Kalkınma Planlarındaki Gençlik Politikaları Üzerinden Genel Bir Değerlendirme

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 4, 1278 - 1297, 03.01.2024

Hasan Akay

https://doi.org/10.33712/mana.1347889

Öz

Bu çalışmada Türkiye için önemli birer vizyon belgesi niteliği taşıyan Kalkınma Planlarında ülkenin gelecek misyonları olan gençlere yönelik politikaların hangi konular ekseninde ele alındığının değerlendirmesi amaçlanmıştır. Kalkınma Planları periyotlar halinde ülkenin ekonomik, sosyal, kültürel ve sağlık gibi gelişim endeksini yukarı yönlü ilerletecek konularda hedeflerin belirlendiği politika belgeleri niteliğindedir. Gençler Kalkınma Planlarında dönemin şartlarına göre korunan, gelişen, misyon yüklenen, umut bağlanan ve nihayetinde ülkeyi kalkındıran bir konumda bulunmuşlardır. Bu konumlarına göre gençler, Kalkınma Planlarındaki politikalarda çeşitli başlıklar adı altında değerlendirilmişler ve mevcut siyasal iktidarların himayesinde çeşitli uygulamalar ile sosyo- kültürel, istihdam ve sağlık gibi alt başlıklardaki faaliyetlere konu olmuşlardır. Sonuç olarak Kalkınma Planlarında gençlik politikaları 1980’lere kadar soyut anlamda ve korunaklı bir anlayış ile politika edilmiş, 2000’lere gelene kadar sosyal ve kültürel anlamda gelişimleri konularına dönük politikalar belirlenmiş ve günümüze kadar da ülkenin gelecek liderleri misyonu ile önceki planların konu başlıklarına ek olarak teknolojik gelişmelere ayak uyduran ve bunun yanında inovasyon da üreten bir rol model olmaları için politikalarda yer almışlardır. Ancak gençler ile ilgili politikalar Kalkınma Planlarında devlet politikası ile hükümet politikaları arasında somut ve soyut hedeflerin birbiri içine girdiği bir paradokstan sıyrılamamışlardır.

Anahtar Kelimeler

Kalkınma Planları, Gençlik, Gençlik Politikaları

A General Evaluation of Youth Policies in the Development Plans

Öz

In this study, the aim is to evaluate the axes on which policies for young people, the future pillars of the nation, are addressed in the Development Plans, which serve as crucial vision documents for Turkey. Development Plans are periodic policy documents in which targets are set on issues such as economic, social, cultural and health that will improve the country's development index upwards. In the Development Plans, young people have been in a position to be protected, developed, given a mission, hoped for and ultimately to develop the country according to the conditions of the period. Based on this perspective, young people have been assessed across multiple categories within the policies outlined in the Development Plans, and they have been the focal point of various initiatives and activities falling under subcategories like socio-cultural, employment, and healthcare, all under the guidance of the current political authorities. As a result, in the Development Plans, youth policies were made in an abstract sense and with a sheltered understanding until the 1980s, policies for their social and cultural development were determined until the 2000s, and until today, with the mission of the future leaders of the country, in addition to the topics of the previous plans, they have been included in the policies in order to be a role model that keeps up with technological developments and also produces innovation. Nonetheless, policies concerning young people have remained entangled in the paradox between state and government policies within the Development Plans, where tangible and abstract objectives coexist.

Anahtar Kelimeler

The Development Plans, Youth, Youth Policies

Kaynakça

• ASUTAY, Hikmet (2017), “Almanya’da Gençlik ve Gençlik Kültürleri Kavramlarının Tanımı ve Tarihsel Gelişimi”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.19(1), ss.59-74.
• ATAK, Hasan, TATLI, Cemre Erten, ÇOKAMAY, Gökçe, BÜYÜKPABUŞCU, Hanife ve ÇOK, Figen (2016), “Yetişkinliğe Geçiş: Türkiye’de Demografik Ölçütler Bağlamında Kuramsal Bir Gözden Geçirme”, Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, S.8(3), ss.204-227.
• ATAKİŞİ, Ahmet ve CEBECİ, Atilla (2022), “Kalkınma Planlarının Kıyaslamalı Analizi: Türkiye Örneği”, Ekonomi ve Finansal Araştırmalar Dergisi, S.4(2), ss.157-172.
• AYDIN, Suavi ve TAŞKIN, Yüksel (2016), 1960’tan Günümüze Türkiye Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul.
• BAŞ, Halim (2017), “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Aileye Yönelik Sosyal Politikaları Üzerinden Bir Değerlendirme”, Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.15(2), ss.165-196.
• BAŞ, Halim (2019), “Farklı Refah Rejimlerinde Genç İşsizliği ve Neet’nin Görünümü: İtalya, İngiltere ve İsveç Örnekleri”, Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, S.8(21), ss.125-148.
• CANTEKİN, Ömer Faruk (2019), “Amerika Birleşik Devletleri’nde Sosyal Hizmet Uygulamaları”, Akademik Hassasiyetler, S.6(12), ss.291-308.
• ÇELİK, Muhammed Sadi (2019), “Türkiye, Almanya ve İngiltere’de Uygulanan Girişimcilik Politikalarının Karşılaştırılması”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, KTÖ Karatay Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• ÇELİK, Onur ve ÇETİNER, Sibel (2019), “Türkiye Ekonomisinde Kalkınma Planları ve Kalkınma Planlarındaki Söylem Değişiklikleri”, Uluslararası Ekonomi Siyaset İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, S.2(3), ss.121-131.
• EROL, Sevgi Işık (2013), “Gençlere Yönelik Aktif İstihdam Politikaları: Japonya, Kore, Çin ve Türkiye Örnekleri”, TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, S.6(1-2), ss.15-43.
• ERSUNGUR, Ş. Mustafa ve TOPCUOĞLU, Abdullah (2014), “Kalkınma Planlarının Yoksulluğu Azaltmadaki Etkisi Üzerine Bir Analiz”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S.18(2), ss.299-317.
• IŞIK, Volkan (2016), “Türkiye’de Genç İşsizliği ve Genç Nüfusta Atalet”, Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, S.5(11), ss.130-145.
• KAYA, Vedat ve YALÇINKAYA, Ömer (2014), “Nüfus Ekonomik Büyüme Kaynağı Olabilir Mi? ‘En Az Üç Çocuk’ Politikasına Tarihsel Bir Bakış”, Atatürk University Journal of Economics & Administrative Sciences, S.28(1), ss.165-198.
• ŞENEL UZUNKAYA, Seçil (2020), “Türkiye Ekonomisi’nde 1923-1977 Yılları Arasındaki Sanayi ve Kalkınma Planlarının Değerlendirilmesi”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.19, ss.14-30.
• TÜRKDOĞAN, Orhan (2009), Türk Sanayi Toplumu, Timaş Yayınları, İstanbul.
• ÜNAL, Çiğdem (2015), “Türkiye Nüfusunun Yaşlanma Endeksi ve Potansiyel Destek Oranlarının Dağılımı”, Hasan Ali Yücel Egitim Fakültesi Dergisi (HAYEF), S.12(1), ss.321-340.
• YALÇIN, Durmuş, AKBIYIK, Yaşar, ÖZKAYA, Yücel, BOZKURT, Gülnihal, AKBULUT, Dursun Ali, TOKGÖZ, Erdinç, TURAN, Refik, KÖSTÜKLÜ, Nuri, BALCIOĞLU, Mustafa, TURAL, Mehmet Akif, ERASLAN, Cezmi ve AVCI, Cemal (2011), Türkiye Cumhuriyeti Tarihi II, Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, Ankara.
• YAMAN, Ahmet (2021), “Kamu Politikası Analizi Bağlamında Türkiye’nin Gençlik Politikası”, IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, S.10, ss.45-71.
• YILDIZ, M. Şerif (2019), “Stratejik Yönetim Anlayışının Beş Yıllık Kalkınma Planları Çerçevesinde Değerlendirilmesi”, Uluslararası Akademik Birikim Dergisi, S.2(1), ss.7-24.
• 1. BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI (1962), BBYKP, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Kurumsal Web Sayfası (E-Doküman), https://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2018/11/Birinci-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma Plan%C4%B1-1963-1967%E2%80%8B.pdf (Erişim Tarihi: 08.03.2023).
• 2. BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI (1967), İBYKP, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Kurumsal Web Sayfası (E-Doküman), https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/%C4%B0kinci-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1968-1972%E2%80%8B.pdf (Erişim Tarihi: 08.03.2023).
• 3. BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI (1972), ÜBYKP, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Kurumsal Web Sayfası (E-Doküman), https://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2018/11/%C3%9C%C3%A7%C3%BCnc%C3%BCBe%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1973-1977%E2%80%8B.pdf (Erişim Tarihi: 08.03.2023).
• 4. BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI (1978), DBYKP, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Kurumsal Web Sayfası (E-Doküman), https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/D%C3%B6rd%C3%BCnc%C3%BC-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1979-1983%E2%80%8B.pdf (Erişim Tarihi: 08.03.2023).
• 5. BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI (1984), BBYKP, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Kurumsal Web Sayfası (E-Doküman), https://www.sbb.gov.tr/wp content/uploads/2018/11/Be%C5%9Finci-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1985-1989.pdf (Erişim Tarihi: 08.03.2023).
• 6. BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI (1989), ABYKP, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Kurumsal Web Sayfası (E-Doküman), https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Alt%C4%B1nc%C4%B1-Be%C5%9F-Y%C4%B1lll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1990-1994%E2%80%8B.pdf (Erişim Tarihi: 08.03.2023).
• 7. BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI (1995), YBYKP, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Kurumsal Web Sayfası (E-Doküman), https://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2018/11/Yedinci-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-1996-2000%E2%80%8B.pdf (Erişim Tarihi: 08.03.2023).
• 8. BEŞ YILLIK KALKINMA PLANI (2000), SBYKP, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Kurumsal Web Sayfası (E-Doküman), https://www.sbb.gov.tr/wpcontent/uploads/2018/11/Sekizinci-Be%C5%9F-Y%C4%B1ll%C4%B1k-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-2001-2005.pdf (Erişim Tarihi: 08.03.2023).
• 9. KALKINMA PLANI (2006), DKP, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Kurumsal Web Sayfası (E-Doküman), https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Dokuzuncu-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-2007-2013%E2%80%8B.pdf (Erişim Tarihi: 08.03.2023).
• 10. KALKINMA PLANI (2013), OKP, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Kurumsal Web Sayfası (E-Doküman), https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2018/11/Onuncu-Kalk%C4%B1nma-Plan%C4%B1-2014-2018.pdf (Erişim Tarihi: 08.03.2023).
• 11. KALKINMA PLANI (2019), OBKP, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Kurumsal Web Sayfası (E-Doküman), https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf (Erişim Tarihi: 08.03.2023).
• https://ec.europa.eu/eurostat/data/database (Erişim Tarihi: 08.03.2023).
• https://www.dbjr.de/ (Erişim Tarihi: 08.03.2023).
• https://www.tuik.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 08.03.2023).