DOĞU TİMOR’DA ÇATIŞMANIN DÖNÜŞÜMÜ: KORUMA SORUMLULUĞU VE HİBRİT BARIŞ ÜZERİNE DÜŞÜNMEK

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 3, 2255 - 2279, 30.11.2023

Elif Dilan Tütmez Ayça Eminoğlu

https://doi.org/10.30798/makuiibf.1282925

Öz

Bu çalışma, uluslararası düzeyde gerçekleştirilen ve desteklenen çağdaş barış inşası pratiği içindeki dönüşümü incelemektedir. Günümüze değin gerçekleştirilen barış inşası modelleri, pratik ve kavramsal olarak ‘liberal barış’ yöntemini yansıtmaktadır. Liberal barış yöntemi, şiddetli çatışmaların ardından, bir siyasi topluluğun restorasyonuna veya yeniden oluşturulmasına yönelik adımları içermektedir. Ancak yeniden inşa etme ihtiyacı, yalnızca devlet kurumları düzeyinde değil; aynı zamanda sosyal ve politik ilişkilerin her alanında, özellikle de insanların gündelik yaşam düzeyini de ilgilendirmelidir. Liberal barış yöntemi, demokrasi, insan hakları, hukukun üstünlüğü vb. sistemleri Haiti, Bosna-Hersek, Afganistan ve diğer savaş sonrası devletlerde görüldüğü gibi, sürdürülebilir barışı yerleştirmede ve kurumsallaştırmada başarısız olmuştur. Bu nedenle çalışmada, savaştan çıkan toplumlarda barışın (ve güvenliğin, kalkınmanın, yeniden yapılandırmanın) dışsal ve yerel arasındaki ‘hibriditeye’ bağlı olduğu savunulmaktadır. Çalışmada barış inşasının ancak liberal ile yerel arasındaki etkileşimle başarılı olabileceği, Birleşmiş Milletlerin (BM) Doğu Timor müdahalesi örneği üzerinden gösterilmektedir. Dolayısıyla çalışmada ‘hibrit barış’ yaklaşımının, uluslararası normlar, çıkarlar, yerel katılım ve kimlik biçimleri arasındaki ilişkiyi temsil etmesi nedeniyle, çatışma dönüşümünde sürdürülebilir barışı sağlayabileceği ileri sürülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Doğu Timor, Hibrit Barış, Koruma Sorumluluğu, Çatışma Dönüştürme

CONFLICT TRANSFORMATION IN EASTERN TIMOR: THINKING ABOUT RESPONSIBILITY TO PROTECT AND HYBRID PEACE

Öz

This study examines the transformation in contemporary peacebuilding practice that is carried out and supported at the international level. The peacebuilding models realized to date reflect the 'liberal peace' method practically and conceptually. The liberal peace method includes steps towards the restoration or re-establishment of a political community after violent conflict. However, the need to rebuild isn't only at the level of state institutions; It'd also concern all areas of social and political relations, especially the level of people's daily life. The liberal peace method includes democracy, human rights, rule of law, etc. systems have failed to establish and institutionalize sustainable peace, as seen in Haiti, Bosnia-Herzegovina, Afghanistan, and other post-war states. For this reason, it’s argued in the study that peace (and security, development, restructuring) in societies emerging from war depends on the 'hybridity' between the external and the local. In the study, it’s shown through the UN's East Timor intervention that peacebuilding can only be successful with the interaction between the liberal and the local. Therefore, it’s argued in the study that the 'hybrid peace' approach can provide sustainable peace in conflict transformation as it represents the relationship between international norms, interests, local participation, and identity.

Anahtar Kelimeler

East Timor, Hybrid Peace, Responsibility to Protect, Conflict Transformation

Kaynakça

• Anam, S. (2018). Peacebuilding: The shift towards a hybrid peace approach. Journal Global & Strategis, 9(1):37, 37-48. https://doi.org/10.20473/jgs.9.1.2015.37-48
• Azarkan, E. (2003). Uluslararası hukukta insanlığa karşı suçlar. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 52, 275-297.
• Bantekas, I., & Nash, S. (2009). International criminal law. New York: Taylor & Francis.
• Berghof Vakfı (2018). Berghof çatışma dönüşümü kavram dizini: Teori ve uygulamaya yönelik 20 kavramlaştırma. (Çev. Nisan Alıcı). Berlin: Berghof Foundation Operations GmbH.
• Bhabha, K. H. (1994). The location of culture. London: Routledge.
• Buckley-Zistel, S. (2008). Conflict transformation and social change in Uganda: Remembering after violence. New York: Palgrave Macmillan.
• Cassese, A. (2003). International criminal law. New York: Oxford University Press.
• Chataway, T. (2007). Towards normative consensus on responsibility to protect. Griffith Law Review 16(1), 193-224. https://doi.org/10.1080/10383441.2007.10854588
• Choabang, A. (2012). How well has the causality of the conflict in East Timor been reflected in its UN peacebuilding experience? United Nations Peace and Progress, 1(1), 33-46.
• Chopra, J. (2002). Building state failure in East Timor. Development and Change 33(5), 979-1000. https://doi.org/10.1111/1467-7660.t01-1-00257
• Clark, R. S. (1980). The "decolonization" of East Timor and the United Nations norms on self-determination and aggression. The Yale Journal of World Public Order. 7(2), 2-44.
• Cryer, R., Robinson D. & Vasiliev, S. (2007). An introduction to international criminal law and procedure. New York: Cambridge University Press.
• Çınar, Y. (2016). Çatışma sürecinden devlet inşasına: Doğu Timor. Bilge Strateji, 8(15), 85-112.
• Dalar, M. (2014). Yeni savaşlar yeni mi? Schmitt ve Kelsen bağlamında bir değerlendirme. Mülkiye Dergisi 38(3), 7-28.
• Eminoğlu, A., & Aydın, Y. (2021). Barış inşasında yeni bir yaklaşım olarak hibrit barış: Bosna-Hersek örneği. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(2), 495–512. https://doi.org/10.25287/ohuiibf.716653
• Evans, G. (2008). The responsibility to protect: Ending mass atrocity crimes once and for all. Washington: Brookings Institutions Press.
• Francis, D. (2012). People, peace and power: Conflict transformation in action. London: Pluto Press.
• Gieryzc, D. (2010). From humanitarian intervention (HI) to responsibility to protect (R2P). Criminal Justice Ethics. 29(2), 110-128. https://doi.org/10.1080/0731129X.2010. 504424
• Ishizuka, K. (2004). Australia's policy towards East Timor. The Round Table, 93(374), 271-285. https://doi.org/10.1080/00358530410001679611
• Jarstad, A. K. & Belloni, R. (2012). Introducing hybrid peace governance: Impact and prospects of liberal peacebuilding. Global Governance, 18, 1-6.
• Katzenstein, S. (2003). Hybrid tribunals: Searching for justice in East Timor. Harvard Human Rights Journal, 16, 245-278.
• Kingsbury, D. (2009). East Timor: The price of liberty. New York: Palgrave Macmillan.
• Lederach, J. P. (1997). Building peace, sustainable reconciliation in divided societies. Washington: Institute of Peace.
• Lederach, J. P. (2014). The little book of conflict transformation. New York: Skyhorse Publishing.
• Mac Ginty, R. (2010). Hybrid peace: The interaction between top-down and bottom-up peace. Security Dialogue 41(4), 391-412. https://doi.org/10.1177/0967010610374312
• Maviş, V. (2017). İnsanlığa karşı suçlar ve soykırım suçu kapsamındaki cinsel şiddet fiilleri. TBB Dergisi 130, 13-54.
• Miall, H. (2004). Conflict transformation: A multi-dimensional task. Berghof Research Center for Constructive Conflict Management.
• Myrttinen, H. (2009). Timor-Leste a relapsing ‘Success’ story. Taiwan Journal of Democracy, 5(1), 219-239.
• Nair, S. (2000). Human rights, sovereignty, and the East Timor' question. Global Society, 14(1), 101-126. https://doi.org/10.1080/13600820050001149
• Nesbitt-Larking, P., Kinnvall, C., Capelos, T. & Dekker, H. (2014). The Palgrave handbook of global political psychology. New York: Palgrave Macmillan.
• OHCHR (2003). War crimes, crimes against humanity and genocide. Geneva. Erişim Adresi: https://www.ohchr.org/sites/default/files/Documents/Countries/CD/F S-2_Crimes_Final.pdf
• Richmond, O. P. (2015). The dilemmas of a hybrid peace: Negative or positive? Cooperation and Conflict, 50(1), 50-68. https://doi.org/10.1177/0010836714537053
• Richmond, O. & Franks, J. (2008). Liberal peacebuilding in Timor Leste: The emperor’s new clothes? International Peacekeeping 15(2), 185-200. https://doi.org/10.1080/13533310802041436
• Smith, A. L. (2010). The role of the United Nations in East Timor's path to independence. Asian Journal of Political Science, 9(2), 25-53. https://doi.org/10.1080/02185370108434190
• Smith, M. (2003). Peacekeeping in East Timor: The path to independence. Boulder: Lynne Rienner Pub.
• Wallis, J., Kent L., Forsyth, M., Dinnen, S. & Bose, S. (2018). Hybridity on the ground in peacebuilding and development: Critical conversations. Australian National University Press.