İklim Değişikliği Bağlamında Halkın Antalya’daki Mevcut Parklara Bakış Açılarının Değerlendirilmesi ve İklim Dostu Park Uygulama Önerileri

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 2, 332 - 345, 31.12.2023

Nefise Çetin Sibel Mansuroğlu

https://doi.org/10.29048/makufebed.1377717

Öz

İklim değişikliğinin önemli etkilerinden meteorolojik ve hidrolojik kuraklığın etkileri gün geçtikçe daha çok hissedilmektedir. Suyun yaklaşık %60’ı yeşil alanların özellikle de parkların sulanmasında kullanılmaktadır. Mevcut parklarda geniş çim yüzeyler ve estetiğin öncelikli olduğu tasarımlar gibi nedenlerle su tüketimi fazladır. Peyzajda suyun tasarruflu kullanımı için geleneksel peyzaj anlayışından vazgeçilerek, iklim ve çevre dostu Xeriscape tasarımına yönelimin gerekli olduğu düşünülmektedir. Ayrıca yapısal peyzajda koyu renkli geçirimsiz sert zeminler gibi uygulamaların Antalya koşullarında uygun olmadığı, kentsel ısı adası, su kirliliği, yeraltı sularının beslenememesi ve biyokonforda azalmalar gibi pek çok negatif etkilerinin olduğu düşünülmektedir. Sürdürülebilir parklar için, hem yapısal hem de bitkisel peyzaj uygulamalarında iklim dostu çalışmalara yönelimin gerektiği düşünülmektedir. İklim değişikliğinin kentteki mevcut parklara etkileri konusunda halkın bilinç düzeylerinin belirlenmesi için iki ilçede anket uygulaması yapılmıştır. Araştırmada halkın katılımının sağlanması ve bilinç düzeyinin artırılmasıyla ilgili kurum ve kuruluşlar üzerinde etkinliğinin artırılması amaçlanmış, elde edilen nitel ve nicel veriler doğrultusunda öneriler geliştirilmiştir. Sonuç olarak, sürdürülebilirlik yaklaşımıyla yeşil alt yapı, Xeriscape, Yağmur Bahçeleri ve yapısal tasarımların bütünleştirilmesiyle iklim değişikliğinin etkilerini hafifletmeye katkı sunabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kurakçıl Peyzaj, Yağmur Bahçeleri, Kent Parkı, İklim Dostu Uygulamalar, Sürdürülebilirlik

Evaluation of People's Perspectives on Existing Parks in Antalya in the Context of Climate Change and Climate-Friendly Park Practice Recommendations

Öz

The effects of meteorological and hydrological drought, one of the crucial effects of climate change, are felt more and more day by day. Approximately 60% of the water is used for irrigation of green areas, especially parks. Water consumption is high in existing parks due to reasons such as large grass surfaces and designs where aesthetics are a priority. It is thought that for the economical use of water in the landscape, it is essential to abandon the traditional landscape approach and move towards climate and environmentally friendly Xeriscape design. In addition, it is thought that applications such as dark-coloured impermeable hard grounds in the hardscape are not suitable for Antalya conditions and have many negative effects such as urban heat island, water pollution, failure to feed groundwater and decreases in biocomfort. It is thought that for sustainable parks, it is necessary to focus on climate-friendly studies in both hardscaping and landscaping practices. A survey was conducted in two districts to determine the public awareness about the effects of climate change on existing parks in the city. The aim of the research was to increase the effectiveness of the research on relevant institutions and organizations by ensuring public participation and increasing the level of awareness, and suggestions were developed in line with the qualitative and quantitative data obtained. Consequently, it is thought that it can contribute to mitigating the effects of climate change by integrating green infrastructure, Xeriscape, Rain Gardens and hardscape designs with a sustainability approach.

Anahtar Kelimeler

Xeriscape, Rain Gardens, City Park, Climate-Friendly Practices, Sustainability

Kaynakça

• Ahmed, G.O. (2017). Farklı topraksız yetiştirme ortamlarının bazı Solanaceae sebzelerinin fide kalitesi üzerine etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Ens-titüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Bingöl. Dergisi, 6, 17-22.
• Atif, M.J., Jellani, G., Malik, M.H.A., Saleem, N., Ullah, H., Khan, M.Z., Ikram, S. (2016). Different growth media ef-fect the germination and growth of tomato seedlings. Sci-ence, Technology and Development 35 (3): 123-127.
• Balliu, A., Sallaku, G., Nasto, T. (2018). Nursery manage-ment practices influence the quality of vegetable seed-lings. Italus Hortus 24 (3), 2017: 39-52.
• Baran, A., Çaycı, G., Öztürk, H.S., Ataman, Y., Özkan, İ. (1996). Farklı ortamlarda yetiştirilen biber bitkisi (Capsi-cum annuum L.)nin kök parametrelerindeki değişimler. Tarım Bilimleri Dergisi, 2 (2): 1-4.
• Costa, E., Durante, L.G.Y., Nagel, P.L., Ferreira, C.R., dos Santos, A. (2011). The quality of eggplant seedlings under different production methods. Revista Ciência Agronômi-ca, 42 (4): 1017-1025.
• Costa, E., Leal, P.A.M., Benett, C., Benett, K.S.S., Salame-ne, L.C.P. (2012). Production of tomato seedlings using different substrates and trays in Three three protected environments. Engenharia Agrícola 32(5):822-830.
• Çaycı, G., Baran, A., Bender, D. (1998). The effects of peat and sand amended spent mushroom compost on growing of tomato. Tarım Bilimleri Dergisi, 4 (2): 27-29.
• Çinkılıç, H. (2008). Farklı organik ve inorganik ortamlarda hıyar fidesi üretimi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 5 (2): 151-158.
• Çolpan, E., Zengin, M., Özbahçe, A. (2013). The effects of potassium on the yield and fruit quality components of stick tomato. Hort. Environ. Biotechnol. 54(1):20-28.
• Demir, H., Polat, E., Sönmez, İ., Yılmaz, E. (2010). Effects of different growing media on seedling quality and nutrient contents in pepper (Capsicum annuum L. var longum cv. Super Umut F1). Journal of Food, Agriculture & Environ-ment, 8 (3&4): 894-897.
• Demir, H., Polat, E. (2014). Effects of different growing media on seedling quality and nutrient contents in cabba-ge (Brassica oleraceae var. capitata L.). Journal of Food, Agriculture & Environment, 12(2), 1378-1381.
• Demirsoy, M. (2004). Farklı fide ortamlarının domates, biber, patlıcan ve hıyar fidelerinin büyümesine kantitatif etkileri üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Ma-yıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Samsun.
• Gomiero, T., Pimentel, D., Paoletti, M.G. (2011). Environ-mental impact of different agricultural management prac-tices: conventional vs. organic agriculture. Critical Re-views in Plant Sciences, 30 (1-2): 95-124.
• Haska, O.J.A., Söylemez, S., Sarhan, T.Z. (2022). Effect of different organic growing mediums and application of bi-ofertilizer in organic seedling production. World Journal of Advanced Research and Reviews, 13 (02): 252–263.
• Jeevitha, J., Rajalingam, G.V., Arumugam, T., Sellamuthu, K.M. (2019). Effect of growing media on tomato seedling production. International Journal of Chemical Studies 7(4): 319-321.
• Kim, E-Y., Park ,S-A., Park, B-J., Lee, Y., Oh, M-M. (2014). Growth and antioxidant phenolic compounds in cherry tomato seedlings grown under monochromatic light-emitting diodes. Hort. Environ. Biotechnol. 55(6):506-513.
• Kurtar, E.S. (2013). Float sistemde bazı kışlık sebze türlerinin organik fide üretimi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilim-leri Dergisi, 23 (2): 83–89.
• Li, R., Hao, H., Sun, H., Wang, L., Wang, H. (2022). Compos-ted rabbit manure as organic matrix for manufacturing horticultural growing media: composting process and se-edling effects. Sustainability 14 (9): 5146; DOI10.3390/su14095146
• Luquı, L.L., Salles, J.S., Costa, E., Alves, V.C.D., Souza, L.G.P., Vıeıra, M. T., Salles, J.S., Souza, V.C.M. (2019). Seedlings production and fruit yield of cucumber on diffe-rent organic substrates. Revista de Agricultura Neotropi-cal, Cassilândia-MS, 6 (4): 1-7.
• Manh, V.H., Wang, C.H. (2014). Vermicompost as an impor-tant component in substrate: Effects on seedling quality and growth of muskmelon (Cucumis melo L.). APCBEE Procedia, 8:32-40. Doi: 10.1016/j.apcbee.2014.01.076
• Mathowa, T., Tshipinare, K., Mojeremane, W., Legwaila, G.M., Oagile, O. (2017). Effect of growing media on growth and development of sweet paper (Capsicum an-num L.) seedlings. Journal of Applied Horticulture, 19 (3): 200-204.
• Mininni, C., Santamaria, P., Abdelrahman, H., Cocozza, C., Miano, T., Montesano, F., Parente, A. (2012). Posidonia-based compost as a peat substitute for lettuce transplant production. Hortscıence, 47 (10): 1438–1444.
• Namal, E. (2019). Fide yetiştiriciliğinde kullanılan farklı ortam-ların bazı fizikokimyasal özellikleri ile domates fide kalite parametrelerindeki değişimlerin belirlenmesi. Yüksek Li-sans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı, Antalya.
• Olaria, M., Nebot, J.F., Molina, H., Troncho, P., Lapeña, L., Llorens, E. (2016). Effect of different substrates for orga-nic agriculture in seedling development of traditional spe-cies of Solanaceae. Spanish Journal of Agricultural Re-search, 14(1); 1-7.
• Park, Y., Gómez, C., Runkle, E.S. (2022). Indoor production of ornamental seedlings, vegetable transplants, and mic-rogreens. Plant Factory Basics, Applications and Advan-ces, 351-375.
• Pascual, J.A., Ceglie, F., Tuzel, Y., Koller, M., Koren, A., Hitchings, R., Tittarelli, F. (2018). Organic substrate for transplant production in organic nurseries. A review. Ag-ronomy for Sustainable Development 38 (3):1-23.
• Polat, S., Şahin, N., Özdemir, H. (2017). Farklı fide yetiştirme ortamlarının Crimson Sweet karpuz çeşidinde fide kalite-sine etkileri. Akademik Ziraat Dergisi, 6 (Özel Sayı):47-50
• Ronga, D., Vitti, A., Zaccardelli, M., Pane, C., Caradonia, F., Cardarelli, M., Colla, G., Rouphael, Y. (2021). Root Zone Management for Improving Seedling Quality of Organi-cally Produced Horticultural Crops. Agronomy 11 (4): 630; DOI10.3390/agronomy11040630
• Sönmez, İ., Kalkan, H., Demir, H. (2016). Effects of spent mushroom compost on seedling quality and nutrient con-tents of eggplant (Solanum melongena) grown in different growing media. Acta Hortic. 11 (1): 403-408.
• Tan, E. (2014). Organik fide üretimine uygun yetiştirme or-tamlarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversi-tesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, İzmir.
• Tuzel, Y., Oztekin, G.B., Tan, E. (2015). Use of different growing media and nutrition in organic seedling produc-tion. XXIX International Horticultural Congress on Horti-culture: Sustaining Lives, Livelihoods and Landscapes (IHC2014): International Symposium on Innovation and New Technologies in Protected Cropping, December 23, 2015, Brisbane, Australia, Book of Proceedings, 165-175.
• Tüzel, Y., Öztekin, G., Tüzel, İ.H., Duyar, H. (2020). Growing media in organic seedling production, Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 57 (4): 603-610.
• Ünal, M. (2013). Effect of organic media on growth of vege-table seedlings. Pakistan Journal of Agricultural Sciences, 50 (3): 517-522.
• Varış, S., S. Altıntaş, H. Çinkılıç, P. S. Koral, S. J. Butt ve L. Çinkılıç, 2004. Öğütülmüş CibreCüruf (ÖCC) Harcı. Ha-sad Dergisi, 234:26-34.
• Yılmaz, C., Sırça, E., Özer, H., Pekşen, A. (2018). Agaricus ve Pleurotus atık mantar kompostlarının domates fide üre-timinde yetiştirme ortamı olarak kullanımı. Türkiye Tarım-sal Araştırmalar Dergisi, 5 (3): 229-235.