Sakarya İli Poyrazlar Gölü Tabiat Parkının Sportif Rekreasyon Potansiyelinin Belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 3, 429 - 446, 29.12.2023

Murat Şen Cuma Ece Gülşen Ünsal Fehmi Çalık

https://doi.org/10.17155/omuspd.1385328

Öz

Sanayi devriminden sonra insanlar yoğunlaşan iş hayatı ve nüfus artışı sonucu büyük şehirlere sıkışmıştır. Bu sıkışma, bireylere zihinsel ve fiziksel olarak negatif tarzda tesir etmiştir. Bu negatif etkilenmenin bir sonucu olarak bireylerin açık hava rekreasyon etkinliklerine olan ilgisinin artması ile Milli parklara ve tabiat parklarına olan ilgi de artmıştır. Günümüzde bu alanlar birçok insan tarafından rekreatif ya da turistik faaliyetlerde bulunmak için ziyaret edilmektedir. Tabiat alanlarının korunması ve toplumun faydası gözetilerek sürdürülebilir bir tarzda kullanılması çok önem kazanmaktadır çünkü rekreatif faaliyetler gittikçe gelişmekte, çeşitlilik kazanmaktadır ve tabiat alanları rekreatif ya da turistik etkinlikler bakımından çok önemlidir. Bu bakımdan araştırmamız, Sakarya’ da bulunan Poyrazlar Gölü Tabiat Parkı’nın sportif rekreasyon potansiyelini değerlendirmek için yapılmıştır. Araştırmada yöntem olarak Gülez’in 1990 senesinde geliştirdiği ve Çalık tarafından 2006’ da modellenen sportif rekreasyon potansiyeli değerlendirme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmada göl sahasının incelenmesi safhasında, Sportif Rekreasyon Değeri (SRD), Peyzaj Değeri (P), İklim (İ), Ulaşılabilirlik (U) ve Olumsuz Etkenler (OSE), yapılan değerlendirmede kriterler olarak kullanılmıştır. Yapılan araştırmanın sonunda; Poyrazlar Gölü Tabiat Parkı doğal kaynak değerleri ve açık alan sportif rekreatif potansiyel değeri bakımından %77 bir oranla çok yüksek olarak tespit edilmiştir. Bu sonuca göre, Poyrazlar Gölü doğal kaynak değerleri ve açık alan sportif rekreatif potansiyel değeri bakımından çok yüksek potansiyele sahiptir. Poyrazlar Gölüne ait doğal kaynakların sportif kullanımına göre uygunluğu ise şu şekilde sıralanmaktadır: doğa yürüyüşü, dağ bisikleti, kano, paintball, ATV aktiviteleri, alandaki kuşların gözlenmesi, sportif anlamda balıkçılık ve fotoğrafçılık bölge yapısıyla en uyumlu açık alan sportif rekreatif aktiviteler olarak görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Açık Alan Sportif Rekreasyon Aktiviteleri, Korunan Alanlar, Rekreasyon, Rekreasyon Potansiyeli, Tabiat Parkları

Determining The Sportive Recreation Potentials of The Poyrazlar Lake Natural Park in Sakarya

Öz

After the 19th century industrial revolution, people were squeezed into big cities as a result of intensified work life and population growth. This congestion has negatively affected individuals mentally and physically. As a result of this negative impact, the interest of individuals in outdoor recreation activities has increased and the interest in national parks and nature parks has increased. Today, these areas are visited by many people for recreational or touristic activities. In this context, recreational activities in these areas are gradually developing, diversifying and occupying an important place in recreational or touristic activities. As a result of this situation, it becomes very important to protect the existing natural areas and to use them in a sustainable manner for the benefit of the society. In this context, our research was conducted to evaluate the sportive recreation potential of Poyrazlar Lake Nature Park in Sakarya. The sportive recreation potential evaluation method developed by Gülez’ in 1990 and modeled by Çalık in 2006 was used as a method in the research. (SRD) Sportive Recreation Value, (P) Landscape Value, (I) Climate, (U) Accessibility and (OSE) Negative Factors were used as criteria in the evaluation of the lake area. At the end of the research; the natural resource values of Poyrazlar Lake Nature Park and the outdoor sportive recreation value in the forest were found to be 77%. In the light of this result, the suitability of the natural resources of Poyrazlar Lake for sportive use is as follows: Hiking, Mountain Biking, Canoeing, Paintball, ATV-Safari, Bird Watching, Sport Fishing and Photography are seen as the most compatible outdoor sportive recreation activities with the structure of the region.

Anahtar Kelimeler

Nature Park, Outdoor Sporty Recreation Activities, Protected Areas, Recreation, Recreational Potential

Etik Beyan

Araştırma için Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Rektörlüğü Etik Kurulu’ndan 29/04/2022 tarihli ve E-26428519-044-46195 karar sayısı ile etik kurul izni alınmıştır

Kaynakça

• Akten, M. (2003). Isparta ilindeki bazı rekreasyon alanlarının mevcut potansiyellerinin belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi.
• Akyüz, H., Kul, M., & Yaşartürk, F. (2014). Rekreasyon açısından ormanlar ve çevre. International Journal of Science Culture and Spor.
• Baştemur, C. T. (2009). Likya yolu ve çevresinin turizm ve rekreasyon potansiyelinin araştırılması. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Beal, D. J. (1995). A travel cost analysis of the value of Carnarvon Gorge National Park for recreational use. Review of Marketing and Agricultural economics, 292-303.
• Bilgili, B. (2013). Terapatik ve rekreasyon modelleme çalışması araştırma rapor. Bolu: Bolu Ticaret ve Sanayi Odası.
• Birol, S. Ş., & Karaküçük, S. (2014). Sportif rekreasyon uygulama politikaları üzerine bir araştırma. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi.
• Çalik, F., Başer, A., Ekinci, N. E., & Kara, T. (2013). Tabiat parklarının sportif rekreasyon potansiyeli modellemesi (Ballıkayalar Tabiat Parkı Örneği). Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri Dergisi, 35-51.
• Çetinkaya, G., Yıldız, M., & Özçelik, M. A. (2018). Yerel halkın milli park ziyaret nedenlerinin belirlenmesi: Antalya İli Örneği. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 135- 143.
• Eagles, P. F., McCool, S. F., & Haynes, C. D. (2002). Sustainable tourism in protected areas: Guidelines for planning and management. IUCN, 5-10.
• Ece, C. (2021). Aile Spor Yaşam Koçluğu ve Etkileri, Efe Akademi Yayınları.
• Gül, T., Karaçar, E., Kement, Ü., Paslı, M. M., Yayla, Ö., Erol, E., & Göker, G. (2014). Rekreasyona Giriş. Ankara: Detay.
• Gülez, S. (1990). Ormaniçi rekreasyon potansiyelinin saptanması için geliştirilen bir yöntem. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi.
• Hazar, A. (2003). Rekreasyon ve Animasyon. Ankara: Detay.
• Hazar, A. (2014). Rekreasyon ve Animasyon. Ankara: Detay Yayıncılık.
• http://poyrazlargolu.tabiat.gov.tr/. (2019. 11. 28). Poyrazlar Gölü Tabiat Parkı. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü: http://poyrazlargolu.tabiat.gov.tr/ adresinden alındı.
• http://www.milliparklar.gov.tr/korunan-alanlar. (2019. 11. 27). Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü. Tarım ve Orman Bakanlığı: http://www.milliparklar.gov.tr/korunan-alanlar adresinden alındı.
• Kanoğlu, S. S., Aksoy, N., & Kaya, A. (2016). Sülüklü Göl (Bolu-Adapazarı/Türkiye) çevresinin florası. Bağbahçe Bilim Dergisi.
• Karaküçük, S., & Gürbüz, B. (2007). Rekreasyon ve Kentlileşme. Ankara: Gazi Kitapevi.
• Kervankıran, İ., & Eryılmaz, A. G. (2014). Isparta ili milli parklarının rekreasyonel faaliyetlerde kullanımı. Marmara Coğrafya Dergisi.
• Kim, S. S., Lee, C.-K., & Klenosky, D. B. (2003). The influence of push and pull factors at Korean national parks. Tourism management, 169-180.
• Koyuncu, İ. (2012). Rekreasyon potansiyelinin belirlenmesi üzerine bir araştırma: Aksaray Güzelyurt ilçesi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Yük. Lis.Tezi.
• Köktaş, Ş. K. (2004). Rekreasyon ve Boş Zaman Değerlendirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Nash, R. (1970). The American invention of national parks. American Quarterly, 726- 735.
• Ötürk, S. (2005). Kastamonu-bartın küre dağları milli parkı’nın rekreasyonel kaynak değerlerinin irdelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi.
• Polat, S., & Polat, S. A. (2016). Rekreasyonel tabiat parklarının korunan alanlar kapsamında incelenmesi: Mersin İli Örneği. Dergi park Social Sciences.
• Sayın, Ş., & Karadağ, A. A. (2016). Abant tabiat parkı rekreasyonel beklentilerinin değerlendirilmesi. Ormancılık Dergisi. Şimşek, D. S., & Korkut, A. (2009 6 3). Kıyı şeridi rekreasyon potansiyelinin belirlenmesinde bir yöntem uygulaması: Tekirdağ merkez ilçe örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi.
• Tolunay, A., Alkan, H., & Korkmaz, M. (2004). Isparta tarihi ayazmana mesireliği’nin açıkhava rekreasyonu açısından kullanıcı özellikleri. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi.
• Tosun, S. (2017, 11). Sülüklü göl oluşumu ve çevresinde yapılmış bazı bilimsel araştırmalar. Mudurnulular Derneği: http://mudurnululardernegi.org.tr/uploads/12.pdf adresinden alındı.
• Türker, G. Ö., Türker, A., & GüzeL, Ö. (2014). Turistik ürün çeşitlendirmesi kapsamında Dalyan destinasyonunun rekreasyon potansiyelinin değerlendirilmesi. International Journal of Sport Culture and Science, 2(Special Issue 2), 70-86.
• Yılmaz, H., Karaşah, B., & Yüksel, E. E. (2009). Gülez yöntemine göre Kafkasör kent ormanının rekreasyonel potansiyelenin değerlendirilmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi.
• Yücel, M., & Çolakkadıoğlu, D. (2005). Doğa korumanın tarihçesi ve Türkiye’deki gelişmeler. DOA Dergisi, 5.
• Zincirkıran, M., Eraslan, E., Çetiner, S., Görür, A., Tanrıverdi, D., & Çeli, B. H. (2017). Ballıkayalar ve Beşkayalar (Kocaeli) tabiat parkları peyzaj ve rekreasyon değerleri üzerine bir araştırma. U. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi.