MADDİ DURAN VARLIKLAR İLE YATIRIM AMAÇLI GAYRİMENKULLER AÇIKLAMA ENDEKSLERİ İLE DENETİM FİRMA GRUBU İLİŞKİ ANALİZİ: BİST 100’DE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2024, Cilt: 23 Sayı: 71, 123 - 146, 29.01.2024

Pınar Anaforoğlu Serap Sebahat Yanık

https://doi.org/10.55322/mdbakis.1301795

Öz

Bu çalışma maddi duran varlıklar ile yatırım amaçlı gayrimenkullerin muhasebe standartlarına göre
açıklanması gereken muhasebe politikalarından hareketle oluşturulan açıklama endeksleri ile denetim
firma grubu ilişkisinin ki-kare bağımsızlık testi ile analizine dayanmaktadır. Analizler en yüksek
piyasa değerine sahip BİST 100 temel endeksinde yer alan (finans, bankacılık, girişim sermayesi
ortaklıkları, sigortacılık, futbol kulüpleri hariç) 76 şirketin 2014 ve 2019 dönemlerini kapsayan altı
yıllık bağımsız denetimden geçmiş finansal tablo ve dipnotlarının incelenmesi ile yapılmıştır. Analiz
sonucu; muhasebe uygulamaları ve finansal raporlarda dikkat çeken hususlarla ilgili olup, açıklama
endeksleri ile denetim firma grubu ilişkisi ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

TMS 16, TMS 40, TMS 38, Açıklama Endeksi, İlişki Analizi

RELATIONSHIP ANALYSIS OF TANGIBLE ASSETS AND INVESTMENT PROPERTIES DISCLOSURE INDICES AND AUDIT FIRM GROUP: A RESEARCH IN BIST 100.

Öz

This study is based on the analysis of the relationship between the disclosure indices and the audit firm
group, which is formed from the accounting policies that should be disclosed according to accounting
standards for tangible assets and investment properties, using the chi-square independence test.
Analyzes were made by examining the financial statements and annotation of 76 companies, which
are included in the BIST 100 basic index with the highest market value (excluding finance, banking,
venture capital partnerships, insurance, football clubs), which have been independently audited for
six years covering the 2014 and 2019 periods. Analysis result; It is related to the remarkable issues in
accounting practices and financial reports, and the relationship between disclosure indices and audit
firm group has been revealed.

Anahtar Kelimeler

TMS 16, TMS 40, TMS 38, Disclosure Indices, Relationship Analysis

Kaynakça

• Ali, M. J., Kamran A. ve Darren H. (2004). Disclosure compliance with National Accounting Standards by Listed Companies in South Asia. Accounting and Business Research, 34(3), 183-199. (https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00014788.2004.9729963, Erişim tarihi: 03.08.2022).
• Bahadır, O. ve Tolga, B. (2013). Accounting Policy Options Under IFRS: Evidence from Turkey. Accounting and Management Information Systems, 12(3), 388. (http://online-cig.ase.ro/jcig/art/12_3_1.pdf, Erişim tarihi: 21.07.2022).
• Christensen, H. B., Nikolaev, V. (2009). Who uses Fair Value Accounting for non financial assets after IFRS adoption. Unpublished SSRN Working Paper. (https://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.417.4867&rep=rep1&type=pdf, Erişim tarihi: 03.08.2022).
• Cooke, T. E., Wallace, R. (1989). Global surveys of corporate disclosure practices and audit firms: A review essay. Accounting and Business Research, 20 (77), 47-57. (https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/00014788.1989.9729394?journalCode=rabr20, Erişim tarihi: 10.12.2018).
• Coşkun, S. (2016). TMS-TFRS uygulamaları çerçevesinde seçilen muhasebe politikaları, tahmin ve hataların incelenmesi: Borsa İstanbul sektörler arası karşılaştırmalı bir araştırma. Doktora Tezi, Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş. (file:///C:/Users/xx/Downloads/440762.pdf, Erişim tarihi: 07.12.2018).
• Çil Koçyiğit, S. (2013). İMKB’de işlem gören şirketlerde finansal tablo dipnotlarında açıklanan muhasebe politikalarının TMS 40 (Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller Standardı) açısından değerlendirilmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 5(4), 254-272. (https://www.isarder.org/isardercom/2013vol5issue4/vol.5_issue.4_article16_full_text.pdf, Erişim tarihi: 08.12.2018).
• Çürük, T. (Aralık 2004). Bağımsız dış denetimin muhasebe şeffaflığına etkisi üzerine uygulamalı bir çalışma: Türkiye örneği. ODTÜ Gelişme Dergisi, 149-165. (http://www.ajindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423910069.pdf, Erişim tarihi: 18.12.2022).
• Demir, V. ve Bahadır, O. (2014). An investigation of compliance with International Financial Reporting Standards by Listed Companies in Turkey. Accounting and Management Information Systems, 13(1), 4. (http://online-cig.ase.ro/jcig/art/13_1_1.pdf, Erişim tarihi: 04.08.2022).
• Dumontier, P. ve Bernard R. (1998). Why firms comply voluntarily with IAS: an empirical analysis with Swiss Data. Journal of International Financial Management and Accounting, 9(3), 216-245. (https://www.elibrary.ru/item.asp?id=6387201, Erişim tarihi: 03.08.2022).
• Esen, Ö. M. ve Sakin, T. (2009). Dipnot açıklama yükümlülüklerine uyum: İMKB 100 Endeksinde yer alan reel sektör firmalarının durumu üzerine bir araştırma. Yönetim İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 20(64). (http://www.ajindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423905600.pdf, Erişim tarihi: 22.07.2022).
• Glaum, M. ve Street D. L. (2003). Compliance with the disclosure requirements of Germany’s New Market: IAS Versus US GAAP. Journal of International Financial Management and Accounting, 14(1), 64-100. (https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/1467-646X.00090, Erişim tarihi: 03.08.2022).
• Gökten, O. P. (2013). Pozitif muhasebe teorisi ve muhasebe politikalarının seçimine ilişkin ampirik bir çalışma. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, SBE, Ankara. (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=iTkOhwevEenJZ3onUvs52nxHm1Tsx6kCWItDqVVIDmdX9AFN8X_c1uSumcu98NK4, Erişim tarihi: 21.07.2022).
• Hodgdon, C., Rasoul, H. T., Adhikari, A., ve Harless, D. W. (2009). Compliance with International Financial Reporting Standards and Auditor Choice: New evidence on the importance of the statutory audit. The International Journal of Accounting, 44. (https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0020706308001118, Erişim tarihi: 03.08.2022).
• Marşap, B., Çil Koçyiğit, S. ve Çına Bal, E. (Aralık 2007). İMKB’de işlem gören gıda, tekstil ve hizmet sektörlerinde faaliyet gösteren şirketlerin finansal tablo dipnotlarında açıklanan muhasebe politikalarının seçilen UFRS’ler açısından incelenmesi. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 9(4), 99-120.
• Naser K. (1998). Comprehensiveness of disclosure of non-financial companies Listed on Amman Financial Market. International Journal of Commerce & Management, 2(8), 88-119. (https://www.emerald.com/insight/content/doi/10.1108/eb047365/full/html, Erişim tarihi: 03.08.2022).
• Öztürk, C. (2011). Finansal tabloların dipnotlarında sunulan muhasebe politikalarının uluslararası finansal raporlama standartları açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ankara. (https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp, Erişim tarihi: 08.12.2018).
• Raithatha, M. ve Bapat, V. (2014). Accounting Standards compliance: Comparison between manufacturing and service sector companies from India. International Journal of Economics and Finance, 6(9), 158. (https://pdfs.semanticscholar.org/2586/2979e7db5c53f8770223e1bb04b41a373a2d.pdf, Erişim tarihi: 03.08.2022).
• Tolga, B. (Temmuz- Ağustos 2014). UFRS dipnot açıklama gerekliliklerine uyum: Literatür araştırması. Mali Çözüm Dergisi. (https://archive.ismmmo.org.tr/docs/malicozum/124malicozum/010_Buke_TOLGA[1].pdf, Erişim tarihi: 04.08.2022).