SAĞLIK LABORATUVARLARINDA STANDARTLAŞMA, SERTİFİKASYON VE AKREDİTASYON SÜRECİ: KALİBRASYON VE KALİTE

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 3, 1916 - 1931, 30.11.2023

Ali İhsan Güner Türkmen Derdiyok

https://doi.org/10.30798/makuiibf.1219250

Öz

Bu çalışmanda, sağlık laboratuvarlarındaki kalite, standartlaşma ve akreditasyon çalışmalarının yanı sıra tıbbi cihaz kalibrasyonlarına yönelik bir çalışma yapmak hedeflenmiştir. Sağlık sektöründe, hastalığın araştırılması, tanısı, izlenmesi, önlenmesi ve tedavisi vb. için kullanılan tıbbi cihazların, tıbbi cihaz kalibrasyonu ve önemi eğitimleri, cihaz kullanıcıları ve sorumlu hekimlere, grup halinde ve birebir görüşmelerle verilmiştir. Araştırma kapsamında Ankara'da faaliyet gösteren 2 kamu 1 özel hastane çalışanı 165 kişi ile görüşme sağlanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak anket kullanılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda katılımcıların büyük çoğunluğunun kalite yönetimi ve tıbbi cihaz kalibrasyonu ile ilgili eğitim aldıkları görülmüştür. Katılımcıların tıbbi cihaz kalibrasyonları ile ilgili bütün maddelere yüksek katılım gösterdikleri bulunmuştur. Buna göre katılımcıların tıbbi cihaz kalibrasyonlarıyla ilgili yeterli bilgiye sahip oldukları, tıbbi cihaz kalibrasyonlarına gereken önemi ve ilgiyi verdikleri söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

AKREDİTASYON, KALİBRASYON, SAĞLIK LABORATUVARLARI, KALİTE, STANDARTLAŞMA

STANDARDIZATION, CERTIFICATION AND ACCREDITATION PROCESS IN MEDICAL LABORATORIES: CALIBRATION AND QUALITY

Öz

In this search, it was aimed to conduct a study on Quality, Standardization and Accreditation efforts in medical laboratories as well as calibration of Medical Device. The significance of medical calibration, medical device in medical industry, medical diagnosis and detection medical equipment branch was emphasized with face to face interviews by educating the device users and the responsible physicians. In the scope of the research, interviews with 165 individuals, who work in 2 public and 1 private hospitals in Ankara, were conducted. A survey was used for collecting data for the research. As a result of the research, it was observed that the majority of the participants had received training on quality management and medical device calibration. It was found that the participants had a high level of participation in all items related to medical device calibrations. Accordingly, it can be debated that the participants had sufficient knowledge of medical device calibration and they attached importance and displayed required interest in medical device calibration.

Anahtar Kelimeler

ACCREDITATION, medical laboratory, STANDARDIZATION, ACCREDİTATİON PROCESS, CALİBRATİON, QUALITY

Kaynakça

• Akyurt, N. (2008). Hastanelerde akreditasyon standartları. Ege Basım.
• Boursier, G. (2016). Vukasovic I, Mesko Brguljan P, Lohmander M, Ghita I, Bernabeu FA, Barrett E, Brugnoni D, Kroupis Ch, Sprongl L, Thelen MHM, Vanstapel F, Vodnik T, Huisman W, Vaubourdolle M. Accreditation process in European countries – an EFLM survey. Clin Chem Lab Med., 54(4), 15-21.
• Bozkurt, R. (2003). Kalite iyileştirme araç ve yöntemleri (istatistiksel teknikler). Milli Prodüktivite Merkezi Yayınları.
• Dybkaer, R. (1994). Quality assurance, accreditation, and certification: needs and possibilities. Clinical Chemistry, 40(7). 7-19.
• EN ISO, 15189. (2012). Medical laboratories – Requirements for quality and competence.
• Güzel, O. ve Güner. (2009). EI. ISI 15189 Accreditation: Requirements for quality and competence of medical laboratories, experience of a laboratory I. Clinical Biochemistry, 42(1), 15-19.
• Halis, M. (2000). Paradigmadan uygulamaya toplam kalite yönetimi ve ISO 9000 kalite güvence sistemleri, ISO 9002 kalite belgesi çalışmaları. Beta Basım Yayın ve Dağıtım.
• Kostak, F. (2007). Kalite yönetim sistem ve Türkiye’de uygulanması, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Küçük, O. (2004). Standardizasyon ve kalite. Seçkin Yayıncılık.
• Marşap, A. (2014). Sağlık işletmelerinde kalite, sağlıkta kalite sistemi ve sağlıkta mükemmellikte süreklilik. Beta Yayın.
• Megep . (2008). Biyomedikal cihaz teknolojileri etüv cihazları. Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi Projesi.
• Nevalainen, D., Berte, L., Kraft, C., Leigh, E., Picaso, L., & Morgan, T. (2000). Evaluating laboratory performance on quality ındicators with the six sigma scale. Archives of Pathology & Laboratory Medicine, 124(1), 516-519.
• Özçiçek, Y. ve Karaca, A. (2019). Yükseköğretim kurumlarında kalite ve akreditasyon: mühendislik eğitim programlarının değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(1), 114-149.
• Parlak, S. (2004). İşletmelerde toplam kalite yönetimi. Ekin.
• Standart, P. (2005). Test ve kalibrasyon laboratuvarlarının yeterliliği için genel şartlar. PN-EN ISO/IEC, 17025
• Şahin, D. (2020). JCI Akreditasyonu ile Türkiye’de sağlık hizmetlerinin kalite ve akreditasyonuyla ilgili kuruluşların çalışmalarına ilişkin araştırma. Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Dergisi, 2(1), 16-26.
• Tekin, M. (2004). Toplam kalite yönetimi. Ekin.
• Timmons, K. (2004). Be Clear what Acreditation is Intaded to Accomplish. USA.
• Top, A. (2006). Üretim yönetimi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Tübitak. (2011). Ulusal Metroloji Enstitüsü. Erişim adresi http://www.ume.tubitak.gov.tr/menu_si_birimler.php?f=6000. 18.11.2022
• Uluskan, M. ve Böcü, Y. (2020). Ölçüm cihazlarına ait kalibrasyon periyotları için risk analizi incelemesi ve karar destek sistemi tasarımı. Esogü Müh Mim Fak Dergisi, 28(2), 174-193.
• Üreten, S. (1999). Üretim/işlemler yönetimi stratejik kararlar ve karar modelleri. Başar Ofset.
• Yanıkkaya-Demirel, G. (2009). ISO 15189 accreditation: Requirements for quality and competence of medical laboratories, experience of a laboratory II. Clinical Biochemistry. 42(1), 9-20.
• Yetginoğlu, Ö. (2009). Sağlık kurumlarında hasta güvenliğinin sağlanmasında kalite ve akreditasyon çalışmalarının önemi: Ankara ilindeki iki hastanede hasta güvenliği çalışmalarının değerlendirilmesine yönelik mukayeseli bir uygulama. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Zima, T. (2010). Accreditation in clinical laboratories. Biochemia Medica, 20(2), 10-20.
• Zima, T. (2017). Accreditation of medical laboratories - system, process, benefits for labs. J Med Biochem, 36(3), 231-237.