İşletmelerin Nakit Akış Profillerinin ve Finansal Performanslarının Karşılaştırılması: BİST Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama

Yıl 2024, Sayı: 102, 57 - 78, 04.04.2024

Ömer Burak Paksoy

https://doi.org/10.25095/mufad.1411962

Öz

Bu çalışmanın amacı, pay senetleri Borsa İstanbul’da (BİST) işlem gören otomotiv sektörü işletmelerinin 2017–2022 dönemlerine ait finansal tablo verileri kullanılarak nakit akış profillerinin tespit edilmesi ve çok kriterli karar verme tekniklerinden (ÇKKV) biri olan “Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution” (TOPSİS) yöntemi ile finansal performans analizinin yapılarak nakit akış profillerinin ve performanslarının karşılaştırılmasıdır. Analize tabi sekiz adet otomotiv işletmesinin TOPSİS yöntemi ile finansal performanslarının ölçülmesinde on bir adet finansal göstergeden faydalanılmıştır. İşletmelerin nakit akış profilleri ve finansal performans verileri, Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP) web sitesinden elde edilen finansal tablo verileri kullanılarak tespit edilmiştir. Çalışma sonucuna göre, TOASO şirketi 2017, 2018 ve 2022 yıllarında en iyi finansal performansa sahip olmasına rağmen 2019, 2020 ve 2021 yıllarında son sıralarda yer almaktadır. TTRAK ve OTKAR şirketlerinin ise pandemi süresince finansal performans açısından üst sıralara tırmandığı tespit edilmiştir. Nakit akış profillerine göre bir sınıflandırma yapıldığında ise işletmelerin ilgili dönemler itibariyle genellikle profil 2, profil 4 ve profil 6 modellerine sahip oldukları gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Nakit Akış Tablosu, Nakit Akış Profili, Finansal Performans, Mali Tablolar Analizi, TOPSİS Yöntemi

Comparison of Cash Flow Profiles and Financial Performance of Enterprises: An Application in BIST Automotive Sector

Öz

The purpose of this study is to determine the cash flow profiles of the automotive sector enterprises whose shares are traded in Borsa Istanbul (BIST) by using the financial statement data for the periods 2017-2022 and to compare their cash flow profiles and performances by analyzing their financial performance with the "Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution" (TOPSIS) method, which is one of the multi-criteria decision making techniques (MCDM). Eleven financial indicators were used to measure the financial performance of eight automotive enterprises subject to the analysis with the TOPSIS method. The cash flow profiles and financial performance data of the enterprises were determined by using the financial statement data obtained from the Public Disclosure Platform (KAP) website. According to the results of the study, TOASO has the best financial performance in 2017, 2018 and 2022, but ranks last in 2019, 2020 and 2021. On the other hand, TTRAK and OTKAR companies climbed to the top in terms of financial performance during the pandemic. When a classification is made according to cash flow profiles, it is observed that enterprises generally have profile 2, profile 4 and profile 6 models as of the relevant periods.

Anahtar Kelimeler

Cash Flow Statement, Cash Flow Profile, Financial Performance, Financial Statement Analysis, TOPSIS Method

Kaynakça

• Açıkgöz, T. (2021), “İmalat Sektörü İşletmelerinin Nakit Akış Profillerinin İncelenmesi Ve Finansal Performanslarının TOPSIS Yöntemi İle Karşılaştırılması”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (90), ss. 127-148.
• Akgüç, Ö. (2010), “Finansal Yönetim”, Avcıol Basım Yayım.
• Aktaş, R. - Karğın, S.- Karğın, M. (2012), “Nakit Akışlarının Sağlandığı Faaliyetler Yöntemi ile İşletmelerin Nakit Akış Profillerinin İncelenmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (56), ss. 101-118.
• Başar, A.B. - Azgın, N. (2016), “İşletme Performansının Ölçülmesinde Nakit Akış Analizlerinin Esasları ve Borsa İstanbul Perakende Sektöründe Bir Araştırma”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(23), ss. 779-804.
• Beyazgül, M. - Karadeniz, E. (2019), “Futbol Kulüplerinin Nakit Akış Profillerinin Analizi: Uluslararası Bir Karşılaştırma”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 12(3), ss.605-624.
• Cavlak, H. - Yılmaz, C. (2020), “Nakit Akış Yapısı-İşletme Yaşam Döngüsü ile Finansal Sıkıntının Birlikte Değerlendirilmesi: BIST Sürdürülebilirlik Endeksi’nde Bir Araştırma”, Journal of Yasar University, 15(60), ss.806-832.
• Çil Koçyiğit, S. - Güngör Tanç, Ş. (2021), “Nakit Akışlarının Sağlandığı Faaliyetler Modeli İle İşletmelerin Nakit Akış Profillerinin İncelenmesi: BİST 30, BİST 50 vBİST 100 Endeksleri Karşılaştırması”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ağustos 2021 (Özel Sayı) , ss. 137-148, https://doi.org/10.25095/mufad.982439.
• Çil Koçyiğit, S. - Senemoğlu, P. - Dursun Temiz, T.N. (2021), “Nakit Akışlarının Sağlandığı Faaliyetler Modeli ve Oran Analizi ile Nakit Akış Profili Analizi: Özel Bir Sağlık Grubu Uygulaması”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 14(3), ss. 1163-1191.
• Derya Baskan, T. - Dozen, B. (2019), “Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre İşletmelerin Nakit Akış Profillerinin BİST 100 Endeksi Üzerinde Analizi”, İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), ss. 3347-3357.
• Dickinson, V. (2011), “Cash Flow Patterns As A Proxy For Firm Life Cycle”, The Accounting Review, 86(6), pp. 1969-994.
• Gup, B.E. - Samson, W.D. - Dugan, M.T.- Kim, M.J.- Jittrapanun, T. (1993), “An Analysis of Patterns from the Statement of Cash Flows”, Financial Practice and Education, pp.73-79.
• Kablan, A. - Altun, S. (2020), “Belediyelerde Nakit Akış Tablolarının Kullanımına Yönelik Bir Araştırma ve Nakit Akış Tablosu Analiz Teknikler Üzerine Bir Uygulama”, Muhasebe Enstitüsü Dergisi, (63), ss.33-52.
• Kablan, A. - Güvemli, B. (2019), “Cash Flow Profiles of Tourism Companies at Borsa Istanbul”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ağustos 2019 Özel Sayı, pp. 235-246.
• Karadeniz, E. (2017), “Halka Açık Konaklama İşletmelerinin Nakit Akış Profillerinin Analizi: Uluslararası Bir Karşılaştırma”, Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(3), ss. 167-185.
• Karğın, M. - Aktaş, R. (2011), “Türkiye Muhasebe Standartlarına Göre Raporlanmış Nakit Akış Tablosu ve Analizi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (52). ss 1-24.
• Kısakürek, M.M. - Tüfekçi, M. (2022), “Finansal Kriz Döneminde Firmaların Nakit Akış Profilleri İle Finansal Performanslarının Karşılaştırılması: BİST’te Bir Araştırma”,Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), ss. 245-273.
• Okka, O. (2015), “Finansal Yönetim Teori ve Çözümlü Problemler”, Nobel Akademik Yayıncılık.
• Orhan, A. - Başar, B. (2015), “İşletmelerde Nakit Akış Profilleri ve Analizi: BİST 100 İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 8(2), ss.107-121.
• Özevin, O. - Yücel, S. (2023), “Nakit Akış Profillerinin Ülkelere Göre Değişimi 2012-2022 Yılları G20 Ülkeleri Üzerine Bir Araştırma”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 25(2), ss. 330-360, https://doi.org/10.31460/mbdd.1211647.
• Peker, İ. - Baki, B. (2011), “Gri İlişkisel Analiz Yöntemiyle Türk Sigortacılık Sektöründe Performans Ölçümü”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 4(7), ss. 1-18.
• Satır, H. - Kısakürek, M. (2022), “BİST İmalat Sanayi Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Nakit Akış Profillerinin İncelenmesi”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (36), ss. 33-46.
• Sayari, N. - Mugan, F.C.S. (2013), “Cash Flow Statement as an Evidence for Financial Distress”, Universal Journal of Accounting and Finance, 1(3), pp. 95-102.
• Steyn Bruwer, B.W. - Hamman, W.D. (2005), “Cash Flow Patterns in Listed South African Industrial Companies”, Meditari Accountancy Research, 13(1), pp. 1–17.
• Şenol, H. (2023), “BİST 100 İşletmelerinde Nakit Akış Profillerinin Tespiti ve CRITIC TabanlıMOORA Yöntemine Göre Finansal Performanslarının İncelenmesi”, International Journal of Eurasia Social Sciences (IJOESS), 14(51), ss. 228-257, http://dx.doi.org/10.35826/ijoess.3274.
• Tüfekçi, B. - Karaca, S.S. (2019), “İşletmelerin Nakit Akış Profillerinin Analizi: Uluslararası Bir Karşılaştırma”, Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, Ekonomi ve Siyaset Özel Sayısı, ss. 157-180.
• Yıldırım, F. - Ilgaz Yıldırım, B. - Alkaya, S. (2016), “Finansal Tablolar Analizinde Nakit Akış Rasyoları: Taş Ve Toprağa Dayalı Sanayi Sektöründe Bir Uygulama”, International Journal of Innovative Research in Education, 3(1), ss. 10-18.