Covid-19 Sürecinde Evlilik Uyumu ve Çatışma Çözme Becerileri Arasındaki İlişkide Sosyal Medya Bağımlılığının Aracı Rolü

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 84 - 95, 31.12.2022

Ebru Yılmaz Sertan Kağan

Öz

Bu çalışmanın amacı, Covid-19 dönemindeki evli bireylerin evlilik uyumları, çatışma çözme becerileri ve sosyal medya bağımlılığı düzeyleri arasındaki ilişkileri belirlemek ve bu ilişkiden meydana getirilen modelin sınanmasıdır. Araştırmanın evrenini Türkiye' nin çeşitli şehirlerinde yaşamakta olan 295 kadın ve 205 erkek olmak üzere toplamda 500 evli birey oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Evlilik Uyumu Ölçeği, Çatışma Çözme Becerileri Ölçeği ve Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın Yapısal Eşitlik Modeli veri analizi için SPSS Statistic 25 paket programı, SPSS AMOS 21 paketinden faydalanılmıştır. Araştırma sonucunda, Covid-19 dönemindeki evli bireylerin evlilik uyum düzeyleri ve çatışma çözme becerileri arasındaki ilişkide sosyal medya bağımlılık düzeyinin aracı bir role sahip olduğu görülmüştür. Evli bireylerin olumsuz çatışma beceri düzeyleri ve sosyal medya bağımlılık düzeyleri arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Olumsuz çatışma çözme becerilerinin doğrudan ve dolaylı olarak etki ettiği evlilik uyumunu düşürdüğü tespit edilmiştir. Ayrıca sosyal medya bağımlılık düzeyleri ile evlilik uyum düzeyleri arasında negatif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

EVLİLİK UYUMU, ÇATIŞMA ÇÖZME BECERİLERİ, SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI

The Mediator Role of Social Media Addiction in the Relationship Between Marriage Adjustment and Conflict Resolution Skills in the Covid-19 Process

Öz

The purpose of this study is to determine in relationships between the marital adjustment, conflict resolution skills and social media addiction levels of married individuals in the Covid-19 period and this is a test of the model formed from this relationship. The population of the research consists of 500 married individuals, 295 women and 205 men, living in various cities of Turkey. In the research, Marriage Adjustment Scale, Conflict Resolution Skills Scale and Social Media Addiction Scale were used as data collection tools. SPSS Statistic 25 package program and SPSS AMOS 21 package were used for the Structural Equation Model data analysis of the research. Consequently the research, it was seen that the level of social media addiction has a mediating role in the relationship between the marital adjustment levels and conflict resolution skills of married individuals in the Covid-19 period. It has been determined that there is a positive and significant relationship between the negative conflict skill levels of married individuals and their social media addiction levels. It has been found that negative conflict resolution skills directly and indirectly affect marital adjustment decreases. In addition, it has been observed that there is a negative significant relationship between social media addiction levels and marital adjustment levels.

Anahtar Kelimeler

Marital Adjustment, ConflictResolution Skills, Social Media Addiction

Kaynakça

• Arslan, A. (2020). Üniversite öğrencilerinin dijital bağımlılık düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International e-Journal of Educational Studies, 4(7), 27-41.
• Aylıkçı, Ç. (2018). Evli bireylerin problemli internet kullanımı ile evlilik doyumu arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aile Danışmanlığı ve Eğitimi Anabilim Dalı.
• Bollen, K. A. (1989). A new incremental fit index for general structural equation models. Sociological Methods and Research, 17(3), 303-316.
• Bozkur, B. ve Gündoğdu, M. (2017). Ergenlerde Utangaçlık, Kendini Gizleme ve Sosyal Medya Tutumları İlişkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(37), 0-0. https://dergipark.org.tr/en/pub/mkusbed/issue/44714/555563
• Browne, M. W. ve Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. Sage Focus Editions, 154, 136-136.
• Byrne, B. M. (2010). Structural equation modeling with AMOS: Basic concepts, applications, and programming (2nd ed.). New York: Taylor and Francis.
• Cevher, R. ve Ustakara, F. (2019). Kullanımlar ve Doyumlar Teorisi Bağlamında Sosyal Medya Kullanımına Yönelik Bir Araştırma. Sciences, 5(19), 812-831.
• Cheng, C. C. (2010). A study of inter-cultural marital conflict and satisfaction in Taiwan. International Journal of Intercultural Relations, 34(4), 354-362.
• Chory, R. C. ve Banfield, S. (2009). Media Dependence and Relational Maintenance in Interpersonal Relationships, Communication Reports, 22:1, 41-53, DOI: 10.1080/08934210902798502
• Cramer, D. (2002). Relationship Satisfaction and Conflict Over Minor and Major Issues in Romantic Relationships. The Journal of Psychology: Interdisciplinary and Applied, 136(1), 75-81.
• Davis, R. A. (2001). A cognitive-behavioral model of pathological Internet use. Computers in human behavior, 17(2), 187-195.
• Demir, D. (2016). Evlilik uyumu ile bağlanma stilleri ve kişilerarası problem çözme davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dızman, Z. Ş. (2019). Sosyal Medyanın Boşanmaya Etkileri. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(4), 548-555. Dilmaç, B.ve Bakırcıoğlu, A. (2019). Evli Bireylerin Sahip Oldukları Değerler, İletişim Becerileri Evlilik ve Uyumu Arasındaki Yordayıcı İlişki. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 110-122.
• Erbek, E., Beştepe, E., Akar, H., Eradamlar, N. ve Alpkan, R. L. (2005). Evlilik uyumu. Düşünen Adam, 18(1), 39-47.
• Ersöz, Ş. (2021). Evli Bireylerde Kişilik Özellikleri ve Sosyal Medya Kullanımının Evlilik Uyumuna Etkisi (Yüksek Lisans Tezi). KTO Karatay Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Konya.
• George, D. ve Mallery, M. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 update (10a ed.) Boston: Pearson.
• Greeff, A. P. ve de Bruyne, T. (2000). Conflict manage- ment style and marital satisfaction. Journal of Sex and Marital Therapy, 26(4), 221–224. https://doi.org/10.1080/009262300438724
• Greeff, A. P. ve De Bruyne, T. (2000). Conflict manage- ment style and marital satisfaction. Journal of Sex and Marital Therapy, 26(4), 221–224. https://doi.org/10.1080/009262300438724
• Gull, H., Iqbal, S. Z., Al_Qahtani, S. H., Alassaf, R. A. ve Kamaleldin, M. M. (2019). Impact of social media usage on married couple behavior a pilot study in Middle East. International Journal of Applied Engineering Research, 14(6), 1368-1378.
• Güleç, V. (2018). Aile İlişkilerinin Sosyal Medyayla Birlikte Çöküşü. Yeni Medya Elektronik Dergisi, 2(1), 105- 120.
• Hair et al. (2010) and Bryne (2010) argued that data is considered to be normal if skewness is between ‐2 to +2 and kurtosis is between ‐7 to +7: Ta
• Hair, J., Black, W. C., Babin, B. J. ve Anderson, R. E. (2010) Multivariate data analysis (7th ed.). Upper Saddle River, New Jersey: Pearson Educational International.
• Hatipoğlu, Z. (1993). The Role of Certain Demografic Variables and Marital Conflict in Marital Satisfaction of Husbands and Wifes (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Hazar, M. (2011). Sosyal Medya Bağımlılığı Bir Alan Çalışması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (32), s.21.
• Hu, L. T. ve Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
• Karaca, M. (2007). İnternet Gençliği: Yeni Bir Gençlik Tiplemesi Denemesi. Beşerî Bilimler, 2(4), 419-136. https://dergipark.org.tr/en/pub/nwsahuman/issue/19945/213406
• Keldal, G.ve Kılıç, N. (2021). Investigating the Associations between Social Media Addiction, Marital Beliefs, and Attitudes toward Cohabitation during Emerging Adulthood. Marriage ve Family Review, 1-16.
• Kerkhof, P. Finkenauer, C. Muusses, L. D. (2011). Relational consequences of compulsive internet use: A longitudinal study among newlyweds. Human Communication Research, 37(2), 147-173.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press.
• Korkut Owen, F. (2017). Okul Temelli Önleyici Rehberlik ve Psikolojik Danışma (5.Baskı), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Köse, F. K. ve Barut, Y. (2019). Evli Bireylerde Problemli İnternet Kullanımı ve Evlilik Uyumu. Kastamonu Eğitim Dergisi, 29(4), 283-296. DOI: 10.24106/kefdergi.807001
• Kurnaz, M. F. (2021). Psikolojik danışman adaylarının etkili psikolojik danışman nitelikleri, psikolojik danışma becerileri ve sahip oldukları değerleri arasındaki yordayıcı ilişkiler (Yüksek Lisans Tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya. Muise, A., Christofides, E. ve Desmarais, S. (2009). More information than you ever wanted: Does Facebook bring out the green-eyed monster of jealousy? CyberPsychology ve Behavior, 12, 441-444.
• Özen, A. (2006). Value Similarities of Wives and Husbands and Conflict Resolution Styles of Spouses as Predictors of Marıtal Adjustment (Yüksek Lisans Tezi). ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
• Özen, A., Salman-Engin, S. ve Sakallı-Uğurlu, N. (2016). Romantik İlişkilerde Çatışma Çözüm Stilleri Ölçeği: Geçerlik Güvenirlik Çalışması. Nesne Dergisi. 4(7), syf 1-19.
• Prime, H., Wade, M.ve Browne, D. T. (2020). Risk and resilience in family well- being during the COVID-19 pandemic. American Psychologist, 75(5), 631– 643. https://doi.org/10.1037/amp0000660
• Sabatelli, Ronald, M., (1988). Measuremenet Issues in Marital Research: A Review and Critique of Contemporary Survey Instruments. Journal of Marriage and The Family, 50, 891-915.
• Sancaktar, N. (2016). Yeni evlenen ve uzun süredir evli olan çiftlerin evlilikte problem çözme becerisi düzeylerinin öznel iyi oluş ve evlilik doyumu düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Satıcı, B. (2019). Sosyal Medya Bağımlılığı ve İyilik Hali: Romantik İlişkilerde Mükemmeliyetçiliğin Aracılık Rolü. OPUS International Journal of Society Researches, 14(20), 699-727. DOI: 10.26466/opus.597950
• Soylu, Y. ve Kağnıcı, D. Y. (2015). Evlilik Uyumunun Empatik Eğilim, İletişim ve Çatışma Çözme Stillerine Göre Yordanması. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5(43), 44-54. https://dergipark.org.tr/en/pub/tpdrd/issue/21463/230061
• Şahin, C. ve Yağcı, M. (2017). Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği- Yetişkin Formu: Geçerlilik ve Güvenirlik Çalışması. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(1): 523-538.
• Tanaka, J. S. ve Huba, G. J. (1985). A fit index for covariance structure models under arbitrary GLS estimation. British Journal of Mathematical and Statistical Psychology, 38(2), 197-201. Thakore, D. (2013). Conflict and conflict management. IOSR Journal of Business and Management (IOSR- JBM), 8(6), 07-16.
• Timur, M. S.Y. (2008). Boşanma sürecinde olan ve olmayan evli bireylerin psikolojik iyi oluş düzeylerini etkileyen faktörlerin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. http://hdl.handle.net/20.500.12575/30134
• Tutarel Kışlak, Y.Ş. ve Çavuşoğlu, P.Ş. (2006). Evlilik Uyumu, Bağlanma Biçimleri, Yüklemeler ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişkiler. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 9(9), 61-68. https://dergipark.org.tr/en/pub/spcd/issue/21102/227265
• Tutarel- Kışlak, Ş. (1999). Evlilikte Uyum Ölçeğinin (EUÖ) güvenirlik ve geçerlik çalışması. 3P Psikoloji, Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 7(1), 50-57.
• Türk, F. (2008). Müzakere (problem çözme) ve arabuluculuk eğitim programının ilköğretim 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin çatışma çözüm becerileri üzerinde etkisinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Uslu, M. (2021). Türkiye'de Sosyal Medya Bağımlılığı ve Kullanımı Araştırması. Türk Akademik Araştırama İncelemesi, 6(2), 370-396. DOI: 10.30622/tarr.933479
• Valiullina, L. M., Gryaznov, A. N., Khayrullina, A. R.ve Baskakova, V. E. (2020). Сomputer Dependence and Internet Addiction as One of the Conflict Factors in a Modern Family. Group, 63, 3.
• Yelsma, P. (1984). Functional conflict management in effective marital adjustment. Communication Quarterly, 32(1), 56-61.
• Yıldız, N. G. ve Erdem, F. (2020). COVID-19 Sürecinde İlişkilerinde Sorun Yaşayan Çiftlere Yönelik Duygu Odaklı Aile Danışmanlığı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (39), 1360-1383. DOI: 1 0.46928/iticusbe.756426
• Yıldızgörür, M. R. (2020). Küresel Salgın Sürecinde Sosyal Medyanın Habercilik Rolü: Yararlı Mı? Zararlı Mı? Kullanıcı Deneyimleri Üzerine Bir Araştırma. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, (5), 44-58. https://dergipark.org.tr/en/pub/kiad/issue/61064/906578
• Zihad, A., Chaitee, N. N.ve Rahman, S. (2021). Effects of Social Media on the Interpersonal Relationship among the Married Couples: A Study on a Selected Neighborhood (or Wards) of Dhaka City in Bangladesh. Malaysian Journal of Social Sciences and Humanities (MJSSH), 6 (11), 345-357. DOI: https://doi.org/10.47405/mjssh.v6i11.1164