ÇOCUK HAKLARININ GÖLGESİNDE GAZZE'NİN UNUTULAN ÇOCUKLARI

Yıl 2024, Sayı: ÖZEL SAYI 2 (GAZZE), 562 - 586, 10.05.2024

Alperen Avcı

Öz

Bu araştırma, İsrail saldırıları neticesinde Gazze’li çocukların karşılaştığı zorlukları, yaşadıkları insan hakları ihlallerini ve Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi (BMÇHS) kapsamında bu haklara ulaşmada karşılaştıkları engelleri incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmanın önemi, Gazze’deki çocukların yaşadığı acil duruma dikkat çekmek ve uluslararası toplumu harekete geçmeye teşvik etmektir. Bu araştırmada veriler, nitel araştırma veri toplama tekniklerinden biri olan doküman incelemesi ile toplanmış ve içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma kapsamında doküman olarak 7 Ekim’den itibaren İsrail Gazze saldırılarını ele alan gazete haberleri incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini Anadolu Ajansı, Trt Haber, Independent Türkçe, Euronews gibi gazetelerde yer alan haberler oluşturmuştur. Bu örneklem de Anadolu Ajansı ve TRT Haber, Türkiye’nin resmi haber kaynakları olarak bilinir ve geniş bir kitleye ulaşırken, Independent Türkçe ve Euronews ise farklı bakış açıları ve uluslararası bir bakış açısı sunarak çeşitlilik sağlanmaktadır. Gazete haberlerinden elde edilen bulgulara göre Gazze’deki çocuklar, insanlığın ve çocuğun en temel hakkı olan yaşama hakkına dahi erişememekte ve birçok haklarından mahrum bırakılmaktadırlar. Araştırmada, İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının uluslararası hukukun çeşitli yönleriyle çeliştiği ve acil önlemler alınması gerektiği vurgulanmakla birlikte, mevcut durumun son bulması için öneriler sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gazze, Çocuk Hakları, BMÇHS, İsrail-Gazze Çatışması, Hukuk

Gaza’s Forgotten Children in the Shadow of Children’s Rights

Öz

Kaynakça

• AKDOĞAN, Yalçın (2023). “İsrail’in Gazze Katliamı: UCM’ye Göre Savaş Suçu mu, Devlet Terörü mü?” Medeniyet ve Toplum Dergisi, 7(2),201-211.
• AKILLIOĞLU, Tekin (1995). Çocuk Haklarına Dair Sözleşme. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi İnsan Hakları Merkezi Yayınları.
• AKYÜZ, Emine (2018). Çocuk Hukuku (Çocukların Hakları ve Korunması) Pegem Akademi Yayıncılık, Baskı 6.
• ALGAN, Müberra (2021). Anayasa Hukukunda Çocuk Hakları. On İki Levha Yayıncılık.
• ALTUN, Tuğba(2023). “Gazze'de Saatte 5 Çocuk Öldürülürken 7 Bebek Bombalamalar Arasında Dünyaya Gözlerini Açıyor”, Anadolu Ajansı (AA) 16 Kasım https://www.aa.com.tr/tr/ayrimcilikhatti/ayrimcilik/gazzede-saatte-5-cocuk-oldurulurken-7-bebek-bombalamalar-arasinda-dunyaya-gozlerini-aciyor/1818107 (Erişim Tarihi: 22.01.2024)
• ARI, Yılmaz (2023). “Bir İnsanlık Suçu ve Soykırım Trajedisi: İsrail'in Filistinlilere Uyguladığı Devlet Terörü Nedeniyle Yargılanması Gerektiğine Dair Bir Değerlendirme.” Darulhadis İslami Araştırmalar Dergisi 5 (Aralık 2023), 22-44. https://doi.org/10.61216/darulhadisdergisi.1392165.
• BM(1948), İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi. https://www.ihd.org.tr/insan-haklari-evrensel-beyannames/ (Erişim Tarihi: 21.01.2024)
• BM(1959), Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Bildirgesi https://kdkcocuk.gov.tr/anasayfa/contents/files/YasalDuzenlemeler/BM_cocuk_Haklari_Bildirisi.pdf (Erişim Tarihi: 22.01.2024)
• BM(1989), Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme https://www.ihd.org.tr/ble-mletler-cuk-haklarina-da-slee/ (Erişim Tarihi: 21.01.2024)
• CANİK, Muhammed Emin (2024). ). “İsrail, Gazze'de 108 Günde 11 Bin Çocuk Öldürdü”. Anadolu Ajansı (AA), 23 Ocak https://www.aa.com.tr/tr/dunya/israil-gazzede-108-gunde-11-bin-cocuk-oldurdu/3115717#:~:text=İsrail%20ordusunun%2C%20Gazze%20Şeridi'ne,11%20bin%20çocuğu%20öldürdüğü%20açıklandı.&text=Gazze'deki%20hükümetin%20Medya%20Ofisinden,500%20kadının%20hayatını%20kaybettiği%20belirtildi. (Erişim Tarihi: 19.03.2024).
• CİTİZEN EVİDENCE LAB.(2023), “Israel/OPT: Identifying The Israeli Army’s Use Of White Phosphorus İn Gaza”, CİTİZEN EVİDENCE LAB https://citizenevidence.org/2023/10/13/israel-opt-identifying-the-israeli-armys-use-of-white-phosphorus-in-gaza/ (Erişim Tarihi: 21.01.2024).
• COHEN, Cynthia Price (2002). "United Nations Convention on the Rights of the Child: Developing International Norms to Create a New World for Children", Children as Equals: Exploring the Rights of the Child ed.Alaimo, K ve Klug, B., University Press of America
• ÇALDIRAN, Ezgi (2019). Siyasi İktidar Karşısında Çocuk ve Çocukluk. On İki Levha Yayınları
• ÇELİKER, Gökhan ve Sümeye Dilara Dinçer(2023). “Dünyada En Kısa Sürede En Fazla Çocuğun Öldürüldüğü Yer: Gazze”, Anadolu Ajansı (AA) 4 Kasım https://www.aa.com.tr/tr/dunya/dunyada-en-kisa-surede-en-fazla-cocugun-olduruldugu-yer- gazze/3042120#:~:text=Gazze%27nin%202%2C3%20milyonluk,yüzde%2040%27tan%20fazlası%20çocuk (Erişim Tarihi: 22.01.2024)
• ÇETİN, Şerife (2023). “BM: Gazze'de 46 Günde 5 Bin 300 Çocuk öldürüldü”, Anadolu Ajansı (AA) 22 Kasım https://www.aa.com.tr/tr/dunya/bm-gazzede-46-gunde-5-bin-300-cocuk-olduruldu/3061970 (Erişim Tarihi: 22.01.2024)
• ÇÜÇEN, Kadir (2011). İnsan Hakları. MKM Yayıncılık.
• DEMİR, Abdullah (2010). “Tarihten Günümüze Çocuk Hakları”, International Journal Of Early Childhood Education Research, 1(3).
• DEVECİ, Mustafa (2024). “BM: Gazze Şeridi'nde 650 Bin Kişi Evsiz Kaldı”. Anadolu Ajansı (AA), 9 Şubat https://www.aa.com.tr/tr/dunya/bm-gazze-seridinde-650-bin-kisi-evsiz-kaldi/3132423#:~:text=BM%20İnsani%20İşler%20Koordinasyon%20Ofisi,bin%20kişinin%20evsiz%20kaldığını%20bildirdi. (Erişim Tarihi: 19.03.2024)
• EBU AYŞE, İzettin (2023), “Gazze'de Eğitim Durdu: Savaş, Öğrenim Yılının Tamamlanmasını Zorlaştırıyor”, Independet Türkçe, 12 Aralık https://www.indyturk.com/node/681236/dünya/gazzede-eğitim-durdu-savaş-öğrenim-yılının-tamamlanmasını-zorlaştırıyor (Erişim Tarihi: 22.01.2024)
• Euronews(2023). “İsrail'in Kara Harekatı Öncesi Tahliye Emri Verilen Gazzeliler Evlerini Terk Ediyor.” Euronews, 13 Ekim https://tr.euronews.com/2023/10/13/israilin-kara-harekati-oncesi-tahliye-emri-verilen-gazzeliler-evlerini-terk-ediyor. (Erişim Tarihi: 15.04.2024).
• Euronews(2024). “İsrail'in Gazze'ye Saldırılarında 14 Bin Filistinli Çocuk Öldü.” Euronews, 19 Mart https://tr.euronews.com/2024/03/19/165-gundur-israil-saldirilari-altindaki-gazzede-cocuklarin-aclikla-imtihani#:~:text=Açıklamada%2C%20sağlık%20sektörünü%20de%20hedef,savunma%20görevlisinin%20yaşamını%20yitirdiği%20kaydedildi. (Erişim Tarihi: 19.03.2024).
• HAİDAR , Dalia (2023).“Gazze'de İsrail'in Saldırıları Sonucu Okulların Yüzde 70'i Hasar Gördü: 'Artık Her Şey Değişti, Bazı Öğrencilerim Öldü'”, BBC 21 Aralık https://www.bbc.com/turkce/articles/c72yxnjm9ymo (Erişim Tarihi: 22.01.2024)
• İNAN, Ali Naim (1968). Çocuk Hukuku. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Yayınları.
• KOSHER, Hanita, BEN-ARİEH, Asher ve Hendelsman(2016), Children’s Rights and Social Work. Springer, New York.
• OKUROĞLU, Salih (2023). “BM, Gazze ve Batı Şeria'daki 2,7 Milyon Kişi İçin 1,2 Milyar Dolarlık İnsani Yardım Çağrısı Başlattı”, Anadolu Ajansı (AA) 6 Aralık https://www.aa.com.tr/tr/dunya/bm-gazze-ve-bati-seriadaki-2-7-milyon-kisi-icin-1-2-milyar-dolarlik-insani-yardim-cagrisi-baslatti/3045833 (Erişim Tarihi: 22.01.2024)
• OKUROĞLU, Salih (2023). “UNICEF: Gazze'deki Çocuklar Temiz Suyun Yüzde 90'ına Erişemiyor”, Anadolu Ajansı (AA) 20 Aralık https://www.aa.com.tr/tr/dunya/unicef-gazzedeki-cocuklar-temiz-suyun-yuzde-90ina-erisemiyor/3088275 (Erişim Tarihi: 22.01.2024)
• OKUROĞLU, Salih(2023). “İsrail Fosfor Bombası Kullandı | AA Fotoğrafladı | Uluslararası Af Örgütü Kanıtları Paylaştı”, Anadolu Ajansı (AA) 28 Aralık https://www.aa.com.tr/tr/dunya/israilin-gazzedeki-nuseyrat-multeci-kampinda-bir-eve-duzenledigi-saldirida-7-kisi-oldu/3094180 (Erişim Tarihi:21.01.2024).
• OZANSOY, Cüneyt (1999). “Öznesini Arayan Nesneler: Çocuk ve Çocuk Hakları”, TBB Dergisi, 1, 39-62.
• ÖZDEMİR, Hayrunisa Özdemir ve Ahmet Cemil Ruhi (2018). Çocuk Hukuku (Ders Kitabı). On İki Levha Yayıncılık. Baskı 2.
• SEMİZ, Muhammed (2023). “İsrail Güçleri, Gazze’de Henüz Bir Yaşını Doldurmamış 133 Bebeği Öldürdü” , Anadolu Ajansı (AA) 31 Ekim https://www.aa.com.tr/tr/dunya/israil-gucleri-gazze-de-henuz-bir-yasini-doldurmamis-133-bebegi-oldurdu/3038573#:~:text=İsrail%20saldırılarında%2C%20henüz%20bir%20yaşını,üzere%20444%20bebek%20yaşamını%20yitirdi.&text=İsrail%20bombardımanlarında%2C%203%20yaşındaki%20171,17yaş)%20523%20çocuk%20hayatını%20kaybetti. (Erişim Tarihi: 21.01.2024)
• TİRYAKİOĞLU, Bilgin (1991). Çocukların Korunmasına İlişkin Milletlerarası Sözleşmeler ve Türk Hukuku. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Yayınları.
• TOPÇU, Gülşen (2023) “Gazze Şeridi'ne 7 Ekim'den Bu Yana Devam Eden Saldırılarda Ölenlerin 5 Bini Çocuk, 3 Bin 300'ü Kadın”, Anadolu Ajansı (AA), 18 Kasım https://www.aa.com.tr/tr/ayrimcilikhatti/ayrimcilik/israilin-gazze-seridine-duzenledigi-saldirilarda-olenlerin-sayisi-12-bini-gecti/1818138 (Erişim Tarihi: 19.03.2024).
• TRTHABER (2023). “İsrail Çeşitli Bahanelerle Filistinli Çocukları Gözaltına Alıyor.” Trt Haber, 20 Kasım https://www.trthaber.com/haber/dunya/israil-cesitli-bahanelerle-filistinli-cocuklari-gozaltina-aliyor-814305.html (Erişim Tarihi: 19.03.2024)
• TRTHABER (2024). “BM: Gazze'de Öldürülen Yaklaşık 25 Bin Kişinin Yüzde 70'i Çocuk ve Kadın.” Trt Haber, 19 Ocak https://www.trthaber.com/haber/dunya/bm-gazzede-oldurulen-yaklasik-25-bin-kisinin-yuzde-70i-cocuk-ve-kadin-830413.html (Erişim Tarihi: 15.04.2024)
• TRTHABER (2024). “İsrail'in Gazze'ye 170 Gündür Düzenlediği Saldırılarda 14 Bin 280 Çocuk Öldü.” Trt Haber, 24 Mart https://www.trthaber.com/haber/dunya/israilin-gazzeye-170-gundur-duzenledigi-saldirilarda-14-bin-280-cocuk-oldu-846470.html Erişim Tarihi: 15.04.2024)
• YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK, Hasan (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.