına yönelik öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Turkish Studies, 10(3), 513-528. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.7597
• Hilbert, T. S. & Renkl, A. (2009). Learning how to use a computer-based concept-mapping tool: Self-explaining examples helps. Computers in Human Behavior, 25(2), 267-274. https://doi.org/10.1016/j.chb.2008.12.006
• Holland, B., Holland, L. & Davies. J. (2004). An investigation into the concept of mind mapping and the use of mind mapping software to support and improve student academic performance. (Ed. H.Gale) Learning and Teaching Projects 2003/2004. https://wlv.openrepository.com/handle/2436/3707
• Kabapınar, F. (2005). Effectiveness of teaching via concept cartoons from the point of view of constructivist approach. Educational Sciences: Theory & Practise, 5(1), 135-146. https://www.researchgate.net/publication/265411400_Effectiveness_of_Teaching_via_Concept_Cartoons_from_the_Point_of_View_of_Constructivist_Approach
• Karim, R. A. (2018). Technology-assisted mind mapping technique in writing classrooms: An innovative approach. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 8(4), 1075-1085. http://dx.doi.org/10.6007/IJARBSS/v8-i4/4146
• Keleş, Ö. (2012). Elementary teachers’ views on mind mapping. International Journal of Education, 4(1), 93-100. http://dx.doi.org/10.5296/ije.v4i1.1327
• Kim, M. C., Hannafin, M. J. & Bryan, L. A. (2007). Technology-enhanced inquiry tools in science education: an emerging pedagogical framework for classroom practise. Science Education, 91(6), 1010-1030. https://doi.org/10.1002/sce.20219
• Kurnaz, M. A. & Pektaş, M. (2013). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin ölçme-değerlendirmede kavram haritası kullanım durumları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 1-10. https://dergipark.org.tr/en/pub/mersinefd/issue/17382/181563
• Lin, J. W., Yen, M. H., Liang, J. C., Chiu, M. H. & Guo, C. J. (2016). Examining the factors that influence students’ science learning processes and their learning outcomes: 30 years of conceptual change research. Eurasia Journal of Mathematics, Science & Technology Education, 12(9), 2617-2646. https://doi.org/10.12973/eurasia.2016.000600a
• Mahmud, I., Rawshon, S. & Rahman, J. (2011). Mind map for academic writing: A tool to facilitate university level students. International Journal of Educational Science and Research, 1(1), 21-30. https://www.researchgate.net/publication/216577281_Mind_Map_For_Academic_Writing_A_Tool_To_Facilitate_University_Level_Students
• Mansour, N., Wegerif, R., Skinner, N., Postlethwaite, K. & Hetherington, L. (2016). Investigating and promoting traince science teachers’ conceptual change of the natüre of science with digital dialogue games “InterLoc”. Research in Science Education, 46(5), 667-684. https://link.springer.com/article/10.1007/s11165-015-9475-9
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook: qualitative data analysis (2nd edition). Thousand Ouaks, CA: SAGE Publications.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) (2018). Fen bilimleri dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Murley, D. (2007). Mind mapping complex information. Law Library Journal, 99, 175-183. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=958633
• Naylor, S., & Keogh, B. (2012). Concept cartoons: what have we learnt? Journal of Turkish Science Education, 10(1), 3-11. https://www.tused.org/index.php/tused/article/view/273/223
• Novak, J. D. & Gowin, D. B. (1984). Learning how to learn. Cambridge University Press. http://www.dubberly.com/courses/design_theory/01._Learning_How_To_Learn.pdf
• Novak, J. D., Gowin, B. D. & Johansen, G. T. (1983). The use of concept mapping and knowledge vee mapping with junior high school science students. Science Education, 67(5), 625-645. https://doi.org/10.1002/sce.3730670511
• Ozan Leymun, Ş., Odabaşı, H. F. & Kabakçı Yurdakul, I. (2017). Eğitim ortamlarında durum çalışmasının önemi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3), 369-385. https://doi.org/10.14689/issn.2148-2624.1.5c3s16m
• Patton, M. Q. (1990). Qualitative evaluation and research methods. (2nd edition). Newbury Park, CA: Sage Publications.
• Posner, G. J., Strike, K. A., Hewson, P. W. & Gertzog, W. A. (1982). Accommodation of a scientific conception: toward a theory of a conceptual change. Science Education, 66, 211-217. https://doi.org/10.1002/sce.3730660207
• Su, Y-S, Shao, M. & Zhao, L. (2022). Effect of mind mapping on creative thinking of children in scratch visual programming education. Journal of Educational Computing Research, 60(4), 906-929. https://doi.org/10.1177/07356331211053383
• Subaşı, M. & Okumuş, K. (2017). Bir araştırma yöntemi olarak durum çalışması. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(2), 419-426. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/474049
• Şahin, F. (2001). Öğretmen adaylarının kavram haritası yapma ve uygulama hakkındaki görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(10), 12-25. https://dergipark.org.tr/tr/pub/pauefd/issue/11133/133148
• Şaşmaz-Ören, F. (2009). Öğretmen adaylarının kavram karikatürü oluşturma becerilerinin dereceli puanlama anahtarıyla değerlendirilmesi. e-Journal of New World Sciences Academy, 4(3), 994-1016. https://dergipark.org.tr/en/pub/nwsaedu/issue/19827/212429
• Tünkler, V. (2021). Web 2.0 araçlarıyla grafik materyalleri deneyimlemek: Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının görüşleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 53, 234-260. https://doi.org/10.9779/pauefd.795619
• Zeybek, G. (2020). Temel elektronik ve ölçme dersinde bilgisayar destekli zihin haritası tekniğinin kullanımı ve etkililiği. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(18), 149-170. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1094835