Bir Roman Senatörü ‘redivivus’ ve Yeni bir Asiarkh: Thyateira ve Hierokaisareia’da Bulunmuş Yeni İki Yazıt

Yıl 2016, Cilt: Suppl. 1, 611 - 616, 31.08.2016

Hasan Malay Marijana Ricl

Öz

Makalede, Thyateira ve Hierokaisareia kökenli
Roma İmparatorluk Dönemi’ne tarihlenen iki yeni yazıt tanıtılmaktadır. İlk
yazıtta, Thyateira kenti, kendisini daha önce Cassius Dio’nun bir pasajından ta­nı­dığımız
Domitius Florus isimli bir Roma senatörünü onurlandırmaktadır. Yazıt, söz
konusu sena­törün isminin geçtiği ilk epigrafik belge olma özelliğini
taşımaktadır. Dio’nun verdiği bilgilere göre Sep­ti­mius Severus zamanında curator
actorum senatus/ab actis senatus olan Florus, Severus’un praefectus praetorio’su
olan ve sahip olduğu gücü kaybederek 205 yılında hayatını kaybeden Gaius
Fulvius Plau­tia­nus ile olan ilişkisi nedeniyle kariyerine 15 yıllık bir ara
vermek zorunda kalmış ve ancak 217 yılında tri­bunus plebis olabilmişti. Florus
için dikilen heykelin ve kaidesinin tam ölçülerini de veren bu yeni yazıt
senatörün cursus kariyeri hakkında Dio tarafından verilen bilgileri daha da
genişletmektedir. İkin­ci yazıtta ise, Hierokaisareia kentinden olup daha önce
hiçbir belgede rastlanmayan ve tam adı yazıtın ilgili kısmının silik olması
dolayısıyla bilinmeyen Valerius isimli bir asiarkhes’i onurlan­dırılmak­tadır.
Yazıtta Mene­krates isimli birisinin malını-mülkünü yönetmekle sorumlu bir
kurulun (dioiketai) varlığı dikkat çeki­cidir. Yazarlar, Μενεκρατιανὴ οὐσία
ifadesinden dolayı yeni belgelenen asiarkhes’in hey­kelinin dikim masraflarının
bu kişinin malvarlığından karşılanmış olabileceğini düşünmektedirler. Yazıt­ların
çevirisi ise aşağıdaki gibidir:

1) Pek parlak, asil ve yüce Thyateira kenti
patronları ve hayırhahları olan Asia’nın legatus’u, Romalıların praetor’u,
tribunus (plebis), kutsal Senato’nun işlerinin curator’u, Yunanistan’ın
quaestor’u Domitius Flo­rus’u sözlerindeki ve işlerindeki fazileti nedeniyle
onurlandırdı. Onun dostu Genç Tiberius Claudius Stra­toni­cianus (bu işe)
ihtimam gösterdi. Heykel 6 ayak ve 10 parmak boyundadır. Kaidenin yüksekliği
ise (hey­kelle) aynıdır.

2) Hayırlı uğurlu olsun! Kent, Soteros oğlu Soteros ve
arkadaşları Menekrates’in mülkünün yöneticiliğini yap­­tığı yıl asiarkhes
Valerius’u ….. onurlandırmıştır. Hephaistias phyle’sinden P. Ael. Caecilianus
ise (hey­kelinin dikim işini) denetlemiştir.

Anahtar Kelimeler

Thyateira, Hierokaisareia, Domitius Florus, Asiarkh, onur yazıtları

A Roman Senator ‘redivivus’ and a new Asiarch: Two new Inscriptions from Thyateira and Hierokaisareia

Öz

The article is a publication of two new Greek
inscriptions from Thyateira and Hiero­kaisareia, both dating from the Roman
Imperial period. The new inscription from Thyateira contains the first
epigraphical attestation of the Roman senator Domitius Florus previously known
only from a short reference in Dio Cassius, while the new inscription from
Hierokaisareia honours a previously unattested Asiarch.

Anahtar Kelimeler

Thyateira, Hierokaisareia, Domitius Florus, Asiarch, honorary decrees

Kaynakça

• Barbieri 1952 G. Barbieri, L’albo senatorio da Settimio Severo a Carino (193–285), Rome 1952.
• Campanile 1994 M. D. Campanile, I sacerdoti del Koinon d’Asia (I sec. a. C. - III sec. d. C.). Contributo allo studio della romanizzazione delle élites provinciali nell’ Oriente Greco, Pisa 1994 (Studi Ellenistici 7).
• Campanile 2004 M. D. Campanile, Asiarchi e archiereis d’Asia: titolatura, condizione giuridica e posizione sociale dei supremi dignitari del culto imperiale, in: G. Labarre (ed.), Les cultes locaux dans les mondes grec et romain. Actes du colloque de Lyon 7–8 Juin 2001, Lyon 2004, 69–79 (Collection archéologie et histoire de l’antiquité, Vol. VII).
• Campanile 2006 M. D. Campanile, Sommi sacerdoti, asiarchi e culto imperiale: Un aggiornamento, in: B. Virgilio (ed.), Studi Ellenistici 19, Pisa 2006, 523–584.
• Coulton 2005 J. J. Coulton, Pedestals as ‘altars’ in Roman Asia Minor, AS 55, 2005, 127–157.
• Dmitriev 2005 S. Dmitriev, City Government in Hellenistic and Roman Asia Minor, Oxford 2005.
• Dubuisson 1977 M. Dubuisson, ΟΙ ΑΜΦΙ ΤΙΝΑ, ΟΙ ΠΕΡΙ ΤΙΝΑ: l’évolution des sens et des emplois, Liège 1977 (Diss.).
• Friesen 1993 S. J. Friesen, Twice Neokoros. Ephesos, Asia and the Cult of the Flavian Imperial Family, Leiden 1993.
• Gorman 2003 R. J. Gorman, Polybius and the Evidence for Periphrastic οἱ περί τινα, Mnemosyne 56, 2003, 129–144.
• Herrmann – Malay 2007 P. Herrmann – H. Malay, New Documents from Lydia, Vienna 2007 (ETAM 24).
• Jacobstahl 1908 P. Jacobstahl, Die Arbeiten zu Pergamon 1906-1907. II. Die Inschriften, AM 33, 1908, 375–420.
• Kirbihler 2008 F. Kirbihler, Les grands-prêtres d’Ephèse: aspects institutionnels et sociaux de l’asiarchie, in A. Rizakis – Fr. Camia (eds.), Pathways to Power: Civic Elites in the Eastern Part of the Roman Empire, Athens 2008, 109–149.
• Ma 2013 J. Ma, Statues and Cities: Honorific Portraits and Civic Identity in the Hellenistic World, Oxford 2013.
• Magie 1950 D. Magie, Roman Rule in Asia Minor to the End of the Third Century After Christ, II Vols., Princeton 1950.
• Malay 1999 H. Malay, Researches in Lydia, Mysia and Aiolis, Vienna 1999 (ETAM 23).
• Mennen 2011 I. Mennen, Power and Status in the Roman Empire, AD 193–284, Leiden 2011.
• Potter 2006 D. S. Potter (ed.), A Companion to the Roman Empire, Oxford 2006.
• Radt 1980 S. L. Radt, Noch einmal Aischylos, Niobe Fr. 162 N2 (278 M.), ZPE 38, 1980, 47–58.
• Radt 1988a S. L. Radt, Οὶ (αὶ etc.) περὶ + acc.nominis proprii bei Strabon, ZPE 71, 1988, 35–40.
• Radt 1988b S. L. Radt, Addendum, ZPE 71, 1988, 108.
• Scott 2008 A. G. Scott, Change and Discontinuity Within the Severan Dynasty: The Case of Macrinus, 2008 (UMI Dissertation Microfilm 3335555).
• Smith et al. 2006 R. R. R. Smith – S. Dillon – C. H. Hallett – J. Lenaghan – J. Van Voorhis (eds.), Aphrodisias II: Roman Portrait Statuary from Aphrodisias, Mainz am Rhein 2006.
• Thomasson 1984 B. E. Thomasson, Laterculi Praesidum I, Arlöv 1984.