Çin’in Pandemi Öncesi/Sonrası Dönemde Türkiye ile Olan Endüstri İçi Ticaretinin Seyri

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 101 - 120, 08.01.2024

Nurevşan Kuçlu Fusun Yenilmez

Öz

2019 yılının aralık ayında Çin’in Wuhan eyaletinde başlayan ve tüm dünyaya hızla yayılan koronavirüs, küresel pazarda çok yönlü durgunluklara neden oldu. Karantina döneminde tüketim, üretim, yatırım ve perakende satışlardaki küresel yavaşlama eğilimi, ülkeler arasındaki dış ticareti ve endüstri içi-ticareti büyük ölçüde etkilemiştir. Devam eden salgının ne kadar süreceği belli olmadığı için Covıd-19 salgınının etkilerinin ne zaman biteceği ve ne gibi yeni değişiklikler getireceği belirsizliğini korumaktadır. Belirsizliğin sürmesi, tüketici uygulamalarını ve tüketici davranışlarını da etkilemiştir. Çalışmanın temel amacı, Çin ve Türkiye’nin Covid-19 Pandemi öncesi-sonrası endüstri-içi ticaret faaliyetlerinin nasıl ve ne yönlü değiştiğini araştırmaktır. Bu bağlamda, Çin ve Türkiye’nin EİT seviyeleri ve ürün bazlı EİT değerleri, 2015-2021 yılları boyunca Grubel-Lloyd endeksi kullanılarak hesaplanmıştır. Grubel-Lloyd Endeksi (ağırlıklandırılmış ortalama) ile yapılan ölçümler sonucunda, Çin/Türkiye arasındaki EİT düzeyinin özellikle ürün bazında birçok ürün grubunda gerçekleştiği tespit edilmiştir. Çin ve Türkiye arasında gerçekleşen endüstri-içi ticaretin, tekstil-hazır giyim ve motor-motorlu araç ara malları üzerinde yoğunlaştığı gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çin, Türkiye, Pandemi

Destekleyen Kurum

Eskişehir Osmangazi Üniversitesi

The Course of China's Intra-Industry Trade with Turkey in the Pre/Post-Pandemic Period

Öz

The coronavirus, which started in China's Wuhan province in December 2019 and spread rapidly all over the world, caused multifaceted recessions in the global market. The global slowdown in consumption, production, investment and retail sales during the quarantine period has greatly affected foreign trade and intra-industry trade between countries. Since it is not clear how long the ongoing epidemic will last, it remains unclear when the effects of the Covid-19 epidemic will end and what new changes it will bring. The continuing uncertainty has also affected consumer practices and consumer behavior. The main purpose of the study is to investigate how and in what direction the intra-industry trade activities of China and Turkey changed before and after the Covid-19 Pandemic. In this context, China and Turkey's EIT levels and product-based EIT values were calculated using the Grubel-Lloyd index during 2015-2021. As a result of the measurements made with the Grubel-Lloyd Index (weighted average), it was determined that the ECO level between China and Turkey was realized in many product groups, especially on a product basis. It has been observed that intra-industry trade between China and Turkey focuses on textile-ready-made clothing and motor-motor vehicle intermediate goods.

Anahtar Kelimeler

China, Turkey, Pandemic

Kaynakça

• Aquino, A. (1978). Intra-Industry Trade and Inter-Industry Specialization as Concurrent Sources of International Trade in Manufactures. Weltwirtschaftliches Archiv,14, 275-296.
• Aydın, A. (2010). Türkiye’nin Ticari Hizmetler Endüstri-İçi Ticareti. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(2), 1-10.
• Aydoğan, E. (2004). 1980’den Günümüze Türkiye de enflasyon serüveni. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 11(1), 91- 110.
• Balassa, B. (1966). Tariff Reductions And Trade in Manufactures Among The Industrial Countries. American Economic Review, 56,466–473.
• Bedir, A. Aykut. (2009). Uluslararası Ticarette Fiyata Dayalı Rekabet Gücü ile Endüstri-İçi Ticaret Arasındaki İlişki: Türk İmalat Sanayi Örneği, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Doktora Tezi.
• Bilici, Ö. (2007). Türkiye Avrupa Birliği Arasında Endüstri-İçi Ticaretin Analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi.
• Chow, G.C. (2015). China’s Economic Transformation. (Third Edition), WILEY Blackwell, Maledn (USA), Oxford (UK). Cinel, E. A. (2020). Covid-19’un Küresel Makroekonomik Etkileri ve Beklentiler, Politik Ekonomik Kuram, 4(1), 124-140.
• Çalık, U. (2011). Çin Ekonomisi (Mao ve Mao Sonrası Dönem). Liberal Düşünce, 16(64), 185- 206.
• Çatalbaş N. (2020). Ticaret Savaşları ve Geleceği, İşletme ve Finans Yazıları-III kitabında bölüm, Mart, Editör Dr. Öğretim Üyesi Melik Kamışlı, Beta 1. Basım, 79-95.
• Çoban, O. ve Kök, R. (2005). Türkiye Tekstil Endüstrisi ve Rekabet Gücü: AB Ülkeleriyle Karşılaştırmalı Bir Analiz Örneği, 1989-2001, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 20(228), 68-81.
• Deviren, N. ve M. Karataş (2007). Türkiye ile Çin Halk Cumhuriyeti Arasındaki Endüstri-içi Ticaret, İktisat-İşletme ve Finans Dergisi, 22 (250), 16-32.
• Dilber, İ. (2004). Tekstil ve Konfeksiyon Sanayinin Rekabet Gücü, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 11(2), 85-97.
• Doster, B. (2016) The Developing Relations between Turkey and China Since 2005. Sociology of Islam, 4 (3), 1-19.
• Eğilmez M. (2013). Türkiye’nin Dış Ticareti, [Çevrim-içi: https://www.mahfiegilmez.com/2013/12/turkiyenin-dsticareti.html], Erişim tarihi: 01.04.2023.
• Grubel, H. ve P. J., Lloyd. (1971). The Empirical Measurement of Intra- industry Trade, Economic Record, 470, 494-517.
• Jones, K. (2015). Reconstructing The World Trade Organization For 21st Century, An Institutional Approach, Oxford University Press, Oxford, New York.
• Kaplan F. & Ünal A. E. (2019). Dış Ticaret Dengesi ile Dış Ticaret Hadleri Arasındaki İlişkinin Türkiye İçin Yeniden İncelenmesi, 2. Uluslararası Akdeniz Sempozyumu, Mersin, 309-320.
• Kaplan, F. ve Yapraklı, S. (2016). Ekonomik Kırılganlık Endeksi Göstergelerinin Döviz Kuru Üzerindeki Etkileri: Kırılgan 12 Ülke Üzerine Panel Veri Analizi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6 (3).
• Kaya, Ayten A. ve Aydanur G. Atış (2007). Türkiye Kimya Sanayi Endüstri İçi Ticareti’nin Statik ve Dinamik Analizi: Avrupa Birliği Üye ve Aday Ülkeleri, Rusya Federasyonu, Ukrayna ve Çin, Ege Akademik Bakış Dergisi, 7 (1), 251-291.
• Ketboğa, M. (2019). Türkiye’de Dış Ticaret Açığı Sorunun Nedenleri ve Katma Değeri Düşük Ürün İhracatının Dış Ticaret Açığı İçindeki Yeri ve Çözüm Önerileri, Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi, 9(2), 208-224.
• KojımA K., (1964). The Pattern of International Trade Among Advanced Countries, Hitotsubashi Journal of Economics 5(1), 17-36.
• Krugman, P. R. (Eds.). (1997). Obstfeld Maurice, International Economics Theory and Policy, Fourth Edition, Addison-Wesley, New York.
• Küçükefe, B. (2009). Türkiye’nin Endüstri-İçi Ticareti, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, 2009.
• Meltzer, J. P. & Shenai, N. (2019). 10.05.2022, The US-China Economic Relationship. A Comprehensive Approach. American Enterprise Institute (AEI) Policy Breif, February, [Available online at: https://www.wita.org/wp-content/uploads/2019/03/us_china_economic_relation ship-1.pdf.], Retrieved on.10.11.2012.
• Mıchaely, M. (1977). Exports And Growth: An Empirical Investigation, Journal of Development Economics, 4(1), 49-53.
• Özmen, E. (2014). Reel Döviz Kuru ve Türkiye Dış Ticaret Dinamikleri, Economic Research Center (ERC) Working Papers in Economics, 14(12).
• Sarıçoban, K. (2022). Türkiye’nin Covıd-19 Medikal Ürün Gruplarındaki Dış Ticareti ve Endüstri İçi Ticaretinin Durumu: 2017-2021 Dönemi Üzerine Bir Değerlendirme, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi.
• Şahin, I. F. O. (2022). Türkiye’nin 1980-2021 Dönemi Dış Ticaret Gelişiminin İrdelenmesi. Gümrük ve Ticaret Dergisi, 9(27), 82-99.
• Taylor, D. & Schwartz, J. (2020). Volkswagen Suspends Production as Coronavirus Hits Sales. Reuters. [Available online at: https://www.reuters.com/article/us-volkswagen-results2019/volkswagen-suspends-production-as-coronavirus-hits-sales-idUSKBN2140OF]. Retrieved: 03.04.2023.
• TCMB (2022). [Çevrimiçi: https://evds2.tcmb.gov.tr], Erişim Tarihi: 05. 04. 2023.
• Ticaret Bakanlığı (2022). Uluslararası Anlaşmalar ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü, Çin Ülke Profili. [Çevrimiçi:https://ticaret.gov.tr/data/5f3b925713b876ea88e4c9c4/CHC%20_Ulke_Profili_2022_Ekim.pdf], Erişim Tarihi: 01. 04. 2023.
• TradeMap (ITC) (2022). List of importers for the selected product in 2021, Product : Total All products, [Available online at: https://www.trademap.org/Country_SelProduct.aspx?nvpm=1%7c%7c%7c%7c%7cTOTAL%7c%7c%7c2%7c1%7c1%7c1%7c1%7c%7c2%7c1%7c%7c1 ,Erişim Tarihi: 01.01.2023. Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası. (2021). [Çevrimiçi: https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/ TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Doviz+Kurlari/Reel+Efektif+Doviz+Kuruu/], Erişim Tarihi: 12.04.2023.
• Uzunoğlu, H. (2008). Türk Hazır Giyim ve Tekstil Sektörünün 2008 Yılı Rekabet Durumu. Ar-Ge Bülten, 23-27.
• Verdoorn, R. (1960). The Intra-Block Trade of Benelux, Economic Consequence of the Size of Nations, E. Robinson (ed.), London: Macmillian.
• Word Trade Organization (WTO) (2021). World Trade Statistical Review”, [Available online at: https://www.wto.org/english/res_e/ statis_e/wts2021_e/wts2021chapter05_e.pdf, 1-85.], Retrieved: 22.01.2023.
• World Bank (2021). World Development Indicators, [Available online at: https://databank.worldbank.org/home.aspx], Retrieved: 18.01.2023.
• World Bank (2022). Data Catalog China the Data 2022, [Available online at: https://data.worldbank.org/country/china?view=chart ], Retrieved: 10.01.2023.
• Xinhuanet (2022). Economic Watch, China's Foreign Trade Hits New High In 2021. [Available online at: http://www.xinhuanet.com/english/20220114/ae925178e9764a9fa1593c740a23d16 5/c.html.] , Retrieved: 25.11.2022.